Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 17 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Sygn. akta II Ca 717/18

UZASADNIENIE

Powodowie K. S. (1) i małoletni K. S. (2) reprezentowany przez matkę K. S. (1) pozwem wniesionym w dniu 27.09.2017r. przeciwko pozwanemu (...) Spółce Akcyjnej w S. domagali się:

- zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki K. S. (1) renty alimentacyjnej w kwocie 500,00 zł płatnej miesięcznie do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca kwietnia 2017 roku na czas nieoznaczony- wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności poszczególnych rat liczonymi od dnia następującego po upływie każdorazowego terminu płatności,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki K. S. (1) skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od 01 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2017 roku w kwocie 10.188,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 02 maja 2017 roku do dnia zapłaty,

- zasądzenia od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) renty alimentacyjnej w kwocie 700,00 zł płatnej miesięcznie do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca kwietnia 2017 roku na czas nieoznaczony- wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w płatności poszczególnych rat liczonymi od dnia następującego po upływie każdorazowego terminu płatności,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od 01 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2017 roku w kwocie 17.388,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 02 maja 2017 roku do dnia zapłaty,

- zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając swoje roszczenia, powodowie powołali się na normę prawną art. 446 § 2 k.c. dochodząc renty z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej w związku ze śmiercią męża powódki K. S. (1) i ojca powoda K. J. S..

Powodowie wskazali, że J. S. (1) przed śmiercią utrzymywał rodzinę uzyskując dochód w wysokości 1.300,06 zł miesięcznie. J. S. (1) studiował dziennikarstwo; w związku z tym przyjmował zlecenia na sporządzanie notatek prasowych, osiągając dochody z tego tytułu. W ocenie powodów J. S. (1) mógłby zarabiać obecnie co najmniej 3.000 zł (zgodnie z komunikatem GUS wynagrodzenie w zawodzie dziennikarza w lutym 2017r. wynosiło 4.304,91 zł brutto).

Powódka K. S. (1) przed śmiercią męża pozostawała na zasiłku ze względu na utratę pracy, na chwilę wniesienia pozwu otrzymywała miesięczny dochód w wysokości 1.500 zł, na który składają się: wynagrodzenie za pracę, renta rodzinna z ZUS oraz renta alimentacyjna otrzymywana od pozwanego. Nadto powódka otrzymuje rentę rodzinną na syna K. w wysokości 400,22 zł miesięcznie i rentę od pozwanego 217 zł miesięcznie.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w S. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od każdego z powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany wywodził, że od dnia 17.01.2012r. wypłaca powodom po 217 zł miesięcznie z tytułu renty, przy czym za okres od 17.01.2012r. do 31.03.2014r. przyznał wyrównanie z tego tytułu po 5.859 zł. Podniesiono, iż strona powodowa domagając się zasądzenia renty winna wykazać, że zaistniały przesłanki uzasadniające zgłoszone żądanie, w tym w szczególności w zakresie dotyczącym potrzeb osób do tej renty uprawnionych.

Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 11 czerwca 2018 r. zasądził od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda małoletniego K. S. (2) rentę alimentacyjną w wysokości 370,00 zł (trzysta siedemdziesiąt złotych 00/100) miesięcznie, płatną do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od j miesiąca kwietnia 2017r.; zasądził od pozwanego na rzecz powoda małoletniego K. S. (2) kwotę 6.724,77 zł (sześć tysięcy siedemset dwadzieścia cztery złote 77/100) tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od 01.04.2014r. do 31.03.2017r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 02.05.2017r. do dnia zapłaty; oddalił powództwo powoda małoletniego K. S. (2) w pozostałym zakresie, oddala powództwo powódki K. S. (1) w całości i orzekł o kosztach postępowania.

Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

W dniu 17 stycznia 2012 roku miał miejsce wypadek komunikacyjny, w wyniku którego śmierć poniósł J. S. (1)- mąż K. S. (1) i ojciec małoletniego K. S. (2). Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za przedmiotową szkodę, wypłacając w toku postępowania likwidacyjnego:

-powódce K. S. (1) kwotę 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania,

-powodowi małoletniemu K. S. (2) kwotę 70.000 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania.

Na mocy decyzji z dnia 19 lutego 2014r. oraz z dnia 26 lutego 2014r. pozwany przyznał każdemu z powodów rentę alimentacyjną w comiesięcznej kwocie po 217 zł, począwszy od dnia wypadku.

(bezsporne, nadto dowód: decyzja k. 23-24, decyzja k. 47, decyzja k. 49, ekspertyza k. 59-64)

Do dnia wypadku powódka i zmarły J. S. (1) prowadzili wspólne gospodarstwo domowe oraz wychowywali małoletniego syna K. S. (2).

J. S. (1) był studentem III roku studiów na kierunku Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna, specjalność Dziennikarstwo Sportowe na (...) Szkole Wyższej z siedzibą we W.. J. S. (1) odbywał studia w trybie niestacjonarnym. Przed wypadkiem J. S. (1) miał już skończoną pracę licencjacką i przygotowywał się do jej obrony. Zamierzał podjąć studia magisterskie na tym samym kierunku, ponieważ w przyszłości chciał wykonywać zawód dziennikarza.

J. S. (1) w trakcie odbywania studiów, pracował fizycznie aby utrzymać żonę i małoletniego syna K.. W 2011 roku osiągnął dochód netto w wysokości 15.600,69 zł. Jego średniomiesięczne zarobki kształtowały się na poziomie około 1.300 zł. Ponadto J. S. (1) przyjmował zlecenia na sporządzanie notatek prasowych, ponieważ z pracą w zawodzie dziennikarza wiązał swoje plany na przyszłość. Z tego tytułu miesięcznie dodatkowo osiągał dochód w wysokości 200 zł. Łączny dochód J. S. (1) przed ukończeniem studiów wynosił ok. 1.500 zł netto miesięcznie.

