Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P. Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: Asesor sądowy P. M.

Protokolant: Aleksandra Banasiak

po rozpoznaniu w dniu 29 kwietnia 2019 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa

W. M. (1)

przeciwko

Miastu P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14.560,00 zł (czternaście tysięcy pięćset sześćdziesiąt złotych zero groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 16 lutego 2019 r. do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie oddala powództwo;

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.092,23 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Asesor sądowy P. M.

UZASADNIENIE

Powód W. M. (1) reprezentowany przez pełnomocnika będącego adwokatem pozwem z dnia 11 marca 2019 r. (omyłkowo datowanym na dzień 11 marca 2018 r., złożonym w Biurze Podawczym tutejszego Sądu w dniu 13 marca 2019 r.) wniósł o zasądzenie od pozwanego Miasta P. kwoty 21.168 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 lutego 2019 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania w związku z niewywiązaniem się pozwanego z obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobom uprawnionym do niego na podstawie wyroku eksmisyjnego oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że jest właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w P., który zajmuje bez tytułu prawnego B. B. (1). Powód wskazał, że wyrokiem z dnia 1 września 2011 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt IX C 132/16 Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu nakazał P. A. i B. B. (1) opróżnienie, opuszczenie i wydanie lokalu numer (...) położonego w P. przy ul. (...) oraz orzekł o uprawnieniu B. B. (1) do lokalu socjalnego, wstrzymując wykonanie wyroku wobec B. B. (1) do czasu złożenia jej przez Miasto P. oferty najmu lokalu socjalnego. Pozwany dotychczas nie wskazał ww. osobie lokalu socjalnego. W tej sytuacji powodowi jako właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy.

Powód podał, iż B. B. (1) nadal zajmuje przedmiotowy lokal i nie pokrywa kosztów zajmowanego mieszkania ani nie płaci odszkodowania, a pozwany mimo obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego obowiązku tego nie wykonał. Powód wskazał, że B. B. (1) była zobowiązana do regulowania należności za zajmowanie lokalu mieszkalnego w kwocie 1.089 zł miesięcznie. Podniósł, że Miasto P. zobowiązane jest do zapłaty odszkodowania według następującego wyliczenia: 94,5 m ² x 16 zł za 1 m ² x 14 miesięcy = 21.168 zł.

Powód wskazał, iż dochodzi niniejszym pozwem od pozwanego odszkodowania związanego z niedostarczeniem lokalu socjalnego osobie uprawnionej za okres od 1 stycznia 2018 r. do 28 lutego 2019 r., czyli za czternaście miesięcy kalendarzowych.

Powód wskazał, że Miasto P. zostało wezwane do uregulowania należności w kwocie 21.168 zł pismem z dnia 7 lutego 2019 r.

W piśmie z dnia 28 marca 2019 r., stanowiącym odpowiedź na pozew, Miasto P. reprezentowane przez pełnomocnika będącego radcą prawnym wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Argumentując swoje stanowisko pozwany podał, że to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Zaznaczył, że kwestionuje fakt, aby osoba uprawniona do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwała w lokalu powoda w okresie objętym pozwem. Nadto pozwany podał, iż kwestionuje stawkę czynszu w wysokości 16 zł za m ² możliwego do uzyskania w okresie objętym pozwem w przypadku wynajęcia przedmiotowego lokalu. Jednocześnie pozwany zakwestionował fakt zamiaru wynajęcia przez powoda mieszkania. Pozwany wniósł również o zobowiązanie powoda do wskazania, czy za okres objęty pozwem, uzyskał przeciwko byłym najemcom tytuły wykonawcze, wskazując, iż odpowiedzialność gminy oraz byłych najemców stanowi odpowiedzialność in solidum.

Na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2019 r. pozwany zmodyfikował swoje stanowisko podając, że kwestionuje wysokość czynszu najmu, jaką powód mógłby uzyskać w przypadku wynajęcia lokalu na wolnym rynku w wysokości 16 zł za metr kwadratowy, natomiast mógłby zaakceptować stawkę wynikającą z opinii biegłego przeprowadzonej w sprawie I C 87/18.

