Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2019 r. w Lublinie

sprawy A. C. (C.)

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do renty rolniczej

na skutek apelacji A. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu

z dnia 24 października 2018 r. sygn. akt VI U 346/17

oddala apelację.

Jacek Chaciński Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska Małgorzata Rokicka-Radoniewicz

Sygn. akt III AUa 69/19

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 24 października 2018 r Sąd Okręgowy w Radomiu oddalił odwołanie A. C. od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 17 marca 2017 r. odmawiającej wnioskodawcy prawa do emerytury

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych.

A. C. w dniu 20 grudnia 2016 roku złożył w siedzibie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Placówce Terenowej w R. wniosek o ustalenie prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. W następstwie powyższego skierowany został do postępowania orzeczniczego. Lekarz Rzeczoznawca KRUS po przeprowadzeniu w dniu 24 stycznia 2017 roku bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej oraz w oparciu o wyniki badań dodatkowych, orzekł że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym i nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. W wyniku złożonego przez wnioskodawcę odwołania od orzeczenia Lekarza Orzecznika KRUS, ubezpieczony skierowany został na badanie przez Komisję Lekarską KRUS, która po przeprowadzeniu w dniu 13 marca 2017 roku bezpośredniego badania i analizie dokumentacji medycznej orzekła, że badany nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym i nie jest niezdolny do samodzielnej egzystencji.

W tym stanie rzeczy, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 17 marca 2017 roku odmówił A. C. prawa do dochodzonego świadczenia.

A. C. zakwestionował stanowisko KRUS i od powyżej decyzji wniósł odwołanie do tutejszego Sądu, będące przedmiotem rozpoznania w niniejszym postępowaniu.

Sad wskazał, że zgodnie z art. 21 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2017 r. poz. 2336), renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, jeżeli podlegał ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu, co najmniej przez okres 5 lat, jeżeli całkowita niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, jeżeli powstanie tej niezdolności przypada na okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno – rentowemu lub nie później niż 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Na zasadzie ust. 5 w/w artykułu, za całkowicie niezdolnego do pracy
w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy, wobec kwestionowania przez skarżącego decyzji organu ubezpieczeniowego – celem ustalenia, czy wnioskodawca jest niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym całkowicie, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli jest to niezdolność okresowa, to do kiedy będzie istniała, dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii, chirurgii – ortopedii i neurologii.

Na podstawie opinii z dnia 02 sierpnia 2017 roku sporządzonej w oparciu o przedłożoną dokumentację medyczną oraz fizykalne badanie ubezpieczonego przez biegłych sądowych: lekarza neurologa I. F. i lekarza psychiatrę H. Ł., Sąd Okręgowy ustalił, że u A. C. rozpoznano zespół bólowy kręgosłupa w przebiegu zmian dyskopatyczno-zwyrodnieniowych, zaburzenia depresyjno-lękowe w okresie remisji objawów i cechy nieprawidłowej osobowości. W ocenie biegłych zespół bólowy kręgosłupa bez objawów korzeniowych i istotnych deficytów ruchowych, zaburzenia depresyjno-lękowe w okresie remisji nie powodują niezdolności do pracy. Od czasu odmowy przyznania świadczeń nie nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia opiniowanego.

Kolejna opinia, sporządzona została w dniu 03 listopada 2017 roku przez biegłego ortopedę-traumatologa P. Ż.. Biegły w oparciu o badanie wnioskodawcy, wywiad i analizę dokumentacji medycznej rozpoznał u odwołującego wtórne zmiany zwyrodnieniowe stopy lewej, zwichnięcia rzepki prawej w wywiadzie i zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa i stwierdził, że w obecnym stanie zdrowia brak jest podstaw do orzeczenia u badanego całkowitej niezdolności do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Pismem procesowym z dnia 22 grudnia 2017 roku A. C. wniósł zarzuty do opinii biegłego P. Ż. wskazując, że wnioski opinii, że jest on zdolny do pracy w gospodarstwie rolnym pozostają w sprzeczności z dokumentacją medyczną oraz pozostałymi ustaleniami biegłego, który stwierdził u niego zmiany zwyrodnieniowe stopy lewej, zwichnięcie rzepki prawej oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, które uniemożliwiają lub utrudniają samodzielne poruszanie się przez wnioskodawcę. Ilość przebytych hospitalizacji przesądza o jego złym stanie zdrowia. Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność ustalenia, czy jest on zdolny do wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym (pismo procesowe – k. 43-44).

