Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Powalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa K. K.

przeciwko Gminie Z.

o ochronę dóbr osobistych

1.  zasądza od pozwanej Gminy Z. na rzecz powódki K. K. kwotę 10.000 ( dziesięć tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 5.000 ( pięć tysięcy ) złotych od dnia 13 grudnia 2017 roku do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 5.000 ( pięć tysięcy ) złotych od dnia 14 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  nakazuje pobrać od pozwanej Gminy Z. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu 500 ( pięćset ) złotych tytułem części opłaty sądowej, od uiszczenia której powódka była zwolniona;

4.  nie obciąża powódki kosztami procesu.

Sygn. akt I C 407/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 22 czerwca 2017 r. (data wpływu) powódka K. K. działając przez pełnomocnika wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy Z. na swoja rzecz zadośćuczynienia pieniężnego w wysokości 30.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty za naruszenie dóbr osobistych w postaci prawa do prywatności poprzez upublicznienie danych osobowych powódki w uchwale nr (...) Rada Gminy Z. z dnia 30 marca 2010 r. dostępnej przez nieokreślony czas pod adresem: (...) oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesowych według norm przepisanych .

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanej Gminy Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

Na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2018 r. pełnomocnik powódki zmodyfikował powództwo w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zadośćuczynienia w wysokości 15.000 zł za naruszenie dóbr osobistych powódki polegającym na udostępnieniu danych powódki zawartych w uchwale i uzasadnieniu tej uchwały Rady Gminy w Z., która została opublikowana na stronie internetowej gminy (...) z 30 marca 2010 r. oraz kwoty 15.000 zł za naruszenie prawa do prywatności polegającego na udostępnieniu jej danych osobowych zawartych w skargach K. K. na działalność kierownika Gminnego (...) (...) z dnia 15 października 2014 r. i 29 października 2014 r. oraz na działalność Wójta Gminy Z. z dnia 28 września 2015 r. osobie nieuprawnionej - E. K.. Na tym samym terminie pełnomocnik pozwanej Gminy Z. wniósł o oddalenie powództwa. W toku rozprawy powódka podała, że wnosi o zasądzenie kwoty po 5.000 zł za każde naruszenie w miejsce dotychczasowych kwot po 30.000 zł, ale wyłącznie dla potrzeb ugody, (protokół rozprawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. 00:02:40-00:18:!2 w zw. z k. 63-63v).

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa argumentował, że działalność gminy sprawowana poprzez jej organy jest jawna, stąd jeśli powódka poddała pod rozstrzygnięcie skargi na działalność organów gminy winna liczyć się z podaniem swoich zarzutów i danych do publicznej wiadomości. Natomiast co do udostepnienia skarg powódki osobie trzeciej, gmina twierdziła, że nastąpiło to w ramach dostępu do informacji publicznej.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powódka K. K. zamieszkuje z rodziną w miejscowości J. , gmina Z.. Zarówno ona sama, jak i członkowie jej rodziny od 1990 r. korzystają z pomocy finansowej i materialnej Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w Z., o co powódka regularnie składa wnioski . W przypadku decyzji odmownych bardzo często składa skargi na działalność kierownika (...) w Z.. K. K. składała również skargi na działalność Wójta Gminy Z.. Skargi na działalność organów gminy rozpatruje Rada Gminy Z. na jawnych sesjach, (dowód: kserokopie uchwał Rady Gminy Z. k. 82-103, zeznania świadka D. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 07 września 2018 r. 00:34:49-01:14:09 w zw. z k. 138-138v, zeznania świadka M. K. (1)- protokół rozprawy z dnia 26 października 2018 r. 00:05:26-00:58:02 w zw. z k. 101v-102, zeznania powódki- protokół rozprawy z dnia 01 marca 2019 r. 00:14:02-01:37:09 w zw. z k. 132v-134).

