Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 26 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Dariusz Plewczyński

Protokolant: Agata Trawka

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2019 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa F. S., M. R.

przeciwko (...) spółce akcyjnej V. (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej (...) spółki akcyjnej V. (...) w W. na rzecz powodów F. S., M. R. solidarnie kwotę 3995,91 zł (trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt pięć zł dziewięćdziesiąt jeden gr) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 sierpnia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów kwotę 85 zł (osiemdziesiąt pięć zł) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje pobrać od powodów F. S. i M. R. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie kwotę 76 zł (siedemdziesiąt sześć zł) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych,

V.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) spółki akcyjnej V. (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie kwotę 73 zł (siedemdziesiąt trzy zł) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

XI GC 1855/17

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznana w postępowaniu „zwykłym”

Pozwem z dnia 9 lutego 2017 r. powodowie M. R. i F. S. wnieśli przeciwko (...) spółce akcyjnej V. (...) w W. o zapłatę kwoty 5100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot: 4800 zł od dnia 21 lipca 2016 r. do dnia zapłaty , 300 zł od dna 10 listopada 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powodowie wskazali, iż dnia 9 lipca 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wynik którego uszkodzeniu uległ pojazd marki A. nr rej. (...), należący do B. K.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółce akcyjnej V. (...) w W.. Poszkodowana zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi sprawcy szkody, który wszczął postępowanie likwidacyjne, decyzją z dnia 20 lipca 2016 r. ubezpieczyciel przyznał poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 7741,84 zł brutto. Poszkodowana kwestionując wysokość przyznanego odszkodowania zwróciła się do niezależnego rzeczoznawcy, który sporządził kalkulację naprawy, w której koszt naprawy ustalono na kwotę 1458,72 zł brutto, ponosząc przy tym koszt sporządzenia kalkulacji w kwocie 300 zł. Dnia 8 sierpnia 2016 r. poszkodowana zawarła z powodami umowę cesji wierzytelności, na mocy której przeniosła na powodów wierzytelność przysługującą jej w stosunku do (...) spółki akcyjnej V. (...) w W.. Pismem z dnia 12 października 2016 r. powodowie zgłosili nabytą wierzytelność ubezpieczycielowi sprawcy, składając odwołanie od decyzji z dnia 20 lipca 2016 r. Decyzją z dnia 27 października 2016 r. ubezpieczyciel odmówił wypłaty dalszego odszkodowania. Mimo wezwania do zapłaty, pozwany nie spełnił roszczenia.

Nakazem zapłaty z dnia 12 września 2017 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając do w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, iż kwota przyznanego odszkodowania w pełni rekompensuje poniesioną szkodę, zaś koszt naprawy ustalony na zlecenie poszkodowanej został znacznie zawyżony. Nadto strona powodowa nie wykazała faktycznych kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, a koszt sporządzenia prywatnej opinii nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

Pismem z dnia 14 lutego 2019r powód rozszerzył powództwo do kwoty 8041,84zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot cząstkowych

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 9 lipca 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ należący do B. K. pojazd marki A. nr rej. (...). Sprawca zdarzenia objęty był polisą ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną V. (...) w W..Poszkodowana dokonała zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który wszczął postępowanie likwidacyjne.

Decyzją z dnia 20 lipca 2016 r. ubezpieczyciel sprawcy przyznał i wypłacił poszkodowanej odszkodowanie w kwocie 7741,84 zł brutto.

Dowód:

- decyzja C. z dnia 20 lipca 2016 r. k. 17;

- kalkulacja C. k. 8-10;

- akta szkody nr (...), płyta CD k.106, 107-149;

- zeznania świadka B. K. k. 189-190;

- zeznania świadka G. K. k. 208;

R. S. sporządził 1 sierpnia 2016 r. kalkulację naprawy pojazdu marki A. nr rej. (...). W sporządzonej kalkulacji naprawy, ustalono koszt naprawy ww. pojazdu na kwotę 14 598,72 zł.

Również dnia 1 sierpnia 2016 r. R. S. wystawił na rzecz poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 300 zł tytułem sporządzonej kalkulacji naprawy.

