Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska

Protokolant st. sekr. sądowy Alicja Jesion

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku M. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do rekompensaty

na skutek odwołania M. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 6 grudnia 2018r. sygn. (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 120/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 grudnia 2018 roku znak Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał wnioskodawcy M. W. zaliczkę na poczet emerytury od dnia 1 października 2018 roku i jednocześnie odmówił przyznania wnioskodawcy prawa do rekompensaty. ZUS wskazał, że wnioskodawca miał przyznaną emeryturę tzw. wcześniejszą, a zatem nie może nabyć prawa do rekompensaty na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca M. W. złożył odwołanie, w którym wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury z rekompensatą. Wskazał, że przyznanej emerytury górniczej nigdy nie pobierał, wypłata świadczenia była zawieszona.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. W., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 30 grudnia 2008 roku wniosek o emeryturę. Do wniosku załączył m.in. świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazano, że wykonywał pracę górniczą od 6 lipca 1979 roku do 31 marca 1980 roku jako sztygar zmianowy oddziału (...) oraz od 1 kwietnia 1980 roku do 22 sierpnia 2006 roku jako sztygar oddziałowy oddziału (...).

Decyzją z dnia 9 lutego 2009 roku znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał wnioskodawcy emeryturę górniczą od dnia 1 grudnia 2008 roku. Wypłata emerytury podlegała zawieszeniu z uwagi na kontynuowanie przez wnioskodawcę zatrudnienia.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2-4, świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 5, decyzja z dnia 9 lutego 2009 roku k. 23 – w aktach o emeryturę górniczą)

W dniu 30 października 2018 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury z rekompensatą. Do wniosku załączył m.in. świadectwo pracy, w którym wskazano, że wykonywał pracę w warunkach szczególnych od 6 lipca 1979 roku do 31 marca 1980 roku jako sztygar zmianowy oddziału (...), od 1 kwietnia 1980 roku do 22 sierpnia 2006 roku jako sztygar oddziałowy oddziału (...) i od 12 sierpnia 2013 roku do 2 marca 2016 roku jako główny inżynier – kierownik działu (...).

W następstwie tego wniosku wydana została zaskarżona decyzja.

(dowód: wniosek k. 2 – 5, świadectwo pracy k. 14, decyzja z dnia 6 grudnia 2018 roku k. 15 – w aktach emerytalnych)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie jest nieuzasadnione.

Przede wszystkim wskazać należy, że choć w sprawie zaskarżona została decyzja o przyznaniu zaliczki na poczet emerytury, to kwestia odmowy przyznania wnioskodawcy prawa do rekompensaty może być przedmiotem rozpoznania Sądu. Rozpoznaniem tym nie mogłaby zostać objęta wyłącznie wysokość obliczonej emerytury, jako nie ustalona ostatecznie.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 664), zwanej dalej ustawą, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. W myśl natomiast ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Interpretacji art. 21 ust. 2 ustawy należy dokonywać przy uwzględnieniu uregulowania zawartego w art. 2 ust. 5 ustawy. Z przepisu tego wynika, że rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1 stycznia 1999 roku i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej w zamian za utratę możliwości nabycia prawa do tzw. wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 listopada 2010 roku, K 27/09, OTK - A 2010, nr 9, poz. 109). A skoro celem rekompensaty jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, to przesłanka negatywna, o której mowa w art. 21 ust. 2 ustawy, na co wskazuje wykładnia funkcjonalna tego przepisu, zachodzi w przypadku przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 14 grudnia 2015 roku, III AUa 1070/15).

Jednocześnie wskazać należy, że przepis art. 21 ust. 2 mówi nie o wypłacie, czy o prawie do wypłaty emerytury, ale o nabyciu samego prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. To zaś oznacza, że nie ma nawet znaczenia okoliczność, czy emerytura, którą ubezpieczony nabył, była wypłacana. Inaczej, rekompensata nie przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który nabył prawo do emerytury w wieku obniżonym niezależnie od realizacji takiego uprawnienia. Co więcej w wyroku z dnia 16 maja 2018 roku w sprawie III UK 88/17 Sąd Najwyższy stwierdził, że rekompensata, o której mowa w art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, nie przysługuje osobie, która ex lege nabyła prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, chociażby nawet nie złożyła wniosku o to świadczenie i nie uzyskała prawa do niego potwierdzonego decyzją organu rentowego.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury z rekompensatą. Nabył bowiem prawo do emerytury górniczej, a więc w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.