Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 kwietnia 2018 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ponownie ustalił wartość kapitału początkowego Z. W. na dzień 1 stycznia 1999 r. Jako podstawę wymiaru przyjęto kwotę 1635,38 złotych, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego (wyliczony za lata 1981 – 1990), z uwzględnieniem 308 miesięcy okresów składkowych, 4 miesięcy okresów nieskładkowych, współczynnika proporcjonalnego wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego –78,85%, 24 % kwoty bazowej – 293,01 zł, średniego dalszego trwania życia – 209 miesięcy wyniósł 133,95 %. Kapitał początkowy ustalono mnożąc 24% kwoty bazowej, czyli 293,01 złotych przez współczynnik 78,85% oraz pomnożenie 1,3% podstawy wymiaru kapitału w wysokości 1635,38 zł, złotych za każdy rok okresów składkowych i pomnożenie 0,7% podstawy wymiaru w wysokości 1635,38 zł, złotych za każdy rok okresów nieskładkowych, a następnie dodanie obliczonych w ten sposób poszczególnych kwot, co dało wynik w wysokości 780,53 złotych. Tak obliczoną wartość pomnożono przez liczbę miesięcy średniego dalszego trwania życia, co pozwoliło na ustalenie wartości kapitału początkowego w kwocie 163.130,77 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresu pracy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. od 1 stycznia 1991 roku do 14 listopada 1991 roku z powodu braku informacji o ilości dni pracy jako członek (...). /decyzja – k. 42 -44 plik II akt ZUS /

W dniu 10 maja 2018 roku Z. W. odwołał się od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez uwzględnienie przy wyliczeniu kapitału początkowego zarobków za 1991 rok. Odwołujący wskazał, iż co prawda brak jest karty płacy za ten okres, niemniej jednak w ZUS przedłożono inną dokumentację płacową, z której wynika wysokość jego dniówki obrachunkowej i wysokość osiąganych przez niego zarobków, fakt zaś jego zatrudnienia mogą potwierdzić inni pracownicy oraz Prezes Spółdzielni. /odwołanie k. 3-3v./

Odpowiadając na odwołanie pismem z dnia 8 czerwca 2018 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł, iż przy ustaleniu kapitału początkowego nie uwzględniono okresu pracy wnioskodawcy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. z powodu braku informacji o ilości dni pracy jako członek (...). Tymczasem wobec treści art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kulek rolniczych oraz ich rodzin (Dz. U.1983.27.135) w przypadku członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne zaliczenie roku pracy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania świadczenia z ubezpieczenia społecznego jest przepracowanie w tym roku określonej ilości dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu. Pogląd ten w drodze analogii znajduje również zastosowanie w odniesieniu do kwalifikacji okresu zatrudnienia w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, jako okresu składkowego przy ustaleniu kapitału początkowego – wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 10 marca 2017 r. III AUa 1783/16. /odpowiedź na odwołanie k. 4-4v./

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. W. urodził się (...). /okoliczność bezsporna/

W okresie od 1 czerwca 1984 r. do 29 listopada 1991 r. Z. W. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu w Spółdzielczym Przedsiębiorstwie (...) w N., jako pracownik fizyczny. /świadectwo pracy k.14 – 14 odwrót plik I akt ZUS/

W. był członkiem Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, miał też umowę o pracę. /zeznania świadka R. S. (1) protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 25-26, zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 19 lutego 2019 r. 00:09:54 -00:10:32 płyta CD k. 42 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 24-25 /

Wnioskodawca pracował fizycznie jako murarz 8 godzin dziennie, stale każdego dnia, dojeżdżając do pracy jednym samochodem wspólnie z innymi pracownikami spółdzielni. Nie było żadnych przerw ani przestojów w pracy. /zeznania świadka R. S. (1) protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 25-26, zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 19 lutego 2019 r. 00:09:54 -00:10:32 płyta CD k. 42 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 24-25 zeznania świadka K. J. protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 26-27, zeznania świadka R. S. (2) protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 27, zeznania świadka E. Ś. protokół z rozprawy z dnia 19 lutego 2019 r. 00:03:40 -00:08:15 płyta CD k. 42 /

W powyższym okresie wynagrodzenie Z. W. było ustalane przede wszystkim na podstawie dniówek obrachunkowych i mnożone przez wysokość dniówki. Ilość dniówek obrachunkowych oraz stawek obowiązujących została wskazana w dokumencie RP – 7 wystawionym w 2000 r. /zeznania świadka R. S. (1) protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 25-26/

Dokumenty płacowe – karty płac za 1991 r nie zachowały się, istniały jednak w chwili wystawienia zaświadczenia Rp – 7 w dniu 5 września 2000 roku. /zeznania świadka R. S. (1) protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 25-26/

