Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Daria Ratymirska

Protokolant: p.o. prot. sąd. Barbara Podruczna

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 roku w Kłodzku

na rozprawie sprawy

z powództwa K. w W.

przeciwko W. J.

o zapłatę 4.202,73 zł

I.  zasądza od pozwanego W. J. na rzecz strony powodowej K. w W. kwotę 4.202,73 zł (cztery tysiące dwieście dwa złote 73/100) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, z ograniczeniem do wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 2.424,13 zł od dnia 4 września 2018 r. do dnia zapłaty, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 1.778,60 zł od dnia 4 września 2018 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego W. J. na rzecz strony powodowej K. w W. kwotę 670 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu.

(...)

UZASADNIENIE

K. w W. wniósł w dniu 4.09.2018r. pozew przeciwko W. J. o zapłatę kwoty 4202,73 zł z odsetkami umownymi w wys. czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wys. odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 2424,13 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, od pozostałej kwoty w wys. odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu podała, że wierzytelność powstała w wyniku zawarcia w dniu 9.06.2016r. między pozwanym a (...) Sp. z o.o. umowy pożyczki, z której warunków pozwany nie wywiązał się. Strona powodowa nabyła wierzytelność na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 30.10.2017r. Na zobowiązanie pozwanego składa się: kwota 2424,13 zł, tytułem kapitału, kwota 1445,50 zł, tytułem prowizji; kwota 60,83 zł, tytułem odsetek umownych, naliczonych przez wierzyciela pierwotnego od daty zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania wg stopy odsetek, określonej w umowie, nie wyższej, niż odsetki maksymalne; kwota 120,25 zł, tytułem kosztów wezwań, upomnień i opłat poniesionych przez poprzedniego wierzyciela (powód oznaczył datę wymagalności na dzień 22.07.2017r.); kwota 152,02 zł, tytułem odsetek naliczonych przez powoda od kwoty niespłaconego kapitału od dnia 11.10.2017r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu, tj. 3.09.2018r., wg stopy odsetek ustawowych za opóźnienie.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zarzucił nieistnienie i nieudowodnienie roszczenia, przedwczesność powództwa – brak wymagalności roszczenia oraz, z ostrożności, zarzut przedawnienia. Podniósł brak dowodu na wypowiedzenie przedmiotowej umowy, zaprzeczył, aby taki dokument został mu doręczony; podniósł abuzywny charakter zapisów, dot. dodatkowych odsetek karnych i umownych. Podniósł brak legitymacji procesowej czynnej powoda i zarzucił nieważność umowy cesji.

Sąd ustalił:

W dniu 9.06.2016r. pozwany, po złożeniu wniosku o pożyczkę poprzez stronę internetową (...) zawarł z (...) Sp. z o.o. w W. umowę pożyczki nr (...), w kwocie 5000 zł, zobowiązując się do spłaty łącznie w kwocie 8464,40 zł, w 15 ratach miesięcznych do dnia 28-ego każdego miesiąca, w kwotach po 564,29 zł (ostatnia rata w kwocie 564,34 zł), wraz z prowizją ustaloną w umowie na kwotę 3097,50 zł i odsetkami w kwocie 366,90 zł (roczna stopa oprocentowania została ustalona w umowie na 10%), ostatecznie w terminie do dnia 28.09.2017r.

Umowa przewidywała, że niespłacenie pożyczki zgodnie z harmonogramem rat skutkować będzie naliczaniem odsetek od przeterminowanego zadłużenia (odsetki karne) w wys. odsetek maksymalnych za opóźnienie (§ 5 pkt 8 umowy).

Umowa mogła być wypowiedziana przez pożyczkodawcę w razie opóźnienia w spłacie kwoty równej co najmniej dwóm pełnym ratom pożyczki, po uprzednim bezskutecznym wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie 7 dni od doręczenia wezwania, które mogło być dokonane za pośrednictwem telefonu, poczty elektronicznej, sms-a lub listem poleconym. Po upływie okresu wypowiedzenia pożyczkobiorca miał prawo dochodzić zwrotu całości niespłaconej kwoty oraz naliczyć odsetki za opóźnienie za okres od dnia rozwiązania umowy (§ 9 pkt 1 umowy).