W toku rozprawy w dniu 28 marca 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy – matka G. Ł. złożyła dodatkową dokumentację medyczną neurologiczną i ortopedyczną i wskazała, że wnioskodawca od czerwca 2016 roku ma problemy ze słuchem.

W związku ze złożoną dokumentacją medyczną, postanowieniem z dnia 28 marca 2018 roku Sąd Okręgowy dopuścił dowód z uzupełniającej opinii lekarza ortopedy i neurologa celem odniesienia się do dodatkowej dokumentacji medycznej. Sąd postanowieniem z tego samego dnia dopuścił również dowód z opinii biegłego otolaryngologa.

W opinii z dnia 13 czerwca 2018 roku biegła laryngolog J. P. po zapoznaniu się z aktami sprawy, analizie dokumentacji medycznej oraz po badaniu wnioskodawcy stwierdziła, że obuuszny niedosłuch odbiorczy ma trwały charakter i nie rokuje poprawy po leczeniu, wymaga dalszej diagnostyki audiologicznej zgodnie z zaleceniami Instytutu (...) w N.. Schorzenia laryngologiczne stwierdzone u wnioskodawcy nie czynią go całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym. Przeciwwskazana jest praca w narażeniu na ponadnormatywny hałas, wskazane stosowanie w pracy ochronników słuchu jednakże stwierdzany niedosłuch lekkiego stopnia oraz szum ucha lewego nie powodują całkowitej niezdolności do pracy w rolnictwie.

W uzupełniającej opinii biegły z zakresu ortopedii-traumatologii P. Ż. podtrzymał w całości wnioski zawarte w opinii z dnia 03 listopada 2017 roku. Biegły wskazał, że dodatkowa dokumentacja medyczna również nie wnosi nic nowego do sprawy, gdyż nie opisuje stanu zdrowia wnioskodawcy. Większość wpisów dotyczy oczekiwania na kontrole i wizyty lekarskie, co nie stanowi o ciężkości schorzenia czy inwalidztwa i nie przesądza o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W ocenie biegłego całość zarzutów wnioskodawcy wynika z niezbyt wnikliwego zapoznania się z jego opinią, zarzuty są bezpodstawne i w większości przypadków kłamliwe.

W uzupełniającej opinii biegły neurolog I. F. odnosząc się do dodatkowej dokumentacji medycznej wnioskodawcy wskazał, że nie wnosi ona nic nowego co do oceny stanu zdrowia opiniowanego, gdyż opisuje dolegliwości bólowe kręgosłupa bez badania przedmiotowego i oceny deficytu neurologicznego. Dokumentacja ta nie wpływa na opinię z dnia 02 sierpnia 2017 roku.

Sąd Okręgowy podzielił opinie (główne i uzupełniające) sporządzone przez biegłych sądowych z zakresu neurologii, psychiatrii, ortopedii-traumatologii i otolaryngologii, uznając je za miarodajny dowód w sprawie. W ocenie Sądu, opinie te są wyczerpujące, wiarygodne i odpowiadają na tezę dowodową. Tym samym pozwalają na wydanie orzeczenia w sprawie. Opinie wydane zostały przez czterech niezależnych biegłych o specjalności odpowiadającej schorzeniom badanego w oparciu o analizę pełnej dokumentacji lekarskiej oraz przeprowadzone badania wnioskodawcy. Biegli w sposób obszerny i szczegółowy opisali dolegliwości, na które cierpi ubezpieczony, oceniali stopień naruszenia sprawności organizmu badanego wywołany istniejącymi schorzeniami. Biegli z zakresu ortopedii-traumatologii P. Ż. i z zakresu neurologii I. F. w uzupełniających opiniach odnieśli się do przedłożonej przez pełnomocnika wnioskodawcy na rozprawie w dniu 28 marca 2018 roku dodatkowej dokumentacji medycznej i mimo to podtrzymali w całości wnioski zawarte w swoich opiniach głównych i stwierdzili, że badany nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