Pozwana Gmina Z. udostępniła na swojej stronie internetowej dokument w formacie pdf zawierający Uchwałę nr (...) Rady Gminy w Z. z dnia 30 marca 2010 r. oraz uzasadnienie stanowiące załącznik do tej uchwały. Dokument ten znajdował się pod adresem internetowym (...) jeszcze 2 października 2016 r. Wskazane uzasadnienie uchwały zawierało treści, że powódka objęta jest pomocą finansową i rzeczową od 1990r., każdorazowo składa wnioski bez wymaganych dokumentów. Celem zweryfikowania sytuacji powódki wywiad jest przeprowadzany w miejscu jej zamieszkania w obecności dwóch pracowników, aby uniknąć pomawiania przez powódkę pracowników (...). W treści tego uzasadnienia znalazły się także informacje o tym, że w 2009 r. rodzina powódki otrzymała łączną pomoc finansową w kwocie 7554,10 złotych a także w postaci produktów żywnościowych. Do marca 2010 r. była to wielkość udzielonej pomocy – 1461 złotych oraz pomoc rzeczowa. Dalej wskazano , że powódka ma postawę roszczeniową, a mimo trudnej sytuacji rodziny jej były mąż – M. K. (2) będąc z nią we wspólnym gospodarstwie domowym, „nie robi nic by poprawić sytuację materialną rodziny. Nie jest zarejestrowany nawet w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, poszukująca pracy”. Dostęp do treści Uchwały Nr (...) Rady Gminy w Z. oraz jej uzasadnienia za pośrednictwem sieci internetowej był nieograniczony, wystarczyło wpisać w wyszukiwarce internetowej wyrażenie (...), a wymieniona uchwała wraz z uzasadnieniem pojawiała się na pierwszym miejscu wśród wyszukanych adresów. K. K. od mieszkańców miejscowości J. powzięła informacje, że na stronie internetowej Urzędu Gminy widnieją informacje dotyczące jej sytuacji materialnej i życiowej. Sąsiedzi wyśmiewali się z powódki oraz członków jej rodziny, że pobierają zasiłki i z nich żyją. Mieszkańcy J. znali wartość pomocy udzielonej przez Gminę powódce i jej rodzinie. Po powzięciu informacji o tym, iż na stronie internetowej widnieją nieanonimizowane dane wrażliwe dotyczące jej osoby oraz rodziny powódka udała się do ówczesnego Wójta Gminy Z. W. O., który w rozmowie zapewnił K. K., iż nikt takich danych na stronie internetowej Urzędu Gminy nie zamieszczał. Po pewnym czasie powódka ponownie powzięła informację od córki, iż jednak na stronie Urzędu Gminy istotnie znajdują się dane wrażliwe dotyczące powódki i jej rodziny. Po sprawdzeniu tych informacji powódka wraz z synem D. K. (2) ponownie udali się do Urzędu Gminy w Z. i w rozmowie z Wójtem K. W. z prośbą o wyjaśnienie sytuacji i usunięcie wskazanych danych ze strony internetowej Urzędu Gminy. Wskazane dane zostały usunięte, (dowód: kserokopia uchwały Nr (...) wraz z uzasadnieniem k. 5-6, zrzut z ekranu k. 6-10, 31-32, kserokopia zaświadczenia k. 11, zeznania powódki- protokół rozprawy z dnia 01 marca 2019 r. 00:14:02-01:37:09 w zw. z k. 132v-134).

Wójt Gminy Z. K. W. na wniosek E. K. z dnia 20 maja 2016 r. udostępnił wymienionej skargi K. K. na działalność Kierownika Gminnego (...) (...) w Z. z dnia 15 października 2014 r. i z dnia 29 października 2014 r. oraz skargę K. K. z dnia 28 września 2015 r. na działalność Wójta Gminy Z.. W/w skargi zawierały dane osobowe K. K. w postaci imienia, nazwiska, adresu zamieszkania powódki, a także informację dotyczącą sytuacji zawodowej, finansowej, mieszkaniowej i rodzinnej oraz informacje o statusie osoby bezrobotnej, o podejmowanych próbach dokształcenia, zatrudnieniu, o aktualnym stanie zdrowia K. K. i stanie zdrowia oraz sposobach leczenia jej wnuka O. H..

W odbiorze pracowników (...) w Z. powódka przy okazji składanych wniosków o udzielenie jej pomocy, prezentowała postawę roszczeniową, podnosiła głos, pisała często skargi na działalność ośrodka pomocy społecznej i jego pracowników ( dowód: zeznania świadków : M. K. k. 101 – 102, D. K. k. 138 , verte).

