Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 marca 2019 r. w S.

odwołań płatnika składek (...) Sp. z o. o. w S.

oraz ubezpieczonej M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 3 kwietnia 2018 r. (...)

w sprawie (...) Sp. z o. o. w S. i M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I.  oddala odwołania,

II.  zasądza od (...) Sp. z o. o. w S. i od M. S. kwoty po 180 (sto osiemdziesiąt) zł od każdego z nich na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 405/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 03.04.2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.) stwierdził,
że M. S., jako pracownik u płatnika składek (...) Sp. z o.o. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 21.08.2017 r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził m. in. że zawarcie umowy o pracę pomiędzy (...) Sp. z o.o. w S. a M. S. miało na celu jedynie uprawdopodobnienie stosunku pracy w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Ujawniona w postępowaniu wyjaśniającym i w trakcie kontroli dokumentacja w sprawie wykonywania pracy przez M. S. nie daje podstaw do przyjęcia, że między stronami nawiązany został stosunek pracy. Pozwany ZUS powołał się na treść art. 83 § 1 kc w zw. z art. 300 kp twierdząc, iż umowa o pracę została zawarta dla pozoru, co skutkuje nieważnością tej czynności prawnej.

Od decyzji tej odwołanie złożyła spółka (...) jako płatnik składek, jak również ubezpieczona M. S.. Odwołujący się argumentowali, że stanowisko organu rentowego co do pozorności umowy o pracę było błędne. Spółka w dacie zatrudnienia ubezpieczonej była w dobrej sytuacji finansowej. Zatrudnienie M. S. miało na celu pozyskanie klientów z grupy premium z racji jej kontaktów, które nawiązała w trakcie zatrudnienia w spółce cateringowej (...) w W.. M. S. wskazała również w swoim odwołaniu, że ZUS błędnie zinterpretował jej wyjaśnienie, że nie była podporządkowana pracodawcy. Składając te wyjaśnienia miała na myśli dogodny czas pracy na stanowisku menagera ds. inwestycji oraz fakt, że praca na tym stanowisku była umową rezultatu albowiem liczyły się wyniki działań w pozyskiwaniu nowych klientów.

W odpowiedzi na obydwa odwołania pełnomocnik organu rentowego wnosił o ich oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył co następuje:

Ubezpieczona M. S. ukończyła studia wyższe o kierunku zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem (k. 125v a.s.). Przez pewien czas pracowała jako kelnerka, a następnie w 2013 r. podjęła zatrudnienie
w W. w firmie cateringowej (...) jako specjalista
ds. cateringu oraz pełniąca obowiązki menagera ds. sprzedaży (k. 17 a.s.). Ubezpieczona jest tam zatrudniona w pełnym wymiarze czasu i pobiera najniższe wynagrodzenie krajowe (zeznania ubezpieczonej k. 125v). Podejmując tam zatrudnienie M. S. zamieszkała na terenie W.. Od maja 2017 r. poszukiwała dodatkowego zatrudnienia, ponieważ zakupiła mieszkanie na kredyt. Za pośrednictwem ciotki dowiedziała się, o ofercie pracy w spółce (...) w S.. Nadmienić należy, iż spółka ta nie zgłaszała oferty pracy zarówno w urzędzie pracy, ani na stronie internetowej. Wymieniona spółka, jak wynika z wypisu z Krajowego Rejestru Sądowego, jako przedmiot przeważającej działalności określiła sprzedaż detaliczną drobnych wyrobów metalowych, farb i szkła w sklepach wyspecjalizowanych (k. 10v a.s.). Pozostałe formy działalności to wszelkiego rodzaju roboty budowlane oraz sprzedaż innych artykułów. Spółka prowadzi sklep z artykułami hydraulicznymi i z materiałami wykończeniowymi w S. (k. 126 zeznania J. K. (1)). Zatrudnia czterech sprzedawców. Roczne przychody spółki to 2 mln zł,
a dochód za 2017 r. wyniósł 50 tys. zł. Prezes spółki J. K. (1) zawarł z M. S. umowę o pracę na czas określony od 21.08.2017 r.
do 30.11.2017 r. (k. 45 i 99 akt ZUS). Jedna umowa wskazywała jako stronę M. M. (1) (nazwisko panieńskie), a druga dostarczona przez pracodawcę, zawarta była na nazwisko S., jednakże bez podpisu pracownika. Umowa o pracę określała, że ubezpieczona będzie wykonywała pracę na stanowisku menagera ds. inwestycji w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem miesięcznym 2800,00 zł. Jako miejsce wykonywania pracy wskazane zostały S.. Zadaniem ubezpieczonej było zdobywanie klientów tzw. grupy premium tj. w rozumieniu prezesa spółki, artystów, ludzi biznesu. Ubezpieczona miała korzystać ze swoich danych, które uzyskała w firmie cateringowej, tj. dzwonić do potencjalnych klientów i oferować im usługi w zakresie branży budowlanej, wyposażenia łazienek, itp. Strony umówiły się, że ubezpieczona te czynności będzie wykonywała w swoim miejscu zamieszkania i przy wykorzystaniu własnego telefonu i laptopa.
W przypadku, gdy dana osoba do której dzwoniła, wyraziła zainteresowanie, to wówczas podawała numer telefonu prezesa spółki, aby zainteresowana osoba dzwoniła i ustalała konkrety. Ubezpieczona nie była rozliczana przez swojego pracodawcę z czasu pracy. Miała pełną dowolność wykonywania czynności (k. 127 zeznania J. K.). Ubezpieczona od dnia 02.10.2017 r. stała się niezdolna do pracy i związane to było z przebiegiem ciąży (k. 126v). Przebywała na zwolnieniu lekarskim do czasu urodzenia dziecka tj. do 06.04.2018 r. Spółka (...) nie zatrudniła
na miejsce ubezpieczonej innego pracownika (zeznania J. K.
k. 162v a.s.).

W ocenie Sądu Okręgowego odwołania płatnika składek i ubezpieczonej nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 22 § 1 Kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Przytoczony przepis prawny definiuje pojęcie stosunku pracy. Odnosząc tę definicję do stanu faktycznego sprawy, Sąd uznał, że okoliczności w ramach których ubezpieczona miała realizować pracę nie odpowiadają definicji stosunku pracy. Ubezpieczona nie była bowiem zobowiązana do wykonywania pracy w miejscu określonym w umowie, ani też pod nadzorem pracodawcy, ani też nie miała określonego czasu pracy poza formalnym określeniem w wymiarze 4 godzin dziennie. Podkreślić należy, iż obydwie strony tj. ubezpieczona jak i prezes zarządu spółki jednoznacznie wskazywali, że celem działań ubezpieczonej miało być zdobywanie klientów, działania marketingowe, reklamowe itp. Osiągnięte efekty miały być podstawą rozliczeń, a nie czas pracy i ilość czynności wykonywanych każdego dnia roboczego. Tego rodzaju stosunek pracy jest charakterystyczny dla umowy cywilno-prawnej, która jest umową rezultatu. Cechą zasadniczą umowy o pracę jest staranne działanie. Niezależnie od oceny prawnej stosunku pracy, który zawarły strony, Sąd przyjął również, iż w sensie faktycznym brak dowodów na realizowanie umowy o pracę. Strony nie przedstawiły dowodów na konkretne działania poczynione przez ubezpieczoną w ramach umowy o pracę M. S.. Podkreślić należy, że ubezpieczona nie miała żadnego sprzętu służącego do realizacji zadań wymienionych w zakresie czynności. Zakres czynności był znaczący, począwszy od działań marketingowych poprzez pozyskiwanie klientów, do realizacji zamówień (k. 101 akt ZUS). Przedstawiona jedna faktura dotycząca zakupu wyposażenia łazienki dla M. M. (2) z września 2017 r. nie była przekonywującym dowodem wykonywania pracy przez ubezpieczoną
(k. 161v zeznania M. M. (2)). Również zeznania świadków
tj. szwagierki K. S. i znajomego A. C.
(k. 161v-162 a.s.) nie dają podstawy do oceny, iż ubezpieczona świadczyła pracę na rzecz spółki. M. S. będąc zatrudniona w W. miała ustalone stałe godziny pracy tj. od 7 do 15. Żadnej pracy na terenie S. nie wykonywała.

W świetle powyższego Sąd podzielił stanowisko pozwanego organu rentowego, iż umowa o pracę z dnia 21.08.2017 r. zawarta pomiędzy (...) Sp. z o.o. w S. a M. S. była czynnością prawna zawartą dla pozoru w rozumieniu art. 300 kp w zw. z art. 83 § 1 kc. Jej celem nie było rzeczywiste świadczenie pracy, a jedynie uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych w związku z ciążą ubezpieczonej. Pozorność czynności prawnej w rozumieniu art. 83 § 1 kc wywołuje skutek w postaci nieważności. Nieważność umowy o pracę powoduje, iż M. S. nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym jako pracownik w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778) od dnia 21.08.2017 r.

Mając na względzie powyższe, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł
o oddaleniu odwołania i jednocześnie na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw.
z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1804) zasądził od odwołujących się kwotę po 180,00 zł od każdego z nich na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w S. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.