Na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2019 r. pełnomocnik powoda cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego (k. 34).

Sąd ustalił co następuje:

Powód W. M. (1) jest współwłaścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w P., którą nabył w drodze spadkobrania. Właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w P. do dnia 16 sierpnia 1947 r. (tj. do daty swojej śmierci) była M. M.. Spadek po M. M. na mocy ustawy nabyły jej dzieci: J. M. (1), J. M. (2), B. M., A. M., W. M. (2) oraz B. S. z domu M. i U. B. z domu M.. Spadek po B. S. z domu M. na mocy testamentu nabył W. M. (1). Księga wieczysta prowadzona dla nieruchomości położonej przy ul. (...) w P. nr J. tom 47 karta 1193 została zamknięta zarządzeniem Prezesa Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 20 sierpnia 2008 r. Nowa księga wieczysta nie została założona, albowiem nie zostało zakończone postępowanie spadkowe po W. M. (2).

bezsporne, a nadto dowód:

-

kserokopia odpisu księgi wieczystej J. tom 47 karta 1193 (k. 7),

-

kserokopia postanowienia Sądu Grodzkiego w P. z dnia 1 grudnia 1948 r. sygn. III Sp. 563/47 (k. 8),

-

kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 7 lutego 1989 r. sygn. II Ns 446/88 (k. 9),

-

kserokopia zaświadczenia z zamkniętej księgi wieczystej P. tom 47 karta 1193 (k. 10),

-

przesłuchanie powoda (k. 36).

B. B. (1) zawarła z W. M. (1) umowę najmu z dnia 1 marca 2009 r., na podstawie której W. M. (1) jako wynajmujący wynajął B. B. (1) samodzielny lokal numer (...) położony przy ul. (...) w P..

dowód:

-

kserokopia umowy najmu z dnia 1 marca 2009 r. (k. 11)

Wyrokiem z dnia 1 września 2016 r. Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w sprawie IX C 132/16 nakazał P. A. i B. B., aby wraz z rzeczami opuściły, opróżniły i wydały W. M. (1) lokal mieszkalny nr (...) wraz z przynależnościami o łącznej powierzchni użytkowej 94,5 m ², położony w budynku mieszkalnym nr (...) przy ul. (...) w P., a nadto orzeczono o uprawnieniu B. B. (1) do otrzymania lokalu socjalnego i nakazano wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu wobec niej do czasu złożenia przez Miasto P. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

dowód:

-

wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 01.09.2016 r. sygn.. akt IX C 132/16 (k. 13)

W okresie objętym pozwem, czyli od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 28 lutego 2019 r. B. B. (1) zamieszkiwała w lokalu nr (...) przy ul. (...) w P.. Z tego tytułu nie zapłaciła powodowi żadnych kwot, a pozwany dotąd nie złożył oferty zawarcia najmu lokalu socjalnego. W przypadku wyprowadzenia się tej osoby, powód miał zamiar wynajęcia opisanego lokalu.

dowód:

-

zeznania świadka W. Ż. (k. 34-35),

-

przesłuchanie powoda (k. 36)

Powód W. M. (1) miał zamiar w okresie objętym pozwem wynająć przedmiotowy lokal na wolnym rynku. Gdyby powód wynajął w tym okresie opisany lokal na wolnym rynku mógłby otrzymać miesięczny czynsz w kwocie 1.040 zł.

dowód:

-

opinia zawarta w aktach sprawy I C 87/18 (k. 56-82 akt I C 87/18)

-

przesłuchanie powoda (k. 36)

Pismem z dnia 7 lutego 2019 r., nadanym za pośrednictwem operatora pocztowego w dniu 8 lutego 2019 r. powód wystosował do pozwanego Miasta P. wezwanie do zapłaty kwoty 21.168 zł, zakreślając pozwanemu termin 7 dni na uregulowanie należności.

dowód:

-

wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania (k. 15)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zaoferowany przez strony materiał dowodowy, a mianowicie zeznania świadków, przesłuchanie powoda oraz dokumenty. Za wiarygodne uznano zgromadzone w sprawie dokumenty urzędowe i prywatne, których treść ani autentyczność nie była przez strony kwestionowana.

