Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 czerwca 2017r. skierowanym przeciwko Województwu (...) powód W. R. wniósł o zasądzenie od pozwanej wynagrodzenia należnego mu z tytułu zawartej pomiędzy nim a Wojewódzkim Zarządem Melioracji i (...) w Ł. mieszczącym się przy ul. (...) w Ł. (pozew k. 3 – 12, pismo k. 113, umowa k. 17). W dniu 30 sierpnia 2017r. powód uzyskał wydany w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty, od którego sprzeciw wniosło pozwane Województwo wskazując jednocześnie jako adres do doręczeń adres Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i (...) w Ł. (nakaz zapłaty k. 115, sprzeciw k. 119). Ostatnie, przeznaczone dla pełnomocnika pozwanej pismo sądowe zawierające odpis opinii biegłego odebrane zostało pod wskazanym przez niego adresem do doręczeń w dniu 16 marca 2018r. (dowód doręczenia k. 292). Kolejne, przeznaczone dla niego wezwanie na termin rozprawy wyznaczony na dzień 24 września 2018r. powróciło już do sądu awizowane (zarządzenie k. 294, awizo k. 301). Na terminie w dniu 24 września 2018r. rozprawę zamknięto odraczając termin publikacji na dzień 8 października 2019r. (protokół rozprawy k. 307, protokół z ogłoszenia wyroku k. 310). Na powyższym posiedzeniu ogłoszono wyrok zasądzający częściowo dochodzoną w sprawie należność od pozwanego Województwa (...) (wyrok k. 311).

W dniu 31 grudnia 2018r. pełnomocnik pozwanej wystąpił o przywrócenie terminu do złożenia wniosku sporządzenie uzasadnienia i doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, ewentualnie o przywrócenie terminu do złożenia apelacji wprost od wyroku z dnia 8 października 2018r. Uzasadniając powyższy wniosek pełnomocnik pozwanej wskazał na zmianę przepisów skutkującą koniecznością wstąpienia do sprawy w miejsce pozwanej począwszy od dnia 1 stycznia 2018r. Państwowego Gospodarstwa (...) w W.. We wniosku powyższym wyrażono przekonanie, iż następstwem powyższej zmiany stanu prawnego była utrata z mocy prawa statusu strony przez dotychczasowego pozwanego – Województwo (...) (wniosek o przywrócenie terminu k. 352 – 355).

Odpowiadając na powyższy wniosek pełnomocnik powoda w piśmie z dnia 22 stycznia 2019r. jak również na terminie rozprawy w dniu 25 lutego 2019r. zaoponował przeciwko niemu, wskazał bowiem, iż wbrew zapatrywaniu wyrażonemu przez pełnomocnika pozwanej powołana przez niego zmiana przepisów nie powodowała bynajmniej automatycznym usunięciem Województwa (...) z wszczętego przeciwko niemu procesu jako strony pozwanej, wskazał również, iż w toku powyższego procesu, przeznaczona dla pozwanej korespondencja kierowana była cały czas na adres przez nią wskazany umożliwiając jej tym samym powzięcie wiedzy o dacie ostatniego terminu rozprawy jak i terminie, na który odroczona została publikacja wyroku, to zaś wyklucza zakwalifikowanie przekroczenia terminu do wystąpienia przez pozwaną z wnioskiem o uzasadnienie wyroku jako spowodowanego okolicznościami przez nią niezawinionymi (pismo k. 381 – 383).

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do brzmienia przepisu art. 534 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo Wodne, z dniem wejścia w życie powyższej ustawy, to jest z dniem 1 stycznia 2018r., utworzone na mocy art. 525 ust. 2 wspomnianej ustawy Państwowe Gospodarstwo (...) przystępują do toczących się postępowań sądowych, w których stronami są między innymi marszałkowie województw, a dotyczących spraw wynikających z przepisów poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne. Podmiotowi powyższemu przepis art. 239 powołanej wyżej ustawy nadał status państwowej osoby prawnej posiadającej zgodnie z art. 258 ust. 1 i 3 uprawnienia do reprezentowania Skarbu Państwa i działania w imieniu i na jego rzecz w sprawach dotyczących kwestii związanych z wodami płynącymi. Nadto mocą art. 526 wspomniana ustawa powierzyła Wodom Polskim wykonywanie zadań marszałków województw związanych z utrzymaniem wód. Dalej, w art. 528 ust. 1 i 3 powierzyła ona reprezentowanie Skarbu Państwa oraz wykonywanie uprawnień właścicielskich Skarbu Państwa m.in. w stosunku do stanowiących własność Skarbu Państwa wód, co do których uprawnienia te dotychczas (tj. w Prawie wodnym z 2001 r.) wykonywał marszałek województwa.

