Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia. 9 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO .Agnieszka Polak

Sędziowie: SSO. Karol Kołodziejczyk

SSO Hanna Morejska – spr. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu . 9 maja 2019 r.

sprawy egzekucyjnej wierzycieli: (...) Banku (...) S.A. w K., Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o. o. w A., (...) spółki z o. o. w K., (...) spółki z o. o. w T., S. E. (...) Sp.
z o.o. w W., Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo w S., Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo w B., (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W., A. G., Skarbu Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo w T.

z udziałem dłużników: C. K. , R. K.

egzekucja z nieruchomości

na skutek zażalenia wierzyciela (...) Banku (...) S.A. w K.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Lublińcu z dnia 18 lutego 2019r.

sygn. akt I Co 407/14

postanawia: oddalić zażalenie

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 lutego 2019 Sad Rejonowy w Lublińcu postanowił

1.Umorzyć wskazane postępowania egzekucyjne;

2. Umorzyć postępowanie o nadzór nad egzekucją do nieruchomości;

3 wydać Komornikowi Sądowemu przy Sądzie rejonowym w Lublińcu M. P. 106.711,82zł (sto sześć tysięcy siedemset jedenaście złotych osiemdziesiąt dwa grosze) stanowiące sumę należnej opłaty w kwocie I06.106,10zł i poniesionych wydatków gotówkowych w kwocie 605,72zł złożoną na rachunku depozytowym Ministra Finansów zapisaną pod pozycjami 1793/17, 228/17, 229/17, 232/17, 233/17;

4 pozostałą kwotę złożoną na rachunku depozytowym Ministra Finansów pod wskazanymi w pkt. 3 pozycjami, obejmującą wpłacone kwoty oraz odsetki wydać Syndykowi Masy Upadłości C. K. i R. K. M. R..

Sad Rejonowy ustalił i zważył co następuje ;

Sąd Rejonowy w Częstochowie 20.06.2018 w sprawie VIII GU (...) orzekł upadłość dłużnika C. K., w sprawie VIII GU (...) upadłość R. K.. Postanowienia uprawomocniły się 5.08.2018r . Przed ogłoszeniem upadłości toczyły się postępowania egzekucyjne z nieruchomości dłużniczek .Postanowieniami wydanymi w sprawie ICo (...) 13.09. 2017 i 19.09. 2017 przysądzono prawo własności nieruchomości dłużniczek i prawo wieczystego użytkowania na rzecz nowych nabywców . Natomiast Komornik postanowieniami wydanymi także przed ogłoszeniem upadłości w sprawach Km (...), (...) (...), (...), (...) (...) (...) (...) i (...) dotyczących dłużniczek ustalił należne opłaty wydatki. Postanowienia te są prawomocne .Postępowanie egzekucyjne wszczęte przeciwko upadłemu umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości (art. 146§1 prawa upadłościowego). Sumy uzyskane w postępowaniu egzekucyjnym niewydane wierzycielom przelewa się do masy upadłości, a wierzyciele, którzy prowadzili egzekucję będą zaspokajani według prawa upadłościowego.

Komornik nie jest stroną postępowania egzekucyjnego. Opłata pobierane przez niego są należnościami publiczno prawnymi za wykonane przez Komornika w celu przymusowego wyegzekwowania stwierdzonych tytułami wykonawczymi czynności urzędowe. Artykuł 146 ust. 2 prawa upadłościowego nakazuje wydanie syndykowi części wyegzekwowanej kwoty pozostałej po pokryciu prawomocnie ustalonych należnych komornikowi opłat i wydatków.

Zażalenie na postanowienie odnośnie punktów 3 i 4 złożył wierzyciel 1. (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K.

Wierzyciel zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 146 ust. 2 ust Prawa upadłościowego poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu że do masy upadłości przelewa się sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym po pokryciu prawomocnie ustalonych opłat i wydatków należnych komornikowi podczas gdy art. 146 ust. 2 ust Prawa upadłościowego nie przewiduje potrącenia, z przelewanych do masy upadłości sum, należności organu egzekucyjnego prowadzącego egzekucję.

