Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 1859/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Krzywonos

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Misiuda

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2019 r. w Rzeszowie

sprawy z wniosku L. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania L. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J.

z dnia 12/10/2018 r. znak (...)-2004

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. z dnia 12/10/2018 r , znak: (...)-2004 w ten sposób, że nakazuje organowi rentowemu rozpoznać wniosek L. Ż. z dnia 3 lipca 2018r w przedmiocie ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 styczeń 1999r.

Sygn. akt IV U 1859/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 marca 2019 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J. decyzją z dnia 12 października 2018r. znak (...)-2004 odmówił L. Ż. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. wskazując, że wnioskodawca nie przedłożył nowych dowodów w sprawie, które uzasadniałyby jego żądanie. Zgodnie zaś z treścią art. 114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń lub ich wysokości ulega ponownemu ustaleniu na wniosek zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawnione okoliczności istniejące przed wydaniem decyzji mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

L. Ż. złożył odwołanie od powyższej decyzji kwestionując prawidłowość stanowiska ZUS w niej wyrażonego. Podnosił, iż przedłożył zaświadczenie o zatrudnieniu w (...) I. S. i legitymację ubezpieczeniową, a jeżeli organ rentowy uważa, że takie dowody są niewystarczające, to wnosił o przesłuchanie świadków, którzy mogą sporne okoliczności potwierdzić.

W odpowiedzi na odwołanie (...) Oddział w J. domagał się jego oddalenia. Podtrzymując stanowisko zawarte w decyzji raz jeszcze wskazywał, że wnioskodawca nie przedłożył w sprawie żadnych nowych dowodów mających wpływ na prawo do świadczeń czy ich wysokość. Zauważył też, że przed wydaniem decyzji o ustaleniu wartości kapitału początkowego z 18 marca 2008 r. organ prowadził postępowanie zmierzające do potwierdzenia okresu ubezpieczenia wnioskodawcy w okresach od 1 września 1986 r. do 30 czerwca 1992 r. i od 1 lipca 1992 r. do 31 grudnia 1994 r., jednak postępowanie to nie pozwoliło potwierdzić tych okresów. Stwierdził też, że w aktach znajduje się m in. świadectwo pracy w (...) I. w S. za okres od 1 września 1986 r. do 30 czerwca 1992 r., zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za okres od 1986 – 1991 i świadectwo pracy w (...) R.w R. za okres od 1 lipca 1992 r. do 31 grudnia 1994 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

L. Ż. urodził się (...)

Decyzją z dnia 18 marca 2008 r. organ rentowy ustalił dla wnioskodawcy kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 1 stycznia 1982 r. do 31 grudnia 1991 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 103,40%.

Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład przyjął: podstawę wymiaru kapitału w kwocie 1 220,89 zł, okresy składkowe łącznie 24 lata 7 miesięcy i 10 dni, nieskładkowe – 5 miesięcy i 28 dni, współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do 31 grudnia 1998 r. wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wynoszący 79,06 % i średnie dalsze trwanie życia, które dla osób w wieku 62 lat wynosi 209 miesięcy. Ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. kapitał początkowy wyniósł 133 502,93 zł.

ZUS wskazał w decyzji, iż do ustalenia wartości kapitału nie uwzględnił okresów: od 1 lipca 1992 r. do 31 grudnia 1994 r., gdyż nie został wystarczająco udowodniony oraz okresu od 22 października 1997 r. do 31 października 1997 r., gdyż z w tym czasie wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym. Zakład nie uwzględnił też dochodu z roku 1986, 1987, 1988, 1989, 1990 i 1991 wskazując, że przedłożone dokumenty zawierają rozbieżne daty zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Klubie Sportowym (...) w S..

W aktach ZUS złożone zostały świadectwo pracy potwierdzające zatrudnienie wnioskodawcy w (...) I. w S. w okresie od 1 września 1986 r. do 30 czerwca 1992 r. (k. 11) oraz zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 (k. 12). W zaświadczeniu tym błędnie wskazano, iż L. Ż. w (...) I.zatrudniony był w okresie od 1 września 1986r. do 30 kwietnia 1992 r. Dokument ten wskazuje również, że od 20 listopada 1991 r. w/w/ był niezdolny do pracy.

W aktach organu wśród zgromadzonych wówczas dowodów zalega również kserokopia kart legitymacji ubezpieczeniowej L. Ż.: kart 36-39 (porady ambulatoryjne i wizyty domowe), kart 74-75 (pobyt w zakładach opieki zdrowotnej), kart 82-83 (zaświadczenie zakładu pracy o stosunku pracy i wysokości zarobków do czasu podjęcia zatrudnienia w Zakładach (...) w S. od 1 sierpnia 1987 r.).

Kolejną decyzją z 25 maja 2018 r. ZUS, po rozpoznaniu wniosku L. Ż., ponownie ustalił dla niego wartość kapitału początkowego. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 1 stycznia 1977 r. do 31 grudnia 1986 r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wzrósł i wyniósł 119,92% a ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. kapitał początkowy wyniósł 147 196,61 zł.

Ponownie organ rentowy odmówił uwzględnienia okresów od 1 lipca 1992 r. do 31 grudnia 1994 r., i od 22 października 1997 r. do 31 października 1997 r., oraz dochodów uzyskiwanych przez wnioskodawcę w latach 1986 – 1991 przytaczając identyczną jak poprzednio argumentację.