W dniu 23 lipca 2018 r. Prokuratura Rejonowa w Poddębicach wszczęła śledztwo z zawiadomienia powódki w sprawie przekroczenia uprawnień przez Wójta Gminy Z. polegającego na ujawnieniu danych osobowych, to jest o czyn z art. 231 § 1 k.k. Postanowieniem z dnia 28 września 2018 r. Prokuratura Rejonowa w Poddębicach umorzyła postępowanie w sprawie zaistniałego w okresie 2010 r. w Z., woj. (...) przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego polegającego na ujawnieniu danych osobowych i danych dotyczących sytuacji finansowej, zdrowotnej i rodzinnej K. K., Ż. K., D. K. (2), małoletniego O. H. przez ogłoszenie na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej pełnego tekstu Uchwał Rady Gminy Z. z dnia 30 marca 2010 r. tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych- wobec nastąpienia przedawnienia karalności oraz w sprawie zaistniałego w dniu 20 maja 2016 r. w Z., woj. (...) przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych polegającego na ujawnieniu danych osobowych zawartych w „skargach skierowanych do Rady Gminy Z.” przez K. K. przez wydanie ich kopii E. K. w celu wykorzystania w postępowaniu cywilnym, to jest o czyn z art. 231 § 1 k.k. i art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych wobec braku znamion czynu zabronionego, ( dowód: pismo pozwanej k. 71, kserokopie skarg k. 72-77, 119-136, kserokopia zawiadomienia k. 112, kserokopia pisma E. K. k. 118, zeznania świadka E. K.- protokół rozprawy z dnia 07 września 2018 r. 00:09:57-00:34:49 w zw. z k. 137v-138, protokół rozprawy z dnia 01 marca 2019 r. 00:01:28-00:10:41 w zw. z k. 132-132v, kserokopia postanowienia z dnia 23 lipca 2018 r. k. 97, kserokopia postanowienia o umorzeniu postępowania karnego k. 98-100, zeznania powódki- protokół rozprawy z dnia 01 marca 2019 r. 00:14:02-01:37:09 w zw. z k. 132v-134).

W dniu 6 marca 2018 r. na skutek skargi powódki Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych wydał decyzję, na mocy której umorzył postępowanie w zakresie dotyczącym udostępnienia przez Wójta Gminy Z. danych osobowych powódki oraz odmówił uwzględnienia wniosku w zakresie skargi na udostępnienie danych osobie nieupoważnionej. Umorzenie miało za podstawę fakt, iż w chwili wydania decyzji na wskazywanej stronie internetowej nie figurowały już żadne dane osobowe powódki, zatem nie były one już przetwarzane w sposób kwestionowany i to powodowało bezprzedmiotowość postępowania . Natomiast co do udostępnienia danych powódki E. K. poprzez udostępnienie jej skarg składanych do Wójta Gminy podniesiono, że była to sytuacja jednorazowa i nie jest kontynuowana, co uniemożliwia sformułowanie jakiegokolwiek nakazu ( dowód: decyzja (...) k. 49-51).

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dokumentów, nie budzących wątpliwości co swojej autentyczności i nie kwestionowanych przez strony, a także w oparciu o zeznania świadków w zakresie funkcjonowania powódki w środowisku lokalnym, jako spójnym i nie zwierającym sprzeczności. W zakresie korelującym z tym materiałem dowodowym, na wiarę zasługiwały także zeznania samej powódki.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie co do zasady .

Zgodnie z art. 23 k.c. ( kodeksu cywilnego ) dobra osobiste człowieka, w szczególności zdrowie, wolność, cześć , swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Art. 24 § 1 zd. 2 k.c. stanowi, że w razie dokonanego naruszenia można żądać, żeby osoba , która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie można żądać także zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Kodeks cywilny odsyła w tym przypadku do jego art. 448. Przepis ten stanowi bowiem, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Art. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych (w skrócie „u.o.d.o” - tekst jednolity Dz.U poz. 922 ) stanowi w ust. 1, że każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu ich przetwarzanie może mieć miejsce ze względu na dobro publiczne, dobro osoby, której dane dotyczą lub dobro osób trzecich w zakresie i trybie określonym ustawą. Ustawę tę stosuje się, między innymi , do przetwarzania danych osobowych w systemach informatycznych (art. 2 ust 2 pkt 2). Ma ona zastosowanie, między innymi, do organów samorządu terytorialnego (art. 3 ust. 1) .