Za wiarygodne uznano zgromadzone w sprawie dokumenty albowiem ich prawdziwość nie budziła wątpliwości i nie została zakwestionowana przez strony.Częściowo ustalenia te zostały poczynione bez dowodu w oparciu o art. 229 k.p.c., zgodnie z którym nie wymagają również dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości, a taka sytuacja zachodziła w przedmiotowej sprawie.

Fakty dotyczące zajmowania lokalu przez B. B. (1) oraz nieuiszczania przez nią z tego tytułu żadnych opłat Sąd ustalił w oparciu o zeznania świadka W. Ż.. Zeznania te Sąd uznał za w pełni wiarygodne, albowiem były one rzeczowe, a nadto znajdowały potwierdzenie w zeznaniach powoda. Sąd nie miał również żadnych zastrzeżeń co do wartości dowodowej zeznań powoda, które były spójne i logiczne.

Wysokość stawki czynszu, jaką powód mógłby uzyskać na wolnym rynku, gdyby wynajął lokal nr (...) przy ul. (...) w P., Sąd ustalił w oparciu o dokument prywatny w postaci opinii E. B. sporządzonej w sprawie I C 87/18. Sąd przypisał mu znaczenie takie, jakie wynika z treści art. 245 k.p.c., tj. że dokument ten stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w części.

Roszczenie powoda znajdowało uzasadnienie w treści art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 1234 t.j., dalej: ustawa o ochronie praw lokatorów) w związku z art. 417 k.c.

W myśl art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze od gminy na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). Zgodnie natomiast z art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Obowiązek dostarczenia lokalu socjalnego osobie, o której uprawnieniu do takiego lokalu orzekł sąd w wyroku eksmisyjnym, ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów. Tym samym wskazany przepis prawa stanowi źródło obowiązku, który w przedmiotowej sprawie spoczywał na pozwanej gminie.

Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 18 lutego 2004r., sygn. akt V CK 253/03, w którym stwierdził, iż odpowiedzialność odszkodowawcza gminy nie jest uzależniona od wykazania winy i uznał za podstawę roszczenia odszkodowawczego sam fakt niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku sądowego.

Także Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 maja 2006 r. w sprawie SK 51/2005 (OTK ZU 2006/5A poz. 58) stwierdził, że nie powinno budzić wątpliwości, że niedostarczenie przez gminę lokalu socjalnego w sytuacji, w której uprawnienie takie zostało przyznane danej osobie wyrokiem sądu nakazującym opróżnienie dotychczas zajmowanego lokalu, należy uznać za „działanie” wypełniające znamiona hipotezy art. 77 ust. 1 Konstytucji. Teza powyższa znajduje oparcie w przepisach art. 75 Konstytucji oraz art. 4 i art. 14 ust. 1 zdanie drugie ustawy o ochronie praw lokatorów. (konkretyzowanym każdorazowo w prawomocnym wyroku sądu nakazującym opróżnienie lokalu), a także przyjmowanym w doktrynie i orzecznictwie sposobie rozumienia znamienia bezprawności.

W sprawie znajdują nadto zastosowanie ogólne reguły dotyczące kompensaty szkody w mieniu oraz koncepcji związku przyczynowego ujęte w art. 361 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Naprawienie szkody obejmuje tym samym straty, które poszkodowany poniósł ( damnum emergens) oraz korzyści, które mógłby osiągnąć ( lucrum cessans), gdyby szkody mu nie wyrządzono. Ustalenie kosztów w postaci utraconych korzyści jest wprawdzie hipotetyczne, jednak szkoda taka musi być wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem, aby uzasadniała przyjęcie w świetle zasad doświadczenia życiowego, że utrata korzyści rzeczywiście nastąpiła.

