Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 26 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Dariusz Plewczyński

Protokolant: Agata Trawka

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2019 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. kwotę 5036,20 zł (pięć tysięcy trzydzieści sześć zł dwadzieścia gr) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 kwietnia 2017 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3886 zł (trzy tysiące osiemset osiemdziesiąt sześć zł) tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV.  nakazuje pobrać od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 360,35 zł (trzysta sześćdziesiąt zł trzydzieści pięć gr) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

XI GC 947/18

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznana w postępowaniu „zwykłym”

Pozwem z dnia 15 stycznia 2018 r. powód (...) sp. z o.o. w L. wniósł przeciwko (...) SA w W. o zapłatę kwoty 5366 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 19 kwietnia 2017r do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powód wskazał iż dnia 18 marca 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego w miejscowości K. w wyniku, którego uszkodzeniu uległ obiekt gospodarczy należący do A. i W. F.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną. Poszkodowani dokonali zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego ustalił wysokość szkody początkowo na kwotę 3542,57zł, którą powiększył do kwoty 4883,90zł. Poszkodowani zawarli z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelali na rzecz powoda wierzytelność przysługującą mu w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody. W sporządzonej kalkulacji naprawy, wyliczono koszt naprawy uszkodzonego obiektu na 9940,92zł. Z tytułu sporządzenia kalkulacji, powód poniósł koszt 307,69zł.

Nakazem zapłaty z dnia 7 maja 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwane towarzystwo ubezpieczeń podniosło, iż wypłacona dotychczas kwota odszkodowania w pełni pokrywa koszty naprawy obiektu poszkodowanego. Zakwestionowana została także legitymacja powoda do dochodzenia roszczenia.

W toku postępowania powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 18 marca 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego w miejscowości K. w wyniku, którego uszkodzeniu uległ obiekt gospodarczy należący do A. i W. F.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną. Poszkodowani dokonali zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy w dniu 20 marca 2017r, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego ustalił wysokość szkody początkowo na kwotę 3542,57zł,

Dowód:

- decyzja z dnia 18 kwietnia 2017r k. 21

- kalkulacja k.22-25;

- dokumenty ubezpieczeniowe k. 92-97,117-122

- materiał zdjęciowy k.98-117

Powód zwrócił się do J. W. o ustalenie kosztu naprawy przedmiotowego obiektu.

W sporządzonej kalkulacji, ustalono koszt naprawy ww. obiektu na kwotę 9940,92zl zł brutto.

Dnia 17 listopada 2017 r. J. W. wystawił na rzecz powoda rachunek za wykonaną w dniu 17 listopada 2017r kalkulację na kwotę 307,69zł.

Dowód:

- kosztorys k. 29-36;

- rachunek k. 39;

Dnia 23 listopada 2017r A. i W. F. zawarli z powodem (...) sp. z o.o. w L. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której przelali na rzecz powoda wierzytelność przysługującą im z tytułu zdarzenia z dnia 17 marca 2017 r. W §3 umowy strony określiły zasady rozliczenia m.in. cesjonariusz zobowiązał się do przekazania cedentowi 52% wyegzekwowanego świadczenia. W przypadku niemożności skutecznej egzekucji wierzytelność miała zostać przeniesiona zwrotnie z cesjonariusza na cedenta.

Dowód:

- umowa przelewu k. 26-77;

- pełnomocnictwo k.28

- KRS k.11-19

Powód zawiadomił pozwaną o przelewie i wezwał pozwaną do dopłaty odszkodowania w kwocie 6706,04zł, w tym 307,69zł z tytułu sporządzenia kosztorysu.

Pozwana decyzją z dnia 28 grudnia 2017r podwyższyła odszkodowanie o kwotę 1341,33zł.

Dowód:

-wezwanie k. 37-38

- decyzja z dnia 28 grudnia 2017r – k.20

Koszt przywrócenia uszkodzonego obiektu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 18 marca 2017r to 9920,10zł.

Stan budynku oraz jego stopień zużycia nie mają wpływu na koszty naprawy uszkodzeń, gdyż z uwagi na te okoliczności wykonawca robót nie obniży swojego wynagrodzenia, podobnie jak sprzedawca materiałów budowlanych nie obniży ich cen. W związku z czym stosowanie przez (...) SA współczynnika zużycia jest nieuzasadnione.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego H. N. k. 138-147;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w części.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi art. 822 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego towarzystwa ubezpieczeń wynikała również z art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym, ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu. Obowiązkiem odszkodowawczym ubezpieczyciela wobec poszkodowanego są objęte wszelkie postaci szkody wyrządzone tej osobie, a więc zarówno szkody na osobie, jak i szkody na mieniu, co wynika z art. 34 ust. 1 powołanej ustawy.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, iż pojazd sprawcy wypadku, w którym doszło do uszkodzenia obiektu należącego do poszkodowanego ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej.