Ustawa z dnia 06 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (w skrócie „u.d.i.p.” - tekst jednolity – Dz. U. poz. 2058 ze zm. ) nakłada na organy władzy publicznej obowiązek prowadzenia urzędowego publikatora teleinformatycznego o nazwie Biuletyn Informacji Publicznej w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1) . Art. 6 ust. 1 pkt 4 „a” u.d.i.p. stanowi, że udostępnieniu podlega informacja publiczna dotycząca treści aktów normatywnych „i innych rozstrzygnięć”.

Stan faktyczny sprawy był niesporny w tym zakresie, że nie było kwestionowane przez pozwaną to, że na skutek rozpatrzenia skargi powódki Rada Gminy podjęła uchwałę, która wraz z uzasadnieniem została opublikowana na stronie, a także iż Wójt Gminy Z. K. W. na wniosek E. K. z dnia 20 maja 2016 r. udostępnił wymienionej skargi K. K. na działalność Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w Z. z dnia 15 października 2014 r. i z dnia 29 października 2014 r. oraz skargę K. K. z dnia 28 września 2015 r. na działalność Wójta Gminy Z.. Sporna między stronami była natomiast ocena prawna wskazanych wydarzeń. Powódka twierdziła bowiem, że doszło do naruszenia jej dóbr osobistych, a pozwana zajmowała zgoła odmienne stanowisko. To zaś oznacza, że ciężar dowodzenia co do braku bezprawności działania spoczywa na pozwanej zgodnie z normą art. 6 k.c.

W ocenie Sądu Okręgowego doszło do naruszenia dóbr osobistych powódki w postaci prawa do prywatności i do ochrony danych osobowych. Naruszenie to nastąpiło poprzez opublikowanie jej danych osobowych w postaci imienia i nazwiska, adresu zamieszkania, informacji o objęciu jej pomocą finansową i rzeczową przez (...) (...) w Z. od 1990 r., wysokości otrzymanej pomocy finansowej w 2009 r. oraz 2010 r. oraz formie pomocy, a także sytuacji osobistej powódki, to jest prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z byłym mężem M. K. (2) w treści uchwały oraz jej uzasadnieniu dostępnych na stronie Urzędu Gminy w Z.. Zamieszczenie tych danych było zbędne. Celem publikacji uchwał na stronie internetowej Urzędu Gminy w Z. jest bowiem przekazanie jedynie informacji o ich podjęciu oraz o ich treści. Nie ma żadnej potrzeby dla realizacji tego celu, żeby widniały tam również dane osobowe oraz inne dane wrażliwe dotyczące życia oraz rodziny tego, kogo ta uchwała dotyczy. Nie zachodziła w tym przypadku przesłanka przewidziana w art. 23 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o. Zamieszczenie tych danych nie było bowiem „niezbędne dla spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa” - to znaczy obowiązku poinformowania o treści „innych rozstrzygnięć”, czyli uchwał. Nie było także zgody powódki na przetwarzanie jej danych osobowych (art. 23 ust. 1 pkt 1 u.o.d.o.).