Dowód:

umowa pożyczki wraz z formularzem informacyjnym i harmonogramem spłat (k-54-66); potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej (k-68).

W piśmie z dnia 19.06.2017r. pożyczkodawca złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z powodu nie dokonywania terminowych płatności rat.

Dowód:

wypowiedzenie umowy, potwierdzenie nadania przesyłki w dniu 6.09.2017r. (k-67, 82-84)

Strona powodowa nabyła przedmiotową wierzytelność od (...) Sp. z o.o. w W. na podstawie umowy przelewu wierzytelności w ramach procesu restrukturyzacji z dnia 30.10.2017r.

Dowód:

umowa przelewu wierzytelności z dnia 30.10.2017r., oświadczenie zbywcy z dnia 17.11.2017r. z wykazem wierzytelności Załącznik nr 3 (k-31-45).

W piśmie z dnia 9.11.2017r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 4067,45 zł do dnia 16.11.2017r., zawiadamiając o nabyciu przedmiotowej wierzytelności.

Dowód:

zawiadomienie o przelewie wierzytelności, wezwanie do zapłaty (k-69-71).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z przepisem art. 353§1 kc, zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno – gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego (art. 354§1 kc). Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 kc). Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509§1 i 2 kc). Wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużni odpowiedzialności nie ponosi (art. 481§1 kc). Zgodnie natomiast z art. 720§1 kc, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy (…), a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Strony mogą swobodnie zdecydować, czy pożyczka będzie mieć charakter umowny darmej (np. pożyczki grzecznościowej), czy też odpłatnej. W niniejszej sprawie pożyczka była odpłatna, gdyż wyraźnie wynika to z zawartej umowy. Wynagrodzenie za udzielenie pożyczki można ustalić w dowolny sposób. W przypadku pożyczek pieniężnych na ogół przybiera ono postać oprocentowania (odsetek), wyrażonego w pieniądzu. Strony mogą dowolnie określić w umowie wysokość odsetek, ale nie mogą one przekraczać wysokości odsetek maksymalnych (art. 359 § 2 ¹ –2 ³ kc). Jeżeli strony uzgodniły, że pożyczka będzie oprocentowana, ale nie określiły wysokości odsetek, należą się odsetki ustawowe (art. 359 § 2 kc).

Odpowiedzialność kontraktowa znajduje zastosowanie w stosunkach między wierzycielem i dłużnikiem, którzy są stronami określonego stosunku zobowiązaniowego (art. 471 kc). Dłużnik nie wykonuje zobowiązania, jeżeli przez swoje zachowanie nie doprowadzi do osiągnięcia przez wierzyciela określonej kontraktem korzyści. Ciężar dowodu istnienia przesłanek odpowiedzialności kontraktowej, w świetle art. 6 k.c., spoczywał na stronie powodowej, która swoje żądanie zapłaty oparła na dołączonej umowie pożyczki, stawiając pozwanemu zarzut nienależytego wykonania zobowiązania, poprzez brak zapłaty ustalonych w umowie rat pożyczki. W sytuacji, gdy zachowanie się dłużnika w wykonaniu zobowiązania ma polegać na daniu lub czynieniu, przeprowadzenie przez wierzyciela dowodu na fakt niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie jest niemożliwe, to na pewno jest bardzo utrudnione. Dlatego w takich sytuacjach przyjmuje się, że to dłużnik, broniąc się przed zarzutem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, powinien przedstawić dowód spełnienia świadczenia (art. 462 – 463 kc).

W razie więc sporu między stronami umowy pożyczki w kwestii wykonania umowy, stosownie do art. 6 kc, ciężar udowodnienia wydania pożyczkobiorcy przedmiotu pożyczki spoczywa na dającym pożyczkę, natomiast na biorącym pożyczkę spoczywa ciężar udowodnienia jej zwrotu (por.: wyr. SN z 5.3.2002 r., I CKN 1086/99; wyr. SN z 6.7.2012 r., V CSK 394/11, Legalis).