Dowód:

- opinia z dnia 1 sierpnia 2016 r. k. 13-16;

- kalkulacja nr R-16/08/02 k. 17-19;

- faktura VAT nr (...) k. 20;

Dnia 8 sierpnia 2016 r. poszkodowana zawarła z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelała na rzecz powodów wierzytelność przysługująca jej z tytułu zdarzenia z dnia 9 lipca 2016 r. w stosunku do (...) spółki akcyjnej V. (...) w W..

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z dnia 8 sierpnia 2016 r. k. 28-29;

- zawiadomienie o cesji k. 30;

- korespondencja e-mail z dnia 9 sierpnia 2016 r. k. 31-33;

- zeznania świadka B. K. k. 189-190;

- zeznania świadka G. K. k. 208;

Pismem z dnia 12 października 2016 r. powodowie dokonali zgłoszenia wierzytelności nabytej od poszkodowanej wnosząc o zapłatę kwoty 7156,88 zł w terminie 14 dni, na ww. kwotę składały się kwoty 6856,88 zł tytułem kosztów naprawy pojazdu stanowiących różnicę pomiędzy kosztem naprawy wskazanym w kalkulacji sporządzonej na zlecenie poszkodowanej a kwotą wypłaconego odszkodowania oraz kwota 300 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia kalkulacji.

Dowód:

- odwołanie z dnia 12 października 2016 r. k. 11-12;

- wydruk cenników rbg k. 21-27;

Decyzją z dnia 27 października 2016 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody, podtrzymał swoją dotychczasowa decyzję z dnia 20 lipca 2016 r. i odmówił wypłaty dalszego odszkodowania. Pismem z dnia 4 listopada 2016 r. powodowie wezwali pozwane towarzystwo ubezpieczeń do zapłaty kwoty 7156,88 zł w terminie 7 dni.

Decyzją z dnia 19 grudnia 2016 r. ubezpieczyciel sprawcy odmówił spełnienia roszczenia wskazując na zaspokojenie roszczenia wobec wypłacenia kwoty 7741,84 zł brutto. Dowód:

- decyzja C. z dnia 27 października 2016 r. k. 34;

- wezwanie do zapłaty z dnia 4 listopada 2016 r. wraz z dowodem doręczenia k. 35-37;

- decyzja C. z dnia 19 grudnia 2016 r. k. 38;

Po przeprowadzeniu naprawy uszkodzonego pojazdu przez poszkodowana, pojazd zbyto.

Dowód:

- zeznania świadka B. K. k. 189-190;

- zeznania świadka G. K. k. 208;

Hipotetyczny koszt naprawy pojazdu marki A. nr rej. (...) w zakresie uszkodzeń będących wynikiem zdarzenia z dnia 9 lipca 2016 r. przy użyciu do naprawy wyłącznie nowych, oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu wynosił 11 737,75 zł brutto (9542,89 zł netto). W lipcu 2016 r. nie były dostępne żadne alternatywne części zamienne co najmniej jakości (...), a tylko takiej jakości części gwarantowały przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody zatem naprawa ww. pojazdu możliwa była jedynie przy użyciu oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu, jakości O.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 218-229;

Sąd zważył, co następuje:

Rozszerzone powództwo jest uzasadnione w części.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie, a więc zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu, co wynika z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia pojazdu należącego do poszkodowanego ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Powodowie w pozwie domagają się zapłaty dalszych kosztów z tytułu odszkodowania uznając, że wypłacona przez pozwaną kwota 7741,84zł była niewystarczająca do naprawienia szkody.

Zgodnie z art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast zgodnie § 1 art. 510 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (§2). Stosownie do art. 882 §4 k.c. poszkodowany może dochodzić odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela sprawcy. Jest to samodzielne odrębne roszczenie, które może być przedmiotem obrotu. Fakt nabycia wierzytelności przez powodów wynika z przedstawionej odpłatnej umowy przelewu. Nabycie wierzytelności przez powodów, nie było kwestionowane przez pozwaną na etapie postępowania likwidacyjnego.

Spór dotyczy więc nie zasady odpowiedzialności pozwanej ale wysokości odszkodowania.

W dotychczasowych judykatach podkreślano wielokrotnie, że uznanie wydatków związanych z naprawą pojazdu za element szkody musi być oceniane indywidualnie w realiach każdej konkretnej sprawy. Przy ustaleniu wysokości odszkodowania z tego tytułu stosować należy metodę dyferencyjną, zgodnie z którą za szkodę poczytać należy różnicę między stanem majątku poszkodowanego, który powstał po wystąpieniu zdarzenia sprawczego a hipotetycznym stanem jaki istniałby, gdyby do zdarzenia tego nie doszło. Ustalenie odszkodowania w omawianym zakresie wymaga przede wszystkim udowodnienia przez poszkodowanego wysokości szkody.

Jednocześnie w myśl art. 361 §1 k.c. jedynie w sytuacji gdy koszty poniesione na naprawę pojazdu będą kwalifikowały się jako normalne (zwykłe) następstwa zdarzenia sprawczego, uznać je można będzie za składnik (element) szkody w przedstawionym wyżej rozumieniu.

Podkreśla się, że na wierzycielu (poszkodowanym) spoczywa obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów wywodzony z regulacji art. 354 §2 k.c., 362 k.c. i 826 §1 k.c.). Zatem szkody nie będzie stanowił każdy wydatek poniesiony celem naprawy, a jedynie taki, który w realiach konkretnej sprawy zostanie uznany w świetle powołanych przepisów za niezbędny i celowy dla zapobieżenia szkodzie .

Reasumując - o zakwalifikowaniu wydatku związanego z naprawą pojazdu jako szkody decydować muszą realia konkretnej sprawy, w tym zwłaszcza celowość poniesionych kosztów i ich uzasadnienie ekonomiczne.

Szkoda powstaje w chwili uszkodzenia pojazdu, na co wielokrotnie zwracał uwagę Sąd Najwyższy. Obowiązek naprawienia szkody nie jest zależny od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał dokonać takiej naprawy w przyszłości. Jeżeli poszkodowany zbył wierzytelność odszkodowawczą, to bez znaczenia są dalsze czynności dotyczące pojazdu. Stanowisko, że szkoda wyraża się hipotetycznymi kosztami naprawy, mimo sprzedaży pojazdu zostało ostatnio wyrażone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018r (sygn.. akt II CNP 32/17) oraz z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn.. II CNP 41/17), w których stwierdzono niezgodność orzeczenia sądu niższej instancji z prawem. Natomiast, że istotny jest profesjonalny koszt naprawy na prawidłowych częściach, wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn.. II CNP 43/17). Dalej zauważyć należy, że w sprawie III CZP 51/18 (i połączonych sprawach III CZP 72/18, III CZP 74/18, III CZP 64/18 i III CZP 73/18) w dniu 7 grudnia 2018r Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na pytanie Sądu Okręgowego w Szczecinie „Czy w przypadku wyrządzenia szkody w pojeździe mechanicznym, stanowiącej szkodę częściową, w przypadku, gdy przed ustaleniem wysokości odszkodowania dojdzie do naprawy pojazdu przywracającej ten pojazd do stanu sprzed powstania szkody, odszkodowanie należne poszkodowanemu w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ograniczone jest do równowartości wydatków faktycznie poniesionych celem naprawy pojazdu, czy też powinno być ustalone jako równowartość hipotetycznie określonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego?”​ W uzasadnieniu wskazano, że wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w jego orzeczeniach w tym zakresie jest jasne. Kolejny raz Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na podobne pytanie Sądu Okręgowego w dniu 20 lutego 2019r (III CZP 91/18).

Mając na uwadze powyższe Sąd ustalił uzasadnione koszty naprawy w oparciu o dowód z opinii biegłego, której żadna ze stron nie kwestionowała.

W ocenie Sądu miarodajne są koszty przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody ustalone na kwotę 11737,75zł wyliczoną z uwzględnieniem części o jakości O, gdyż do tego pojazdu nie było części alternatywnych o odpowiedniej jakości. Dotychczas wypłacono kwotę 7741,84zł (na co obie strony zgodnie wskazują), powodom przysługuje więc dalsze odszkodowanie w kwocie 3995,91zł.

Odsetki od tej kwoty przyznano na podstawie 817 k.c. od dnia 9 sierpnia 2016r.

Żądanie pozwu uznano za nieuzasadnione co do kwoty 300zł tytułem sporządzonej kalkulacji naprawy. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 18 maja 2014 r. (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117), odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Każdorazowo należy więc ocenić, czy w danej sprawie poniesienie tego wydatku było obiektywnie konieczne. Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodach .

Sam fakt poniesienia kosztów nie przesądza automatycznie o tym, że zakład ubezpieczeń powinien je zwrócić. W niniejszej sprawie powodowie nie naprowadzili żadnych twierdzeń i dowodów mogących prowadzić do ustalenia, że wydatek na prywatną ekspertyzę był wydatkiem koniecznym i uzasadnionym. Na okoliczności i cel zlecenia opinii prywatnej nie wskazują zeznania świadków B. i G. K.. Na opinii i fakturze nie ma też żadnej informacji, że poszkodowana w ogóle otrzymała takie dokumenty. Znamiennym jest, że poszkodowana nie przedłożyła tej opinii ubezpieczycielowi, nie próbowała więc ona nawet w oparciu o nią uzyskać wyższego odszkodowania. Czynności tej dokonali dopiero powodowie. Z niczego nie wynika też, aby przedmiotowa kalkulacja była podstawą faktycznie dokonanej naprawy. Z licznych prowadzonych spraw znany jest Sądowi fakt współpracy R. S. z powodami. W ocenie Sądu sporządzenie przedmiotowej opinii nastąpiło, co najmniej, z inspiracji powodów i na ich użytek, gdyż nabywając wierzytelności odszkodowawcze potrzebują oni określenia jej wartości. Koszt takiej opinii w okolicznościach niniejszej sprawy nie stanowi elementu odszkodowania

Istotne elementy materiału dowodowego omówione zostały we wcześniejszej fazie uzasadnienia. Dla porządku wskazać należy, że Sąd dokonał ustaleń w oparciu o częściowo niesporne twierdzenia stron, zeznania świadków B. i G. K., dowody z dokumentów oraz dowód z opinii biegłego. Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana, strony wyprowadzały z nich jedynie częściowo odmienne wnioski.

Dowód z opinii biegłego stosownie do utrwalonych w nauce i orzecznictwie poglądów, ze względu na swoją specyfikę może być oceniany przez sąd jedynie w płaszczyźnie poprawności logicznej, zgodności z zasadami doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej (por. Wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2004r, sygn.akt II CK 572/04, Lex nr 151656). Sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać poglądów biegłego, czy w ich miejsce wyprowadzać własne stwierdzenia (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990r sygn. akt I PR 148/90 opubl. Lex nr 5319, OSP 1991/11/300, wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87 opubl. PiZS 1988, nr 7, poz. 62, Komentarz do art.278 kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III.). Biegły sporządzający opinię jest stałym i długoletnim biegłym sądowym. Nie ma podstaw do podważania jego kwalifikacji, wyjaśnień i metodyki opartych na wiedzy i doświadczeniu. W ocenie Sądu biegły sporządził prawidłową opinię uwzględniając zgromadzony w aktach materiał, strony nie zgłosiły do niej żadnych uwag.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.).

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach stanowi art. 100 zd.1 k.p.c. stosownie do którego w razie częściowego uwzględnienia żądań koszty będą stosunkowo rozdzielone.

Powodowie wygrali w zakresie rozszerzonego powództwa co do 49% i ponieśli następujące koszty: opłatę od pozwu w kwocie 255zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 34zł, połowę kosztów biegłego 610,08zł oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika 1800zł. Wysokość kosztów wynagrodzenia pełnomocnika ustalono w wysokości stawki minimalnej tj. w kwocie 1800zł na podstawie §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).

Pozwana powinna zwrócić 49% kosztów celowych poniesionych w celu dochodzenia należności, czyli kwotę 1322zł.

Na uwzględnione do rozliczenia po stronie pozwanej koszty procesu składają się połowa kosztów opinii biegłego 610,08zł, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, koszt zastępstwa procesowego w kwocie 1800zł, który określono na podstawie §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).

Pozwana wygrała w 51%. Powodowie powinni jej więc zwrócić kwotę 1237zł.

Po odjęciu od kwoty 1322zł. zł kwoty 1237zł otrzymujemy kwotę 85zł tj. kwotę jaką zobowiązana jest uiścić pozwana.

Mając na uwadze powyższe rozstrzygnięto jak w punkcie III sentencji.

O opłacie od rozszerzonej części powództwa rozstrzygnięto na podstawie art. 130 ³ §2 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 100 zd.1 k.p.c.

Pozostała część zaliczek zostanie zwrócona stronom po uprawomocnieniu się wyroku.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

(...)

3. (...)