Naruszeniem dóbr osobistych powódki, w ocenie Sądu, było również udostępnienie E. K. w dniu 20 maja 2016 r. skarg powódki na działalność Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) w Z. z dnia 15 października 2014 r. i z dnia 29 października 2014 r. oraz skargi z dnia 28 września 2015 r. na działalność Wójta Gminy Z.. W/w skargi zawierały dane osobowe powódki w zakresie jej imienia, nazwiska, adresu zamieszkania, a także informacje dotyczącej jej sytuacji zawodowej, finansowej, mieszkaniowej i rodzinnej, w szczególności statusie osoby bezrobotnej, podejmowanych próbach dokształcenia, stanie zdrowia oraz stanie zdrowia wnuka. W ocenie strony pozwanej udostępnienie danych osobowych powódki na rzecz E. K. było uprawnione i miało swoje oparcie w przepisach ustawy o dostępie do informacji publicznej, gdyż jej zdaniem zarówno skarga na kierownika (...), jak i uchwała nr XLIV/209/10 Rady Gminy z dnia 30 marca 2010 r. stanowią informację publiczną. Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić. Zgodnie bowiem z art. 1 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonym w niniejszej ustawie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 4 lit a ustawy o dostępie do informacji publicznej, udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających, treść orzeczeń sądów powszechnych, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych , sądów wojskowych, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu. Udostępnienie informacji publicznej podlega ograniczeniu, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, ze względu na prywatność osoby fizycznej. Powyższe wskazuje, że za informację publiczną uznać można wyłącznie uchwały rady gminy podjęte w następstwie rozpoznania skarg na działanie organów gminy jako informację publiczną o rozstrzygnięciu władzy publicznej zapadłym na skutek skargi obywatela, nie zaś same skargi. Skargi, z uwagi na to, że nie pochodzą od organów władzy publicznej i nie zostały wytworzone przez organy władzy publicznej w toku ich działalności, nie mogą być uznane za informację publiczną. Zgodnie z linią orzecznictwa administracyjnego „prawo do prywatności na podstawie art. 5 ust. 2 u.d.i.p. stanowi przesłankę ograniczającą prawo do informacji publicznej, z wyjątkiem ściśle w tym przepisie określonym i odnoszącym się do informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach ich powierzenia i wykonywania. Informacje o wysokości wynagrodzenia osoby fizycznej, obok takich danych jak imię , nazwisko, wiek, wykonywany zawód, zaliczają się co do zasady do sfery prywatności danej osoby” ( por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 14 lutego 2018 r. , II SAB/Go 141/17, Lex nr 2448717). W związku z powyższym przyjąć należało, że brak było w niniejszej sprawie jakichkolwiek podstaw prawnych do udostępnienia przez Wójta danych osobowych K. K. zawartych w jej skargach na rzecz E. K., w szczególności nie stanowiły tej podstawy przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z art. 23 ust. 1 pkt. 2 ustawy oraz art. 27 ust. 2 pkt. 2 powołanej ustawy. Nie stanowiło natomiast naruszenia danych osobowych powódki, a przez to naruszenia jej dobra osobistego, ujawnienie jej imienia i nazwiska w czasie sesji Rady Gminy w związku z rozpatrywaniem jego skarg, co zresztą następuje obecnie online. Jawność tych posiedzeń wynika wprost z art. 61 ust. 2 Konstytucji. Przepis ten stanowi, że prawo do uzyskania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Norma ta znajduje swoje rozwinięcie w przepisach o randze ustawowej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej określa bowiem w art. 3 ust. 1 pkt 3, że prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Udostępnianie informacji publicznych następuje, między innymi, w drodze wstępu na posiedzenia organów, o których mowa w tym przepisie i udostępniania materiałów w tym audiowizualnych i teleinformatycznych dokumentujących te posiedzenia ( art. 7 ust.1 pkt 3 u.d.i.p ) . Art. 18 ust. 1 u.d.i.p. określa, że posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów są jawne i dostępne.

Z zasady jawności działania organów gminy wynika więc dla osób zainteresowanych, np. składających skargę podlegającą rozpatrzeniu przez organ gminy, konieczność podania jedynie tych danych, które są niezbędne dla zachowania waloru informacyjnego wniosku. W pozostałym zakresie dane osobowe podlegać winny anonimizacji ( por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 27 lipca 2018 r. , II SAB/Kr 99/18, Lex nr 2535260). Brak anonimizacji danych powódki zarówno w opublikowanej uchwale, jak i w udostępnionych E. K. skargach jest zaś niewątpliwa i wynika już z ustaleń poczynionych przez (...) w decyzji z dnia 6 marca 2018 r. Ponadto sam Wójt pozwanej Gminy w swoich zeznaniach powołał się jedynie na doświadczenie pracownika wydającego kopie skarg i domniemywał o dokonaniu anomizacji, więc nie wykluczył jej braku.