Dla dochodzenia odszkodowania od jednostki samorządu terytorialnego koniecznym jest zatem wykazanie bezprawności działania lub zaniechania gminy, poniesienia szkody oraz adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem gminy a poniesioną szkodą. Tym samym w świetle powyższych rozważań nie można mieć wątpliwości, iż przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej Gminy jest po pierwsze stwierdzenie niezgodnego z prawem działania lub zaniechania przy wykonywaniu władzy publicznej. W niniejszej sprawie polegało ono na niedostarczeniu wbrew obowiązkowi lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego. Pozwany, pomimo swojego obowiązku, nie dostarczył B. B. (1) lokalu socjalnego. B. B. (1) jednocześnie nie wpłacała na rzecz powoda żadnego odszkodowania z tytułu korzystania z lokalu. Okoliczność ta wynikała z zeznań świadka W. Ż., których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu.

Po drugie, dla przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej gminy konieczne jest także wykazanie szkody. Szkodą w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. są straty oraz utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powód jest i w okresie objętym żądaniem pozwu był właścicielem spornego lokalu mieszkalnego. Okoliczność ta wynika z przedłożonych dokumentów w postaci kserokopii odpisu księgi wieczystej J. tom 47 karta 1193, kserokopii postanowienia Sądu Grodzkiego w P. z dnia 1 grudnia 1948 r. sygn. III Sp. 563/47, kserokopii postanowienia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 7 lutego 1989 r. sygn. II Ns 446/88, kserokopii zaświadczenia z zamkniętej księgi wieczystej P. tom 47 karta 1193. Fakt ten zresztą nie był kwestionowany przez pozwanego.

Powód wykazał nadto, iż w lokalu tym zamieszkiwała w czasokresie objętym pozwem B. B. (1), będąca osobą uprawnioną do otrzymania lokalu socjalnego na mocy wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z dnia 1 września 2016 r. wydanego w sprawie o sygn. akt IX C 132/16.

Szkoda poniesiona przez powoda w części obejmującej żądanie zasądzenia równowartości czynszu polegała na tym, że wskutek zajmowania lokalu przez B. B. (1), powód nie czerpał z tego tytułu zysków. Z powodu zamieszkiwania tej osoby w lokalu należącym do powoda, bezsprzecznie poniósł on szkodę majątkową.

Zajmowanie lokalu w okresie objętym pozwem przez osobę trzecią, w stosunku do której prawomocnie orzeczono eksmisję z jednoczesnym wstrzymaniem do czasu złożenia przez gminę M. P. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, uniemożliwiło powodowi wynajęcie lokalu na wolnym rynku, a tym samym uzyskanie z tego tytułu korzyści majątkowej w postaci czynszu najmu.

Fakt, iż powód miał zamiar wynająć przedmiotowy lokal na wolnym rynku, wynikał z zeznań złożonych w niniejszej sprawie przez powoda, którym Sąd przyznał walor wiarygodności. Z uwagi na fakt, iż Miasto P. nie dostarczyło lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej, a osoba ta zamieszkiwała oraz nadal zamieszkuje w przedmiotowym lokalu, uniemożliwiło to powodowi wynajęcie lokalu na wolnym rynku i uzyskanie z tego tytułu czynszu wolnorynkowego.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że przedmiotowy lokal mógłby zostać wynajęty na wolnym rynku. Ustalenie to jest wysoce prawdopodobne w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Fakt położenia spornego lokalu w dużym mieście, jakim jest P., będącym ponad półmilionową aglomeracją, w którym znajduje się wiele uczelni oraz siedzib dużych przedsiębiorstw, w świetle zasad wiedzy i doświadczenia życiowego skutkuje uznaniem, że powód bez problemu mógłby wynająć ów lokal i uzyskiwać za jego wynajem czynsz wolnorynkowy. Wskazuje na to duże zapotrzebowanie na kwatery i mieszkania wynajmowane nie tylko przez kilkadziesiąt tysięcy studentów, ale także przez pozostałe osoby pracujące w P. lub po prostu zaspokajające swoje potrzeby mieszkaniowe przez najem. Z uwagi na powyższe, także i sporny lokal w sytuacji jego opróżnienia z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością zostałyby przez powoda wynajęty.