(dowód: zeznania powódki K. S. (1) k.108v i k. 197, informacja Pit k. 14-17, umowa o dzieło k. 18, umowa o pobieraniu nauki k. 19-20)

Powódka K. S. (1) w 2011r. (w roku poprzedzającym śmierć męża) osiągała dochód w wysokości 1.100,95 zł miesięcznie netto (rocznie 13.211,51 zł netto).

(dowód: deklaracja podatkowa k. 68-69, deklaracja k. 72-74)

J. S. (1) w 2011r. zarabiał miesięcznie około 1.500 zł netto, dlatego dochód na członka rodziny S. przed wypadkiem męża powódki wynosił 849,16 zł.

( okoliczności niesporne)

Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2011 roku wyniosło 1.386 zł brutto miesięcznie.

(fakt powszechnie znany)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 21.02.2012r. przyznał od dnia 17.01.2012r. tj. od dnia śmierci J. S. (1) rentę rodzinną dla K. S. (1) oraz małoletniego K. S. (2) na czas określony do dnia 30.06.2017r. w wysokości po 385,15 zł brutto miesięcznie tj. po 336,82 zł netto na każdego z uprawnionych.

Renta rodzinna jest co roku waloryzowana o wskaźnik waloryzacji, a mianowicie każdy z powodów otrzymywał:

-od marca 2013r. do lutego 2014r. kwoty po 379,30 zł miesięcznie netto (758,59 zł łącznie),

-od marca 2014r. do lutego 2015r. kwoty po 384,97 zł miesięcznie netto (769,94 zł łącznie),

-od marca 2015r. do lutego 2016r. kwoty po 399,66 zł miesięcznie netto (799,32 zł łącznie),

-od marca 2016r.do lutego 2017r. kwoty po 400,22 zł miesięcznie netto (800,44 zł łącznie),

-od marca 2017r. do lutego 2018r. kwoty po 430 zł miesięcznie netto (860 zł łącznie),

-do marca 2018r. kwoty po 442,23 zł miesięcznie netto (884,46 zł łącznie).

(dowód: decyzje ZUS k. 203-209v)

Od chwili śmierci męża do kwietnia 2013r. powódka nie posiadała zatrudnienia, ponieważ opiekowała się małoletnim synem. Powódka rozpoczęła pracę w maju 2013 roku i osiągała z tego tytułu dochód w ówczesnej najniższej krajowej. Powódka pracowała przez trzy miesiące, aż do momentu kiedy pracodawca zlikwidował sklep.

W grudniu 2013r. powódka podjęła pracę w J. na okres miesiąca. Wówczas również zarabiała najniższą krajową.

Od kwietnia 2014r. do sierpnia 2014r. powódka podjęła pracę w sklepie odzieżowym (...) M. W. w K. z odzieżą używaną za miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości najniższej krajowej.

Od października 2014r. do końca 2015r. powódka pracowała na podstawie umowy zlecenia w Makro, gdzie osiągała dochód w kwocie 400 zł w skali miesiąca. Równolegle w tym czasie pracowała jako ekspedientka w Ż. w czerwcu 2015 roku i zarabiała najniższą krajową.

W okresie od lipca 2015r. do lipca 2017r. powódka pracowała jako sprzedawca i z tego tytułu osiągała dochód w wysokości najniższej krajowej.

Od lipca do grudnia 2017r. powódka była osobą bezrobotną.

Z dniem 11 grudnia 2017r. powódka podjęła pracę w (...) S.A., gdzie pracuje do dnia dzisiejszego. Osiąga z tego tytułu kwotę ok. 1500 zł netto miesięcznie.

(dowód: zeznania powódki K. S. (1) k. 196-197, informacja o dochodach w 2016 k. 8-9, informacja o dochodach w 2016r. k.10-11, obliczenie podatku k. 12-13,zaświadczenie k. 52, umowa k. 54, Pit-37 za 2014-2016r. k. 114-116, PIT-11 k. 117-132, umowa k.185, potwierdzenia wypłat k. 186-189, świadectwo k. 201-201v, umowa k. 210-211, świadectwo pracy k. 212-220)

Miesięczny koszt utrzymania małoletniego K. S. (2) opiewa na kwotę około 1.200 zł, na co składają się następujące wydatki: opłata za przedszkole- 450 zł, odzież-100 zł, wizyty u psychologa – 70 zł, wydatki na leczenie alergii zdiagnozowanej u chłopca- 100 zł (średnio w skali miesiąca, ponieważ rocznie na koszty leczenia powoda powódka wydaje kwotę 1.200 zł), wizyty u okulisty i okulary- ok. 40 zł (średnio w skali miesiąca, wydatki z tego tytułu to ok. 200 zł raz na pół roku), wydatki mieszkaniowe- ok. 200 zł i wyżywienie- 300 zł.

(dowód: zeznania powódki K. S. (1) k.108v-109 i k.197, zeznania świadka E. B. k.109v)

Miesięczny koszt utrzymania powódki K. S. (1) opiewa na kwotę 1.127 zł, w tym: odzież- 200 zł, wyżywienie- 300 zł, środki czystości i kosmetyki- 300 zł, wizyty u dermatologa i kremy dermatologiczne- 50 zł (średnio w skali miesiąca, łącznie wydatki z tego tytułu raz na pół roku to kwota 250 zł), wizyty u lekarza ginekologa i dentysty- 100 zł (średnio w skali miesiąca, łącznie wydatki z tego tytułu to kwota 1.200 zł rocznie), wydatki mieszkaniowe- ok. 180 zł.

(dowód: zeznania powódki K. S. (1) k. 197, zeznania świadka E. B. k.109v)

Powódka nie korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej.

(dowód: pismo z MOPS k.149)

Powodowie pismem z dnia 03.04.2017r., doręczonym pozwanemu dnia 07.04.2017r. wezwali pozwanego do zapłaty kwot tytułem renty alimentacyjnej oraz kwot tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej zgodnie z żądaniem pozwu.

