Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 lipca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił K. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 27 lipca 2018 r., która stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/decyzja k.186 - 187 plik I akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożył K. G. wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wraz z odsetkami ustawowymi z tytułu opóźnienia w wypłacie renty. W ocenie wnioskodawcy zaskarżona decyzja jest wadliwa , gdyż jego aktualny stan zdrowia i występujące u niego schorzenia ( tj. zakrzepica żył , choroby serca , nadciśnienie ) sprawiają, że jest on całkowicie niezdolny do pracy i nie może on podjąć pracy w wyuczonym zawodzie murarza. Ponadto K. G. podniósł, że z uwagi na wiek, stan zdrowia oraz wykształcenie nie może on przekwalifikować się do wykonywania innego zawodu. Zdaniem wnioskodawcy stan jego zdrowia nie uległ jakiejkolwiek poprawie od momentu wydania poprzedniej decyzji tj. od 2015 r.

/odwołanie k.3 - 4/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie. Pełnomocnik organu rentowego wskazał, że w okresie od 26 maja 2009 r. do 31 stycznia 2010 r. i od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. K. G. pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, a następnie od 1 lutego 2010 r. do 30 czerwca 2013 r. i od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2018 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 12 lipca 2018 r. nie uznał wnioskodawcy za niezdolnego do pracy, a po rozpatrzeniu sprzeciwu Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 27 lipca 2018 r. również nie uznała wnioskodawcy za niezdolnego do pracy. Tym samym decyzja organu rentowego jest prawidłowa, a wniosek o oddalenie odwołania uzasadniony.

/odpowiedź na odwołanie k.77 – 77 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca K. G. urodził się (...), legitymuje się wykształceniem zasadniczym w zawodzie murarza – tynkarza. W swojej karierze zawodowej pracował wyłącznie w wyuczonym zawodzie. W okresie od 26 maja 2009 r. do 31 stycznia 2010 r. i od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. K. G. pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, a następnie od 1 lutego 2010 r. do 30 czerwca 2013 r. i od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2018 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 6 czerwca 2018 r. K. G. złożył wniosek o dalszą rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k. 178 – 179 plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawcy : miażdżycę tętnic kończyn dolnych leczoną farmakologicznie, stan po trombektomii i plastyce tętnicy podkolanowej lewej w 2013 r., nadciśnienie tętnicze kontrolowane farmakologicznie, stan po zapaleniu żył układu głębokiego (...) w 2008 r., stan po częściowej meniscectomii MM kolana lewego w 2009 r. Orzeczeniem z dnia 12 lipca 2018 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/opinia lekarska z dnia 12 lipca 2018 r. k.44 – 45 plik II akt ZUS, orzeczenie k.182 – 183 plik I akt ZUS/

W związku ze zgłoszonym sprzeciwem od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, sprawa K. G. została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS.

/okoliczność bezsporna/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niego : miażdżycę tętnic kk dolnych z zachowanym przepływem – leczoną farmakologicznie, stan po trombektomii i plastyce tętnicy podkolanowej lewej w 2013 r., przebyte zapalenie żył głębokich lewej kończyny dolnej w 2008 r., nadciśnienie tętnicze z zajęciem serca, poddające się leczeniu, bez klinicznych cech niewydolności krążenia. Orzeczeniem z dnia 27 lipca 2018 r. Komisja Lekarska ZUS uznała, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

/opinia lekarska z dnia 27 lipca 2018 r. k.50 – 52 plik II akt ZUS, orzeczenie k.184 - 185 plik I akt ZUS/

Powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS legło u podstaw wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżonej decyzji.

