Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Merska

Protokolant – Marta Kornacka

w obecności Prokuratora -------------------

oskarżyciela posiłkowego R. K.

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2018 r., 18 stycznia 2019 r., 12 marca 2019r na rozprawie

sprawy D. H. (1) z d. B.

urodzonego (...) w M.

córki H. i H. z d. W.

oskarżonego o to, że: W okresie od kwietnia 2015 r. do 25 maja 2015 r. w m. K. prowadząc działalność gospodarczą Zakład Budowlany (...) z/s w K. wiedząc o grożącej jej niewypłacalności udaremniła zaspokojenie wierzyciela poprzez darowanie swojego majątku dzieciom R. i J. H. w postaci nieruchomości pod adresem K. Os. (...) zarejestrowanej w księdze wieczystej pod numerem (...) Sądu Rejonowego w Giżycku czym działała na szkodę podmiotu gospodarczego pn. Zakład (...) z/s w G.,

tj. o czyn z art. 300 §1 kk

1.  Oskarżoną D. H. (2) uznaje za winną tego, że w okresie od kwietnia 2015 r. do 25 maja 2015 r. w m. K. prowadząc działalność gospodarczą Zakład Budowlany (...) z/s w K. wiedząc o grożącej jej niewypłacalności uszczupliła zaspokojenie wierzyciela poprzez darowanie swojego majątku dzieciom R. i J. H. w postaci nieruchomości pod adresem K. Os. (...) zarejestrowanej w księdze wieczystej pod numerem (...) Sądu Rejonowego w Giżycku czym działała na szkodę podmiotu gospodarczego pn. Zakład (...) z/s w G. to jest popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 300§1kk i za to na podstawie art. 300§1 kk skazuje ją na karę 4 (cztery) miesiące pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§1 kk, art. 72§1 pkt 8 kk wykonanie orzeczonej kary warunkowo zawiesza na okres próby 2 (dwa) lat i zobowiązuje oskarżoną do wykonania prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział V Gospodarczy w sprawie o sygn. akt V GNc 3225/15.

3.  Zwalnia oskarżoną od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt VK 225/19

UZASADNIENIE

D. H. (2) w 2015r prowadziła działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych. Współpracowała również firmą (...), która układała się prawidłowo, nie było zaległości w wypłacie wynagrodzenia. W 2015 D. H. (2) zawarła umowę ze S. S. na wykonanie prac budowlanych w budynku jednokondygnacyjnym „pod klucz” – szkoły i przedszkola w W.. Termin zakończenia prac ustalono na dzień 01.08.2015r za wynagrodzeniem w formie ryczałtu 800.000zł. Jednym z podwykonawców był R. K. – Zakład (...) z siedzibą w G. - na podstawie umowy zawartej miedzy stronami w dniu 17.03.2015r. Strony ustaliły czas trwania prac budowalnych od 17.03.2015r do 31.03.2015r, a kwotę wynagrodzenia określono w wysokości 10.000zł. Później zakres prac był rozszerzony na podstawie umowy ustnej.

Umowa główna została zerwana przez S. S. dnia 15.05.2015r, z tymże zapewniał że spłaci podwykonawców D. H. (2). R. K. nie otrzymał wynagrodzenia za pracę swoje firmy. Obecnie w Sądzie Okręgowym w Olsztynie toczy się sprawa o zapłatę miedzy D. H. (2) a S. S., a postępowanie trwa już cztery lata.

Po zakończeniu prac przez podwykonawcę R. K. na budowie w W. w 2015r, po kilkukrotnym wezwaniu D. H. (2) do zapłaty całej należności, wystawił on fakturę VAT na łączną kwotę 21.240zł w dniu 1.06.2015r. Później wystawiono wezwanie do zapłaty dnia 11.06.2015r. Oba wezwania zostały skutecznie doręczone – k. 73.

D. H. (2) deklarowała spłatę należności, podpisała stosowne oświadczenie, również zapewniała o zwrocie należności w korespondencji sms. Proponowała przekazanie auta, ale strony nie doszły do porozumienia. Negocjacje odnośnie spłaty zadłużenia trwały kilka miesięcy. W tym czasie inne firmy, z którymi współpracowała, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Urząd Skarbowy, wzywały do zapłaty należności.

D. H. (2) wraz z mężem P. H. byli w tym czasie właścicielami domu mieszkalnego położonego w K. przy ul. (...), wraz z działką o powierzchni 0,0902 ha. Kiedy D. H. (2) zorientowała się, że prowadzonej przez nią firmie grozi niewypłacalność, postanowiła rozporządzić prawem własności i nieruchomość tę małżonkowie H. darowali swoim dzieciom – J. H. i R. H. aktem notarialnym z dnia 25.05.2015r.

Dnia 10.04.2015r Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy uwzględnił roszczenie J. K. (...) w G. przeciwko D. H. (2) na kwotę 6509,55zł – sygn. akt V GNc 960/15.

Sąd Rejonowy w Olsztynie Wydział V Gospodarczy nakazem zapłaty wydanym dnia 29.01.2016r uwzględnił w całości roszczenie R. K. wobec D. H. (2) i zasądził na jego rzecz kwotę 21.240zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 09.06.2015r – sygn.. akt V GNc 3225/15. Po nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności dnia 16.06.2016r, wszczęto egzekucję komorniczą wobec D. H. (2)

D. H. (2) i P. H. zostali upoważnieni przez swoje dzieci do rozporządzania ich majątkiem i w dniu 28.03.2017r sprzedali dom małżonkom W. M. i B. P..

R. H. od 03.10.2016r rozpoczął działalność gospodarczą – Zakład (...), a przeważającą działalność gospodarczą określono jako wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, aby pomóc rodzicom.

Dnia 16.10.2017r Sąd Rejonowy w Olsztynie V Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty wobec D. H. (2), którą zobowiązał do uiszczenia na rzecz Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 16.782,81 zł – sygn. akt V GNc 2699/17.

Wyrokiem z dnia 10.08.2018r Sądu Rejonowego w Giżycku II Wydział Karny sygn. akt IIK 216/18 D. H. (2) została skazana za czyn z art. 218§1a kk na karę grzywny. Ustalono czas popełnienia czynu od 01.08.2014r do 31.07.2015r.

Wszystkie egzekucje komornicze, które były prowadzone wobec D. H. (2) zostały umorzone z powodu ich bezskuteczności – akta sygn. akt Km 833/17, Km 631/17, Kms 27/17, Km 246/16.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w W. z dnia 14.04.2015r D. H. (2) została skazana za czyny kwalifikowane z art. 98 ust. 1 pkt 1 a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 193 pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i art. 122 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a polegające na nieuiszczeniu w terminie składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy za okres od 15.09.2014r do 16.02.2015r. – akta sygn. VW 40/15.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: nakazu zapłaty k. 4, oświadczenie k. 5, wydruki sms k. 26 – 31, 35 – 50, pełnomocnictwo k. 51 – 54, akt notarialny k. 55 – 60, umowy k. 69, 70, faktury k. 71, dane GUS k. 76 – 77, odpis księgi wieczystej k. 82 – 96, informacji o prowadzonej działalności gospodarczej R. H. k. 99, wyroku k. 115, sprzeciwu od nakazu zapłaty k. 136 – 147, umowy sprzedaży k. 148 – 153, umowy darowizny k. 154 – 161, nakazu zapłaty k. 178, informacji komorników k. 197, 198, akt SR w Olsztynie sygn. akt V GNc 3225/15, informacji US w G. k. 212 – 213, zeznań świadków – R. K. k.296v, D. K. k. 296v – 297, R. W. k. 297, R. H. k. 315 – 315v, A. P. k. 315v, a także wyjaśnień oskarżonej k. 315v – 316.

Oskarżona D. H. (2) przyznała się do popełnienia zarzucanego mu czynu wyjaśniając, iż motywem jej działania była potrzeba uratowania choć części majątku, tak aby zabezpieczyć jej dzieci i swoją możliwość egzystowania. Ze środków uzyskanych ze sprzedaży domu zostali spłaceni niektórzy wierzyciele, ale środków nie wystarczyło na pokrycie wszystkich długów. Do czasu rozwiązania umowy ze S. S., kondycja firmy prowadzonej przez oskarżoną, była dobra, firma miała zachowaną płynność finansową. W tym czasie realizowała tylko to jedno zlecenie. Później nastąpiły kłopoty finansowe i problemy zdrowotne P. H..

Świadkowie – R. K. i D. K. – opisali podejmowane działania, które pozwoliłyby im odzyskanie pieniędzy. Wynika to również z przedstawionych w sprawie dokumentów. Świadek R. W. potwierdził, że pracował w formie R. K., a R. H. i A. P. opisali kondycję firmy oskarżonej w 2015r. Okolicznościom tym nie przeczyła oskarżona, a Sąd ocenił wszystkie te dowody jako wiarygodne. Fakty te wynikają również ze zgromadzonych w aktach sprawy dowodów w postaci aktów notarialnych, akt komorniczych, nakazów zapłaty. Zdaniem Sądu stan faktyczny w tej sprawie jest bezsporny.