Zgodnie z art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Natomiast zgodnie § 1 art. 510 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (§2). Stosownie do art. 882 §4 k.c. poszkodowany może dochodzić odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela sprawcy. Jest to samodzielne odrębne roszczenie, które może być przedmiotem obrotu. Fakt nabycia wierzytelności przez powoda wynika z przedstawionej umowy przelewu. Zarzuty pozwanej, co do skuteczności dokonania przelewu są nieuzasadnione. Z treści §3 zawartej umowy wynika jednoznacznie jej kauza. Powód nabył wierzytelność od pozwanej w celu jej dochodzenia i egzekucji. Strony ustaliły też podział wyegzekwowanej kwoty w odpowiednich proporcjach, a także przewidziały sytuację gdy do egzekucji nie dojdzie. Przedmiotowa umowa przelewu wbrew temu, co podnosi pozwana zawarta została przez dwoje cedentów tj. A. i W. F., którzy zostali wskazani na stronie pierwszej oraz złożyli podpisy na końcu umowy. Nabycie wierzytelności przez powoda, nie było kwestionowane przez pozwaną na etapie postępowania likwidacyjnego, sama pozwana przyznała już na jego rzecz dopłatę (decyzja z 28 grudnia 2017r) .

Powód w pozwie domaga się zapłaty dalszych kosztów z tytułu odszkodowania uznając, że wypłacona przez pozwaną kwota łączna 4883,90zł brutto była niewystarczająca do naprawienia szkody.

Spór dotyczy więc nie zasady odpowiedzialności pozwanej ale wysokości odszkodowania.

W dotychczasowych judykatach podkreślano wielokrotnie, że uznanie wydatków związanych z naprawą za element szkody musi być oceniane indywidualnie w realiach każdej konkretnej sprawy. Przy ustaleniu wysokości odszkodowania z tego tytułu stosować należy metodę dyferencyjną, zgodnie z którą za szkodę poczytać należy różnicę między stanem majątku poszkodowanego, który powstał po wystąpieniu zdarzenia sprawczego a hipotetycznym stanem jaki istniałby, gdyby do zdarzenia tego nie doszło. Ustalenie odszkodowania w omawianym zakresie wymaga przede wszystkim udowodnienia przez poszkodowanego wysokości szkody. Jednocześnie w myśl art. 361 §1 k.c. jedynie w sytuacji gdy koszty poniesione na naprawę pojazdu będą kwalifikowały się jako normalne (zwykłe) następstwa zdarzenia sprawczego, uznać je można będzie za składnik (element) szkody w przedstawionym wyżej rozumieniu. Podkreśla się, że na wierzycielu (poszkodowanym) spoczywa obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów wywodzony z regulacji art. 354 §2 k.c., 362 k.c. i 826 §1 k.c.). Zatem szkody nie będzie stanowił każdy wydatek poniesiony celem naprawy, a jedynie taki, który w realiach konkretnej sprawy zostanie uznany w świetle powołanych przepisów za niezbędny i celowy dla zapobieżenia szkodzie . Reasumując - o zakwalifikowaniu wydatku związanego z naprawą (remontem) jako szkody decydować muszą realia konkretnej sprawy, w tym zwłaszcza celowość poniesionych kosztów i ich uzasadnienie ekonomiczne.

Szkoda powstaje w chwili uszkodzenia obiektu, na co wielokrotnie zwracał uwagę Sąd Najwyższy. Obowiązek naprawienia szkody nie jest zależny od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy i czy w ogóle zamierzał dokonać takiej naprawy w przyszłości. Stanowisko, że szkoda wyraża się hipotetycznymi kosztami naprawy zostało ostatnio wyrażone w wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018r (sygn.. akt II CNP 32/17) oraz z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn.. II CNP 41/17), w których stwierdzono niezgodność orzeczenia sądu niższej instancji z prawem. Natomiast, że istotny jest profesjonalny koszt naprawy, wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018r (sygn.. II CNP 43/17). Dalej zauważyć należy, że w sprawie III CZP 51/18 (i połączonych sprawach III CZP 72/18, III CZP 74/18, III CZP 64/18 i III CZP 73/18) w dniu 7 grudnia 2018r Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na pytanie Sądu Okręgowego w Szczecinie „Czy w przypadku wyrządzenia szkody w pojeździe mechanicznym, stanowiącej szkodę częściową, w przypadku, gdy przed ustaleniem wysokości odszkodowania dojdzie do naprawy pojazdu przywracającej ten pojazd do stanu sprzed powstania szkody, odszkodowanie należne poszkodowanemu w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego ograniczone jest do równowartości wydatków faktycznie poniesionych celem naprawy pojazdu, czy też powinno być ustalone jako równowartość hipotetycznie określonych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego?”​ W uzasadnieniu wskazano, że wcześniejsze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w jego orzeczeniach w tym zakresie jest jasne. Kolejny raz Sąd Najwyższy odmówił odpowiedzi na podobne pytanie Sądu Okręgowego w dniu 20 lutego 2019r (III CZP 91/18).

