Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Barbara Orechwa-Zawadzka (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Sołowińska

SA Marek Szymanowski

Protokolant: Ewa Daniluk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2019 r. w B.

sprawy z odwołania A. R. (1), K. R. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o ustalenie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. oraz zażalenia A. R. (1) i K. R. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 lutego 2018 r. sygn. akt III U 891/17

I.  o ddala apelację;

II.  oddala zażalenie;

III.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. na rzecz A. R. (1) i K. R. (1) 240 (dwieście czterdzieści ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

SSA Marek Szymanowski SSA Barbara Orechwa-Zawadzka SSA Alicja Sołowińska

Sygn. akt III AUa 402/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25.08.2017r. Oddział ZUS w P. Inspektorat w O. stwierdził, że K. R. (1) jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej z A. R. (1), prowadzącym działalność gospodarczą nie podlega od 01.06.2014r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.

W odwołaniu od w/w decyzji K. R. (1) i A. R. (2) wskazali, że K. R. (1) wykonywała i wykonuje nadal prace w firmie męża a jej czynności wpływają na zwiększenie przychodu, spełnia więc warunki do objęcia jej ubezpieczeniem jako osoby współpracującej w prowadzonej działalności gospodarczej. Wnieśli o zmianę decyzji i orzeczenie, że K. R. (1) od 01.06.2014r. podlega jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej z A. R. (1) oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 20 lutego 2018 r. zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że K. R. (1) jako osoba współpracująca z A. R. (1) prowadzącym działalność pod nazwą (...) A. R. (1) w W., od dnia 1 czerwca 2014 r. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz od dnia 1 czerwca 2014 r. podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (pkt 1). W pkt 2 wyroku Sąd zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. na rzecz odwołujących solidarnie kwotę 360 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, iż A. R. (1) od 09.11.2013r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod nazwą (...) A. R. (1) w W.. W okresie od 09.11.2013r. do 01.01.2017r. polegała ona na usługach w zakresie wynajmu aut oraz holowania samochodów, które uległy kolizjom drogowym. Począwszy od 02.01.2017r. firma zmieniła profil działalności i jest to obecnie hurtownia motoryzacyjna prowadząca sprzedaż części do samochodów.

A. R. (1) i K. R. (1) zawarli związek małżeński w dniu 06.08.2010r. i od tego czasu prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

A. R. (3) w okresie od 15.09.2009r. do 31.05.2014r. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy w (...). Z dniem 01.06.2014r. zrezygnowała z pracy, aby pomagać mężowi w prowadzonej działalności. Odwołująca opracowała wzory dokumentacji dotyczącej wynajęcia auta, tj. umowy, cennika, protokołów zdawczo-odbiorczych, prowadziła z klientami rozmowy na temat wynajęcia auta na czas naprawy jego samochodu, terminu oddania auta, uzyskania przez klienta odszkodowania od firmy ubezpieczeniowej z OC sprawcy kolizji i pokrycia kosztów wynajmu auta zastępczego, dostarczała samochód zastępczy klientowi, dokonywała płatności elektronicznych, kontaktowała się prawnikiem firmy męża w sprawach dokumentacji dotyczącej klientów zalegających z płatnościami i uzupełnienia tej dokumentacji w sposób umożliwiający wystąpienie do sądu z powództwem oraz dokonywała opłat sądowych, reklamowała firmę męża wśród zakładów zajmujących się holowaniem aut uszkodzonych w kolizjach drogowych, kontaktowała się z osobą prowadzącą obsługę finansowo-księgową firmy, dostarczała jej dokumenty, faktury, rachunki, dokonywała elektronicznie płatności podatkowych i do ZUS. Odwołująca przygotowała wzory protokołów zdawczo-odbiorczych, umów najmu, cenniki, warunki najmu i oświadczenia.

A. R. (1) w okresie od 01.10.2015r. do 30.09.2016r. zatrudniał jedną osobę na podstawie na umowy o pracę, od 22.09.2015r. do 07.10.2015r. zawarł też z inną osobą umowę zlecenia.

A. R. (3) w okresie od 01.06.2014r. faktycznie wykonywała czynności w firmie męża. Została od 01.06.2014r. zgłoszona do ubezpieczeń jako współpracująca, z podstawą wymiaru składek 9.365zł. Od 01.07.2014r. do 13.07.2017r. była niezdolna do pracy a następnie pobierała zasiłki chorobowe i macierzyńskie, z jednym dniem przerwy – 17.08.2016r.

