Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 lutego 2017 roku skierowanym przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W., powód S. Z. (1) wniósł o zasądzenie odszkodowania w kwocie 10.000zł ( w toku postępowania kwotę rozszerzył do 25.950,00 zł-k: 122 i n.) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lutego 2017r, tj. od złożenia pozwu do dnia zapłaty w związku z niezgodnym z przepisami odwołaniem ze stanowiska, na które w rzeczywistości nie został przywrócony do pracy (pozwana nie wykonała prawomocnego wyroku sądowego), tj. w związku z wadliwym rozwiązaniem umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Ponadto wnosił o zasądzenie od pozwanej także rekompensaty kosztów jakie poniósł w związku z próbami sądowego i pozasądowego dochodzenia roszczenia w kwocie 32,80 zł .

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Stanowisko to podtrzymał w toku całego postępowania.

Wyrokiem z dnia 14 czerwca 2018r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W. na rzecz S. Z. (1) kwoty 25.950 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lutego 2017r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania oraz kwotę 32,80 zł tytułem zwrotu kosztów doręczenia korespondencji.

Sąd I instancji oparł powyższe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach stanu faktycznego:

Od dnia 1 grudnia 1991r powoda łączył z pozwaną Kasą stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania z dnia 29 października 1991 na stanowisko Dyrektora Oddziału (...) KRUS w Ł.. W pozwanej Kasie obowiązuje regulamin organizacyjny, w którym Prezes Kasy zarządził, że Oddziałem Regionalnym Kasy kieruje dyrektor oddziału przy pomocy swoich zastępców. Strukturę oddziału tworzą komórki organizacyjne, precyzyjnie wyliczone w par. 34 regulaminu. Nie przewidziano tam komórki radców Prezesa KRUS. Zgodnie z par. 34 ust.4 regulaminu, dyrektor oddziału zabezpiecza właściwe funkcjonowanie oraz zapewnia bezpośredni nadzór nad funkcjonowaniem punktów informacyjnych działających w zasięgu oddziału. Dyrektor nadzoruje także placówki terenowe Kasy, którymi kierują ich kierownicy. Zgodnie ze schematem organizacyjnym Kasy Zespół (...) podlega bezpośrednio Prezesowi i nie znajduje się w ramach organizacyjnych oddziałów regionalnych ani placówek terenowych. Prezes Kasy kieruje Kasą przy pomocy, m.in., Dyrektorów Oddziałów Regionalnych . Zespół (...) pełni funkcje opiniodawczo –doradcze, a Prezes Kasy decyduje o potrzebie tworzenia stanowisk (...) Prezesa. Oddział (...) jest jednostką organizacyjną Kasy działającą na obszarze województwa. Dyrektor takiego oddziału bezpośrednio nadzoruje placówki terenowe. Do jego zadań należy, m.in. kierowanie oddziałem i reprezentowanie go na zewnątrz, nadzór nad realizacją zadań podległych komórek i placówek, wnioskowanie do Prezesa w sprawie struktury organizacyjnej oddziału wraz ze szczegółowym zakresem zadań poszczególnych komórek oraz o utworzenie i zniesienie placówki terenowej, ustalanie kompetencji zastępców i kierowników, współpraca z organami administracji państwowej, jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami rolników, prowadzenie polityki kadrowej i płacowej oddziału, dysponowanie środkami na wynagrodzenia, sprawowanie nadzoru nad utrzymaniem i doskonaleniem zawodowym w oddziale, nad realizacją ustawy prawo zamówień publicznych, wydawanie komunikatów i zarządzeń, zaciąganie zobowiązań finansowych, wydawanie w imieniu Prezesa decyzji, realizacja polityki informacyjnej itd. Zbliżone rozwiązania wprowadzał poprzednio obowiązujący regulamin organizacyjny z roku 2015 i 2016.