Wnioskodawca nie był właścicielem żadnej działki przyzagrodowej, nie odprowadzał do spółdzielni płodów rolnych. /zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 19 lutego 2019 r. 00:09:54 -00:10:32 płyta CD k. 42 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 11 grudnia 2018 r. k. 27/

W latach 1984 – 1991 wynagrodzenie wnioskodawczy kształtowało się następująco:

- 1984 –59.850,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 350 zł a ilość dniówek obrachunkowych 171,00

- 1985 –232.560,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 450 zł a ilość dniówek obrachunkowych 516,80

- 1986 –496.386,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 660 zł a ilość dniówek obrachunkowych 752,10

- 1987 r. -445,995,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 550 zł a ilość dniówek obrachunkowych 810,90

- 1988 r. -1 427 700,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 1500 zł a ilość dniówek obrachunkowych 951,80

- 1989 r. -5 499 000,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 5000 zł a ilość dniówek obrachunkowych (...),80

- 1990 r. -15.465 200,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 11500 zł a ilość dniówek obrachunkowych (...),80

- 1991 r. -22.175 400,00 zł w tym kwota dniówki obrachunkowej wynosiła 13000 zł a ilość dniówek obrachunkowych (...),80

/zaświadczenie Rp -7 z 5.09.2000 r. k 6 plik I akt ZUS, zaświadczenie o wysokości dniówki obrachunkowej za 1991 r. k. 38 , zestawienie dniówek obrachunkowych za 1991 r. k. 39 – 40 plik II akt ZUS, zaświadczenie o wysokości dniówki obrachunkowej w 1989 r. k. 38 plik I akt ZUS, karty płac za lata 1984-1990 k. 39-45 i 47 plik I akt ZUS, zaświadczenie o wysokości dniówki obrachunkowej w 1989 r. k. 46 plik I akt ZUS/

Wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy, przy uwzględnieniu dotychczas przyjętego wynagrodzenia oraz wynagrodzenia za rok 1991 z tytułu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. wykazanego w zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 5 września 2000 roku (k. 6 akt ZUS) wyniosła 166.115,29 zł przy tym wysokość wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego ustalona z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1984 -1993 wyniosła 137,43 %. /wyliczenie k 32/

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto następujące wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego oraz wielkości stosunku podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia:

-

za rok 1984 –171 230,00 zł i 92,45 %,

-

za rok 1985 –316 076,00 zł i 131,67%,

-

za rok 1986 – 508 110,00 zł, i 175,73%,

-

za rok 1987 –445 995,00 zł, i 127,35%,

-

za rok 1988 –1 427 700,00 zł, i 224,10%,

-

za rok 1989 –5 514 860,00 zł, i 222,28%,

-

za rok 1990 –19 043 924,00 zł, i 154,13%,

-

za rok 1991 –23 584 400,00 zł, i 111,04%,

-

za rok 1992 –18 744 600,00 zł, i 53,22%,

-

za rok 1993 –39 464 200,00 zł, i 82,32%,

/ obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.45- 46 plik II akt ZUS/

W dniu 13 kwietnia 2018 roku ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem zarobków faktycznie osiąganych w 1991 roku tj. w okresie zatrudnienia Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. składając w załączeniu m.in. zestawienie dniówek obrachunkowych za ten rok. /protokół k. 35 akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 27 kwietnia 2018 roku organ dokonał ponownego ustalenia kapitału początkowego i określił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. na kwotę 163.130,77 zł. /decyzja – k. 42 -44 plik II akt ZUS /

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia ubezpieczonego w następującej wysokości:

-

za rok 1981 – 81 279,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 92 268,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 88,09%,

-

za rok 1982 –89 087,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 139 572,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 63,83%,

-

za rok 1983 –104 066,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 173 700,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 59,91%,

-

za rok 1984 –171 230,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 202 056,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 92,45 %,

-

za rok 1985 –316 076,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 240 060,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 131,67%,

-

za rok 1986 – 508 110,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 289 140,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 175,73%,

-

za rok 1987 –445 995,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej350 208,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 127,35%,

-

za rok 1988 –1 427 700,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 637080,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 224,10%,

-

za rok 1989 –5 514 860,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 2 481 096,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 222,28%,

-

za rok 1990 –19 043 924,00 zł, co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 12 355 644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 154,13%,

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 133,95 %.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.44 plik II akt ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS - w szczególności na podstawie szczątkowo zachowanej dokumentacji płacowej z Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N., odnoszącej się wprost do wysokości wynagrodzenia osiąganego przez wnioskodawcę w 1991 roku oraz na podstawie zeznań wnioskodawcy i świadków.

W szczególności podnieść należy, iż zeznania świadka R. S. (1) w pełni potwierdziły wiarygodność złożonych dokumentów w tym zaświadczenia RP – 7 z dnia 5 września 2000 roku, bowiem świadek uczestniczyła w ich sporządzaniu jako prezes spółdzielni. Nadto okoliczność, iż zarobki wnioskodawcy z poprzednich lat zatrudnienia korespondują z wielkością zarobków wskazanych we wspomnianym druku RP -7 wskazuje na jego autentyczność i uwierzytelnia wielkość zarobków uzyskanych przez wnioskodawcę również w 1991 roku.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków K. J., R. S. (2) i E. Ś. w zakresie w jakim potwierdzały fakt ciągłego wykonywania pracy przez wnioskodawcę w spornym okresie w pełnym wymiarze czasu pracy, gdyż wzajemnie ze sobą w tej części korespondowały i nie zostały skutecznie podważone przez organ rentowy.

Sąd uznał jednak, iż zeznania wskazanych świadków okazały się całkowicie nieprzydatne dla ustalenia wielkości zarobków wnioskodawcy i podstawy jego zatrudnienia, względnie członkostwa w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej gdyż nie mieli oni żadnej wiedzy w tym przedmiocie.

Organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokość kapitału początkowego wnioskodawcy, przy uwzględnieniu dotychczas przyjętego wynagrodzenia oraz wynagrodzenia za rok 1991 z tytułu zatrudnienia w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. wykazanego w zaświadczeniu Rp – 7 z dnia 5 września 2000 roku. Sąd uznał je za miarodajne dla rozstrzygnięcia, gdyż nie było ono kwestionowane przez wnioskodawcę, nadto wysokość ujętych w nim zarobków ubezpieczonego za 1991 znajdowała potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art.114 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. , poz.1270) w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Możliwość wzruszenia decyzji rentowych polega przede wszystkim na niwelowaniu tzw. wad materialnoprawnych, czyli uchybień organu rentowego w zakresie rozstrzygania o faktach warunkujących nabycie prawa do emerytur i rent albo zaniedbań samych ubezpieczonych wywołanych nieporadnością w dokumentowaniu prawa do świadczeń lub niedostateczną znajomością warunków, od których spełnienia zależy przyznanie uprawnień ubezpieczeniowych.

Niezbędnym warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest powołanie nowych dowodów lub wskazanie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji rentowej, które mogą mieć wpływ na istnienie tego prawa. Prawo do świadczenia należy ustalić ponownie (na wniosek zainteresowanego albo z urzędu), jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody albo ujawnione okoliczności wskazujące na błędność decyzji. Zwrot „nowy dowód” obejmuje zarówno przypadki ujawnienia dowodów istniejących przed wydaniem decyzji, jak i sytuacje zgłoszenia dowodów uzyskanych po wydaniu decyzji, pod warunkiem że wynikają z nich fakty powstałe przed tym momentem. Zwrot „ujawnione okoliczności” oznacza zarówno okoliczności faktyczne, jak i okoliczności sprawy, czyli nie tylko fakty, których ustalenie warunkuje wydanie decyzji, lecz także wszelkie zachowania uczestników postępowania w sprawie ustalania prawa. Należy więc przyjąć, że „ujawnione okoliczności” to określane w przepisach prawa materialnego fakty warunkujące powstanie uprawnień ubezpieczeniowych oraz uchybienia normom prawa materialnego lub/i procesowego wpływające na dokonanie ustaleń w sposób niezgodny z ukształtowaną ex lege sytuacją prawną zainteresowanego (Jankowska Karina, Jędrasik-Jankowska Inetta, Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, (w:) Prawo do emerytury. Komentarz do ustaw z orzecznictwem, komentarz do art.114).

Zgodnie z treścią art. 174 ust. 1 tej ustawy kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust.2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. czyli w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

W myśl ust.3 tego przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18 cytowanej ustawy, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku.

Do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r. (art. 174 ust. 7). Przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. Współczynnik ten oblicza się według ustalonego w ustawie wzoru (art. 174 ust. 8). Wzór ten przewiduje uwzględnienie m.in. wieku ubezpieczonego oraz osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. stażu ubezpieczeniowego, który oznacza udowodniony okres składkowy i nieskładkowy.

Zgodnie z brzmieniem art.174 ust.9a cytowanej ustawy staż ubezpieczeniowy i wymagany staż, o których mowa w ust. 8, określa się w dniach, jeżeli jest to dla ubezpieczonego korzystniejsze.

Zasadą jest przy tym, stosownie do treści art.15 ust.1 ustawy, że podstawę wymiaru stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne. Wynagrodzenie uwzględnianie w podstawie wymiaru kapitału początkowego nie może zatem budzić wątpliwości co do jego wysokości i faktycznej wypłaty.

Stosownie do treści art. 6 pkt 12 ustawy okresami składkowymi są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu;

Stosownie zaś do treści art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin ( Dz. U. z 1976 r. , Nr 10 , poz.54) w obowiązującym w spornym czasie przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:

1) za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,

2) za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,

3) za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.

Podkreślić w tym miejscu należy, że tutejszy Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 1 września 2010 r., sygn. II UK 80/10 (LEX nr 661515), zgodnie z którym kwalifikacji okresów składkowych według zasad określonych art.6 ustawy emerytalnej, przebytych przed 1 stycznia 1999 r. należy dokonać na podstawie przepisów obowiązujących w okresie zatrudnienia osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do określonego świadczenia. Powyższe wynika ze specyficznego charakteru pracy w spółdzielniach rolniczych oraz faktu, iż kwestie te nie są szczegółowo uregulowane przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Mając na uwadze, że w poszczególnych okresach roku kalendarzowego obciążenie spółdzielców i ich domowników pracą układało się bardzo różnorodnie, na gruncie prawa do świadczeń dla członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych stosowano fikcję prawną, gdzie za 1 dzień pracy przyjmowało się dniówkę obrachunkową. (...) ten stosowany był zresztą tylko do okresów pracy w spółdzielni przypadających po dniu 1 lipca 1962 roku, kiedy wprowadzono nową ewidencję, odpowiadającą potrzebom emerytalnym. Wyznacznikiem pracy w spółdzielni nie był przeto dzień pracy, ale szczególny miernik nakładu pracy, którym była dniówka obrachunkowa (dniówka inwentarzowa, także złoty obrachunkowy), a czasem stawki wynagrodzenia za poszczególne roboty.

Za aktualny także uznać należy pogląd Sądu Najwyższego, że w stosunku do członków rolniczej spółdzielni produkcyjnej istotne dla zaliczenia roku pracy do okresu zatrudnienia wymaganego do uzyskania renty inwalidzkiej lub emerytury, a także w drodze analogii w odniesieniu do kwalifikacji okresu zatrudnienia w rolniczej spółdzielni produkcyjnej jako okresu składkowego przy ustaleniu kapitału początkowego, jest przepracowanie w tym roku wymaganej liczby dniówek obrachunkowych, a nie faktyczny okres pozostawania w ubezpieczeniu. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r. sygn. II UK 255/11, LEX nr 1227191).

Za wystarczające jednak do wyliczenia okresu pracy w spółdzielni, wymaganego do uzyskania świadczeń w myśl art. 4 dekretu, należy uznać ustalenie, iż dany spółdzielca świadczył osobiście pracę na rzecz spółdzielni stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, po 8 godzin dziennie w kontrolowanym okresie, bowiem tak wyraźnie stanowi przepis dekretu mówiący o tym, co uważa się za dzień, miesiąc i rok pracy (podobnie Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 6 sierpnia 2013 r. sygn. III AUa 1756/12, LEX nr 1363265).

W rozpoznawanej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia czy możliwym jest przyjęcie okresu zatrudnienia wnioskodawcy w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N. od 1 stycznia 1991 roku do 14 listopada 1991 roku jako okresu składkowego oraz ustalenia czy przy obliczeniu kapitału początkowego możliwym jest przyjęcie wskazywanego przez niego wynagrodzenia za 1991 rok.

Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje niepewność, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

W ocenie Sądu przedstawione dowody pozwoliły ponad wszelką wątpliwość ustalić, że w okresie od 1 stycznia 1991 roku do 14 listopada 1991 roku wnioskodawca pozostawał w zatrudnieniu i był to okres składkowy, a nadto dokumentacja płacowa z Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w N., co prawda zachowana w sposób szczątkowy (zaświadczenie Rp 7, zestawienie dniówek obrachunkowych i zaświadczenie o wysokości dniówki obrachunkowej za 1991 roku) stanowiła wystarczający dowód do ustalenia rzeczywiście otrzymywanego przez wnioskodawcę wynagrodzenia w 1991 roku.

Wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału, z uwzględnieniem wynagrodzenia za ten rok, ustalony z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1984 -1993 wyniósł 137,43 % i okazał się wyższy od dotychczas przyjmowanego przez organ rentowy względem wnioskodawcy. Obliczony na jego podstawie kapitał początkowy wyniósł 166.115,29 zł

Wobec zatem ustalenia, że wyliczona wysokość kapitału początkowego jest bardziej korzystna, niż wyliczył organ rentowy, Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

J.L.