A. R. (3) powróciła do pracy w firmie męża od 14.07.2017r., z zadeklarowaną podstawą wymiaru składek w kwocie 5.000zł. Czynności obecnie oboje wykonują w hurtowni motoryzacyjnej, w której jest prowadzona sprzedaż części do samochodów.

Sąd powołał przepis art.8 ust.11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i stwierdził, iż na jego podstawie K. R. (1) podlega ubezpieczeniom jako osoba współpracująca z mężem przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Od dnia 1 czerwca 2014 r. była zgłoszona do ZUS jako osoba współpracująca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej jej męża z podstawą wymiaru składek 9.365 zł a od dnia 1.07.2014r. stała się niezdolna do pracy. Od 01.07.2014r. do 13.07.2017r. była niezdolna do pracy a następnie pobierała zasiłki chorobowe i macierzyńskie, z jednym dniem przerwy – 17.08.2016r.

Z zeznań A. R. (3) i A. R. (1) wynika, że odwołująca powróciła do pracy w firmie męża od 14.07.2017r., z zadeklarowaną podstawą wymiaru składek w kwocie 5.000zł. Czynności obecnie wykonuje w hurtowni motoryzacyjnej, w której jest prowadzona sprzedaż części do samochodów.

Sytuację prawną K. R. (1) jako osoby współpracującej należy oceniać na gruncie art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podkreślić należy, że orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, iż za współpracę przy prowadzeniu działalności gospodarczej, powodującą obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych uznać należy taką pomoc udzieloną przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągałyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Ocena, czy w konkretnej sytuacji pomoc świadczona przez małżonka może być uznawana za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stanowiącą w myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podstawę do objęcia tej osoby obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi, wymaga uprzednich ustaleń faktycznych co do charakteru i rodzaju tych czynności (wyrok SN z 20.05.2008r., II UK 286/07, OSNP 2009/17-18/241).

W uzasadnieniu tego wyroku SN podkreślił, że jedynie okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej działalności jego małżonek, prowadzący z nim wspólne gospodarstwo domowe, stanowi konsekwencję obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli. Współpracą jest zaś stała, systematyczna pomoc przy prowadzeniu działalności.

W celu oceny zasadności odwołania Sąd przeprowadził szerokie postępowanie dowodowe, obejmujące dowód z zeznań świadków: S. J. (1), M. K., D. Z., Ł. D., zeznania odwołujących w charakterze strony, dokumentację znajdującej się w aktach kontroli ZUS i złożoną do akt w postaci list obecności, dokumentów WZ, faktur, korespondencji mailowej. Z materiału dowodowego wynika, zdaniem Sądu, że K. R. (1) od 01.06.2014r. faktycznie wykonywała czynności dotyczące działalności gospodarczej męża. Świadkowie S. J. (1) (prawnik zatrudniony przez A. R. (1)) i D. Z. (właścicielka biura finansowo – podatkowego, prowadząca obsługę finansową i podatkową firmy A.R.) potwierdzili, iż od czerwca 2014 r. K. R. (1) pozostawała z nimi w stałym kontakcie, telefonicznym, mailowym i osobistym, dostarczała potrzebne dokumenty, dokonywała płatności na ZUS. Dzięki czynnościom odwołującej udało się uzupełnić dokumentację dotyczącą wypożyczania aut zastępczych klientom i usunąć zaległości w jej prawidłowym wypełnianiu, co skutkowało możliwością wniesienia pozwów przeciwko dłużnikom firmy odwołującego, a tym samym zwiększenia rentowności firmy. Jednocześnie z zeznań odwołujących wynika, że K. R. (1) opracowała wzory dokumentów potrzebnych w firmie przy wypożyczaniu aut zastępczych: protokołów zdawczo-odbiorczych, umów najmu, cenników, warunków najmu i oświadczeń. Odwołujący podkreślali, że z wzorów tych A. R. (1) korzystał także w okresie, gdy odwołująca była już niezdolna do pracy, co pomagało mu w wykonywaniu czynności i pozwalało zaoszczędzić czas. A. R. (1) wskazywał również, że liczył na powrót żony do pracy, a gdy zorientował się, że to nie nastąpi, zatrudnił pracownika. Potwierdzeniem tego jest fakt, że w okresie od 01.10.2015r. do 30.09.2016r. odwołujący zatrudniał jedną osobę na podstawie na umowy o pracę, a od 22.09.2015r. do 07.10.2015r. zawarł też z inną osobą umowę zlecenia (bezsporne).