/decyzja k.186 - 187 plik I akt ZUS/

Przeprowadzonym badaniem kardiologicznym stwierdzono u wnioskodawcy: wadę serca pod postacią dwupłatkowej zastawki aortalnej i stenozy (zwężenie zastawki aortalnej stopnia umiarkowanego, gradient 36 mmHg) , nadciśnienie tętnicze leczone farmakologicznie (wyrównane), stan po przebytym zapaleniu żyły lewej kończyny dolnej (2008r.), stan po zatorze lewej tętnicy podkolanowej (2013r.), stan po złamaniu prawej kości piszczelowej leczonej zabiegowo (1999r.) , stan po zabiegowym leczeniu stawu kolanowego (2009r.) nikotynizm w wywiadzie. Wnioskodawca, pomimo relatywnie dobrego ogólnego stanu jest obciążony poważnymi schorzeniami kardiologicznymi. Ma rozpoznane nadciśnienie tętnicze oraz wadę serca pod postacią dwupłatkowej zastawki aortalnej z towarzyszącą stenozą (tj. zwężeniem) tej zastawki. Jako datę powstania niezdolności (z powodów kardiologicznych) należy wskazać 11 kwietnia 2018 r. - tj. data badania ECHO - tj. USG serca. W badaniu tym (ECHO z dnia 11 kwietnia 2018 r. ) stwierdzono progresję wady serca - obecnie stwierdza się dwupłatkową zastawkę aortalną i zwężenie zastawki aortalnej (stenoza) z gradientem 36mmHg. Dodatkowo oceniana funkcja skurczowa mięśnia LK w zakresie normy (oszacowana frakcja wyrzutowa 60% - NORMA). W chwili obecnej wnioskodawca nie jest kwalifikowany do kardiochirurgicznego zabiegu operacyjnego - wada do obserwacji, ma zaleconą okresową kontrolę w Poradni kardiologicznej. Z innych chorób kardiologicznych u wnioskodawcy należy wymienić nadciśnienie tętnicze - jednak w zestawieniu z głównym rozpoznaniem nie stanowi to problemu. Jest leczony farmakologicznie z dobrym wynikiem (co jest niezmiernie ważne w aspekcie wady serca). Przy aktualnych czynnikach ryzyka, aktualnych rozpoznaniach chorobowych to ryzyko niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych pozostaje wysokie. Biorąc pod uwagę poziom kwalifikacji oraz całościowy stan kliniczny należy uznać, że wnioskodawca z jest częściowo niezdolny do pracy z przyczyn kardiologicznych w okresie od 11 kwietnia 2018 r. ( data badania ECHO potwierdzającego progresję wady serca) okresowo do 31 grudnia 2019 r.

/opinia biegłego sądowego kardiologa R. G. k. 88 – 91/

Stan ogólny badanego jest dobry. Budowa ciała prawidłowa, stan odżywienia dobry. Postawa i chód są prawidłowe. Skłon do przodu niepełny -20cm. Skóra czysta, słabo widoczne blizny prawej goleni, blizna lewej goleni po trombektomii, węzły chłonne niepowiększone. Głowa symetryczna, bez blizn i zniekształceń. Tarczyca niepowiększona. Klatka piersiowa symetryczna, dobrze ruchoma, bez blizn i zniekształceń, prawidłowo wysklepiona. Szmer pęcherzykowy jest dobrze słyszalny nad polami płucnymi. Czynność serca miarowa, tony ciche. Brzuch miękki, niebolesny na ucisk, bez oporów patologicznych i bez objawów otrzewnowych. Wątroba i śledziona nie są powiększone. Trzustka niebolesna na ucisk. Wstrząsanie okolic lędźwiowych niebolesne. Otwory przepuklinowe wolne. Tętnice szyjne: tętno dobrze wyczuwalne, bez szmerów naczyniowych. Tętnice kończyn górnych: tętno dobrze wyczuwalne, bez szmerów naczyniowych Badanie tętna na aorcie brzusznej i tętnicach kończyn dolnych: aorta (tętno dobrze wyczuwalne), tętnica udowa (tętno dobrze wyczuwalne w obu kończynach), tętnica podkolanowa (tętno dobrze wyczuwalne w prawej kończynie i słabo wyczuwalne w lewej kończynie), tętnicza piszczelowa przednia (tętno dobrze wyczuwalne w prawej kończynie i słabo wyczuwalne w lewej kończynie) , tętnica piszczelowa tylna (tętno dobrze wyczuwalne w prawej kończynie i śladowo w lewej kończynie). Bez zmian troficznych niedokrwiennych w zakresie obu kończyn dolnych, skóra lewej stopy ciepła. Układ żylny: żylaki obu kończyn dolnych, bez obrzęków, bez zmian troficznych żylnych. U wnioskodawcy rozpoznano: miażdżycę zarostową tętnic biodrowych i kończyn dolnych bez zwężeń istotnych hemodynamicznie, przewlekłą niedrożność obwodową lewej tętnicy podkolanowej, przewlekłe niedokrwienie lewej kończyny dolnej o nieznacznym stopniu nasilenia, trombektomię lewej tętnicy podkolanowej w lipcu 2013 r. oraz plastykę boczną lewej tętnicy podkolanowej z naszyciem łaty żylnej pobranej z pnia lewej żyły odpiszczelowej wielkiej, żylną chorobę zakrzepowo - zatorową przebytą w 2008 r., pozakrzepową niewydolność żył głębokich lewej kończyny dolnej w stopniu zaawansowania C 2 w sześciostopniowej skali (...), wadę serca pod postacią dwupłatkowej zastawki aortalnej i zwężenia tej zastawki, nadciśnienie tętnicze, przewlekły nikotynizm w wywiadzie. Stopień naruszenia sprawności organizmu z przyczyn chirurgicznych, w odniesieniu do posiadanych kwalifikacji nie powoduje obecnie u wnioskodawcy długotrwałej niezdolności do pracy.

/opinia biegłego chirurga naczyniowego M. G. k.94 – 94 odwrót/

Wnioskodawca posiada wymagane okresy ubezpieczeniowe .

/okoliczność bezsporna/

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia Lekarza Orzecznika i Komisji Lekarskiej ZUS, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich.

W toku postępowania wnioskodawca zakwestionował ustalenia Komisji Lekarskiej ZUS wskazujące, że nie jest on niezdolny do pracy.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawcy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych specjalistów w dziedzinie: kardiologii R. G. (2) oraz chirurgii naczyniowej M. G. (2).

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawcy. Określili schorzenia występujące u wnioskodawcy oraz ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych.

Wskazać należy, że o ile ze złożonej przez specjalistę w dziedzinie chirurgii naczyniowej opinii wynikało, że schorzenia występujące u wnioskodawcy nie powodują stwierdzenia u niego istnienia stanu częściowej niezdolności do pracy, o tyle specjalista w dziedzinie kardiologii wskazywał, że schorzenia natury kardiologicznej stanowią podstawę do stwierdzenia istnienia u wnioskodawcy stanu niezdolności do pracy. Co jednak istotne, biegły R. G. (2) szczegółowo wyjaśnił występujące aktualnie u wnioskodawcy czynniki ryzyka i ich wpływ na ocenę jego zdolności do pracy. W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego R. G. (2) daje zatem pełny obraz zdrowia wnioskodawcy.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego kardiologa. Wskazać bowiem należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, nie publ.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz.1270) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawca jest zdolny do wykonywania pracy w dotychczasowy pełnym zakresie, czy jego kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu. W wyroku z dnia 8 września 2014 roku (I UK 431/14, Legalis nr 1330112) Sąd Najwyższy wskazał, iż „doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy (której definicję zawiera art.12 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. R. legis wyodrębnienia tej przesłanki stanowi wyeliminowanie sytuacji, w których ubezpieczeni o wyższych kwalifikacjach po utracie zdolności do ich zarobkowego wykorzystania zmuszeni byliby podjąć pracę niżej kwalifikowaną, do której zachowali zdolność, wobec braku środków do życia.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika wprawdzie, że stan ogólny organizmu wnioskodawcy jest relatywnie dobry, to jednak występujące u niego poważne schorzenia natury kardiologicznej, a w szczególności wada serca pod postacią dwupłatkowej zastawki aortalnej z towarzyszącą stenozą (tj. zwężeniem) tej zastawki skutkuje u wnioskodawcy istotnym naruszeniem sprawności jego organizmu i wysokim ryzykiem wystąpienia u niego niekorzystnych zdarzeń sercowo-naczyniowych, a w konsekwencji częściową niezdolnością do pracy z przyczyn kardiologicznych w okresie od 11 kwietnia 2018 r. ( data badania ECHO potwierdzającego progresję wady serca) okresowo do 31 grudnia 2019 r.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84, Legalis nr 49256). Przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)).

Reasumując, biegły kardiolog w swoich wnioskach końcowych precyzyjnie uzasadnił tezę, zgodnie z którą wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy od 11 kwietnia 2018 r. (data badania ECHO potwierdzającego progresję wady serca) okresowo do 31 grudnia 2019 r.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Ponieważ wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie renty 6 czerwca 2018 roku, niezdolność do pracy istniała od 11 kwietnia 2018 roku, a do 30 czerwca 2018 roku ubezpieczony miał już przyznane prawo do renty Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał K. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, okresowo od 1 lipca 2018 roku do 31 grudnia 2019 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS z aktami rentowymi.

8 IV 2019 roku.

S.B.