Sąd Rejonowy uznał, iż istnieje oczywisty związek przyczynowy pomiędzy niedostarczeniem przez pozwaną lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego a wysokością szkody, jaką poniosła powód. Jego istnienie rozpatruje się z punktu widzenia określonych okoliczności faktycznych sprawy. W pierwszej kolejności należy zbadać, czy pomiędzy określonymi elementami sytuacji faktycznej w ogóle zachodzi jakakolwiek obiektywna zależność, a zatem, czy badany skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako przyczynę. Konieczność badania „normalności” związku przyczynowego, a więc przesłanki odpowiedzialności z art. 361 § 1 k.c. występuje bowiem tylko wówczas, gdy między badanymi zjawiskami w ogóle istnieje obiektywny związek przyczynowy. W przedmiotowej sprawie brak możliwości wynajęcia przez powoda lokalu mieszkalnego, czyli tzw. skutek, wynika z niedostarczenia przez pozwanego lokalu socjalnego osobie uprawnionej, gdyż osoba ta, pomimo wyroku eksmisyjnego, ma prawo zajmować sporny lokal do czasu zapewnienia im przez gminę lokalu socjalnego. Bezspornym jest, iż pozwana takiego lokalu nie udostępniła, co jest tzw. przyczyną, o której mowa wyżej.

Na gruncie art. 18 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, według którego osoby uprawnione do lokalu socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, należy przyjąć, iż po pierwsze, odpowiedzialność gminy za szkodę wynikłą z zajmowanego lokalu bez tytułu prawnego przez osobę uprawnioną z mocy wyroku do lokalu socjalnego oraz tej osoby jest odpowiedzialnością in solidum (uchwała z dnia 7 grudnia 2007 r. III CZP 121/2007 OSNC 2008/12 poz. 137) i po drugie, że odpowiedzialność odszkodowawcza gminy wobec właściciela za niedostarczenie lokalu socjalnego nie jest odpowiedzialnością subsydiarną w stosunku do obowiązku tej osoby wynikającego z art. 18 ust. 1 i 3 ustawy o ochronie praw lokatorów (wyrok z dnia 19 czerwca 2008 r. V CSK 31/2008 OSNC 2009/A poz. 16).

Reasumując, na gruncie art. 18 ust. 3 i 5 ustawy o ochronie praw lokatorów nie budzi wątpliwości przekonanie, iż pozostaje w normalnym związku przyczynowym z zaniechaniem przez gminę wypełnienia obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego osobie do tego uprawnionej, strata właściciela lokalu mieszkalnego spowodowana nieuiszczeniem przez byłego lokatora opłat za używanie zajmowanego lokalu i że za i tę postać szkody gmina ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 417 § 1 k.c. (vide: Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 13 stycznia 2010 r. II CSK 323/2009).

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar wykazania wszystkich przesłanek spoczywał na powodzie. Zadaniem Sądu na gruncie niniejszego stanu faktycznego wystąpiły wszystkie wskazane powyżej przesłanki pozwalające na przypisanie Gminie M. P. odpowiedzialności za niedostarczenie osobom uprawnionym z mocy wyroku sądowego, lokalu socjalnego. Mając na uwadze powyższe, uznać należało, że bezprawne zaniechanie pozwanego polegające na niedostarczeniu B. B. (1) lokalu socjalnego całkowicie uniemożliwia wynajęcie przez powoda lokalu będącego jego własnością i w konsekwencji uzyskanie korzyści w postaci wolnorynkowego czynszu. Tym samym zaniechanie Miasta P. pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z utraceniem przez powoda zysku w postaci czynszu najmu.

Po przesądzeniu odpowiedzialności pozwanej za niedostarczenie lokalu socjalnego, rozważeniu podlega kwestia wysokości szkody poniesionej przez powoda. W tym miejscu wskazać należy, iż art. 18 ust. 2 u.o.p.l. wyraża zasadę, zgodnie z którą miarodajna jest wysokość czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Chodzi zatem o rynkowy czynsz najmu lokalu o zbliżonych cechach.

Przy ustalaniu wysokości odszkodowania, Sąd oparł się na dokumencie prywatnym w postaci opinii E. B. sporządzonej w sprawie I C 87/18. Podkreślenia wymaga, że opinia biegłego złożona do akt sprawy I C 87/18 nie stanowi dowodu na okoliczności wymagające wiadomości specjalnych i winna być traktowana jak dokument prywatny, składany na okoliczność, że podpisany pod nią biegły złożył opinię o określonej treści. Stosownie do art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 listopada 2011 r., II CNP 23/11, LEX nr 1110965, zajął stanowisko, że dowód z opinii biegłego złożonej w innej sprawie, w zakresie zawartej w takiej opinii treści, ma charakter dokumentu prywatnego - co oznacza, że stanowi dowód tego, że dana osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w tym dokumencie (art. 245 k.p.c.). Podzielając tę konstatację tutejszy Sąd uznał, że E. B., rzeczoznawca majątkowym podpisująca opinię w sprawie I C 87/18 złożyła oświadczenie wiedzy co do wysokości stawki czynszu najmu, jaką można uzyskać za wynajęcie lokalu numer (...) położonego przy ul. (...) w P.. Dokument ten nie może wprawdzie zastępować jednak dowodu z opinii biegłego, jednocześnie jednak jako dokument prywatny podlegał ocenie tak jak wszystkie inne dowody i mógł stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNCP 1986, nr 5, poz. 84 i z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, niepubl.). W związku z powyższym, z uwagi na fakt, iż strona pozwana zaakceptowała na rozprawie wysokość czynszu wynikającą z treści opinii sporządzonej w sprawie I C 87/18, a powód cofnął wniosek o przeprowadzenie w sprawie niniejszej dowodu z opinii biegłego, Sąd ustalenia dotyczące stawki, jaką powód mógłby uzyskać w przypadku wynajęcia przedmiotowego lokalu na wolnym rynku, poczynił w oparciu o dokument prywatny w postaci oświadczenia wiedzy co do wysokości stawki czynszu najmu złożonego przez rzeczoznawcę majątkowego E. B..

W okresie od 1 stycznia 2018 r. do dnia 28 lutego 2019 r. powód mógłby na wolnym rynku uzyskać ze spornego lokalu miesięczny czynsz najmu w wysokości 1.040 zł, co daje łączną kwotę 14.560 zł. W tym miejscu raz jeszcze podkreślić należy, iż pozwany kwestionował stawkę czynszu żądaną przez powoda w pozwie w wysokości 16 zł za m ², przyznał natomiast wysokość stawki wynikającą z opinii biegłego sądowego wydanej w sprawie o sygn. I C 87/18, tj. stawkę 11,01 zł za m ². W związku z powyższym pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 29 kwietnia 2019 r. cofnął wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na tę okoliczność (k. 34).

Reasumując, Sąd doszedł do przekonania, iż roszczenie powoda jest uzasadnione co do zasady i uznał, iż należy mu się odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego w łącznej wysokości 14.560 zł. Na zasądzoną kwotę składa się należność za okres od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 28 lutego 2019 r. w kwocie po 1.040 zł miesięcznie, o czym na mocy art. 18 ust. 5 ustawy o ochronie praw lokatorów w zw. z art. 417 § 1 k.c. orzeczono jak w punkcie 1. sentencji wyroku. W pozostałej części, przewyższającej łączną kwotę odszkodowania powyżej 14.560 zł, powództwo podlegało oddaleniu (pkt 2. wyroku).

O żądaniu odsetkowym Sąd orzekł mając na uwadze treść art. 481 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którego treścią jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. W myśl art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do zapłaty.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że sam fakt wydania wyroku eksmisyjnego, w którym orzeczono o uprawnieniu byłego lokatora do otrzymania lokalu socjalnego, nie oznacza, że automatycznie gmina, która jest obowiązana taki lokal dostarczyć, pozostaje w opóźnieniu w zapłacie odszkodowania z tym związanego. Gmina musi zostać każdorazowo wezwana do zapłaty przez właściciela, gdyż mogą wystąpić sytuacje np. dobrowolnej wyprowadzki byłego lokatora lub uiszczenia przez niego odszkodowania, która to sytuacja zwalniałaby gminę z dalszej odpowiedzialności. Trudno więc uznać, aby gmina zawsze obowiązana była uiszczać odszkodowanie na rzecz właściciela bez uprzedniego wezwania do zapłaty za konkretny okres.