Odpowiedzialności karnej z art. 300§1kk podlega ten, kto w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku. Wymienione czynności sprawcze – usuwanie, ukrywanie, zbycie, darowanie jest sposobem postąpienia dłużnika ze swoim majątkiem tak aby osiągnąć efekt wyłączenia danego składnika majątku tak aby udaremnić bądź uszczuplić grożącą mu egzekucje. Takie działania podjęła oskarżona darowując dom dzieciom, tak aby nie doszło do egzekucji z tego składnika majątku. Zresztą, co wynika z odpisu księgi wieczystej, na nieruchomości tej ciążyły też hipoteki z zakresu należności publicznoprawnych. Przez „udaremnienie zaspokojenia wierzyciela” rozumieć należy wyłącznie całkowite uniemożliwienie zaspokojenia jego roszczenia – wierzyciel nie znajduje zaspokojenia nawet w części. Natomiast przez „uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela” należy rozumieć zmniejszenie zaspokojenia wierzyciela, a więc uniemożliwienie zaspokojenia jego roszczenia w jakiejkolwiek części – wyrok SN z dnia 03.07.2007r sygn. akt IIKK 336/06. Przestępstwo to można popełnić jedynie umyślnie w postaci obu zamiarów.

Dla bytu przestępstwa z art. 300§1kk wystarczające jest zbycie przez sprawcę jednego ze składników swoje majątku w sytuacji grożącej mu niewypłacalności. Tym samym nie jest wymagane stwierdzenie, że w czasie dokonywania rozporządzenia mieniem sprawca jest niewypłacalny – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20.12.2017r – sygn. akt II AKa 213/17.

Jak wynika z akt sprawy w momencie, kiedy powstała wierzytelności wobec oskarżonej, oprócz domu, była on właścicielka inne majątku ruchomego – m.in. samochodów osobowych. Skoro wartość wierzytelności przysługującej oskarżycielowi posiłkowemu była o wartości 21240zł, to przyjąć należy iż inny majątek który posiadała oskarżona, mógł wystarczyć wówczas na pokrycie długu. Zatem nie można przyjąć, że oskarżona uniemożliwiła egzekucję, a jedynie ją uszczupliła. Stąd Sąd zmienił opis czynu zarzucanego oskarżonej w tym zakresie. Zauważyć należy, iż oskarżyciel posiłkowy na drogę postępowania sądowego wystąpił dopiero w listopadzie 2015r – wniesiony został pozew do Sądu Rejonowego w Olsztynie Wydziału Gospodarczego. Sprawa do komornika została skierowana 18.10.2016r – k. 16 akt I C 873/17 – Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny. Oskarżyciel posiłkowy wniósł powództwo przeciwko nabywcom domu w lipcu 2017r, a wyrokiem z dnia 2.02.2018r powództwo zostało oddalone.

Zdaniem Sądu oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim. Oskarżona była świadoma tego, że darowując dom dzieciom, zachowa ten składnik majątku. Jak wynika z dalszych czynności dom został sprzedany, tak aby móc skorzystać z pieniędzy z całej jego wartości.

Oceniając stopień społecznej szkodliwości czynu Sąd przyjął, iż jest on znaczny. Oskarżona w czasie kiedy była wzywana do spłaty należności przez oskarżyciela posiłkowego, bagatelizowała swoje zobowiązanie i prowadziła dostatnie życie, co wynika z jej profilu na koncie społecznościowym.

Wymierzając oskarżonej karę 4 miesięcy pozbawienia wolności Sąd miał na względzie wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu, postać zamiaru oraz okres czasu w jakim oskarżona działała. Oskarżony będąc świadoma grożącej jej niewypłacalności, wyzbyła się wartościowego majątku, który mógłby być podstawą egzekucji. Oskarżona nie zważała na ewentualne konsekwencje swoich działań, nie bacząc na stan finansów firmy, zdecydował o darowaniu majątku dzieciom. Tylko, że to oskarżona w istocie decydowała o nieruchomości, negocjowała umowę sprzedaży domu. W istocie poza formalnymi właścicielami, nic nie uległo zmianie.

Oskarżona była karany za czyn z art. 218§1akk, a w ocenie Sądu istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna wobec niej, zatem Sąd zdecydował o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres 2 lat. Należy wziąć pod uwagę również obecną sytuację życiową oskarżonej, która pracuje i wspiera męża w walce z chorobą alkoholową. W dniu 24.07.2018r P. H. – mąż oskarżonej – został przyjęty na Oddział Detoksykacyjny Alkohol Szpitala (...) w W. w związku z rozpoznaniem zespołu abstynencyjnego w przebiegu uzależnienia od alkoholu (k. 185 – 188); kolejny raz w dniu 25.08.2018r – k. 188 – 192. Przecież najistotniejsze jest aby oskarżona wywiązała się ze swoich zobowiązań finansowych wobec oskarżyciela posiłkowego, co może zrobić pozostając na wolności i pracując zawodowo. Określony w art. 72 § 1 pkt 8 KK warunek probacyjny może polegać na zobowiązaniu oskarżonej do wykonania prawomocnego orzeczenia innego sądu, w tym zapadłego w postępowaniu cywilnym – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.12.2014r sygn. akt IV KK 219/14. Sąd zobowiązał oskarżoną do wykonania prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w Olsztynie wydanego w sprawie o sygn. akt V GNc 3225/15.

Sąd na podstawie art. 624kpk zwolnił oskarżoną z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania albowiem jej sytuacja materialna nie pozwala na ich uiszczenie.