Potwierdzeniem faktycznego wykonywania czynności przez K. R. (1) są też podpisane przez nią faktury (7 sztuk), znajdujące się w aktach ZUS (k. 53-65), wystawione w czerwcu 2014. Na potwierdzenie czynności odwołującej od sierpnia 2017r. złożono natomiast wydruki korespondencji mailowej K. R. (1), dotyczącej spraw zatrudnionych pracowników i ubezpieczeń samochodów (k. 46a.s.).

Świadkowie M. K. (brat odwołującej) i Ł. D. (klient firmy A.R.) potwierdzili wykonywanie współpracy przez K. R.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że K. R. (1) od 1.06.2014r. faktycznie wykonywała czynności w firmie męża, a tym samym współpracowała z nim przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Poza sporem jest, że odwołująca od 01.07.2015r. do 13.07.2017r. była niezdolna do pracy a następnie pobierała zasiłki chorobowe i macierzyńskie, z jednym dniem przerwy – 17.08.2016r. Sąd uznał, że w dniu 17.08.2016r. odwołująca również wykonywała czynności w firmie męża. Skoro bowiem te czynności wykonywała przed uzyskaniem pierwszego zwolnienia lekarskiego, to logicznym jest przyjęcie, że wykonywała je również w przerwie między zwolnieniami.

Zauważyć też trzeba, że z Podatkowej Księgi P. i Rozchodów (k. 67-135 akt ZUS) wynika, że w maju 2014r. przychód formy wyniósł 8.392,22zł a wydatki wyniosły 1.002,01zł, zaś w czerwcu 2014r. kwoty te wynosiły odpowiednio: 5.751, 28zł i 742,49zł, odwołujący miał więc środki na zapłacenie za odwołującą składek stosownie do zadeklarowanej podstawy wymiaru.

Sąd uznał, że skoro K. R. (1) faktycznie współpracowała z mężem, to nie można uznać, aby była to czynność prawna pozorna (art. 83 § 1 kc). Nawet jeśli podjęcie współpracy miało umożliwić odwołującej uzyskanie w przyszłości świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa, to i tak nie zachodzą przesłanki z art. 58 § 1 kc, a umowa o współpracy jest ważna i wywołuje skutki w sferze ubezpieczeń społecznych.

Z tych względów Sąd uznał, że zostały spełnione przesłanki warunkujące objęciem K. R. (1) ubezpieczeniem jako osoby współpracującej z A. R. (1) a wymagane przez art. 6 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 8 ust. 11 i art. 13 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Sąd zmienił więc zaskarżoną decyzję i stwierdził, że K. R. (1) jako osoba współpracująca z A. R. (1) przy prowadzeniu działalności gospodarczej od 1.06.2014r. podlega ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu oraz chorobowemu.

Orzekając o kosztach Sąd zastosował przepis art. 102 kpc zasądzając od ZUS na rzecz odwołujących kwotę 360 zł według stawki określonej w § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804) w wysokości obowiązującej w dacie wniesienia odwołania. Zdaniem Sądu zasadne było zastosowanie art. 102 kpc przez zasądzenie stawki najniższej w wysokości stałej, zamiast od wartości przedmiotu sprawy. Sąd miał na uwadze, że prawodawca dostrzegł, iż stosowanie w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniu stawek wynagrodzenia fachowych pełnomocników procesowych zgodnych z uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 20.07.2016r., III UZP 2/16 OSNP 2017/1/6, tj. liczonych od wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, których uiszczenie będzie skutkiem decyzji, prowadzi do nadmiernego obciążania stron sprawy ubezpieczeniowej tymi kosztami i z dniem 13.10.2017r. (Dz.U. z 2017r., poz. 1799) zmienił przedmiotowe rozporządzenie dotyczące wynagrodzenia radców prawnych, nakazując liczyć te stawki nie od wartości przedmiotu zaskarżenia, lecz przyjmując stawkę stałą. Przepisy te uzasadniają zastosowanie art. 102 k.p.c., który umożliwia zmniejszenie kosztów zastępstwa procesowego, zwłaszcza, że odwołanie zostało wniesione krótko przed ww. zmianą przepisów, bowiem w dniu 28.09.2017r. Sąd uznał, że nakład pracy pełnomocnika uzasadnia przyznanie wynagrodzenia wg stawki minimalnej, bowiem w sprawie przeprowadzono jedynie 2 rozprawy a pełnomocnik sporządził dwa pisma (odwołanie i pismo z 16.01.2018r.). Ponieważ Sąd zasądził tylko jedno wynagrodzenie pełnomocnika, uznał, że należy je zasądzić solidarnie na rzecz odwołujących. W ten sposób każde z odwołujących (małżonków) może uzyskać zwrot kosztów zastępstwa prawnego w takiej części, w jakiej dokonają podziału zasądzonej kwoty.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy, zarzucając:

1.  naruszenie prawa procesowego tj. przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną i wybiórczą a nie swobodną ocenę materiału dowodowego, pominięcie w tej ocenie ustaleń zawartych w protokole kontroli ZUS z dnia 11.07.2017 r., okoliczności dotyczących krótkiego okresu wykonywania czynności przez ubezpieczoną, stworzenia przez odwołujących tytułu do ubezpieczenia i celu związanego z opłaceniem składek od maksymalnej podstawy, w konsekwencji błąd w ustaleniach faktycznych polegający na niewłaściwym uznaniu, że praca ubezpieczonej na rzecz A. R. (1) (...) A. R. (1) w W. w okresie od 1.06.2014 r. nosiła znamiona współpracy, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż zamiarem odwołujących było jedynie uzyskiwanie w długim okresie czasu wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego,

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 8 ust. 11, art. 13 pkt 5, art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.) poprzez ich niewłaściwą wykładnię i uznanie, że odwołujących K. R. (1) i A. R. (1) łączy stosunek współpracy oraz K. R. (1) podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od dnia 1.06.2014 r. i dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1.06.2014 r.

2.  naruszenie art. 58 kc w związku z art. 43 ¹ kc poprzez ich niezastosowanie w sprawie w kontekście oceny zachowania odwołującego A. R. (1) pozorującego współpracę z odwołującą K. R. (1).

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od odwołujących na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w pkt II wyroku złożyli wnioskodawcy, zarzucając naruszenie:

1.  art. 98 § 1 w związku z art, 98 § 3 kpc przez nie zasądzenie na rzecz Odwołujących się kosztów postępowania w pełnej wysokości,

2.  § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych w wersji obowiązującej w dniu złożenia odwołania poprzez jego niezastosowanie i nie zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w wysokości ustalonej na podstawie wartości przedmiotu sporu,

3.  Art.102 kpc poprzez jego zastosowanie i zasądzenie na rzecz Odwołujących się wyłącznie części kosztów, pomimo iż zasądzenie najniższej stawki nie znajduje żadnego uzasadnienia mając na uwadze poziom skomplikowania sprawy, zaangażowanie pełnomocników oraz wielkość zgromadzonego z ich inicjatywy materiału dowodowego,

4.  § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych poprzez jego zastosowanie i zasądzenie na rzecz Odwołujących się kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 360 zł zamiast w wysokości 10 800 zł dla każdego z Odwołujących się.

Wskazując na powyższe skarżący wnosili o:

1. Zmianę zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na rzecz każdego z Odwołujących się kwoty 10.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

2. zasądzenie od organu rentowego na rzecz Odwołujących się zwrotu kosztów procesu w postępowaniu zażaleniowym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja i zażalenie są niezasadne.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje ustalenia faktyczne oraz ocenę prawną dokonaną przez Sąd I instancji.

Dostrzegając potrzebę uzupełnienia postępowania dowodowego, Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ginekologii na okoliczność ustalenia, czy w czerwcu 2014 r. wnioskodawczyni była zdolna do wykonywania czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także zwrócił się do ostatniego pracodawcy wnioskodawczyni o nadesłanie jej akt osobowych.

Z opinii biegłego ginekologa wynika, że przez pierwszą połowę ciąży wnioskodawczyni korzystała ze zwolnienia lekarskiego w związku z zagrożeniem poronieniem, do którego nie doszło. W czerwcu nie była na zwolnieniu lekarskim, świadkowie zeznawali, że czuła się dobrze, nie skarżyła się na ciążę. W związku z tym biegły stwierdził, że wnioskodawczyni w czerwcu 2014 r. była zdolna do wykonywania czynności związanych ze współpracą przy prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie i wymiarze wynikającym z materiału dowodowego.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wbrew odmiennemu stanowisku organu rentowego (k. 184) opinia biegłego jest wiarygodna i w pełni zasługuje na uwzględnienie. Dokumenty z akt osobowych wnioskodawczyni z (...) S.A. z siedzibą w W. (k. 112-168) potwierdzają zatrudnienie wnioskodawczyni od 19 maja 2009 r. do 31 maja 2014 r., rodzaj rozwiązania umowy o pracę ( za porozumieniem stron) oraz wysokość wynagrodzenia za pracę – ostatnio od 2 maja 2013 r. – 3700 zł, kwartalnie premia uznaniowa w wysokości do 20 % ustalana od wynagrodzenia zasadniczego brutto wypłacanego za dany kwartał (k. 126). Wnioskodawczyni posiada zatem 5-letni okres ubezpieczenia, poprzedzający nawiązanie współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Wbrew twierdzeniom apelacji, materiał dowodowy sprawy, prawidłowo zebrany i oceniony przez Sąd I instancji, potwierdza wykonywanie przez wnioskodawczynię współpracy, fakt ten bowiem został wykazany dokumentami i zeznaniami świadków, które Sąd Okręgowy słusznie uznał za wiarygodne. Dowody te potwierdzają, iż K. R. (1) w czerwcu 2014 r. kontaktowała się z S. J. (1) i D. Z., osobami prowadzącymi sprawy (...), były to kontakty osobiste, telefoniczne i mailowe, a ich skutkiem było wyjaśnienie wątpliwości, dostarczenie brakujących dokumentów i przyspieszenie biegu spraw firmy.