W rozpoznawanej sprawie powód wykazał, że przelał na rachunek bankowy pozwanego kwotę pożyczki w wys. 5000 zł (k-68). Pozwany zaś nie wykazał, że spełnił świadczenie zgodnie z w.w. umową, jak również nie wykazał, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności (art. 471 kc w zw. z art. 6 kc). Podniesione przez niego zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wbrew stanowisku pozwanego, powód przedłożył dowody w postaci w.w. dokumentów, z których jasno wynika obowiązek i termin zwrotu zaciągniętego zobowiązania, oraz fakt nabycia przedmiotowej wierzytelności od podmiotu, który udzielił pozwanemu pożyczki, wykazując tym samym swoją legitymację procesową (art. 509 kc w zw. z art. 6 kc). Termin zwrotu pożyczki, wraz z prowizją i odsetkami, został jednoznacznie przewidziany w umowie (harmonogram spłat rat pożyczki). Brak zapłaty rat w terminie i wysokości, wynikających z umowy, skutkował rozwiązaniem umowy, po wypowiedzeniu przez pożyczkodawcę (oświadczenie o wypowiedzeniu zostało nadane przesyłką polecona na adres pozwanego w dniu 6.09.2017r., z czego wynika domniemanie, że doszło do niego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią – art. 61 kc), oraz prawem dochodzenia zwrotu całości niespłaconej kwoty i naliczenia odsetek maksymalnych za opóźnienie (§ 5 pkt 8 i § 9 pkt 1 umowy). Wbrew zatem zarzutom pozwanego, w niniejszej sprawie nie można mówić o przedwczesności powództwa wobec braku wymagalności roszczenia. Mając na uwadze, że roszczenie stało się wymagalne z końcem września 2017r., zaś pozew został wniesiony do Sądu w dniu 4.09.2018r., nie doszło do przedawnienia roszczenia, co bezzasadnie zarzucał pozwany. W rozpoznawanej sprawie termin przedawnienia wynosi trzy lata, jak dla roszczeń, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (art. 118 kc) i rozpoczął swój bieg od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 kc). Artykuł 123 § 1 pkt 1 k.c. stanowi, że bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W rozpoznawanej sprawie roszczenie powoda może być zatem skutecznie dochodzone przed sądem w celu jego przymusowej realizacji.

Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut pozwanego, dotyczący abuzywności postanowień umowy o „dodatkowych odsetkach karnych i umownych”. Pozwany w żaden sposób nie uzasadnił tego stanowiska i nie powołał żadnych konkretnych postanowień, których zarzut ów dotyczy. Nawet przyjmując, że postanowienia umowy nakładające na pozwanego obowiązek zapłaty odsetek umownych i karnych w określonej wysokości nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie, a wynikają z wzorca umowy, na co wskazuje specyfika zawierania umów tego rodzaju, to do ustalenia, że postanowienia te nie wiążą pozwanego (jako konsumenta), wymagane jest spełnienie jeszcze dodatkowych przesłanek z art. 385(1)§1 kc, a więc, ze określone postanowienia umowy kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to jednak postanowień, określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W przypadku pożyczek pieniężnych, jak wyżej wskazano, wynagrodzenie przybiera postać oprocentowania (odsetek), którego wysokość nie może przekraczać wysokości odsetek maksymalnych. W przedmiotowej umowie jednoznacznie sformułowano obowiązek pozwanego zapłaty odsetek umownych w kwocie 366,90 zł oraz naliczanie odsetek od przeterminowanego zadłużenia (odsetki karne) w wys. odsetek maksymalnych za opóźnienie (§ 5 pkt 8 umowy). Nie można przyjąć, że postanowienia te kształtowały prawa i obowiązki pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, wykorzystywały jego niewiedzę, zmierzały do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania, zakładały nieusprawiedliwioną dysproporcję świadczeń, rażąco naruszając interesy konsumenta i jako takie, aby spełniały przesłanki abuzywności i były wyłączone z umowy.

Z powyższych względów, powództwo podlegało uwzględnieniu.

Orzeczenie w pkt II wyroku oparto na przepisach art. 98§1 i 3 kpc, art. 109§1 kpc. W skład kosztów procesu, które pozwany, jako przegrywający sprawę, ma obowiązek zwrócić powodowi, wchodzi (zgodnie ze spisem kosztów powoda): opłata sądowa od pozwu, wynagrodzenie pełnomocnika, będącego radcą prawnym, oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa (53 zł + 600 zł + 17 zł).