(dowód: zgłoszenie roszczeń wraz z zpo k. 25-29)

W odpowiedzi na powyższe pozwany wydał decyzję z dnia 02.05.2017r., w której podtrzymał dotychczasowe stanowisko w zakresie przyznanych kwot tytułem renty alimentacyjnej po 217 zł na każdego z powodów.

(dowód: decyzja k. 23-24)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedłożone do akt dokumenty, których prawdziwość nie budziła wątpliwości, a ich autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd ocenił jako wiarygodne w pełni zeznania świadka E. B.- matki powódki, ponieważ jawiły się jako szczere, spontaniczne i rzeczowe. Zeznania świadka w zakresie opłat mieszkaniowych korelowały z zeznaniami powódki.

Zeznania świadka Z. B. okazały się być mało przydatne do poczynienia przez Sąd ustaleń w sprawie, bowiem świadek nie posiadał wiedzy na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd poczynił ustalenia faktyczne również na podstawie zeznań powódki K. S. (1), którym przyznał wiarygodność w pełni, albowiem ich treść była logiczna, konsekwentna, rzeczowa i znalazła odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Na miano wiarygodnych zasługiwały zeznania powódki w zakresie potrzeb małoletniego J. i samej powódki, ponieważ są one zgodne z doświadczeniem życiowym.

Żądanie małoletniego powoda K. S. (2) o zasądzenie od pozwanego renty alimentacyjnej z tytułu pogorszenia się jego sytuacji życiowej w związku ze śmiercią ojca J. S. (1) zasługiwało na częściowe uwzględnienie. Zaś roszczenie powódki K. S. (1) jako pozbawione usprawiedliwionych podstaw nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną dochodzonych w niniejszym postępowaniu roszczeń stanowi art. 446 § 2 k.c., zgodnie z którym osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, że żądanie renty alimentacyjnej zarówno przez powódkę K. S. (1), jak i małoletniego K. S. (2) znajduje oparcie w treści art. 446 § 2 k.c. W toku procesu nie była kwestionowana przez stronę przeciwną okoliczność, że J. S. (1) obciążał wobec syna obowiązek alimentacyjny, którego ramy wyznaczają potrzeby poszkodowanego i możliwości zarobkowe oraz majątkowe zmarłego. Pozwany nie zaprzeczał również, że na J. S. (1) spoczywał obowiązek wyrażony w treści art. 27 k.r.o. polegający na zaspokajaniu potrzeb rodziny, stąd powódka K. S. (1) jako wdowa jest osobą, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny w rozumieniu art. 446 § 2 zdanie pierwsze k.c. (potwierdził to również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 grudnia 2010r., sygn. akt I PK 88/10, L.).

Podstawowymi kryterium ustalenia renty na rzecz osób, wobec których na zmarłym ciążył ustawowy obowiązek alimentacyjny są: potrzeby poszkodowanego oraz możliwości zarobkowe i majątkowe zmarłego.

Powyższe kryteria wykazują znaczne podobieństwo do zasad ustalania zakresu obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego wobec uprawnionego (art. 135 k.r.o.). Jednakże nie należy tracić z pola widzenia, że roszczenia osób wymienionych w ar. 446 § 2 k.c. mają charakter odszkodowawczy, a nie alimentacyjny. Roszczenie rentowe z wyżej cytowanego przepisu stanowi bowiem wynagrodzenie szkody, jakiej doznała osoba uprawniona do alimentacji w wyniku śmierci osoby zobowiązanej, przez to że utraciła należne jej od zmarłego świadczenia alimentacyjne.

W orzecznictwie i judykaturze zgodnie wskazuje się, że ustalając wysokość renty sąd powinien ocenić hipotetyczne możliwości zarobkowe zmarłego, w szczególności uwzględniając warunki rynku pracy (por. A. Cisek, W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz, 2016, s. 908, Nb3). W większości przypadków wraz ze wzrostem doświadczenia zawodowego zmarły mógłby liczyć na lepszą pozycję zawodową i wyższe zarobki (por. Sądu Najwyższego z dnia 28.07.2005 r., sygn. akt V CK 31/05), które przełożyłyby się na wyższe świadczenie alimentacyjne. Podwyższenie świadczenia, jakiego można byłoby hipotetycznie oczekiwać od zmarłego, oznaczać będzie podwyższenie renty od osoby odpowiedzialnej za jego śmierć. Określając wysokość renty, Sąd uwzględnić powinien także stały wzrost stopy życiowej społeczeństwa (por. Sąd Najwyższy z dnia 27.02.1975 r., sygn. akt III PR 11/75, Legalis).

Przesłanka potrzeb poszkodowanego jest zbliżona do przewidzianej w art. 135 k.r.o. przesłanki stanowiącej kryterium ustalenia wysokości alimentów, jednakże zachodzi między nimi znacząca różnica. W przeciwieństwie do art. 135 k.r.o., renta z art. 446 § 2 k.c. nie jest ograniczona do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, a to oznacza, iż w rozumieniu tego ostatniego przepisu, omawiana przesłanka może obejmować wszystkie potrzeby uprawnionego, których został on pozbawiony w wyniku czynu niedozwolonego, rzeczywiście zaspakajane przez zmarłego niezależnie od tego, czy mieściły się one, czy też wykraczały poza granice usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego w rozumieniu art. 135 k.r.o.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, iż ocena hipotetycznych możliwości zarobkowych zmarłego jest wyjątkowo trudna, a to z uwagi na bardzo młody wiek J. S. (1) w chwili śmierci oraz szczególną sytuację osobistą – nie zdążył on ukończyć rozpoczętych studiów na kierunku dziennikarstwo. W chwili śmierci miał on bowiem dopiero 22 lata. Zwrócić należy uwagę na fakt, że w trakcie odbywania studiów podjął pracę zarobkową (pracował fizycznie) w pełnym wymiarze godzin pracy i osiągał z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości ok. 1.300 zł miesięcznie. Równocześnie nie można zapominać, że J. S. (1) studiował dziennikarstwo sportowe, w chwili śmierci był na III roku i zamierzał podjąć studia magisterskie w tej dziedzinie. Jego marzeniem było zostać dziennikarzem. Ponadto, pragnąc zdobyć doświadczenie zawodowe już na etapie studiów, podejmował prace dorywcze w postaci pisania notatek/artykułów na tematy sportowe. Wynagrodzenie z tego tytułu wynosiło ok. 200 zł netto miesięcznie.

Miesięczne zarobki zmarłego w chwili śmierci obejmowały zatem kwotę 1.300 zł netto z tytułu wynagrodzenia za pracę w charakterze pracownika fizycznego oraz kwotę 200 zł netto (w takim zakresie Sąd uznał zeznania powódki K. S. za wiarygodne) za napisanie jednego artykułu/notatki prasowej. Razem daje to kwotę 1.500 zł miesięcznie. Minimalne wynagrodzenie za pracę w 2011r. wynosiło brutto 1.386 zł (por. Rozporządzenie RM z dnia 05.10.2010 r., Dz. U. 194, poz. 1288), co netto daje kwotę 1.032 zł. Zatem już w 2011r. J. S. (1) zarabiał o ok. 30 % więcej niż wynosiło ówczesne minimalne wynagrodzenie za pracę.

Skoro minimalne wynagrodzenie w 2017r. wynosiło 2.000 zł brutto, zaś obecnie wynosi 2.100 brutto (por. Rozporządzenia RM Dz. U z 2016 r. poz. 1456 i z 2017 r. poz. 1747), netto wynosi ono zatem ok. 1.500 zł.

Ustalając hipotetyczne zarobki zmarłego J. S. (1) uzasadnionym jest podwyższenie tej kwoty o 30 % (już bowiem na chwilę śmierci J. S. o taki stopień przekraczał najniższe zarobki) oraz o kolejne 30 %. To kolejne „podwyższenie” wynika z przyjęcia uzasadnionego założenia, że J. S. (1) skończyłby studia na kierunku dziennikarstwa, a jest okolicznością powszechnie znaną, iż ukończenie studiów powoduje wzrost uzyskiwanego wynagrodzenia. Zdaniem Sądu jest wysoce prawdopodobne, że J. S. (1) ukończyłby studia dziennikarskie, ponieważ w styczniu 2012 roku miał już ukończoną pracę licencjacką, a ponadto już w trakcie studiów pisał notatki prasowe, co zwiększałoby jego konkurencyjność na rynku pracy po obronie pracy dyplomowej. Co więcej, wzrosłoby także doświadczenie zawodowe ojca małoletniego K., co w świetle zasad doświadczenia życiowego także powoduje wzrost wynagrodzenia. Zatem zasadne jest twierdzenie, że J. S. (1) osiągałby z dużym prawdopodobieństwem dochody miesięczne w wysokości co najmniej 2.500 zł.

Przechodząc zaś do ustalenia potrzeb małoletniego K. S. (2) to należało przyjąć, że w świetle zasad doświadczenia życiowego potrzeby chłopca w wieku wczesnoszkolnym kształtują się na poziomie około 1.200 zł. Do miesięcznych kosztów zaspokojenia potrzeb małoletniego Sąd zaliczył obok jego osobistych potrzeb ocenionych na kwotę około 1.000 zł (450 zł -przedszkole, 100 zł -odzież, wyżywienie-300 zł, wizyty u psychologa – 70 zł, wydatki na leczenie alergii zdiagnozowanej u chłopca- 100 zł, wizyty u okulisty i okulary- ok. 40 zł), również kolejne 180 zł tytułem jego partycypowania w kosztach mieszkaniowych. Zarówno z zeznań świadka matki powódki E. B., jak i samej powódki K. S. (1) wynika, że miesięcznie na cele mieszkaniowe wydatkują kwotę 1.060 zł, co należało podzielić na trzy rodziny mieszkające w jednym domu (1.060 zł : 3= 353 zł na rodzinę), a następnie na dwa (dwie osoby w rodzinie Państwa S.), co daje kwotę około 180 zł.

Zdaniem Sądu przeprowadzona analiza możliwości zarobkowych zmarłego J. S. (1), oscylujących wokół kwoty 2.500 zł netto miesięcznie umożliwiałby mu partycypację w kosztach utrzymania syna w kwocie około 800 zł miesięcznie. W ocenie Sądu ojciec małoletniego K. winien partycypować w kosztach utrzymania syna na poziomie około 1/3 swoich możliwości zarobkowych, albowiem z uzyskiwanych potencjalnie dochodów musiałby zaspokajać również swoje potrzeby życiowe oraz partycypować w zaspokajaniu potrzeb całej rodziny (wydatki mieszkaniowe, wydatki na samochód etc.).

Z drugiej strony nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, że matka małoletniego nie jest zwolniona z obowiązku łożenia na potrzeby dziecka, gdyż w przypadku dziecka w wieku wczesnoszkolnym nie można przyjąć, by osobista piecza nad synem wyczerpywała jej zobowiązania w tym zakresie.

Kierując się powyższymi względami, w ocenie Sądu zasadne jest ustalenie potencjalnego zakresu obowiązku J. S. (1) zaspokajania potrzeb życiowych swojego syna K. na ok. 67% całokształtu potrzeb dziecka (800/1.200 zł * 100%). Pozostałą część, a mianowicie ok. 33 % materialnych potrzeb dziecka (400/1.200 zł*100%) winna zaspokajać matka- powódka K. S. (1).

W tym miejscu wymaga podkreślenia, że zgodnie z jednolitym orzecznictwem sadów powszechnych, określenie wysokości należnego uprawnionemu świadczenia uwzględniać powinno kwotę, jaką zobowiązany alimentowałby go oraz otrzymywaną rentę rodzinną od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Bezspornym faktem jest, że począwszy od dnia 17 stycznia 2012 roku małoletniemu K. S. (2) została przyznana renta rodzinna z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w wysokości 336,82 zł netto miesięcznie, waloryzowana co roku, stąd należna mu renta alimentacyjna stanowi różnicę pomiędzy kwotą jego comiesięcznych wydatków jakie winien pokrywać ojciec J. S. (1) tj. kwotą 800 zł a kwotą przyznaną jako renta rodzinna. Ponadto, dokonując kapitalizacji renty alimentacyjnej, należy odjąć dotychczas wypłacane przez pozwanego świadczenie w wysokości 217 zł miesięcznie.