W dniu 3 lipca 2018 r. L. Ż. złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego. Przedłożył kserokopię świadectwa pracy z okresu zatrudnienia w (...) Klubie Sportowym (...) w S. od 1 września 1986 r. do 30 czerwca 1992 r. i legitymację ubezpieczeniową, na okoliczność potwierdzenia tego zatrudnienia. Sporządzona kserokopia k. 14 i 15 (zaświadczenie zakładu pracy o zatrudnieniu) wskazuje, że w/w w zatrudnieniu w (...) Klubie Sportowym (...) w S. pozostawał do 30 czerwca 1992 r. Z tej daty jest bowiem ostatni wpis w legitymacji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w J., po dokonaniu analizy powyższego, w dniu 12 października 2018 r. wydał decyzję, zaskarżoną w sprawie, którą odmawiał wnioskodawcy ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego z uwagi na brak ku uprzedniemu podstaw. Wskazał na brak nowych dowodów mających wpływ na wysokość kapitału.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o dowody z dokumentów zalegających w aktach organu rentowego. Sporządzone zostały przez uprawnione podmioty, w zakresie przysługujących im kompetencji, zostały właściwie opisane, opieczętowane i podpisane, nie zawierają skreśleń. Ich forma i treść nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie kwestią sporną pozostawała odmowa ZUS ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego dla wnioskodawcy L. Ż.. Zdaniem organu rentowego nie przedłożył on nowych dowodów, które miałyby wpływ na wysokość kapitału ustalonego dla niego poprzednio.

Zauważyć należy, że w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczenia społecznego każda decyzja stwarza nową sprawę i strona ma prawo do odwołania się od każdej decyzji organu, które to odwołanie skutkuje wszczęcie "nowej sprawy" i nowego postępowania. Zasadą rządzącą tymi stosunkami jest możliwość wzruszenia ustaleń stanowiących podstawę prawomocnych orzeczeń - art. 114 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych także przez wydanie nowej decyzji organu rentowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2009 r. I UK 121/09 lex nr 537030).

Zgodnie z powołanym przepisem art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. dz. U. z 2018 r. poz. 1270) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. W orzecznictwie powszechnie przyjmuje się, że dla skuteczności postępowania o ponowne ustalenie wysokości świadczenia konieczne jest zaistnienie jednej z wymienionych przesłanek tj. przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności występujących przed wydaniem prawomocnej decyzji organu rentowego, a niebranych pod uwagę w uprzednim postępowaniu. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 października 2017 r., II UK 454/16 lex nr 2408322 - z nowych dowodów musiałyby wynikać nie jakiekolwiek nieuwzględnione wcześniej okoliczności, ale okoliczności mające wpływ na wysokość świadczenia. Inaczej rzecz ujmując, za nowymi dowodami musi stać potencjalna możliwość dokonania innych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ustaleń faktycznych, niż te, które weszły do podstawy poprzedniej decyzji. Podobnie też Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 21 czerwca 2018 r. III AUa 523/18 lex nr 2522666.

Wskazać należy w tym miejscu, że środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia zgodnie z treścią § 21 i § 22 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenie emerytalno – rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Jeżeli ustawa przewiduje możliwość udowodnienia zeznaniami świadków okresu składkowego, od którego zależy prawo lub wysokość świadczenia, dowód ten dopuszcza się pod warunkiem złożenia przez zainteresowanego oświadczenia w formie pisemnej lub ustnej do protokołu, że nie może przedłożyć odpowiedniego dokumentu potwierdzającego ten okres (§ 22 ust. 2.)

Wnioskodawca w niniejszej sprawie na okoliczność wykazania stażu ubezpieczeniowego oraz uzyskiwanych dochodów przedkładał świadectwa pracy, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu oraz legitymację ubezpieczeniową, której zapisy powinny być wnikliwie poddane badaniu przez organ rentowy. Wszystkie te dowody odpowiadają stawianym w powołanym rozporządzeniu wymogom.

Złożona wraz z wnioskiem o ponowne ustalenie wartości kapitału początkowego z dnia 3 lipca 2018 r. legitymacja ubezpieczeniowa ujawnia nowe okoliczności, których organ dotychczas nie uwzględnił. Potwierdza, że wnioskodawca L. Ż. w zatrudnieniu (...) Igloopol pozostawał do 30 czerwca 1992 r. Zapis ten pozostaje zbieżny z treścią świadectwa pracy. Dlatego też stwierdzić należy, że argument organu rentowego o niemożności uwzględnienia przy ustalaniu wartości kapitału dochodów okresu zatrudnienia w (...) Igloopol z uwagi na rozbieżność w dokumentach w zakresie dat zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Klubie Sportowym (...) w S., powinien podlegać weryfikacji.

Skutkiem uprzedniego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że L. Ż. przedstawił – zgodnie z dyspozycją art. 114 ustawy emerytalnej, nowy dowód na okoliczność swego stażu pracy. Za taki dowodem i okolicznościami nimi potwierdzonymi stoi potencjalna możliwość dokonania innych, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia rozważań, które w ostatecznym efekcie mogą mieć wpływ na wysokość jego świadczenia. Zakład Ubezpieczeń Społecznych dowód taki i okoliczności nim dowodzone powinien zbadać i rozważyć.

Mając na uwadze powyższe Sąd zmienił zaskarżoną decyzję stosownie do art. 477 14§ 2 kpc w ten sposób, że nakazał organowi rentowemu rozpoznać wniosek L. Ż. z dnia 3 lipca 2018 r. w przedmiocie ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego.