Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 marca 2019 r. w S.

odwołania J. F.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 11 września 2018 r. Nr (...)

w sprawie J. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 784/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 11 września 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 88 ust. 1 i 2a ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014r. poz. 191 ze zm.) oraz przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 887) odmówił J. F. prawa do emerytury nauczycielskiej. W uzasadnieniu wskazując, że na dzień 31 grudnia 2008r. ubezpieczona nie udowodniła 30 –letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Jednocześnie organ rentowy przyjął za udowodniony okres ubezpieczenia w łącznej ilości 27 lat i 14 dni.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła J. F., wnosząc o przyznanie jej prawa do emerytury nauczycielskiej oraz zasądzenia na jej rzecz zwrotu kosztów procesu. Zaskarżonej decyzji zarzuciła sprzeczność w ustaleniach faktycznych z zebranym materiałem dowodowym, polegającą na błędnym uznaniu, iż nie udowodniła wymaganego 30-letniego stażu pracy. Wskazywała, iż do stażu pracy powinny jej zostać doliczone okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie pobierania nauki w szkole średniej, tj. w okresie od 16 lutego 1978r. do 31 sierpnia 1981r. (odwołanie k.1-2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację i podstawę prawną zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego k.5 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona J. F., ur. (...), w dniu 31 lipca 2008r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury nauczycielskiej.

Decyzją z 29 sierpnia 2008r. organ rentowy, działając na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (t. j. Dz. U. z 2006r. Nr 97, poz. 674) oraz przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił J. F. prawa do emerytury nauczycielskiej ze względu na niespełniony warunek 30 –letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz rozwiązania na wniosek nauczyciela stosunku pracy.

Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji z 29 sierpnia 2008r. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Siedlcach pod sygnaturą akt IV U 937/08. Prawomocnym wyrokiem z 2 kwietnia 2009r. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie ubezpieczonej (wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 2 kwietnia 2009r. k.25 akt sprawy IV U 937/08).

W dniu 31 sierpnia 2018r. ubezpieczona ponownie złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury nauczycielskiej (wniosek k.1-3v akt emerytalnych).

Wcześniej, bo w dniu 31 sierpnia 2018r. z ubezpieczoną został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn nie dotyczących pracownika (świadectwo pracy wydane przez Szkołę (...)w K. (...)k.5 akt emerytalnych).

Na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach ubezpieczonej organ rentowy uznał okres składkowy w wymiarze 24 lat i 14 dni oraz okresy nieskładkowe w ilości 3 lat, 3 miesięcy i 26 dni. Łączny staż ubezpieczeniowy ubezpieczonej wynosi 27 lat i 14 dni. Organ rentowy nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców okres od 16 lutego 1978r. do 31 sierpnia 1981r. ze względu na zbyt dużą odległość z miejsca zamieszkania do miejsca nauki.

Z uwagi na brak wymaganego przepisami okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze 30 lat na dzień 31 grudnia 2008r., decyzją z 11 września 2018r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury nauczycielskiej (zaskarżona decyzja z 11 września 2018r. k.9 akt emerytalnych).

Rodzice ubezpieczonej A. i M. Ż. byli w spornym okresie właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni 7,22 ha położonego w miejscowości C. (gm. K.). Ubezpieczona była zameldowana i zamieszkiwała w miejscowości C. od dnia 15 lutego 1962r. do 27 października 1981r.

W gospodarstwie rolnym małżonków A. i M. Ż. uprawiane było zboże, ziemniaki i inne warzywa oraz hodowany był inwentarz, tj. 3-4 sztuk krów, cielaki, 2 konie, źrebak, kilka sztuk trzody chlewnej, drób, tj. kury, kaczki i gęsi. Ubezpieczona miała pięcioro młodszego rodzeństwa. Z uwagi na niedochodowość gospodarstwa rolnego, rodzice ubezpieczonej podejmowali prace zarobkowe poza rolnictwem.

Ubezpieczona J. F. po ukończeniu 16 roku życia, co nastąpiło w dniu (...) rozpoczęła naukę w Liceum (...) w S.. Odległość między miejscem zamieszkania ubezpieczonej, a miejscem nauki wynosiła ok. 50 km. Drogę do szkoły ubezpieczona pokonywała autobusem. Ubezpieczona musiała dojechać do W., a dopiero później do S.. Przystanek autobusowy w C. znajdował się o ok. 2 km od domu rodzinnego ubezpieczonej. Podróż do szkoły w jedną stronę zajmowała ubezpieczonej ok. 2 godziny. J. F. po powrocie ze szkoły (około godz. 17-18) pomagała rodzicom przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Ubezpieczona wykonywała prace przy obrządku zwierząt, tj. przygotowywała paszę, parowała ziemniaki, doiła krowy. Oprócz powyższego, ubezpieczona wykonywała inne sezonowe prace polowe takie jak kopanie ziemniaków, koszenie trawy, wiązanie siana i zboża.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania ubezpieczonej (k.14v-15, 30v akt sprawy), zeznania świadków W. J., W. T. oraz A. Ż. (k. 29v-30v akt sprawy), zaświadczenie o adresach i okresach zameldowania wydane przez Urząd Miasta i Gminy w K. (...)(k.21 akt emerytalnych), zaświadczenie o powierzchni gospodarstwa wydane przez Starostwo Powiatowe w S. (k.23 akt emerytalnych).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej J. F. nie jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018r. poz. 967) nauczyciel mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę. Nauczyciele spełniający warunki określone w ust. 1 mogą przejść na emeryturę również w wypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w okolicznościach określonych:

1) w art. 20 ust. 1, 5c i 7;

2) w art. 225 ust. 1, 6, 7 i 10 oraz art. 226 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 60, 949 i 2203).

W myśl art. 88 ust 2 w/w ustawy nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:

1) spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, 1386 i 2120 oraz z 2018 r. poz. 138 i 357), z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz

2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Ustawa Karta Nauczyciela nie operuje pojęciem „okresów składkowych i nieskładkowych”, posługuje się pojęciem „okresu zatrudnienia”, jednakże przez okres zatrudnienia należy rozumieć okresy składkowe i nieskładkowe w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się również, traktując je, jak okresy składkowe, przypadające przed dniem 1.01.1983 r., okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało ustalenia, czy J. F. legitymuje się na dzień 31 grudnia 2008r. okresami składkowymi i nieskładkowymi w wymiarze 30 lat. W ocenie organu rentowego, staż ubezpieczeniowy J. F. wynosi 27 lat i 14 dni.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż w doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, że aby można było zaliczyć okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jako okresy składkowe ubezpieczony musi wykazać, iż pracował w gospodarstwie rolnym przez co najmniej 4 godziny dziennie. W sprawie bezsporne jest, iż po ukończeniu szkoły podstawowej ubezpieczona kontynuowała naukę w Liceum (...) w S.. Niesporne jest również, iż odległość z miejsca zamieszkania ubezpieczonej do S. wynosi ok. 50 km. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że ubezpieczona w spornym okresie pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie. Okoliczności faktyczne sprawy, a zwłaszcza codzienne uczęszczanie do szkoły średniej oddalonej o ok. 50 km (w tym czasie nauka odbywał się również w soboty), dojazdy do szkoły, konieczność codziennej nauki, codziennego snu i wypoczynku sprawiają, że niewiarygodne jest twierdzenie ubezpieczonej, że codziennie pracowała w gospodarstwie rolnym przez minimum 4 godziny dziennie (zeznania ubezpieczonej k.31 akt sprawy). Nie budzi wątpliwości, że w spornym okresie ubezpieczona pomagała rodzicom przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego, jednakże praca nie była wykonywana przez co najmniej 4 godziny dziennie, a co za tym idzie nie miała charakteru stałego i znaczącego dla funkcjonowania tego gospodarstwa. Świadkowie W. J. i W. T., którzy byli mieszkańcami tej samej wsi potwierdzili, że ubezpieczona do szkoły w S. jeździła autobusem i podróż ta w jedną stronę zajmowała jej co najmniej 2 godziny dziennie (zeznania świadków k.29v-30 akt sprawy). Sąd ocenił zeznania świadków w tym zakresie jako spójne, logiczne i wiarygodne. Ponadto zauważyć należy, iż przystanek autobusowy w C. (...)był oddalony o ok. 2 km od domu rodzinnego małż. Ż.. Natomiast, najbliższa stancja (...) znajdowała się w K. (...)miejscowości oddalonej o ok. 7 km. Wątpliwe zdaniem Sądu jest zatem, że ojciec ubezpieczonej każdego dnia rano i wieczorem konno podwoził córkę na pociąg. W tych okolicznościach, Sąd uznał twierdzenia ubezpieczonej, iż do S. dojeżdżała pociągiem i podróż ta zajmowała w jedną stronę ok. godziny jako niewiarygodne. Nie bez znaczenia pozostaje okoliczność, iż gospodarstwo rolne małż. Ż. było niedochodowe i w związku z tym rodzice ubezpieczonej podejmowali również zatrudnienie poza rolnictwem. Okoliczność ta świadczy o tym, że rodzice ubezpieczonej sami byli w stanie pogodzić pracę w gospodarstwie rolnym z pracą zarobkową poza rolnictwem.

W ocenie Sądu Okręgowego J. F. nie spełniła wszystkich warunków do nabycia prawa do emerytury nauczycielskiej określonych w art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela.

W związku z powyższym nie zachodzą podstawy do zmiany zaskarżonej decyzji.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w wyroku.