Zważywszy na powyżej zaprezentowaną argumentację, w ocenie Sądu renta alimentacyjna należna małoletniemu powodowi od pozwanego począwszy od kwietnia 2017 roku powinna wynosić kwotę 370 zł (800 zł - 430 zł renty rodzinnej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych) i taką kwotę pozwany winien uiszczać na rzecz powoda K. S. (2). Pozwany dobrowolnie płaci na rzecz małoletniego powoda kwotę 217 zł miesięcznie, zatem winien „dopłacać” jeszcze 153 zł miesięcznie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 446 § 2 k.c., zasądził od pozwanego na rzecz powoda K. S. (2) rentę alimentacyjną w wysokości 370 zł miesięcznie, płatną do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od miesiąca kwietnia 2017 roku, zgodnie z punktem I wyroku.

Powód niniejszym pozwem domagał się również obok zasądzenia renty alimentacyjnej, waloryzacji renty alimentacyjnej za okres od dnia 1 kwietnia 2014r. do 31 marca 2017r. Nie należy tracić z pola uwagi, że co roku od marca wysokość renty alimentacyjnej ulegała waloryzacji, dlatego w pierwszej kolejności należało podzielić kapitalizowany okres na następujące okresy: od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 28 lutego 2015r., od dnia 1 marca 2015r. do dnia 29 lutego 2016r., od dnia 1 marca 2016r. do dnia 28 lutego 2017r. oraz od dnia 1 marca do 31 marca 2017 roku.

Zważywszy na powyższe należało poczynić następujące obliczenia:

-kapitalizacja za okres od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 28 lutego 2015r.:

800 zł - 384,97 zł - 217 zł = 198,03 zł

198,03 zł * 11 miesięcy = 2.178,33 zł,

- kapitalizacja za okres od dnia 1 marca 2015r. do dnia 29 lutego 2016r.:

800 zł - 399,66 zł - 217 zł = 183,34 zł

183,34 zł * 12 miesięcy = 2.200,08 zł,

-kapitalizacja za okres od 1 marca 2016r. do dnia 28 lutego 2017r.:

800 zł - 400,22 zł - 217zł =182,78 zł

182,78 zł * 12 miesięcy = 2.193,36 zł,

-kapitalizacja za okres od dnia 1 marca 2017r. do dnia 31 marca 2017r.:

800 zł-430 zł- 217 zł=153 zł,

dlatego łącznie kwota kapitalizacji renty alimentacyjnej należna powodowi K. S. (2) od pozwanego wynosi 6.724,77 zł (2.178,33 zł+ 2.200,08 zł+ 2.193,36 zł+ 153 zł).

W punkcie II wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) kwotę 6.724,77 zł tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od dnia 1 kwietnia 2014r. do dnia 31 marca 2017r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 02 maja 2017r. (dnia wydania przez pozwanego ostatecznej decyzji dotyczącej wysokości renty) do dnia zapłaty.

Roszczenie powoda o zasądzenie od pozwanego renty alimentacyjnej ponad kwotę 370 zł oraz roszczenie o zasądzenie od pozwanego kwoty skapitalizowanej renty alimentacyjnej ponad 6.724,77 zł jako pozbawione uzasadnionych podstaw (o czym była mowa powyżej) podlegały oddaleniu w oparciu o art. 446 § 2 k.c. a contario zgodnie z dyspozycją punktu III orzeczenia.

Powódka K. S. (1) domagała się zaś zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz renty alimentacyjnej w wysokości 500 zł miesięcznie. Podnosiła, że jej potrzeby kształtują się na poziomie 1.127 zł, co w ocenie Sądu jest wiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego, biorąc pod uwagę wiek powódki oraz jej zwiększone potrzeby w związku z problemami dermatologicznymi. Zarówno obecnie, jak i w poprzednich latach po śmierci męża, powódka zazwyczaj posiadała zatrudnienie, z którego osiągała dochód w wysokości ówczesnych minimalnych wynagrodzeń za pracę.

Jak już wspominano, potencjalne zarobki J. S. (1) winny kształtować się obecnie na poziomie 2.500 zł netto miesięcznie, jednakże z tego kwotę 800 zł ojciec winien był przeznaczać na małoletniego syna (co stanowi 1/3 jego zarobków). Kierując się zasadami doświadczenia życiowego niewątpliwie uzasadnione jest twierdzenie, że J. S. (1) winien zaspokajać ze swojego wynagrodzenia również własne potrzeby życiowe, które należałoby przyjąć na poziomie około 1.200 zł (czyli na równi z żoną). Pozostałą zaś kwotę, czyli około 500 zł zmarły winien przeznaczać na zaspokojenie potrzeb rodziny.

Natomiast bezsporne jest, że świadczenie uzyskiwane przez powódkę z tytułu renty rodzinnej z (...) wynosi obecnie miesięcznie około 430 zł oraz ponadto okolicznością bezsporną jest ta, że pozwany począwszy od dnia śmierci męża wypłaca powódce kwotę 217 zł tytułem renty.