Pismem z dnia 10 kwietnia 1998r Prezes Kasy poinformował powoda , że w związku z nowelizacją Kodeksu Pracy wprowadzającą definicję pracodawcy w miejsce dotychczasowego zakładu pracy oraz zmieniającą sposoby nawiązywania stosunku pracy (art. 68 kp) z osobami na stanowiskach kierowniczych (art. 8 ustawy z dnia 02 lutego 1996r o zmianie ustawy –kodeks pracy- Dz.U. nr 24, poz. 110), osoby wcześniej zatrudnione na podstawie powołania na stanowiskach, na których nie stosuje się już tej podstawy nawiązania zatrudnienia, z mocy prawa stają się zatrudnionymi na podstawie umowy o pracę (stosunki pracy na podstawie powołania przekształcają się w zatrudnienie umowne). W dalszej części pisma informacyjnego pracodawca wskazał, że zmiana ta następuje automatycznie, z mocy przepisów prawa, bez konieczności podpisywania dodatkowych umów. Konsekwencją takiego stanu rzeczy jest możliwość wypowiedzenia takich umów przez każdą ze stron stosunku pracy.

W dniu 13 marca 2013r powód otrzymał pisemne oświadczenie o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 kp. Nie doręczano wówczas powodowi aktu odwołania, traktując dotychczasowe zatrudnienie jako kontynuowane na podstawie umowy o pracę.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2014r w sprawie XIP 189/13 tutejszy Sąd oddalił powództwo S. Z. o przywrócenie do pracy na stanowisku dyrektora Oddziału w Ł.. Swoje stanowisko uzasadnił tym, że stopień zawinienia powoda był znaczny, a przyczyny rozwiązania umowy rzeczywiste i uzasadniające taki tryb (przekroczenie uprawnień poprzez wypowiedzenie umowy najmu budynku będącego siedzibą Oddziału KRUS w Ł. bez uprzedniej zgody Prezesa KRUS i bez umocowania).

Wyrokiem z dnia 22 września 2016r w sprawie VIIIPa 52/16 Sąd Okręgowy w Łodzi VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przywrócił powoda na ostatnio zajmowane stanowisko dyrektora Oddziału KRUS w Ł.. Uprzednio Sąd Najwyższy uchylił poprzedni wyrok sądu okręgowego, którym oddalono apelację pozwanej Kasy. SN, a za nim Sąd Okręgowy orzekając ponownie uznały, że wyrok Sądu Rejonowego jest wadliwy, bowiem wypowiadając najem powód nie działał bez umocowania. Posiadał, bowiem odpowiednie pełnomocnictwo, które uprzednio zostało wadliwie ocenione (wbrew jego treści i obowiązującym w pozwanej aktom wewnątrzzakładowym). Tym samym powód nie działał w sposób zawiniony, a przyczyny rozwiązania umowy nie mogły uzasadniać zastosowanego (wobec objęcia powoda ochroną przedemerytalną) trybu zakończenia zatrudnienia. W związku z tym przywrócono powoda do pracy, uznając -z uwagi na objęcie wskazaną wyżej ochroną- brak możliwości przyznania roszczenia alternatywnego w postaci odszkodowania. Zwłaszcza, że pracodawca nie wykazał ciężkiego naruszenia obowiązków, które powodowałoby sprzeczność żądania powrotu do pracy ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa.

W kolejnym dniu, tj. 23 września 2016r-powód po raz pierwszy osobiście w Oddziale w Ł. zgłosił gotowość do pracy na dotychczas zajmowanym stanowisku dyrektora. Czynił to bezskutecznie w ten sam sposób w kolejnych dniach. Pisma w tej sprawie kierował także bezpośrednio do Prezesa KRUS.

Pozwana Kasa wywiodła kasację od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 września 2016r, przywracającego powoda do pracy na stanowisku dyrektora oddziału regionalnego w Ł., rozpoznaną w dniu 12 kwietnia 2018r wyrokiem w sprawie IPK 19/17. Sąd Najwyższy kasację oddalił, nie uwzględniając argumentacji Kasy.

W dniu 11 października 2016r powód otrzymał od Prezesa KRUS pisma: z dnia 7 października 2016r. –potwierdzające reaktywację stosunku pracy od dnia 23 września 2016r i wskazujące datę rozpoczęcia pracy od dnia 13 października 2016r (nie wcześniej jednak niż od dnia dostarczenia aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy) oraz z dnia 11 października 2016r o powierzeniu od dnia 13 października 2016r do dnia 31 grudnia 2016r obowiązków (...) Prezesa KRUS w Zespole (...) KRUS w W. z miejscem wykonywania pracy w P. Terenowej KRUS w Z. (z dotychczasowym wynagrodzeniem oraz wymiarem czasu pracy) oraz zakres czynności na tym stanowisku . Na spotkaniu w dniu 11 października 2016r powód zgodził się przyjąć propozycję Prezesa KRUS o objęciu stanowiska (...) Prezesa (strony porozumiały się wówczas co do zmiany warunków zatrudnienia powoda w zakresie stanowiska-k:16v). Powód deklarował już wówczas, że nie zamierza komplikować organizacji pracy w Oddziale w związku z reaktywowaniem jego zatrudnienia na stanowisku dyrektora, dlatego przyjmuje zatrudnienie na stanowisku radcy w Z. (traktując to jako skuteczną reaktywację zatrudnienia).