W tym stanie rzeczy, wobec spójności opinii biegłych, Sąd Okręgowy nie ma wątpliwości, że zdiagnozowane u A. C. schorzenia nie powodują niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd Okręgowy podniósł, że w toku rozprawy w dniu 15 października 2018 roku pełnomocnik organu rentowego złożył do akt sprawy dwie karty informacyjne wnioskodawcy z dnia 09 czerwca 2018 roku i 07 października 2018 roku. Sąd wskazał, że badał zdolność A. C. do pracy na dzień wydania zaskarżonej decyzji. Wynika to bowiem stąd, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny i służy badaniu prawidłowości decyzji organu rentowego. Nie może natomiast polegać na zastępowaniu tego organu w wydawaniu decyzji ustalających świadczenie z ubezpieczeń społecznych. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 09 maja 2007 roku, sygn. akt I UZP 1/07, OSNP 2007 nr 21-22, poz. 323).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Z wyrokiem tym nie zgodził się wnioskodawca. Wniósł apelację. Zaskarżył wyrok w całości zarzucając:

- naruszenie art.233§1 k.p.c. polegające na naruszeniu zasady wszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w zakresie bezpodstawnego uznania, że apelujący nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, w konsekwencji nie spełnia przesłanek do przyznania mu prawa do renty rolniczej z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym;

- dowolną ocenę sporządzonych w sprawie opinii biegłych neurologa, psychiatry, ortopedy – traumatologa i otolaryngologa w zakresie uznania, że wydane w sprawie opnie są wyczerpujące, logiczne i wiarygodne podczas gdy w ocenie skarżącego opinie te me mogą stanowić podstawy ustaleń w niniejszej sprawie.

Mając na względzie te zarzuty wnioskodawca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przyznanie mu prawa do renty rolniczej. Jako ewentualny został złożony wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Apelujący złożył także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych neurologa, psychiatry, ortopedy i otolaryngologa na okoliczność ustalenia, czy skarżący jest całkowicie niezdolny do pracy w rolnictwie w oparciu o najnowszą dokumentację medyczną.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu I instancji.

Apelacja jest jedynie polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji. Nie zawiera także żadnych konkretnych zarzutów dotyczących treści opinii. Ogólne stwierdzenie, że biegli wydali opinie nielogiczne i sprzeczne z dokumentacją medyczną jest gołosłowne i nie poparte żadnymi argumentami.

Ustalenie stanu faktycznego, co w sprawie niniejszej sprowadzało się do ustalenia stanu zdrowia wnioskodawcy dokonane zostało przez Sąd I instancji w oparciu o dowód z opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu schorzeń na które cierpi wnioskodawca. Opinie te były poprzedzone badaniem ubezpieczonego oraz analizą dokumentacji lekarskiej. W treści opinii biegli opisali schorzenia, na które cierpi wnioskodawca oraz określili stan ich zaawansowania i ich wpływ na zdolność do pracy.

Wnioski tych opinii są jednoznaczne: na datę wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym.

Skoro zatem prawidłowe jest podstawowe ustalenie Sądu, że wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, to zasadnie Sąd I instancji oddalił jego odwołanie od decyzji organu rentowego odmawiającej prawa do renty rolniczej

Jak wynika, ze złożonej do akt sprawy karty imformacyjnej z dnia 9 czerwca 2018 r. wnioskodawca w dniu 8 czerwca 2018 r. uległ wypadkowi samochodowemu i doznał skręcenia i naderwania odcinka szyjego kregosłupa. Z karty informacyjnej z dnia 7 października 2018 r. wynika natomiast, że wnioskodawca został pobity i doznał licznego złamania żeber.

Okoliczności te, jak również ewentualne dane wskazujące na pogorszenie dotychczasowego stanu zdrowia wnioskodawcy mogą być przedmiotem nowego wniosku o rentę rolniczą. Postępowanie sądowe zainicjowane odwołaniem wnioskodawcy ma bowiem charakter kontrolny w stosunku do decyzji organu rentowego i stan zdrowia wnioskodawcy podlega badaniu na datę wydania zaskarżonej decyzji

Dlatego też Sąd Apelacyjny oddalił zgłoszony w apelacji wniosek dowodowy.

Z powyższych przyczyn Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.