Wskazać należy, że obowiązek gminy dostarczenia lokalu socjalnego ma charakter publicznoprawny. Przesłanka bezprawności działania gminy jest związana z wiedzą gminy o wyniku procesu, w którym zapadł wyrok eksmisyjny stwierdzający istnienie uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego. Bezprawność polegająca na zaniechaniu wykonania obowiązku ustawowego, stwierdzonego wyrokiem, może być przypisana gminie jedynie pod warunkiem ustalenia, że gmina o takim obowiązku wiedziała. Ustalenie daty, w której gmina dowiedziała się o treści prawomocnego wyroku eksmisyjnego nie jest wystarczające do przyjęcia, że niezłożenie w tej dacie oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego jest działaniem bezprawnym. Ocena, czy miało miejsce bezprawne zaniechanie wykonania obowiązku przez gminę, powinna obejmować także rozważenie indywidualnie w każdej sprawie możliwości podjęcia wymaganych czynności już z chwilą uzyskania informacji o treści wyroku (wyr. SN z 13.5.2015 r., V CA 2/15, L.).

Odsetki od kwoty 14.560,00 zł zasądzono od dnia 16 lutego 2019 r, tj. po upływie 7 dni od daty wysłania wezwania do zapłaty Miastu P.. Powód w piśmie z dnia 7 lutego 2019 r. wyznaczył pozwanemu termin 7 dni na uregulowanie należności, nie wskazując jednak daty, od której należało te 7 dni liczyć. Jednocześnie z potwierdzenia nadania pisma wynikało, że powód wysłał je za pośrednictwem operatora pocztowego w dniu 8 lutego 2019 r. Zatem od tej daty najwcześniej należało liczyć termin 7-dniowy wyznaczony przez powoda Gminie M. P. na spełnienie świadczenia.

W tym stanie rzeczy uznać należało, że odsetki od kwoty 14.000,00 zł należne są powodowi od dnia 16 marca 2019 r, tj. po dniu doręczeniu pozwu Miastu P., w związku z czym w punkcie 2. wyroku Sąd oddalił powództwo również w części roszczenia odsetkowego od dnia 14 lutego 2019 r. do dnia 15 marca 2019 r.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w myśl zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone.

Powód domagał się zasądzenia od pozwanej na swoją rzecz łącznie kwoty 21.168 zł. Powództwo uwzględnione zostało co do kwoty 14.560 zł, a zatem powód wygrał sprawę w 68,78%. Koszty procesu poniesione przez powoda wyniosły łącznie 4.676,00 zł (1.059 zł tytułem stosunkowej opłaty od pozwu, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika). Koszty procesu poniesione przez pozwaną to 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika. Ponieważ pozwany przegrał sprawę w 68,78%, natomiast powód przegrał sprawę w 31,22%. Strony powinny ponieść koszty procesu w takim stopniu, w jakim każda z nich przegrała sprawę, a więc pozwany – 5.692,23 zł (8.276 zł × 68,78%), powód – 2.583,77 zł (8.276 zł × 31,22%). Porównując koszty faktycznie poniesione przez strony z kosztami, które powinny ponieść stosownie do stopnia, w jakim przegrały sprawę, stwierdzić należy, że powód faktycznie poniósł koszty w kwocie 4.676 zł, a powinien je ponieść w kwocie 2.583,77 zł. Różnicę wynikającą z tego porównania należy zasądzić na rzecz strony, której koszty faktycznie poniesione są wyższe od kosztów, którymi powinna być obciążona, czyli powodowi. Powodowi zatem należy się zwrot kosztów procesu w kwocie 2.092,23 zł (4.676,00 zł – 2.583,77 zł). Po kompensacji należało zatem jak w punkcie 3. sentencji wyroku zasądzić na rzecz powoda różnicę tj. kwotę 2.092,23 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Asesor sądowy P. M.