W tych okolicznościach pozwana gmina nie zdołała wykazać braku bezprawności swojego względem powódki zachowania, a to oznacza jej odpowiedzialność za naruszenie dobra osobistego powódki w postaci prawa do prywatności.

Sąd uwzględnił żądanie zasądzenia zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c., ale przyznał je w mniejszej niż dochodzona wysokości. Zasadniczymi przesłankami orzekania o tym roszczeniu są: wina sprawcy, rodzaj naruszonego dobra, intensywność naruszenia, jego skutki dla poszkodowanego, zachowanie się sprawcy naruszenia. Roszczenia z art. 448 k.c. nie mają charakteru penalnego. Rola tego świadczenia polega na złagodzeniu skutków negatywnych doznań wynikających z naruszenia dobra osobistego. Ma więc ono charakter kompensacyjny. W niniejszej sprawie zwrócić należy uwagę, że naruszenia dóbr osobistych powoda dokonał podmiot o charakterze publicznoprawnym. Można więc od niego wymagać szczególnej staranności w stosowaniu przepisów prawa, tym bardziej, że dysponuje on profesjonalną obsługą prawną. Gmina na co dzień stosuje przepisy prawa i powinna szczególnie dbać o to, żeby ich nie naruszać. Wiąże się to bowiem z poczuciem zaufania obywateli do tego rodzaju podmiotów utożsamianych z szeroko pojętymi „organami władzy”. Wina pozwanej w naruszeniu dobra osobistego powódki nie ulega żadnej wątpliwości. Naruszenie dóbr osobistych K. K. wywołało u niej skutki w postaci negatywnych uczuć, przeżywania wstydu, napiętnowania w społeczności lokalnej. Powódka wykazała te okoliczności poprzez dowód ze swoich zeznań, którym Sąd dał wiarę co do zasady ale nie w aspekcie wielkości i zakresu. Dodatkowo wskazać należy, że niepokój, poczucie wstydu i napiętnowania wzmagała u powódki okoliczność, że ujawnienie jej danych osobowych na ogólnie dostępnej stronie internetowej trwało przez kilka lat.

Postawa pozwanej po naruszeniu dóbr osobistych także przemawiała za zasadnością roszczenia pieniężnego. Gmina nie widziała żadnego problemu w tym, że na stronie Urzędu Gminy doszło do ujawnienia imienia i nazwiska oraz innych danych powódki, a także iż odpisy jej skarg bez koniecznej anonimizacji zostały przekazane E. K..

Dochodzoną przez powódkę kwotę zadośćuczynienia wynoszącą łącznie 30.000 zł sąd uznał za zbyt wygórowaną. Dane powódki figurowały na stronie internetowej stosunkowo długo i w związku z tym przeżywała ona związane z tym negatywne odczucia, ale nie wiązało się ze sferą zdrowotną. Zdaniem Sądu kwota 5.000 zł za naruszenie dóbr osobistych powódki polegającym na udostępnieniu danych powódki zawartych w uchwale i uzasadnieniu tej uchwały Rady Gminy w Z., która została opublikowana na stronie internetowej gminy (...) z 30 marca 2010 r. oraz kwota 5.000 zł za naruszenie dóbr osobistych w postaci prawa do prywatności powódki polegającego na udostępnieniu jej danych osobowych zawartych w skargach K. K. na działalność kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) z dnia 15 października 2014 r. i 29 października 2014 r. oraz skargi K. K. na działalność wójta gminy Z. z dnia 28 września 2015 r. osobie nieuprawnionej E. K., stanowi należną rekompensatę, w pełni adekwatną do wskazanych wyżej przesłanek stosowania art. 448 k.c. Po pierwsze taką właśnie kwotę jako adekwatną do poczucia krzywdy sama powódka wskazała w toku rozprawy w dniu 13 kwietnia 2018 r. Po wtóre powódka poza swoimi twierdzeniami nie przedstawiła żadnego dowodu, z którego wynikałaby intensywność skutków naruszenia. Po trzecie należy, w ocenie Sądu, uwzględnić również stopień naruszenia dóbr osobistych przez pozwanego. Powódka wywodzi, że skutkiem naruszenia jej dóbr osobistych był ogólnospołeczny ostracyzm w społeczności lokalnej w jakiej zamieszkuje. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności z zeznań słuchanych w sprawie świadków w osobach E. K., D. K. (1) oraz M. K. (1) wynika tymczasem, że K. K. od dawna w społeczności lokalnej postrzegana jest jako osoba roszczeniowa, kłótliwa, wymagająca od urzędników pozwanej szczególnego traktowania, która skarży każdą niekorzystną dla niej decyzję organów administracyjnych. W świetle powyższego przy jednoczesnym zaproponowaniu przez stronę powodową jedynie dowodu z zeznań powódki, nie sposób uznać, aby tak silne negatywne odczucia związane z ostracyzmem społecznym związane były z bezprawnym działaniem pozwanej. Nadto pamiętać należy, że strona pozwana na żądanie powódki zgłoszone wkrótce po ujawnieniu jej danych osobowych uczyniła zadość jej oczekiwaniu, dopełniając czynności potrzebnych do usunięcia skutków tego naruszenia. Zadośćuczynienie musi mieć funkcję kompensacyjną doznanej krzywdy, której poczucie należy oceniać w kategoriach obiektywnych, a nie przy uwzględnieniu wyłącznie subiektywnych odczuć poszkodowanego, które w dodatku nie znajdują potwierdzenia w zebranym w sprawie wiarygodnym materiale dowodowym.