Podsumowując powyższe rozważania należy wskazać, że potencjalny zakres obowiązku alimentacyjnego J. S. (1) wobec żony – limitowany jego możliwościami zarobkowymi – winien wynosić około 500 zł. Jak już podkreślano, określenie wysokości należnego uprawnionemu świadczenia ustalonego na podstawie art. 466 § 2 k.c. uwzględniać powinno kwotę, jaką zobowiązany alimentowałby go oraz otrzymywaną od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych rentę rodzinną. Skoro powódka K. S. (1) otrzymuje rentę rodzinną w wysokości ponad 400 zł oraz ponadto pozwany dobrowolnie płaci jej kwotę 217 zł, to otrzymywane przez nią świadczenia wyczerpują w pełni „świadczenie”, jakie hipotetycznie zobowiązany J. S. (1) alimentowałby powódkę. Zatem kwota, jaką potencjalnie można byłoby oczekiwać od zmarłego na rzecz powódki K. S. (1) została jej niejako wyrównana poprzez rentę rodzinną i świadczenie uzyskiwane już od pozwanego.

Innymi słowy, w ocenie Sądu orzekającego, wypłacane powódce świadczenia pokrywają uszczerbek majątkowy związany ze śmiercią męża.

Nadmienić należy, że Sąd Rejonowy nie podziela stanowiska Sądu Najwyższego zaprezentowanego w wyroku z dnia 29.09.2010r. (sygn. akt IV CSK 79/10, L.) zgodnie z którym, przy określaniu wysokości renty należy uwzględnić nie tylko rzeczywistą szkodę majątkową, ale także inne uszczerbki, np. ustalając rentę po zmarłym mężu, jej wysokość powinna być zależna nie tylko od jego zarobków, ale także rekompensować wdowie utratę perspektywy udanego życia rodzinnego. Zdaniem Sądu orzekającego renta przysługująca osobie uprawnionej na podstawie art. 446 § 2 k.c. nie powinna uwzględniać innego uszczerbku niż majątkowy, albowiem uszczerbek niemajątkowy powinien być uwzględniany przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia.

Jako dodatkowy argument można wskazać, że powódka jest w stanie zaspokoić wszystkie swoje potrzeby i partycypować w zaspokojeniu potrzeb syna (kwotą 400 zł), przy osiąganiu przez nią wynagrodzenia na poziomie 1.500 zł netto miesięcznie oraz przy pobieranych świadczeniach: renty rodzinnej z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie ponad 400 zł oraz świadczeniu od pozwanego w kwocie 217 zł.

Powódka jest w stanie zaspokajać swoje potrzeby na poziomie o wiele wyższym, niż podaje (szacuje swoje potrzeby na kwotę ok. 1.100 zł), albowiem nawet przy przyjęciu jej potrzeb na poziomie 1.700 zł, to 1.500 zł (wynagrodzenie za pracę) +400 zł (renta z ZUS) +217 zł (renta otrzymywana od pozwanego) daje łączny dochód: 2.117 zł. Po pomniejszeniu tej kwoty o 400 zł, które winna przeznaczać na potrzeby syna, pozostaje jej kwota 1.717 zł, którą może przeznaczyć na własne potrzeby.

Wobec powyższych rozważań, Sąd doszedł do przekonania, że brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia roszczenia powódki o zasądzenie renty alimentacyjnej od pozwanego na podstawie art. 446 § 2 k.c., a także zasądzenie odpowiedniej kwoty tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej. Zdaniem Sądu, w zakresie w jakim na J. S. (1) ciążył „obowiązek alimentacyjny” względem powódki, szkoda nie wystąpiła. Uzyskiwane przez powódkę świadczenia z tytułu renty rodzinnej i świadczenie uzyskiwane od pozwanego, w pełni rekompensują szkodę powódki w zakresie możliwości zarobkowych męża J. S. (1).

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 446 § 2 k.c. a contario Sąd oddalił roszczenia powódki K. S. (1) w całości, zgodnie z punktem IV wyroku.

O kosztach postępowania należnych pozwanemu od powódki K. S. (1) orzeczono w punkcie V wyroku zasądzając od powódki jako strony przegrywającej jedynie część kosztów na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie, nie ulega wątpliwości, że powódka przegrała swoją sprawę w całości, jednakże Sąd kierując się treścią art. 102 k.p.c. i uznając, że w sprawie zachodzi szczególny przypadek, zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.345,50 zł obejmującą następujące kwoty: 511,50 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów (zgodnie ze spisem kosztów k. 181), 34 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictwa oraz kwotę 1.800 zł tytułem ½ stawki minimalnego wynagrodzenia pełnomocnika określonej na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj.Dz.U.2018.265).

Sposób skorzystania z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem sądu orzekającego i od oceny tego sądu należy przesądzenie, że taki szczególnie uzasadniony wypadek nastąpił w rozpoznawanej sprawie oraz usprawiedliwia odstąpienie od obowiązku ponoszenia kosztów procesu. Zakwalifikowanie przypadku jako szczególnie uzasadnionego wymaga rozważenia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy.

Ingerencja w to uprawnienie, w ramach rozpoznawania środka zaskarżenia od rozstrzygnięcia o kosztach procesu, następuje jedynie w sytuacji stwierdzenia, że dokonana ocena jest dowolna, oczywiście pozbawiona uzasadnionych podstaw (post. SN z 15.6.2011r., V CZ 23/11, L., post. SN z 9.8.2012 r., V CZ 26/12, L.).

O tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi "szczególnie uzasadniony przypadek" w rozumieniu art. 102 k.p.c., decyduje m.in. sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą sprawę. Jeżeli prowadzi ona proces w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów, to taka strona nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie jej od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (zob. post. SN z 20.12.1973 r., II CZ 210/73, L.).

Z kolei trudna sytuacja życiowa, majątkowa, zdrowotna, osobista, która uniemożliwia pokrycie przez stronę kosztów procesu należnych przeciwnikowi, także należy do okoliczności uzasadniających odstąpienie od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. Dokonując tej oceny sąd orzekający powinien kierować się własnym poczuciem sprawiedliwości, a podważenie oceny tego sądu wymaga wykazania, że jest ona wadliwa (post. SN z 22.2.2011 r., II PZ 1/11, L.).