Świadek Ł. D. potwierdził wykonywanie przez wnioskodawczynię czynności leżącej w zakresie działania firmy, polegającej na podstawieniu mu samochodu zastępczego. Dowody powyższe pozostają w korelacji z zeznaniami odwołujących, którzy szczegółowo wskazali czynności wykonywane przez K. R. (1) w ciągu miesiąca czerwca 2014 r. Nie było zatem tak, jak twierdzi skarżący w pkt 1) i 3) zarzutów apelacji, iż odwołujący pozorowali istnienie współpracy, podczas gdy ich zamiarem było jedynie uzyskiwanie w długim okresie czasu wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Jako niezasadny należy również uznać zarzut 2) apelacji, gdyż dowody zgromadzone w sprawie dały podstawę do stwierdzenia, iż od 1 czerwca 2014 r. odwołujący związani byli stosunkiem współpracy.

Wbrew przekonaniu apelującego, nie było potrzeby udzielania pisemnego pełnomocnictwa do wykonywania przez K. R. czynności w imieniu męża. Brak danych dotyczących wpływu współpracy na wzrost przychodów firmy jest zrozumiały w sytuacji krótkiego okresu współpracy, ale zeznania świadków S. J. i D. D.-Z. potwierdziły pozytywny wpływ współpracy na stan firmy. Opracowanie wzorów dokumentacji (umowy z klientami, cenniki, protokoły zdawczo-odbiorcze) miało miejsce jeden raz i służyło w dalszym okresie funkcjonowania firmy. To, że nie zatrudniono od razu nowej osoby na miejsce niezdolnej do pracy K. R. (jedna osoba została zatrudniona na podstawie umowy o pracę w okresie od 1 października 2015 r. do 30 września 2016 r. i jedna osoba na umowę zlecenia od 22 września do 7 października 2015 r.) również nie może świadczyć o tym, że współpraca K. R. z mężem była pozorna.

Brak udziału wnioskodawczyni w przekształceniu branży firmy nie może świadczyć na niekorzyść odwołujących, gdyż w tym okresie wnioskodawczyni była niezdolna do pracy. Sąd przyjął ze wiarygodne zeznania odwołujących, iż wnioskodawczyni powróciła do wykonywania współpracy w dniu 17 sierpnia 2016 r. (1 dzień przerwy między kolejnymi okresami niezdolności do pracy) oraz po dniu 14 lipca 2017 r.

Reasumując Sąd Apelacyjny uznał zarzuty apelacji za niezasadne i orzekł o jej oddaleniu (art. 385 kpc).

Odnośnie zażalenia wnioskodawców na rozstrzygnięcie o kosztach zastępstwa procesowego za I instancję, Sąd Apelacyjny uznał stanowisko Sądu Okręgowego w tym zakresie za zasadne.

Istotnie, odwołania A.i K. R. wpłynęły do Oddziału ZUS w P. w dniu 2 października 2017 r., a do Sądu Okręgowego w Ostrołęce zostało przekazane w dniu 26 października 2017 r., zaś od 13 października 2017 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 września 2017 r. (Dz. U. 2017 poz. 1797), którym zmieniono treść § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 poz. 1800) w ten sposób, że stawki minimalne 180 zł stosuje się również w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym. W tej sytuacji Sąd Okręgowy słusznie zastosował przepis art. 102 kpc, obciążając organ rentowy kosztami zastępstwa procesowego wnioskodawców według nowych, zmniejszonych stawek wynagrodzenia reprezentującego ich adwokata. Dlatego zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 §2 kpc.

O kosztach postępowania za II instancję orzeczono na podstawie § 10 ust. 1 pkt 2 powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. (Dz. U. 2015 poz. 1800, ze zm.)

SSA Alicja Sołowińska SSA Barbara Orechwa – Zawadzka SSA Marek Szymanowski