O odsetkach od roszczenia o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych powódki polegającym na udostępnieniu danych powódki zawartych w uchwale i uzasadnieniu tej uchwały Rady Gminy w Z., która została opublikowana na stronie internetowej gminy (...) z 30 marca 2010 r. Sąd orzekł, iż są one należne od dnia 13 grudnia 2017 r., tj. czyli od dnia następnego po doręczeniu odpisu pozwu w sprawie. O odsetkach od roszczenia o zadośćuczynienie za naruszenie prawa do prywatności powódki polegającego na udostępnieniu jej danych osobowych zawartych w skargach K. K. na działalność kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy (...) z dnia 15 października 2014 r. i 29 października 2014 r. oraz skargi K. K. na działalność wójta gminy Z. z dnia 28 września 2015 r. osobie nieuprawnionej E. K. Sąd orzekł od dnia 14 kwietnia 2018 r., to jest dnia następnego po dniu modyfikacji powództwa poprzez wystąpienie ze wskazanym roszczeniem.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił wniesione powództwo jako niezasadne. Powódka wygrała proces w 33 % i dlatego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2018, poz. 300) nakazano pobrać od strony pozwanej Gminy Z. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 500 zł tytułem części opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była zwolniona (30.000 zł x 5% = 1.500 zł x 33 %= 500 zł).

O kosztach procesu orzeczono w myśl z art. 102 k.p.c., zgodnie z którym sąd może w wypadkach szczególnie uzasadnionych zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis nie konkretyzuje wypadków szczególnie uzasadnionych. Ma on miejsce wówczas, gdy z uwagi na okoliczności faktyczne konkretnej sprawy zastosowanie ogólnych zasad odpowiedzialności za wynik procesu byłoby sprzeczne z zasadą słuszności. Podstawą do takiej oceny może być specyfika rozpoznawanej sprawy, zachowanie się strony w procesie, jak i jej sytuacja pozaprocesowa (stan majątkowy, szczególna sytuacja zdrowotna, czy też życiowa), przy czym zła sytuacja finansowa, stanowiąca podstawę do zwolnienia strony od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych, nie wyczerpuje sama w sobie przesłanek zastosowania art. 102 k.p.c., a przepis ten, z uwagi na swój szczególny charakter, nie może być wykładany rozszerzająco i wyklucza uogólnienie. Sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór ( wyrok SN z 19 maja 2006 roku, sygn. akt III CK 221/05, Legalis nr 104333).

W niniejszej sprawie Sąd nie obciążył powódki kosztami postępowania. Należało mieć bowiem na uwadze, że powódka jest osobą bezrobotną, która znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, a wytaczając powództwo mogła być subiektywnie przeświadczona o pełnej słuszności dochodzonego roszczenia, co dostatecznie uzasadnia odstąpienie od obciążania jej kosztami procesu w niniejszej sprawie.

Z tych względów orzeczono jak w wyroku.