Podzielić należało zatem w całej rozciągłości wyrażone we wniosku o przywrócenie terminu stanowisko pełnomocnika pozwanej, wedle którego w sprawie niniejszej po stronie pozwanej winien pojawić się nowy podmiot - Wody Polskie. Okoliczność powyższa nie przesądza jednak sama w sobie o zasadności wniosku o przywrócenie terminu do wystąpienia z żądaniem doręczenia pełnomocnikowi pozwanej odpisu wyroku wraz z jego uzasadnieniem. Dokonując oceny zasadności powyższego wniosku mieć należało na względzie, iż o ile w myśl art. 536 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. nowo utworzony podmiot – Wody Polskie stał się stroną umowy, z której powód wywodził dochodzone w sprawie roszczenia, a zatem pojawić się winien jako strona wytoczonego przez powoda procesu, to sytuacja taka nie oznacza utraty przymiotu strony przez dotychczasowego pozwanego – Województwo (...). Przede wszystkim stwierdzić należy, iż zmiana stanu prawnego spowodowana wejściem w życie ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo Wodne nie skutkowała utratą bytu prawnego przez dotychczas pozwanego – Województwo (...), który to podmiot istnieje w dalszym ciągu. W świetle powyższego jako okoliczność pozbawioną znaczenia ocenić należało podnoszony przez pełnomocnika pozwanej fakt likwidacji jednostki organizacyjnej pozwanego Województwa w postaci mieszczącego się w Ł. przy ul. (...) Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i (...) w Ł., która to jednostka nie mając zdolności sądowej nie była nigdy stroną zainicjowanego przez powoda procesu. Zarząd Melioracji i (...), który zawarł umowę z powodem, był jedynie samorządową jednostką budżetową podporządkowaną Zarządowi Województwa, realizował zatem swoje zadania w imieniu Marszałka Województwa, zadania te zaś wynikały z wykonywania przez Marszałka Województwa uprawnień właścicielskich do stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa. Jednostka ta wykonywała w imieniu Województwa (...) i Marszałka Województwa zadania z zakresu administracji rządowej i samorządowej określonych w ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.; dalej: p.w. z 2001 r.), w tym programowanie, planowanie i nadzorowanie wykonywania urządzeń melioracji wodnych podstawowych (pkt 11 lit. b).

Co prawda w umowie nie zostało wskazane, czy podmiot ten reprezentuje Województwo, czy Skarb Państwa, jednak nie może ulegać żadnych wątpliwości, że Zarząd Melioracji i (...) w Ł. występowała jako jednostka samorządu Województwa. Na gruncie postępowania cywilnego jednostka ta i tak nie mogła uzyskać statusu strony, bowiem jako jednostka organizacyjna uregulowana w art. 8 ust. 1 u.s.w. nie była osobą prawną, nie posiadała również zdolności sądowej. W związku z funkcjonowaniem takiej jednostki pozywać mogło albo też być pozywane jedynie województwo jako osoba prawna, której jest to jednostka organizacyjna.

Wobec dalszego istnienia podmiotu pozwanego – Województwa (...) nie sposób przyjąć, aby zmiana stanu prawnego wywołana wejściem w życie ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo Wodne skutkująca jedynie utratą legitymacji biernej przez dotychczasowego pozwanego pociągać miała jednocześnie skutek w postaci przewidzianej przepisem art. 174 par. 1 pkt 1 kpc. utraty przez niego zdolności sądowej i obligatoryjnym zawieszeniem postępowania z jego udziałem, następnie zaś jego podjęciem na podstawie art. 180 par. 1 pkt 2 kpc. z udziałem następcy prawnego w osobie Wód Polskich. Potwierdzeniem słuszności prezentowanego wyżej stanowiska – na co słusznie zwróciła uwagę strona powodowa – jest redakcja przepisu art. 534 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2017r. Prawo Wodne przewidującego jedynie przystąpienie przez Wody Polskie do prowadzonych dotychczas z udziałem marszałków województw postępowań sądowych nie zaś wstąpienie przez nowo utworzony podmiot w miejsce strony, po której dotychczas występować marszałek województwa. Jak wskazano w związku z powyższym w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 14 sierpnia 2018r. w sprawie III Ca 9/18

„Zważywszy (…) na okoliczność, że Wody Polskie z mocy art. 527 Prawa Wodnego z 2017 r. nie przejmują dotychczasowych zobowiązań marszałków województw, a regulacja art. 534 ust. 5 tejże ustawy nakazuje im przystąpienie do procesu, uznać należy, że w sporach sądowych wszczętych przez wejściem w życie Prawa Wodnego z 2017 r. dotychczas pozwany podmiot, z którego działalnością wiązało się roszczenie, zachowuje status pozwanego (…).

Podzielić należało tym samym również w pozostałej części stanowisko pełnomocnika powoda, iż zmiana stanu prawnego, jaka dokonała się z dniem 1 stycznia 2018r. nie skutkowała ustaniem dla pozwanej obowiązków przewidzianych przepisem art. 136 par. 1 i 2 kpc., wedle którego, strony i ich przedstawiciele mają obowiązek zawiadamiać sąd o każdej zmianie swego zamieszkania, w razie zaś zaniedbania tego obowiązku pismo sądowe pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest sądowi znany. W świetle powołanej wyżej regulacji podzielić należało stanowisko pełnomocnika powoda, wedle którego negatywne konsekwencje wynikające z zaniedbania wskazania sądowi aktualnego adresu, pod który kierowana miałaby być przeznaczona dla niego korespondencja, obciążają wyłącznie pełnomocnika pozwanej. To zaś oznacza z kolei, iż zaniedbaniu powyższemu przypisać należało niewiedzę pełnomocnika pozwanej o terminie rozprawy wyznaczonej na dzień 24 września 2018r., a w konsekwencji zaś również nieznajomość terminu posiedzenia, na który odroczona została publikacja wydanego w sprawie wyroku. Z powyższych względów, złożony w dniu 31 grudnia 2018r. wniosek, jako wniesiony z przekroczeniem terminu przewidzianego przepisem art. 328 par. 1 kpc., podlegał odrzuceniu na podstawie powołanego wyżej przepisu.

Z/ odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego