Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 1756/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 16 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska

Protokolant: Paulina Lebowska

po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 2019 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa F. S., M. R.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powodów F. S., M. R. kwotę 3198,00 zł (trzy tysiące sto dziewięćdziesiąt osiem złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 maja 2017 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów kwotę 1047,47 zł (jeden tysiąc czterdzieści siedem złotych czterdzieści siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XI GC 1756/18

UZASADNIENIE

(sprawa rozpoznawana w postępowaniu zwykłym)

Pozwem z dnia 28 sierpnia 2018 r. powodowe M. R. i F. S. wnieśli przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnieni liczonymi od dnia 15 maja 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż dnia 22 stycznia 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. nr rej. (...) należący do S. K.. Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) spółką akcyjną w W.. Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne. Na czas naprawy, poszkodowany dnia 23 stycznia 2017 r. zawarł z M. R. i F. S. umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. nr rej. (...). W Umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 200 zł netto. Poszkodowany zwrócił powodom wynajęty pojazd po 22 dniach tj. dnia 13 lutego 2017 r. Następnie dnia 13 lutego 2017 r. poszkodowany zawarł z powodami kolejną umowę najmu pojazdu marki M. nr rej. (...), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 350 zł netto/doba. Najem pojazdu został zakończony dnia 8 marca 2017 r. (23 dni). Dnia 31 marca 2017 r. powodowie wystawili na rzecz poszkodowanego fakturę VAT na łączną kwotę 15 313,50 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego przez łączny okres 45 dni, przy czym, przez okres 22 dni przy stawce 200 zł netto, zaś przez okres 23 dni, przy stawce 350 zł netto. Tego samego dnia poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której zbył na rzecz powodów wierzytelność przysługującą mu z tytułu wystawionej faktury VAT w stosunku do (...) spółki akcyjnej w W..

Powodowie dokonali zgłoszenia wierzytelności ubezpieczycielowi, który decyzją z dnia 22 stycznia 2017 r. przyznał odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego w kwocie 6297,60 zł brutto, uznając za uzasadniony okres najmu 32 dni, przy zweryfikowanej dobowej stawce najmu do kwoty 196,80 zł netto.

Na skutek skierowanego wezwania do zapłaty, ubezpieczyciel decyzją z dnia 7 czerwca 2017 r. przyznał powodom dopłatę do odszkodowania w kwocie 1574,40 zł, uznając za uzasadnioną dobową stawkę najmu w kwocie 200 zł netto, łączna wypłacona kwota tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wynosiła 7872 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 3 września 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem powodów.

W przepisanym terminie pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, iż zastosowana przez powodów stawka najmu pojazdów zastępczych została znacznie zawyżona, zaś okres najmu pojazdu zastępczego uległ nieuzasadnionemu wydłużeniu. Pismem z dnia 8 lutego 2017 r. poinformowano poszkodowanego o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej, zaś w dniu 23 lutego 2017 r. dokonano wypłaty odszkodowania tytułem szkody całkowitej. W ocenie pozwanego uzasadniony okres najmu winien wynosić 32 dni tj. do dnia wypłaty odszkodowania powiększonego o dzień na zagospodarowanie wraku oraz nabycie nowego pojazdu. Poszkodowany miał 2 tygodnie na zorganizowanie sprzedaży wraku i zakup nowego pojazdu.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 22 stycznia 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. nr rej. (...) należący do S. K.. Po kolizji pojazd nie nadawał się do jazdy.

Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w W.. Nie było żadnych wątpliwości co do osoby sprawcy.

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy szkody, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

Poszkodowany potrzebował pojazdu w związku z prowadzoną działalnością, używał pojazdu celem dojazdu do klientów, woził nim również części do legalizacji.

Dowód:

- druk zgłoszenia szkody z dnia 22 stycznia 2017 r. k. 12-15;

- akta szkody nr 1003400, płyta CD k. 90;

- zeznania świadka S. K. k. 104;

Dnia 23 stycznia 2017 r. poszkodowany zawarł z M. R. i F. S. umowę najmu pojazdu zastępczego marki S. nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły dobowa stawkę najmu na kwotę 200 zł netto.

Tego samego dnia poszkodowany udzielił F. S. pełnomocnictwa do zastępowania go w toku postępowania likwidacyjnego.

Dowód:

- umowa najmu z dnia 23 stycznia 2017 r. k. 18;

- pełnomocnictwo z dnia 23 stycznia 2017 r. k. 37;

- zeznania świadka S. K. k. 104;

Dnia 31 stycznia 2017 r. sporządzono kalkulację kosztów naprawy pojazdu marki V. nr rej. (...), w której ustalono koszt naprawy ww. pojazdu na kwotę 51 168,92 zł, kwalifikując szkodę w pojeździe jako całkowitą, ustalając wartość pojazdu na kwotę 24 300 zł, wartość pozostałości pojazdu na kwotę 5200 zł, ustalając wysokość szkody na kwotę 19 100 zł.

Dowód:

- kosztorys nr (...) k. 23-30;

- wyliczenie szkody k. 31-32;

- karta kontrolna szkody k. 33-36;

- zeznania świadka S. K. k. 104;

Wiadomością e-mail z dnia 8 lutego 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy poinformował pełnomocnika powoda o dokonanych ustaleniach co do wysokości szkody oraz zakwalifikowania szkody jako szkody całkowitej.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 8 lutego 2017 r. k. 69;

- wyliczenie szkody k. 70;

Dnia 13 lutego 2017 r. poszkodowany zwrócił powodom wynajęty pojazd marki S. nr rej. (...), następnie zawarł z powodami kolejną umowę najmu pojazdu zastępczego marki M. nr rej. (...). W umowie najmu strony ustaliły dobową stawkę najmu na kwotę 350 zł netto.

Dowód:

- potwierdzenie zwrotu pojazdu z dnia 13 lutego 2017 r. k. 19;

- umowa najmu z dnia 13 lutego 2017 r. k. 20;

- zeznania świadka S. K. k. 104;

Przelewem z dnia 23 lutego 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy wypłacił odszkodowanie w kwocie 19 100 zł tytułem szkody całkowitej. Decyzją z dnia 27 lutego 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy przyznał odszkodowanie tytułem szkody całkowitej w kwocie 19 100 zł.

Dowód:

- potwierdzenie przelewu z dnia 23 lutego 2017 r. k. 72;

- decyzja AVIVA z dnia 27 lutego 2017 r. k. 38;

Dnia 8 marca 2017 r. poszkodowany zwrócił powodom wynajęty pojazd, wynajęty pojazd wykorzystywany był przez poszkodowanego w celach dojazdów do pracy, nadto poszkodowany oświadczył, iż ubezpieczyciel sprawcy szkody nie zaoferował poszkodowanemu zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.

Ubezpieczyciel nie oferował pomocy w zbyciu wraku, wrak został sprzedany za ok. 2000 zł, jego sprzedaż wymagała czasu. Poszkodowany kupił nowy pojazd w kwietniu 2017 r., w okresie pomiędzy zwrotem pojazdu zastępczego a nabyciem nowego pojazdu pożyczał samochód od dzieci, co wcześniej nie było możliwe.

Dowód:

- potwierdzenie zwrotu pojazdu z dnia 8 marca 2017 r. k. 21;

- oświadczenia poszkodowanego z dnia 8 marca 2017 r. k. 16-17;

- zeznania świadka S. K. k. 104;

Pismem z dnia 22 marca 2017 r. powodowie wezwali pozwane towarzystwo ubezpieczeń do wskazania oferenta który dokona zakupu pozostałości pojazdu marki V. nr rej. (...) z kwotę 5200 zł w terminie 7 dni, pod rygorem uznania, iż pozwany wyraża zgodę na zbycie pojazdu za najwyższą cenę uzyskaną na rynku.

Dowód:

- pismo z dnia 22 marca 2017 r. k. 39;

Dnia 31 marca 2017 r. poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na rzecz powodów wierzytelność przysługująca mu w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody - (...) spółki akcyjnej w W., z tytułu szkody z dnia 22 stycznia 2017 r., w szczególności z tytułu faktury VAT za najem pojazdu zastępczego nr FS (...).

Dowód:
- umowa cesji wierzytelności z dnia 31 stycznia 2017 r. k. 55;

Pismem z dnia 14 kwietnia 2017 r. powodowie dokonali zgłoszenia wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego w łącznej kwocie 15 313,50 zł.

Dowód:

- pismo z dnia 14 kwietnia 2017 r. k. 40;

Decyzją z dnia 9 maja 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał powodom odszkodowanie w kwocie 6297,60 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego, uznając za uzasadniony okres najmu 32 dni, przy zweryfikowanej stawce dobowej najmu w kwocie 196,80 zł brutto.

Dowód:

- decyzja AVIVA z dnia 9 maja 2017 r. k. 41;

- cennik stawek najmu k. 73-76;

Pismem z dnia 25 maja 2017 r. powodowie wezwali ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty pozostałej kwoty odszkodowania w wysokości 9015,90 zł w terminie 7 dni.

Dowód:

- pismo z dnia 25 maja 2017 r. k. 42-43;

- załączniki k. 47-54;

- dowód nadania i doręczenia k. 44;

Decyzją z dnia 7 czerwca 2017 r. pozwane towarzystwo ubezpieczeń przyznało powodom dopłatę do odszkodowanie w kwocie 1574,40 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego oraz 4200 zł tytułem dopłaty do demontażu pojazdu.

Dowód:

- decyzja AVIVA z dnia 7 czerwca 2017 r. k. 45;

Pismem z dnia 19 czerwca 2017 r. pozwany poinformował powodów o przyznanym odszkodowaniu w kwocie 1574,40 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego wobec uznania stawki najmu w wysokości 200 zł netto za uzasadnioną.

Dowód:

- pismo z dnia 19 czerwca 2017 r. k. 46;

Stawki za wynajem pojazdu zastępczego na rynku (...) w klasie pojazdów odpowiadających marce uszkodzonego pojazdu V. (...), czyli pojazdu typu (...) z segmentu E” przy założeniu wynajmu na okres ponad 14 dni, gdyż taki czas można było przewidzieć w szkodach całkowitych, jak w omawianym przypadku, a także przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach i przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW na początku roku 2017 r. wynosiły w opcji z limitem kilometrów 254-445 zł netto, średnio 366 zł netto/doba. W opcji bez limitu kilometrów 215-644 zł netto, średnio 366 netto/doba. Stawki za wynajem pojazdu marki S. (...) (jak pierwszy wynajęty przez poszkodowanego), czyli pojazdu klasy C wynosiły w opcji z limitem kilometrów 135-164 zł netto, średnio 148 zł netto/doba, zaś w opcji bez limitu kilometrów 164-214 zł netto, średnio 177 zł netto/doba. Stawka najmu zastosowana przez powodów przy rozliczeniu najmu pojazdu marki S. wynosząca zgodnie z umową 200 zł netto, mieściła się w przedziale stawek stosowanych ówcześnie na rynku lokalnym przy wynajmach pojazdów z segmentu C w opcji bez limitu kilometrów.

Stawki za wynajem pojazdu marki M. (...) (jak drugi wynajęty przez poszkodowanego), czyli pojazdu typu (...) z segmentu C” wynosiły w opcji bez limitu kilometrów 160-229 zł netto, średnio 187 zł netto/doba, zaś w opcji z limitem kilometrów 180-259 zł netto, średnio 207 zł netto doba.

Stawka zastosowana przez powodów przy rozliczeniu najmu pojazdu marki M. (...) wynosząca zgodnie z umową 350 zł netto, nie mieściła się w przedziale stawek akceptowalnych ówcześnie na rynku lokalnym, przekraczając zakres stawek w opcji bez limitu kilometrów o 35 %, jednocześnie stawka ta mieściła się w zakresie stawek stosowanych ówcześnie dla najmu pojazdów z klasy (...) i (...) z klasy E” jak uszkodzony pojazd V. (...).

Dowód:

- opinia biegłego sadowego W. S. k. 110-128, 162;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w części.

Jego podstawę prawną stanowi przepis art. 822 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie z § 4 art. 822 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Dla przyjęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela konieczne jest zaistnienie przesłanek odpowiedzialności, a więc zdarzenia, z którym umowa wiąże obowiązek odszkodowawczy, powstania szkody oraz związku przyczynowego między zdarzeniem sprawczym a faktem, z którego szkoda wynika, przy czym zgodnie z art. 361 k.c. powinien to być adekwatny związek przyczynowy.

W rozpoznawanej sprawie niespornym był fakt zawarcia przez sprawcę zdarzenia umowy ubezpieczenia OC z pozwanym i zaistnienie powodującego szkodę zdarzenia, za które odpowiadała osoba ubezpieczona. Z kolei legitymacja powodów do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z przedłożonej przez nich umowy cesji oraz art. 509 i 510 k.c., zgodnie z którymi wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Spór między stronami dotyczył wysokości dziennej stawki najmu pojazdu zastępczego oraz uzasadnionego okresu najmu. W judykaturze utrwalony jest pogląd, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (por. uchwała SN z 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03 i wskazane w jej uzasadnieniu orzecznictwo), zaś poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania warsztatów oferujących najniższe ceny prac naprawczych. To samo należy odnieść do obowiązku poszukiwania przez poszkodowanego firmy, oferującej najem pojazdu zastępczego w najniższych cenach. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy poszkodowanemu zarzucić można naruszenie wynikającego z art. 354 § 2 k.c. obowiązku współpracy z dłużnikiem, lub działanie sprzeczne z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym poszkodowany jest zobowiązany zapobieżeniu zwiększenia się szkody, a więc sytuacja, w której poszkodowany świadomie lub przez niedbalstwo wybrał zakład oferujący usługi w zawyżonych cenach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 r., I CKN 1466/99).

W niniejszej sprawie z opinii biegłego wynika, że cena drugiego z wynajętych samochodów była znacząco wyższa, niż średnie ceny rynkowe dla tej klasy pojazdu ( (...) klasy C). Jak wskazał biegły, ceny dla tego typu auta wynoszą 160-229 zł netto, średnio 187 zł netto, podczas gdy stawka zastosowana przez powodów to 350 zł netto. Nie można w ocenie Sądu uwzględnić żadnych dopłat, związanych z brakiem limitu kilometrów, możliwością korzystania z auta przez dodatkowego kierowcę czy możliwością wyjazdu za granicę – gdyż z zeznań poszkodowanego nie wynika, że istniała potrzeba zastosowania którejkolwiek z tych opcji. Wobec tego Sąd przyjął, że zastosowanie winna mieć stawka 200 zł netto – taka jak ostatecznie zaakceptowana przez pozwaną, gdyż za tę cenę możliwe było wynajęcie na rynku także większego z wypożyczonych poszkodowanemu pojazdów.

Jeśli zaś idzie o czas najmu pojazdu zastępczego, to za uzasadniony został uznany cały czas objęty umową między poszkodowanym a powodami. Pozwana stwierdziła, że czas wystarczający na zakup nowego pojazdu to 32 dni, uznając, że poszkodowany powinien podjąć starania o zakup nowego pojazdu od momentu poinformowania go o szkodzie całkowitej. Jednak z zeznań poszkodowanego wynika, że nie miał on finansowej możliwości zakupu nowego pojazdu przed otrzymaniem odszkodowania. Jeśli dodać do tego, że pozwana zawyżyła wartość pozostałości i ostatecznie wrak został sprzedany za cenę 3000 zł niższą, niż ustalona przez pozwaną, a pozwana dopłaciła z tego tytułu odszkodowanie dopiero w czerwcu 2017 r., to cały najem (który trwał jeszcze 2 tygodnie po wypłacie pierwszej części odszkodowania), należy uznać za uzasadniony.

Wobec tego za uzasadniony i celowy należy uznać koszt 45 dni najmu, przy stawce 246 zł brutto, co daje łączną kwotę 11070 zł. Wskazaną kwotę należało pomniejszyć o kwotę dotychczas wypłaconego odszkodowania tj. 7872 zł, wobec czego zasądzeniu podlegała różnica ww. kwot wynosząca 3198 zł.

O odsetkach od tej kwoty orzeczono zgodnie z art. 481 k.c. w zw. z art. 817 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, albowiem zgłoszenie szkody w zakresie kosztów najmu nastąpiło pismem z dnia 14 kwietnia 2017 r.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt. II wyroku.

Rozstrzygnięcie w zakresie kosztów procesu oparto na przepisie art. 98 i 100 k.p.c. wobec częściowego uwzględniania żądań pozwu, przy czym zostały one rozdzielone w stosunku 63% dla powodów i 27 % dla pozwanej. Koszty poniesione przez powodów to opłata od pozwu 255 złotych opłata od pełnomocnictwa 34 złotych, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w kwocie 1800 złotych) oraz koszt opinii biegłego sądowego w kwocie 669,12 złotych, z czego 63% daje kwotę 1718,72 zł. Zaś na koszty strony pozwanej złożyły się kwoty opłata od pełnomocnictwa 17 złotych, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w kwocie 1800 złotych) oraz koszt opinii biegłego sądowego w kwocie 669,12 złotych, z czego 27 % daje kwotę 671,25 złotych zaś 1718,72 złotych – 671,25 złotych daje kwotę 1047,47 złotych.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)

4. (...) P. B.