W związku z powyższym oraz z ustnymi ustaleniami z tego spotkania w W., powód wykonał w dniach 13 i 14 października 2016r zlecone przez pracodawcę badania lekarskie oraz szkolenie BHP.

Dopiero w dniu 17 października 2016r (po osobistych ustaleniach z Prezesem KRUS z dnia 11 października 2016r zmierzających do uzyskania realizacji wyroku przywracającego powoda na stanowisko Dyrektora) S. Z. został dopuszczony do pracy, za obopólnym porozumieniem- na stanowisku (...) Prezesa KRUS z miejscem świadczenia pracy w P. Terenowej KRUS w Z..

Powód w dniu 17 października 2016r skierował do Prezesa KRUS kolejne pismo, w którym przypomniał, że mimo wezwania do zapłaty wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy, które skierował do pracodawcy w dniu 29 września 2016r, do chwili obecnej nie otrzymał stosownej wypłaty z w/w tytułu oraz bieżącego wynagrodzenia. Podkreślał przy tym, że do chwili ustaleń z Prezesem KRUS, był dyrektorem Oddziału, a wynagrodzenie w prawidłowej kwocie winien naliczyć pracodawca, co należy do jego obowiązków. Jednocześnie, powód odmawiał podania należnej w jego ocenie kwoty wynagrodzenia ze wskazanego wyżej tytułu pozostawiając inicjatywę naliczenia wyspecjalizowanym służbom pracodawcy. Powód odmówił wówczas wnioskowi pracodawcy złożenia oryginału decyzji przyznającej emeryturę powołując się przy tym na ochronę danych osobowych.

W dniu 30 listopada 2016r powód wezwał Prezesa Kasy do zapłaty kwoty 416.548,07 zł z odsetkami tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Prezes KRUS pismem z dnia 9 grudnia 2016r potwierdził powodowi na dalszy okres od dnia 1 stycznia do dnia 31 stycznia 2017r zajmowanie stanowiska (...) Prezesa KRUS. S. Z. nigdy tego nie kwestionował i przyjął obowiązki związane z w/w stanowiskiem. Zgodnie z ustaleniami z Prezesem KRUS obowiązki radcy wykonywał na terenie P. Terenowej KRUS w Z., dojeżdżając do miejsca zatrudnienia bez rekompensaty związanych z tym wydatków. Wskazane pismo doręczył powodowi w dniu 13 grudnia 2016r ówczesny dyrektor Oddziału KRUS w Ł..

Jako radca Prezesa powód miał obowiązek: opiniowania analiz problemowych, raportów i ekspertyz przekazanych przez Prezesa Kasy lub jego zastępców, analizowania aktów prawnych powszechnie obowiązujących oraz wewnątrzzakładowych obowiązujących w KRUS pod kątem ewentualnych zmian lub wpływu na funkcjonowanie urzędu na polecenie Prezesa KRUS lub jego zastępców, opiniowanie projektów aktów normatywnych przekazywanych przez Prezesa lub jego zastępców, wykonywania innych poleceń Prezesa związanych ze zleconymi zadaniami. Pozwana Kasa nigdy nie dopuściła powoda do świadczenia pracy na stanowisku Dyrektora Oddziału w Ł.. Powód po dniu 22 września 2016r, nigdy nie wykonywał obowiązków dyrektora, nie posługiwał się takim tytułem, nikt nie zwracał się do niego jak do dyrektora, nie kierowano do niego korespondencji w zwykłych sprawach powierzonych do kompetencji dyrektora oddziału, nie zwracano się z takimi sprawami, nie przydzielono w Oddziale pokoju Dyrektora, ani pieczątki z takim tytułem, a w nagłówkach korespondencji nie wskazywano, aby powód pełnił funkcję dyrektora.

W świadectwie pracy z dnia 12 grudnia 2016r wskazano, że w okresie od dnia 1 grudnia 1991r do dnia 18 marca 2013r powód zajmował stanowisko Dyrektora Oddziału (...) KRUS w Ł., a stosunek pracy ustał w związku z rozwiązaniem umowy o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę.

O sprostowanie świadectwa pracy powód wystąpił pismem z dnia 27 grudnia 2016r, m.in. poprzez opatrzenie go pieczęcią KRUS. W dniu 10 stycznia 2017r pracodawca wystawił kolejno świadectwo pracy uwzględniające większość żądań powoda. Pismem z dnia 17 stycznia 2017r powód podtrzymywał zgłoszone wcześniej roszczenia w zakresie treści świadectwa pracy. Pismem przekazanym powodowi w dniu 03 stycznia 2017r pracodawca informował go nieudzieleniu urlopu wypoczynkowego od dnia 2 stycznia do dnia 7 lutego 2017r.

W dniu 4 stycznia 2017r powód poinformował Prezesa KRUS, że od tego dnia przystąpił do pracy, a nieudzielenie urlopu odbiera jako kolejny przejaw szykany, wobec braku obiektywnych powodów odmowy udzielenia urlopu.

Pozwem z dnia 13 stycznia 2017r powód wystąpił przeciwko pozwanej Kasie o sprostowanie świadectwa pracy z dnia 10 stycznia 2017r poprzez właściwe określenie pracodawcy oraz osoby podpisującej dokument.

W dniu 25 stycznia 2017r powód otrzymał akt odwołania go ze stanowiska Dyrektora Oddziału (...) KRUS w Ł. z dnia 23 stycznia 2017r , podpisany przez Prezesa KRUS- równoznaczny z wypowiedzeniem umowy z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, a doręczony za pośrednictwem dyrektora Oddziału w Ł. i w obecności pracownicy Biura Oddziału Kadr i (...) KRUS. W piśmie tym nie wskazano żadnej przyczyny decyzji, a jedynie podstawę prawną opartą o art. 60 ust.1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz art.70 ustawy Kodeks pracy. Powód nie został powiadomiony o przyczynie rezygnacji z jego zatrudniania w innym czasie, ani w żadnej innej formie.

Jednocześnie, w tym samym dniu, powód otrzymał pismo datowane na dzień 4 stycznia 2017r, które informowało go o tym, że zgodnie z art. 60 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jego stosunek pracy nawiązany jest na podstawie powołania zgodnie z przepisami kodeksu pracy.

Pisma informacyjne z dnia 4 stycznia 2017r o takiej samej treści jak w/w, skierowane do powoda, inni dyrektorzy oddziałów Kasy i ich zastępcy otrzymali w dniu 10 stycznia 2017r. W dniu 30 i 31 stycznia 2017r powód skierował do Prezesa KRUS wnioski o wycofanie aktu odwołania, a także o doręczenia aktu powołania na stanowisko, z którego został odwołany. W dniu 1 lutego 2017r powód zwrócił się do Prezesa KRUS o określenie jego aktualnego statusu zawodowego.

Pismem z dnia 7 lutego 2017r. pracodawca powiadomił o podtrzymaniu oświadczenia o odwołaniu powoda ze stanowiska dyrektora Oddziału. Ponadto, wskazał, że od dnia 26 stycznia 2017r powód jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia z zachowaniem wynagrodzenia, ale do końca wypowiedzenia, tj. do dnia 30 kwietnia 2017r pozostaje pracownikiem Oddziału KRUS w Ł. bez przydziału stanowiska, a pismo z dnia 4 stycznia 2017r o stosunku pracy na podstawie powołania miało charakter wyłącznie informacyjny.

Po dniu 25 stycznia 2017r powód nadal zajmował stanowisko radcy Prezesa KRUS z miejscem pracy w Z. i z obowiązkami powierzonymi przez Prezesa KRUS (odmiennymi od obowiązków Dyrektora Oddziału czy Kierownika P. Terenowej KRUS). W dniach 30-31 stycznia 2017r oraz w dniu 1 lutego 2017r stawiał się do pracy, której nie mógł świadczyć z przyczyn technicznych (odebrany komputer, brak dostępu do Internetu i poczty służbowej). Pismem z dnia 20 kwietnia 2017r powód wystąpił o wypłatę odprawy emerytalnej w związku z nabyciem uprawnień do emerytury, a odprawę wypłacono w dniu 28 kwietnia 2017r. Od dnia 12 sierpnia 2015r powód pobierał emeryturę częściową przez okres 11 miesięcy, a od dnia 12 lipca 2016r pełną- w związku z uzyskaniem wymaganego wieku emerytalnego 65 lat i 11 miesięcy.

W dniu 4 maja 2017r wystawiono dla powoda kolejne świadectwo pracy potwierdzające okres zatrudnienia na stanowisku Dyrektora OR w okresie od dnia 19 marca 2013r do dnia 30 kwietnia 2017r oraz ustanie stosunku pracy w wyniku odwołania ze stanowiska z dniem 25 stycznia 2017r na podstawie art. 60 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz art. 70 kp.

W związku z kolejnymi wnioskami powoda o sprostowanie tego świadectwa, nie uwzględnianymi przez pozwaną, w procesie zakończonym prawomocnym wyrokiem tutejszego Sądu z dnia 18 grudnia 2017r w sprawie XP 361/17, sprostowaniu uległ, m.in. pkt. 2 świadectwa poprzez dodanie do niego zapisu „w Ł., w tym w okresie od 13 października 2016r wykonywał pracę (...) Prezesa w Zespole (...) /…/”. W uzasadnieniu do w/w wyroku tutejszy Sąd ustalił, że w okresie od dnia 23 września 2017r do końca zatrudnienia powód nie wykonywał obowiązków dyrektora Oddziału w związku z powierzeniem mu stanowiska (...) Prezesa KRUS z miejscem pracy na terenie P. Terenowej w Z.. Jednocześnie sąd ten podkreślił, że w świadectwie pracy należy zamieścić informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i z ubezpieczenia społecznego, dotyczące, m.in. rodzaju wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji. W związku z tym wg. sądu orzekającego w tamtej sprawie, należało wskazać pracę faktycznie wykonywaną przez powoda, który nie wykonywał zadań związanych ze stanowiskiem dyrektora, ale przypisane do stanowiska (...) Prezesa, które powodowi powierzono po przywróceniu go do pracy.

Jednomiesięczne wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy wynosiło 8650 zł.

W dniu 29 listopada 2017r pozwana wypłaciła powodowi wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy od dnia 19 marca 2013r do dnia 11 sierpnia 2015r. w kwocie nie zaspokajającej roszczeń obejmujących z tego tytułu okres do dnia 22 września 2016r.

Przy takich ustaleniach stanu faktycznego, Sąd I instancji wywiódł, że powództwo o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem jako zasadne. Kwota odszkodowania nie była kwestionowana przez stronę pozwaną,

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła strona pozwana.

S. zarzuciła rozstrzygnięciu naruszenie:

1.art. 45 § 1k.p. w zw. z art. 30 § 4 k.p. poprzez ich zastosowania polegające na uznaniu, że podstawą zatrudnienia powoda była umowa o pracę, mimo że powód był zatrudniony na podstawie powołania w związku z nowelizacją z dnia 21 października 2016r. art. 61 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników;

2.art. 68 ² § 2 k.p. poprzez jego niezastosowanie polegające na przyjęciu, że powód nie został zatrudniony na stanowisku dyrektora OR KRUS w Ł. w drodze powołania, z uwagi na okoliczność, że powołanie nie zostało dokonane na piśmie, podczas gdy do powołania nie jest konieczne wręczenie aktu powołania, lecz pisemne zawiadomienie o wykonywaniu pracy na podstawie powołania;

3.art. 70 §1 ² w zw. z art. 70 § 1 k.p. poprzez ich niezastosowanie polegające na przyjęciu, że pozwany nie mógł w każdym czasie odwołać powoda ze stanowiska dyrektora OR KRUS w Ł. bez podania przyczyny odwołania, gdyż był on zatrudniony na podstawie umowy o pracę, podczas gdy do rozwiązania stosunku pracy z powodem powinien być zastosowany tryb wypowiedzenia dla powołania;

4.art. 65 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. polegające na pominięciu obowiązujących reguł wykładni oświadczeń woli w odniesieniu do oświadczenia woli pozwanej zawartego w piśmie skierowanym do powoda w dniu 11 października oraz 9 grudnia 2016r. powodujące błędne przyjęcie, że stanowiło ono „porozumienie stron”, podczas gdy prawidłowa wykładnia gramatyczna tego oświadczenia jednoznacznie wskazuje na zamiar wywołania innego skutku, tj. powierzenia pracownikowi w trybie art. 42 § 4 k. innej pracy niż określona w umowie o pracę na czas nieprzekraczający trzech miesięcy;

5.art. 42 § 1-3 k.p. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie do sytuacji, w której zamiarem pracodawcy nie było wypowiedzenie powodowi warunków pracy i płacy, czy zawarcie porozumieniajak to przyjął Sąd I instancji lecz tylko czasowe przeniesienie do innej pracy na zasadzie art. 42 § 4 k.p.;

6.art. 42 § 4 k.p. przez zbyt wąskie rozumienie pojęcia „powierzenie pracy odpowiadającej kwalifikacjom”, sprowadzające się do nieuprawnionej tezy, że w przypadku powoda należy pod tym pojęciem rozumieć pojęcie „uzasadnione potrzeby pracodawcy”.

W konkluzji skarżący niósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Ewentualnie skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazane sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów instancji odwoławczej.

Powód wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Sąd Okręgowy także w pełni podziela i przyjmuje za własne szerokie i niezwykle wnikliwe rozważania prawne poczynione przez Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Nie znajdują żadnego uzasadnienia podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia prawa materialnego.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji, Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że podstawą zatrudnienia powoda była umowa o pracę, a tym samym bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 45 § 1 w zw. z art. 30 § 4 k.p. oraz art. 68 ² § 2 k.p.

Jak wynika z materiału dowodowego, powód w dniu 13 marca 2013r pełnił funkcję Dyrektora Oddziału (...) KRUS w Ł.. Powód od dnia 1 grudnia 1991r został powołany na stanowisko Dyrektora tego Oddziału. Podstawą jego zatrudnienia był wówczas akt powołania. Zgodnie z art. 60 ust.1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w brzmieniu wówczas obowiązującym, Prezes Kasy zatrudniał pracowników na podstawie umowy o pracę, chyba że odrębne przepisy wymagały zatrudnienia na podstawie powołania. Podstawowym aktem regulującym zatrudnienie, także na podstawie powołania, w roku 1991 był kodeks pracy. Zgodnie z art. 68 § 1 k.p., nawiązanie stosunku pracy z kierownikiem zakładu pracy i jego zastępcą następowało wówczas na podstawie powołania przez właściwy organ, a stosunek pracy, nawiązywał się na czas nie określony, chyba że na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony. Wówczas stosunek pracy nawiązywał się na okres objęty powołaniem.(art. 68 § 1 ¹ k.p.).

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.1996.24.110 z dnia 1996.03.01), stosunki pracy z pracownikami zatrudnionymi na podstawie powołania na czas określony albo na czas nie określony na stanowiskach pracy nie wymienionych w przepisach, o których mowa w art. 68 § 1 Kodeksu pracy, przekształcały się z dniem wejścia w życie tej ustawy, odpowiednio w stosunki pracy na podstawie umowy o pracę na czas określony albo na czas nie określony. Przepis ust. 1 nie dotyczył pracowników odwołanych ze stanowiska przed dniem wejścia w życie ustawy (tj. przed 02 czerwca 1996r). Do tych pracowników stosowało się dotychczasowe przepisy regulujące stosunki pracy na podstawie powołania. W związku z powyższymi zmianami zatrudnienie powoda od wskazanej daty nowelizacji przekształciło się z mocy art. 8 ustawy nowelizującej ze stosunku pracy nawiązanego na podstawie powołania w zatrudnienie na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Zatem, od czerwca 1996r powód na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony zajmował w dalszym ciągu stanowisko dyrektora oddziału regionalnego KRUS w Ł..

Rozwiązanie tej umowy z dniem 13 marca 2013r, a następnie odwołanie się powoda od tej czynności i ostatecznie po kilku latach procesu, uwzględnienie jego żądania przywrócenia do pracy na ostatnich warunkach pracy i płacy, doprowadziło do przerwy w zatrudnieniu w okresie od dnia 14 marca 2013r do co najmniej 23 września 2016r, gdy zapadł prawomocny wyrok Sądu Okręgowego.

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że wyrok przywracający powoda do pracy restytuował dotychczasowy stosunek pracy nawiązany na podstawie umowy o pracę zawartą na czas nieokreślony.

Zdaniem Sądu Okręgowego zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 65 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. jest całkowicie bezzasadny.

W świetle materiału dowodowego zebranego w sprawie zgodzić należy się z Sądem I instancji, że wobec niedopuszczenia powoda do wykonywania obowiązków dyrektora oddziału regionalnego, w następstwie ustaleń powoda z Prezesem KRUS, strony doszły do porozumienia w zakresie zmiany stanowiska powoda. Przyjęcie stanowiska radcy Prezesa z dotychczasowym wynagrodzeniem nie doprowadziło do nawiązania kolejnego stosunku pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, tylko do zmiany warunków zatrudnienia na mocy porozumienia stron w ramach skutecznie reaktywowanego w oparciu o wyrok sądowy stosunku pracy nawiązanego w roku 1991r (od roku 1996r realizowanego jako umowny).

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz ustaleń stanu faktycznego poczynionych przez Sąd I instancji, nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że nie nastąpiło porozumienie stron, co do zmiany warunków pracy i płacy powoda, zatem nie ma podstaw do twierdzenia, że Sąd I instancji naruszył przepisy prawa materialnego w zakresie art. 42 § 1 -3 k.

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że powód w okresie od dopuszczenia go do pracy w oddziale w Ł. do dnia 20 kwietnia 2017r kontynuował zatrudnienie na podstawie umownego stosunku pracy, reaktywowanego wyrokiem sądowym z dnia 22 września 2016r, na zmienionym na drodze porozumienia stron stanowisku pracy (...) Prezesa KRUS. Ustawodawca nie przewidział możliwości zatrudniania na tym stanowisku na innej podstawie niż umowa, więc jej rozwiązanie, nawet z zachowaniem okresu wypowiedzenia, ale bez wskazania prawdziwych przyczyn uzasadniających taką decyzję (tak, jak w przypadku powierzania innego stanowiska niż dyrektora), było wadliwe.

W dniu 11 stycznia 2016r weszła w życie nowelizacja ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, którą art. 60 ustawy, otrzymał brzmienie: „Prezes Kasy powołuje (poprzednio: zatrudnia) i odwołuje kierowników komórek organizacyjnych w centrali, oddziałach regionalnych i placówkach terenowych, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1-3, a pozostałych pracowników zatrudnia na podstawie umowy o pracę, chyba, że odrębne przepisy wymagają zatrudnienia na podstawie powołania. Do przepisu dodano także par. 4, który stanowił, że „ Powołanie na stanowiska, o których mowa w ust. 1 oraz art. 59 ust. 4, jest równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.)”.Powyższą nowelizację wprowadziła ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.50 z dnia 2016.01.11 , która w art. 9 ust. 2 pkt.1, wprowadzała zapis, że stosunki pracy pracowników zatrudnionych w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy na stanowiskach, o których mowa w art. 59 ust. 4 i art. 60 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1 - w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stają się stosunkami pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, z późn. zm.).

Tego samego dnia co nowelizacja z dnia 22 grudnia 2015 r., weszło w życie zarządzenie nr 1 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniające zarządzenie w sprawie nadania statutu Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w ten sposób, że w zarządzeniu nr 14 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 maja 2001 r. w sprawie nadania statutu Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w załączniku w § 5 po ust. 4 dodano ust. 4a i 4b w myśl których Prezes Kasy powołuje i odwołuje dyrektorów oddziałów regionalnych i ich zastępców oraz kierowników placówek terenowych i ich zastępców (ust. 4a). Powołanie na stanowiska, o których mowa w ust. 4a, jest równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (ust. 4b). Nie zmieniony został § 5 ust. 1, zgodnie z którym oddziały regionalne wraz z podlegającymi im placówkami terenowymi są jednostkami organizacyjnymi Kasy służącymi do bezpośredniej realizacji zadań z zakresu ubezpieczenia społecznego rolników oraz innych zadań powierzonych Kasie na podstawie odrębnych przepisów. Strukturę organizacyjną oddziału regionalnego oraz podległych mu placówek terenowych określa Prezes KRUS w regulaminie organizacyjnym oddziału (§ 4 ust. 5 i 6).

Rację ma Sąd I instancji, że w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego powód w dniu 11 stycznia 2016r (gdy weszła w życie ustawa wprowadzająca nowelizację ustawy o ubezpieczeniu rolników) nie był zatrudniony na stanowiskach, o których mowa w art. 59 ust. 4 i art. 60 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1. Jego stosunek pracy nawiązał się ponownie, ze skutkiem ex nunc. Do osób, które nawiązały stosunek pracy po dniu 11 stycznia 2016r, zatrudnienie na stanowiska dyrektora oddziału regionalnego KRUS, wymagało pisemnego powołania, regulowanego szczegółowo przepisami kodeksu pracy. Powód takiego powołania nie otrzymał.

Tym samym bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 68 ² § 2 k.p., zgodnie z którym , stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony - w dniu doręczenia powołania, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Powołanie powinno być dokonane na piśmie pod rygorem nieważności. Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że w przypadku powoda nie doszło do nawiązania stosunku pracy na tej podstawie, ani też nie powstał on z mocy prawa.

Powód w żadnym okresie od roku 1991r nie otrzymywał aktu powołania, ani też nie powoływano go w innej formie na stanowisko, co do którego akt rangi ustawy przewidywałby konieczność obejmowania danego stanowiska w taki właśnie sposób. Obowiązujące regulacje, wobec charakteru prawnego aktu powołania, nakazują stosować ten sposób nawiązania stosunku pracy wyjątkowo i tylko w przypadkach szczegółowo wymienionych w ustawach. Przepisów dotyczących powołania, jako wyjątkowej formy zatrudnienia, z natury prawnej-nietrwałej i mniej korzystnej niż umowa o pracę, nie należy interpretować rozszerzająco. Ustalenia dokonane w sprawie nie dają podstaw do uznania, że powód został zatrudniony w drodze powołania, które miałoby nawiązać się w dacie wejścia w życie przepisów ustawy nowelizującej ustawę o ubezpieczeniu społecznym rolników. Skoro podstawą zatrudnienia powoda nie było powołanie, a umowa o pracę, to oczywiste jest, że w pełni znajdowały zastosowanie przepisy dotyczące niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę (w tym przypadku z powodu nie wskazania przyczyn wypowiedzenia), co uzasadniało roszczenie o odszkodowanie w kwocie 3 miesięcznego wynagrodzenia powoda, tj. przypadającej za okres wypowiedzenia (art. 45 kp w zw. z art. 47 kp).

Ustawa nowelizująca nie wprowadziła zmian organizacyjnych w KRUS ani nie przewidziała wygaszenia bądź rozwiązania stosunków pracy zawartych uprzednio na podstawie umowy o pracę (w rozumieniu art. 63 kp). Powód nie miał także możliwości wyrażenia woli nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania, czemu nawet wyraźnie sprzeciwiał się. Wyrok sądu okręgowego zapadł we wrześniu 2016r, a mimo to pozwana od stycznia 2016r, gdy weszły w życie analizowane powyżej przepisy nowelizujące, nie podnosiła ani razu, aby powód był zatrudniony na podstawie powołania. Uczyniła to dopiero rok później, gdy dalsze zatrudnianie powoda przywróconego do pracy było zbędne i należało zabezpieczyć się przed ryzykiem konieczności dalszego jego zatrudniania.

Stosownie do powołanego przez Sąd I instancji przepisu art. 30 par. 4 k.p., w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Podanie przyczyny ułatwia pracownikowi podjęcie decyzji co do odwołania się do sądu. Postępowanie dowodowe przed sądem, w zakresie zasadności wypowiedzenia lub istnienia przyczyny rozwiązania bez wypowiedzenia, w zasadzie ogranicza się do tego, że pracodawca jest obowiązany wykazać istnienie właśnie tej przyczyny, którą podał pracownikowi. Musi ją podać najpóźniej w dacie złożenia wypowiedzenia.Niepodanie przyczyny lub niewłaściwe jej podanie stanowi naruszenie prawa i uprawnia pracownika do dochodzenia roszczeń z art. 45 § 1 lub art. 56 k.p. Podanie przyczyny oznacza wskazanie konkretnego zdarzenia lub zdarzeń, ewentualnie okoliczności, które - zdaniem pracodawcy - uzasadniają wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia. Powód zasadnie dowodził więc wadliwości wypowiedzenia umowy w dniu 25 stycznia 2017r, nazywanego przez pozwaną „odwołaniem”. W tej sytuacji żadanie odszkodwania było w pełni uzasadnione (art. 36 par.1 pkt.3 kp).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c.

Elżbieta Gawryszczak K. S. Z.