W przedmiotowej sprawie zostały spełnione przesłanki do zastosowania powołanej powyżej normy prawnej. Przede wszystkim powódka K. S. (1) osiąga minimalne wynagrodzenie za pracę oraz wychowuje samodzielnie syna. Nadto nie można mieć do powódki żadnych zastrzeżeń co do sposobu prowadzenia sprawy, powódka nie postępowała nielojalnie, nie przewlekała procesu, nie zwiększyła jego kosztów.

Wymienione wyżej okoliczności, a także charakter sprawy – powódka domagała się zasądzenia renty alimentacyjnej po zmarłym mężu od ubezpieczyciela sprawcy wypadku, doprowadziły Sąd do przekonania, że obciążenie powódki kosztami zastępstwa procesowego w pełnej wysokości byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

W punkcie VI części dyspozytywnej wyroku Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zniesiono wzajemnie koszty procesu pomiędzy powodem małoletnim K. S. (2) a pozwanym, albowiem każda ze stron przegrała sprawę praktycznie w 50% (dokładnie powód wygrał sprawę w 43,14 %, a pozwany wygrał w 56,86 zł).

Apelacje od tego rozstrzygnięcia wnieśli powodowie i pozwany.

Powodowie zaskarżyli wyrok: K. S. (2) w części tj. w pkt. III i V wyroku, powódka K. S. (1) w całości. Zaskarżonemu wyrokowi powodowie zarzucili:

1.  naruszenie prawa materialnego - art. 446 § 2 k.c. w zw. z art. 361 § 1 k.c. – poprzez: nieprawidłowe, sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ustalenie hipotetycznych możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego J. S. (1); błędne, sprzeczne z zasadami wynikającymi z art. 466 § 2 k.c. określenie wysokości potrzeb powodów oraz zakresu, w którym do ich zaspokajania zobowiązany byłby zmarły J. S. (1), skutkujące niezasadnym oddaleniem roszczeń małoletniego powoda K. S. (2) w zakresie kwoty 330 zł miesięcznie tytułem renty oraz kwoty 10.663,23 zł tytułem skapitalizowanej renty z tytułu znacznego pogorszenia jego sytuacji życiowej w wyniku śmierci ojca oraz roszczeń powódki K. S. (1) o rentę oraz o skapitalizowaną rentę z tytułu znacznego pogorszenia jej sytuacji życiowej w wyniku śmierci męża,

2.  naruszenie prawa procesowego – art. 382 § 2 k.p.c. – poprzez wewnętrzną sprzeczność zaskarżonego wyroku, polegającą na oddaleniu roszczenia rentowego powódki K. S. (1) w całości, przy jednoczesnym wskazaniu w uzasadnieniu iż płacona jej dobrowolnie przez pozwanego renta w wysokości 217 zł tytułem renty jest kwotą zasadną; powoduje to, iż – po uprawomocnieniu się wyroku z dnia 11 czerwca 2018 roku – pozwany, zgodnie z treścią tego wyroku nie będzie obowiązany do spełniania jakichkolwiek świadczeń na rzecz powódki,

3.  naruszenie prawa procesowego – art. 233 k.p.c. – poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,

4.  naruszenie prawa procesowego – art. 228 § 1 k.p.c. – poprzez nieuwzględnienie okoliczności, iż powszechnie wiadomym jest, że obecnie osoby posiadające wyższe wykształcenie oraz legitymujące się doświadczeniem zawodowym mają możliwość zdobycia dobrej, dobrze płatnej pracy, a w konsekwencji całkowicie nieprawidłowe i godzące w poczucie sprawiedliwości przyjęcie, iż zmarły J. S. (1) wykonując aktualnie zawód dziennikarza uzyskiwałby wynagrodzenie w wysokości zaledwie 2.500 zł miesięcznie – mimo, ż jest faktem notoryjnym, że występująca obecnie na rynku pracy sytuacja sprawia, że na wynagrodzenie w zakreślonej przez Sąd kwocie mogą liczyć aktualnie osoby wykonujące proste prace fizyczne, nie wymagające specjalistycznych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego – podczas gdy wynagrodzenia osób wykonujących zawód dziennikarza kształtują się na znacznie wyższym poziomie, co skutkowało sprzecznym z treścią art. 446 § 2 k.c. ustaleniem zakresu hipotetycznych możliwości zarobkowych zmarłego;

5.  naruszenie prawa procesowego – art. 100 i 102 k.p.c.

W oparciu o te zarzuty powodowie wnieśli o zmianę wyroku w zaskarżonej części i zmianę rozstrzygnięcia o kosztach oraz oddalenie apelacji pozwanej.

Pozwany zaskarżył wyrok w części:

W punkcie I w części, tj.

⚫

ponad zasądzoną od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) rentę alimentacyjną w wysokości 3 zł miesięcznie płatną do 10 każdego miesiąca wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat począwszy od kwietnia 2017r. do lutego 2018r. tj. co do zasądzonej od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) renty alimentacyjnej w kwocie po 367,00zl miesięcznie począwszy od kwietnia 2017r. do lutego 2018r.;

⚫

co do zasądzonej od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) renty alimentacyjnej w kwocie po 370,00 zł miesięcznie począwszy od marca 2018r. do lipca (...).;

⚫

ponad zasądzoną od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) rentę alimentacyjną w wysokości 207.77 zł miesięcznie płatną do 10 każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat począwszy od sierpnia 2018r. tj. co do zasądzonej od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) renty alimentacyjnej w kwocie po 162,23 zł miesięcznie począwszy od sierpnia 2018r.;

W punkcie II w części tj. ponad zasądzoną od pozwanego na rzecz małoletniego powoda K. S. (2) kwotę 1324,77 zł tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od 1.04.2014r. do 31.03.2017r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2.05.2017r. do dnia zapłaty tj. co do kwoty 5400,00zł tytułem skapitalizowanej renty alimentacyjnej za okres od 1.04.2014r. do 31.03.2017r. wraz z ustawowymi odsetkami za późnienie od dnia 2.05.2017 r. do dnia zapłaty.

W punkcie VI rozstrzygającym o kosztach procesu w całości.

Skarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1.  naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c.:

⚫

poprzez dowolne ustalenie, że możliwości zmarłego J. S. (1) oscylują na poziomie kwoty 2500,00 zł netto przy uwzględnieniu potencjalnego i zwiększenia wysokości wynagrodzenia o 30 % z uwagi na hipotetyczną możliwości skończenia studiów, gdy tymczasem materiał dowodowy zebrany w sprawie nie daje podstaw do poczynienia ustalenia w tym zakresie,

⚫

poprzez przyjęcie, że powodowi K. S. (2) należna jest renta od kwietnia 20l7r. w kwocie 370,00zl miesięcznie (800,00zł – 430,00zl tytułem renty rodzinnej) gdy tymczasem powód od marca 2018r. otrzymywał rentę rodzinną z ZUS w wysokości 442,23 zł netto miesięcznie. (Renta z ZUS w kwocie 430,00 zł netto była płacona do lutego 2018r.),

⚫

poprzez przyjęcie, że powodowi K. S. (2) należna jest renta od kwietnia 2017r. w kwocie 370,00zł miesięcznie (800,00zł – 430,00 zł tytułem renty rodzinnej gdy tymczasem powód otrzymał przez cały ten okres czasu do dnia wniesienia apelacji od pozwanego kwotę 217,00zł tytułem renty wypłacanej przez pozwanego,

2.  naruszenie prawa procesowego tj. art. 98 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez przyjęcie, że istnieją podstawy do wzajemnego zniesienia kosztów postępowania między K. S. (2), a pozwanym, gdy tymczasem powyższe godzi w zasady słuszności, co wyklucza wzajemne zniesienie kosztów postępowania,

3.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 6 k.c. poprzez uznanie, że strona powodowa wykazała, iż możliwości zarobkowe zmarłego kształtują się na poziomie kwoty 2500,00 zł netto przy uwzględnieniu możliwości podwyższenia wynagrodzenia o 30 % (z uwagi na potencjalne skończenie studiów dziennikarskich), gdy tymczasem powodowie nie wykazali w toku postępowania sądowego, ani faktu, że zmarły studia by ukończył, ani wysokości zarobków osiąganych w branży dziennikarskiej dla osób bezpośrednio po ukończeniu studiów w tym kierunku,

4.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 822 k.c., art. 446 § 2 k.c. w zw. z art. 34 ust. I ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

W oparciu o te zarzuty wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i zasądzenie zwrotu kosztów oraz oddalenie apelacji powodów w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelację zasługują na częściowe uwzględnienie.

Apelacja pozwanego trafnie zarzuca, że Sąd I instancji ustalając wysokość renty rodzinnej nieodpowiednio uwzględnił wysokość świadczenia wypłacanego przez ZUS i wysokość renty wypłacanej przez pozwanego.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił – i to na podstawie decyzji ZUS (k-203-209 v.) - że renta rodzinna była wypłacana przez ZUS od marca 2017 r. do lutego 2018 r. w wysokości po 430 zł miesięcznie; natomiast od marca 2018 r. po 442,23 zł. Pozwany dobrowolnie wypłaca na rzecz powoda tytułem renty kwotę 217 zł.

Natomiast ustalając wysokość należnej powodowi renty – jak to trafnie zarzuca skarżący – Sąd powyższych okoliczności nie uwzględnił. Uwzględniając powyższe powodowi należy się renta w wysokości: od kwietnia 2017 r. do końca lutego 2018 r. w wysokości 153 zł (800 zł – (430 zł + 217 zł) = 153 zł.) ; od marca 2018 r. do końca stycznia 2019 r. w wysokości 140,77 zł (800 – (442,23 zł + 217 zł ) = 140,77 zł ); od lutego 2019 r. kwota 257,77 zł ( 800 zł – 442,23 zł = 357,77 zł)

W tym więc zakresie należało zmienić punkt I zaskarżonego wyroku.

W pozostałym zakresie apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela ustalenie Sądu I instancji, że J. S. (1) osiągałby z dużym prawdopodobieństwem dochody miesięczne w wysokości co najmniej 2500 zł. Nie ulega bowiem wątpliwości, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dawał Sądowi I instancji podstawy do ustalenia, że J. S. (1) skończyłby studia na kierunku dziennikarstwa. Należy podkreślić, że ww już w styczniu 2012 r. ukończył pracę licencjacką i nie było żadnych podstaw do przyjęcia, że ojciec małoletniego nie kontynuował by nauki zakończonej uzyskaniem dyplomu. Skoro wcześniej J. S. (1) osiągał zarobki przekraczające o 30% minimalne wynagrodzenie za pracę, to prawidłowe jest rozumowanie Sądu I instancji – i nie przekracza to zakresu swobodnej oceny dowodów – że doświadczenie życiowe wskazuje, że po skończeniu studiów pracownik dobrze radzący sobie na rynku pracy, a takim pracownikiem był J. S. (1), osiągnąłby dochody miesięczne w wysokości co najmniej 2.500 zł

Należy w tym miejscu podkreślić, że Sąd w ten sposób ustalił – i na to pozwalał mu materiał dowodowy – minimalne dochody J. S. (1). Skoro powodowie twierdzili, że mógłby on osiągnąć wyższe dochody, czego nie można wykluczyć, to powinni – w myśl art. 6 k.c. – zaoferować dowody na tę okoliczność. Powodowie jednak takich dowodów nie zawnioskowali i dlatego zarzut nieprawidłowych ustaleń Sądu I instancji w tym zakresie jest zupełnie bezzasadny.

Zasadny jest również zarzut powódki dotyczący nie zasądzenia na jej rzecz renty w wysokości 217 zł miesięcznie, skoro renta w tej wysokości jest dobrowolnie płacona przez pozwanego.

W pozostałym zakresie obie apelacje ze względów podanych wyżej nie zasługują na uwzględnienie. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 i 102 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało, zgodnie z art. 385 k.p.c., orzec jak w sentencji.

Wojciech Vogt Henryk Haak Barbara Mokras