Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 maja 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. w Z., , po rozpoznaniu wniosku z dnia 20 listopada 2017 roku ustalił wnioskodawcy Z. C. wysokość emerytury i podjął jej wypłatę od dnia 1 listopada 2017 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia wartości kapitału początkowego wnioskodawcy uwzględniono 27 lat, 5 miesięcy okresów składkowych oraz 21 miesięcy dodanych zgodnie z art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z kolei do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawcy, organ rentowy uwzględnił wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych lat kalendarzowych, tj. z lat 1978-1987 ze wskaźnikiem wysokości kapitału początkowego wynoszącym 91,98 %. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wnioskodawcy w wysokości 521.813,36 zł, kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 26.696,13 zł została podzielona przez średnie dalsze trwanie życia, tj. 219,60 miesięcy. Wysokość emerytury obliczona według nowych zasad, zgodnie z art. 26 w/w ustawy wyniosła 2.497,77 zł. (decyzja k. 50-51v akta ZUS).

Od powyższej decyzji odwołanie złożył wnioskodawca wnosząc o ponowne przeliczenie emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 27 marca 2018 roku, sygn. akt VIII U 1596/17 zmieniono decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł., z dnia 3 lipca 2017 roku i przyznano mu prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2017 roku. W w/w postępowaniu ubezpieczony wykazał staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze ponad 19 lat. Odwołujący argumentował, iż po osiągnięciu wieku emerytalnego i uzyskaniu prawa do emerytury przez 5 lat jeszcze pracował. Zatem wysokość emerytury oraz kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego winna ulec zwiększeniu, gdyż pracował on jeszcze przez 5 lat po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ubezpieczony podnosił, iż zwiększenie wysokości emerytury jedynie o około 70 zł stanowi dla niego znaczną krzywdę i w jego ocenie jest niesłuszne (odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono, że do ustalenia wartości kapitału początkowego wnioskodawcy uwzględniono 27 lat, 5 miesięcy okresów składkowych oraz 21 miesięcy dodanych zgodnie z art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2017 poz. 1383). Z kolei do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawcy, organ rentowy uwzględnił wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych lat kalendarzowych, tj. z lat 1978-1987 ze wskaźnikiem wysokości kapitału początkowego wynoszącym 91,98 %. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wnioskodawcy w wysokości 521.813,36 zł, kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 26.696,13 zł została podzielona przez średnie dalsze trwanie życia, tj. 219,60 miesięcy. Wysokość emerytury obliczona według nowych zasad, zgodnie z art. 26 w/w ustawy wyniosła 2.497,77 zł (odpowiedź na odwołanie k. 4-4v).

W piśmie z dnia 18 lipca 2018 roku zatytułowanym „Aneks do odwołania” Z. C. złożył wniosek o rekompensatę z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych (pismo z dnia 18.07.2018 r. k. 8).

Na rozprawie w dniu 7 marca 2019 roku wnioskodawca kwestionował przyjęcie przez organ rentowy, zaniżonych w jego ocenie wysokości wynagrodzeń, za okres od 25 czerwca 1969 roku do sierpnia 1973 roku, kiedy był zatrudnionyw (...) Kombinacie Budowlanym, w oparciu o dokument (...). Ostatecznie pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, iż wnioskodawca z uwagi na brak dokumentu (...) za ten okres, nie będzie w stanie wykazać rzeczywistej wysokości uzyskiwanych wynagrodzeń, ale wniósł o przyznanie rekompensaty w związku z pracą w warunkach szczególnych. Nadto wnioskodawca wskazał, iż zaginęła mu legitymacja ubezpieczeniowa a w jego angażu nie było określonej stawki wynagrodzenia. Wskazał także, iż do ustalenia wysokości emerytury winno być przyjęte co najmniej przeciętne miesięczne wynagrodzenie z tego okresu (oświadczenia e-protokół z 7 marca 2019 roku 00:01:20, 00:06:31 i 00:07:20).

Ostatecznie pełnomocnik wnioskodawcy cofnął zarzut dotyczący nieprawidłowego przyjęcia wyangrodzeń za okres zatrudnienia w (...) Kombinacie Budowlanym (oświadczenie e-protokół z 7 marca 2019 roku 00:21:48).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca Z. C. urodził się w dniu (...).

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 3 lipca 2017 roku, po rozpoznaniu wniosku z dnia 20 czerwca 2017 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w Z., odmówił Z. C. prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczony na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

(decyzja z dnia 03.07.2017 r. k. 6-6v akta ZUS)

Na skutek odwołania wnioskodawcy od decyzji z dnia 3 lipca 2017 roku, wyrokiem z dnia 27 marca 2018 roku, sygn. akt VIII U 1596/17 Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł., z dnia 3 lipca 2017 roku i przyznał Z. C. prawo do emerytury od dnia 1 czerwca 2017 roku. W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki wymagane do przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach, gdyż wykazał staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 19 lat 7 miesięcy i 27 dni.

(wyrok z dnia 27.03.2018 r. wraz z uzasadnieniem k. 38-45 akta ZUS)

Wykonując wyrok sądu z dnia 27 marca 2018 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. w Z., decyzją z dnia 25 maja 2018 roku przyznał ubezpieczonemu emeryturę od dnia 1 czerwca 2017 roku, tj. od daty wskazanej w wyroku sądu. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawcy, organ rentowy uwzględnił wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych lat kalendarzowych, tj. z lat 1978-1987. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wnioskodawcy w wysokości 458.684,25 zł, kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 22.825,85 zł została podzielona przez średnie dalsze trwanie życia, tj. 223,10 miesięcy. Wysokość emerytury obliczona według nowych zasad, zgodnie z art. 26 w/w ustawy wyniosła 2.158,27 zł. Jednocześnie wypłata emerytury została zawieszona z uwagi na to, iż wnioskodawca kontynuuje zatrudnienie.

(decyzja z dnia 25.05.2018 r. k. 48-49 akta ZUS)

W dniu 20 listopada 2017 roku wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury.

(wniosek k.5 akt ZUS)

Decyzją z dnia 30 maja 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. w Z., po rozpoznaniu wniosku z dnia 20 listopada 2017 roku ustalił wnioskodawcy Z. C. wysokość emerytury i podjął jej wypłatę od dnia 1 listopada 2017 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Do ustalenia wartości kapitału początkowego wnioskodawcy uwzględniono 27 lat, 5 miesięcy okresów składkowych oraz 21 miesięcy dodanych zgodnie z art. 185 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z kolei do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego wnioskodawcy, organ rentowy uwzględnił wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych lat kalendarzowych, tj. z lat 1978-1987 ze wskaźnikiem wysokości kapitału początkowego wynoszącym 91,98 %. Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wnioskodawcy w wysokości 521.813,36 zł, kwota składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 26.696,13 zł została podzielona przez średnie dalsze trwanie życia, tj. 219,60 miesięcy. Wysokość emerytury obliczona według nowych zasad, zgodnie z art. 26 w/w ustawy wyniosła 2.497,77 zł.

(decyzja k. 50-51v akta ZUS)

Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury za okres od 25 czerwca 1969 roku do sierpnia 1973 roku przyjęto wynagrodzenie minimalne z uwagi na brak zaświadczeń o wynagrodzeniu. Wnioskodawca w okresie od 25 czerwca 1969 roku do sierpnia 1973 roku pracował w (...) Kombinacie Budowlanym w pełnym wymiarze czasu pracy. Ubezpieczony w całym okresie zatrudnienia wykonywał pracę na stanowisku zbrojarza. Za powyższy okres zatrudnienia, brak jest dokumentacji płacowej wnioskodawcy.

(okoliczność niesporna)

W dniu 9 listopada 2017 roku wnioskodawc złożył wniosek o przyznanie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym (wnioske k. 1-6 akt ZUS).

Decyzją z dnia 7 grudnia 2017 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu zaliczkę na poczet emerytury. Wysokość świadczenia ustalono przyjmując: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 26.696,13 zł; kwoę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 501.829,72 zł, średnie dalsze trwanie życia, tj. 219,60 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.406,77 zł.

(decyzja k.11-12 akt ZUS)

Decyzją z dnia 7 marca 2018 roku organ rentowy przeliczył ubezpieczonemu zaliczkę emeryturę, od dnia 20 listopada 2017 roku. Wysokość świadczenia ustalono przyjmując: kwotę składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego z uwzględnieniem waloryzacji w wysokości 26.696,13 zł; kwoę zwaloryzowanego kapitału początkowego w wysokości 501.829,72 zł, średnie dalsze trwanie życia, tj. 219,60 miesięcy. Wysokość emerytury wyniosła 2.406,77 zł.

(decyzja k.15-16).

Decyzją z dnia 29 maja 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. w Z., ponownie ustalił wnioskodawcy kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wysokości 139.710,23 zł.

(decyzja z dnia 29 maja 2018 r. k. 44-44v, obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 45 akta ZUS)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 26 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 z późn. zm.) emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 (podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183.

Zgodnie art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3.

Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12 (art. 174 ust. 1 ww. ustawy). Jak stanowi art. 174 ust. 2 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

W myśl ust. 3 ww. przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem przed dniem 1 stycznia 1999 roku. Natomiast ust. 7 art. 174 stanowi, że do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 analizowanego przepisu stanowi zaś, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku według określonego w ustawie wzoru. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 r., przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy (ust. 13).

Jeżeli okres, wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym, na podstawie przepisów prawa polskiego, jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu (ust. 3b).

Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja § 21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków – aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje wątpliwość, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru.

Należy podkreślić, że Sąd nie jest związany ograniczeniami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, co wynika z treści art. 473 k.p.c. i sprawia, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe.

W niniejszej sprawie Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej ze spornym okresem zatrudnienia wnioskodawcy, co dało podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonego. Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (ostatecznie w oparciu o wiarygodne i precyzyjne zeznania świadków). W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, brak jakichkolwiek podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia z okresu zatrudnienia ubezpieczonego w (...) Kombinacie Budowlanym w sposób niewątpliwy. Wnioskodawca, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, na którym zgodnie z art. 6 k.c. spoczywał ciężar dowodowy, nie tylko nie udowodnił swojego roszczenia w tym zakresie, ale takza nie zgłosił zadnych dowodów w tym zakresie, a nawet ostatecznie oświadczył, iż cofa ten zarzut.

Stosownie natomiast do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W postępowaniu sądowym ubezpieczony może korzystać z wszelkich środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty, w szczególności z dowodów dokumentów oraz z przesłuchania świadków (zob. wyrok SN z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 11/1998, poz. 342).

Należy zaznaczyć, że nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury, wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest obowiązkiem sądu, zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia, z urzędu, dowodów, zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r. (I CKU 45/96, LEX nr 29440). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r. (II UKN 244/98, LEX nr 37699), Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Podobny pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Łodzi, w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 października 2015 r., zapadłego w sprawie o sygn. akt III AUa 170/15 (LEX nr 1960732), wskazując, iż ujemne konsekwencje, związane z trudnościami w dokumentowaniu wysokości wynagrodzeń z lat odległych, nie powinny obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić wyłącznie na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ustawowym wymogiem jest, bowiem, wykazanie przez ubezpieczonego konkretnych kwot otrzymanych przez niego zarobków, jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie społeczne, przy czym nie może istnieć tu żaden stan niepewności co do wysokości.

W konsekwencji Sąd Okręgowy, kierując się treścią art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w pkt 1 wyroku, gdyż nie znalazł podstaw do uwzględnienia żądania odwołania z przyczyn wskazanych w niniejszym uzasadnieniu.

Odnośnie roszczenia o przyznanie rekompesaty – sąd przekazał to roszczenie do rozpoznania organowi rentowemu.

Stosownie do art. 2 pkt. 5 i art.21 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 664) rekompensata stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (tak M. Zieleniecki - Komentarz do art.21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX, por. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.03.2016 r., III AUa 1899/15 – LEX 2044406).

Zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 23 ust.1 i 2 powołanej ustawy ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Rekompensata będzie ustalana przy przyznawaniu emerytury - czyli po osiągnięciu 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę. Konieczne do tego jest jednak złożenie stosownego wniosku dołączonego do wniosku o emeryturę. Należy zatem oznaczyć, iż chodzi o świadczenie z rekompensatą ( formularz ZUS RP-1E).

Artykuł 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art. 21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wnioskodawca, co prawda wystąpił o przyznanie emerytury po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego. Nie złożył jednak nigdy ( do czasu niniejszego procesu) wniosku o naliczenie rekompensaty.

Zgodnie bowiem z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosi nowe żądanie dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, sąd przekazuje wniosek do rozpoznania organowi rentowemu.

W konsekwencji powyższego Sąd orzekła ja w pkt 2 wyroku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

18 III 2019 roku.