Dlatego skarżący wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia:

pkt 3 poprzez jego uchylenie;

pkt 4 poprzez wskazanie, że cała kwota uzyskana w postępowaniach egzekucyjnych zostaje wydana Syndykowi Masy Upadłości C. K. i R. K. M. R.;

Sąd Okręgowy stwierdza że zażalenie nie jest zasadne z przyczyn następujących .

Spór w przedmiotowej sprawie dotyczy następujących okoliczności komornik przed ogłoszeniem upadłości dłużników prowadził postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom i w postępowaniu tym dokonano sprzedaży nieruchomości dłużników. W tej sytuacji Komornik wydał postanowienia w których ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w tym opłatę stosunkową na podstawie art. 49 .1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji obowiązującej w dacie postępowania .

Istota sporu sprowadza się do ustalenia czy kwoty te wchodzą do masy upadłościowej ulegającej podziałowi czy też powinny został wypłacone komornikowi jak uznał Sąd Rejonowy

Z mocy art. 146. 1. Prawa upadłościowego postępowanie egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości, wszczęte przed dniem ogłoszenia upadłości, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem ogłoszenia upadłości. Postępowanie to umarza się z mocy prawa po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie przysądzeniu własności nieruchomości, jeżeli przybicia prawomocnie udzielono przed ogłoszeniem upadłości, a nabywca egzekucyjny wpłaci w terminie cenę nabycia.

2. Sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Zatem problem dotyczy okoliczności czy sumy te to także ustalone przez komornika wyżej powołane opłaty i wydatki ustalone uprzednio przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym . z treści uzasadnienia Sądu Rejonowego wynika że w istocie Sąd ten zajmuje stanowisko zbieżne ze stanowiskiem stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie IACa (...) .

Sąd Apelacyjny w zbliżonym stanie prawnym uznał bowiem co następuje

1.Punktem wyjścia dla oceny musi być określenie znaczenia normy art. 49 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2016.1138 z późn. zm., niżej powoływana jako u.k.s.e.). Przypomnieć należy, że obecny kształt tej normy stanowi wynik ewolucji rozwiązań ustawowych mającej uzależnić wysokość opłaty od skuteczności egzekucji. Jednocześnie nie budzi wątpliwości to, że komornik nie jest stroną postępowania egzekucyjnego (por. postanowienie z 14 marca 2000 r., sygn. akt II CKN 496/00), i ze stronami tego postępowania wiąże go wyłącznie stosunek o charakterze publicznoprawnym. Opłata o której mowa w art. 49 u.k.s.e. stanowi więc należność o charakterze publicznoprawnym (podobnie jak opłaty sądowe zbliżonym do daniny publicznej - por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2010 r. II CSK 184/10) poddaną szczególnym rygorom, jeśli chodzi o podmiot zobowiązany do jej uiszczenia oraz moment i sposób jej ustalania.

2.Zatem stwierdzić należy, że opłata ustalana na podstawie art. 49 u.k.s.e. jest należnością o charakterze publicznoprawnym powstałą w wyniku wykonywania przez funkcjonariusza publicznego o szczególnym statusie prawnym, jakim jest komornik, czynności urzędowych zmierzających do przymusowego (przy wykorzystaniu instrumentów z zakresu władztwa publicznego) wyegzekwowania od dłużnika obowiązku świadczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym. W sposób szczególny (w stosunku do innych opłat związanych z udziałem w postępowaniu cywilnym) ustawodawca określa procedurę ustalenia wysokości opłaty i jej pobrania (ściągnięcia) od podmiotu zobowiązanego do jej poniesienia. Nie może to jednak rzutować na charakter prawny obowiązku uiszczenia te należności i określenie momentu wywiązania się z tej powinności procesowej.

3. Opłata (stosownie do art. 770 k.p.c.) jest ustalana przez komornika postanowieniem (por. np. wywody uzasadnienia uchwały SN z dnia 20 października 2010 r., III CZP 71/10),)

4 .W świetle przedstawionych argumentów prawnych bezzasadne są twierdzenia powoda podkreślające relewantność prawną planu podziału dla określenia momentu, w którym (jak należy rozumieć stanowisko skarżącego) zaspokojone miałyby być dopiero prawo komornika do uzyskania opłaty. Zatem nie można zakładać że komornik posiada własne roszczenie w stosunku do dłużnika o zapłatę opłaty, roszczenie to podlega zaś zaspokojeniu w ramach podziału sumy uzyskanej z egzekucji stosownie do treści art. 1025 k.p.c.

5. W tym kontekście jurydycznym należy dokonywać wykładni normy art. 146 ust. 2 p.u.

Zgodnie z treścią tego przepisu sumy uzyskane w zawieszonym postępowaniu egzekucyjnym, a jeszcze niewydane, przelewa się do masy upadłości po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości.

Analizując brzmienie art. 146 ust.p.u. wziąć należy pod uwagę, że norma ta nie stanowi o obowiązku przekazania do masy całości sumy wyegzekwowanej od dłużnika, lecz jedynie całość środków nie wydanych jeszcze w chwili zawieszenia postępowania.

Pojęcie "jeszcze niewydane" rozumieć należy jako sumy, które nie zostały do tego momentu wydane wierzycielom uczestniczącym w postępowaniu egzekucyjnym, Podmioty te bowiem, z chwilą ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, (jako wierzyciele upadłego), powinny szukać zaspokojenia swoich roszczeń w postępowaniu upadłościowym. Wskazuje na to treść art. 149 ust. 1 p.u. przewidującego zawieszenie z mocy prawa oraz umorzenie postępowania egzekucyjnego w przypadku ogłoszenia upadłości (a następnie uprawomocnienia się postanowienia sądu w tym zakresie).

6.Zatem norma art. 146 ust. 2 p.u. ma zapewnić transfer do masy upadłości środków uzyskanych w postępowaniu egzekucyjnym, w zamian za spieniężone składniki majątkowe, które do chwili ogłoszenia upadłości nie zostały wydane wierzycielom upadłego. Nie można przyjąć, by norma ta swoim zakresem mogła obejmować również kwoty pobrane w toku postępowania od dłużnika tytułem opłat egzekucyjnych zgodnie z art. 49 ust. 1 i art. 49 ust. 1a u.k.s.e. Jak wskazano należności te mają charakter publicznoprawny, jako takie stanowią wyraz finansowej odpowiedzialności dłużnika za konieczność przymusowej egzekucji jego zobowiązań i nie przypadają wierzycielom dłużnika lecz są pobierane przez organ egzekucyjny.

7 . Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia o ustaleniu wysokości opłaty, następują skutki określone normą art. 365 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Orzeczenie to wiąże więc nie tylko organ, który je wydał i strony postępowania egzekucyjnego ale też inne sądy i organy. Skoro zatem przed ogłoszenie upadłości odpowiednia część sumy uzyskanej z egzekucji została prawomocnie zaliczona na poczet opłaty należnej od dłużnika, to nie podlega ona w ogóle wydaniu na rzecz wierzycieli i jako taka nie może być traktowana jako "jeszcze niewydana" w rozumieniu normy art. 146 ust. 2 p.u. w chwili zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Skarżący zarzucają naruszenie art. 146 ust. 2 p.u. pomija całkowicie wnioski prawne płynące z wykładni przepisów k.p.c. i przepisów ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, przyjmując w swojej argumentacji niezasadne jurydycznie założenie, że komornik jest jednym z wierzycieli uczestniczących w postępowaniu egzekucyjnym. Jak wskazano wyżej konstatacja ta nie znajduje uzasadnienia w świetle powołanych regulacji, z których wywodzić należy.

Sąd Okręgowy w pełni przychyla się do tego stanowiska .

Dlatego z mocy art. 385 kpc z w zw.zart. 397par.2 kpc zażalenie oddalono .