Mając na uwadze powyższe Sąd ustalił uzasadnione koszty naprawy w oparciu o dowód z opinii biegłego.

Biegły wskazał, że kosztorys w oparciu o który dochodzi roszczenia powód został sporządzony, co do zasady, prawidłowo przez J. W. i może być on podstawą do ustaleń biegłego. Przymiotu takiego biegły nie przyznał kalkulacji pozwanej. Biegły wskazał, że stan budynku oraz jego stopień zużycia nie mają wpływu na koszty naprawy uszkodzeń, gdyż z uwagi na te okoliczności wykonawca robót nie obniży swojego wynagrodzenia, podobnie jak sprzedawca materiałów budowlanych nie obniży ich cen. Bazując więc na opinii biegłego jako punkt wyjścia przyjąć należy koszty naprawy (remontu) w kwocie 9940,92zł. W treści opinii biegły wskazał też, że ściankę wzniesiono przy użyciu zaprawy cementowo wapiennej, a nie cementowej, w związku z czym przy koszcie rozbiórki wartość kosztorysu należy pomniejszyć o 20,82zł netto. Tym samym zasadne odszkodowanie to 9920,10zł. Żadna ze stron mimo zobowiązania i zakreślenia terminu nie zgłosiła zarzutów do opinii, ani wniosku o jej wyjaśnienie, przyjąć więc należy, że strony jej nie kwestionowały. W tym miejscu zwrócić też należy uwagę, że biegły wydał opinię w oparciu o dostępny mu materiał, dostarczony przez stronę powodową. Strona pozwana mimo zobowiązania (k.66) nie złożyła akt szkody, do prowadzenia których jest zobowiązana, co należy ocenić negatywnie w świetle art. 233 k.p.c. Dowód taki niewątpliwie mógłby się przyczynić do szerszej analizy sprawy. W związku z czym pozwana nie może wywodzić z zaistniałej sytuacji korzystnych skutków prawnych.

Reasumując należne odszkodowanie to kwota 9920,10zł brutto. Rozliczenie w kwocie brutto nie jest sporne między stronami i wynika z obowiązujących przepisów. Dotychczas wypłacono kwotę 4883,90zł, powodowi przysługuje więc dalsze odszkodowanie w kwocie 5036,20zł. Odsetki od tej kwoty przyznano na podstawie 817 k.c. od dnia 20 kwietnia 2017r (szkodę zgłoszono 20 marca 2017r).

Żądanie pozwu uznano za nieuzasadnione co do kwoty 307,69zł tytułem sporządzonej kalkulacji naprawy. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 18 maja 2014 r. (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117), odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Każdorazowo należy więc ocenić, czy w danej sprawie poniesienie tego wydatku było obiektywnie konieczne. Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodzie .

Sam fakt poniesienia kosztów nie przesądza automatycznie o tym, że zakład ubezpieczeń powinien je zwrócić. W niniejszej sprawie powód nie naprowadził żadnych twierdzeń i dowodów mogących prowadzić do ustalenia, że wydatek na prywatną ekspertyzę był wydatkiem koniecznym i uzasadnionym. Zwrócić też należy uwagę, że jak wynika z treści rachunku wystawionego na powoda zarówno zlecenie jak i wykonanie (17 listopada 2017r) miało miejsce przed zawarciem umowy przelewu. W czasie zlecenia i wykonania kalkulacji powód nie miał więc żadnego tytułu prawnego do dochodzonej wierzytelności, w związku z czym poniesiony wówczas koszt nie jest elementem szkody i nie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem ubezpieczeniowym.

W uzupełnieniu dodać można, że powód jest podmiotem, który w ramach prowadzonej działalności trudni się m.in. nabywaniem i dochodzeniem roszczeń od zakładów ubezpieczeń. Powód nabywając wierzytelności odszkodowawcze musi więc znać ich wartość. Taki stan faktyczny uzasadnia zdaniem Sądu ocenę, że powód, jako profesjonalista na rynku ubezpieczeń, ma wiedzę i możliwości by oszacować koszt naprawy. Ponadto dodać trzeba, że dla powoda wydatek taki stanowi koszt prowadzonej działalności i tak powinien być rozliczany, zatem jego sytuacja różni się znacząco od sytuacji poszkodowanego, który sporządza kosztorys, by samodzielnie dochodzić odszkodowania od zakładu ubezpieczeń i nie ma możliwości rozliczyć kosztów ekspertyzy jako kosztów uzyskania przychodu, zatem wydatek ten powiększa jego szkodę.

Istotne elementy materiału dowodowego omówione zostały we wcześniejszej fazie uzasadnienia. Dla porządku wskazać należy, że Sąd dokonał ustaleń w oparciu o częściowo niesporne twierdzenia stron dowody z dokumentów oraz dowód z opinii biegłego. Autentyczność i treść dokumentów nie była kwestionowana, strony wyprowadzały z nich jedynie częściowo odmienne wnioski.

Dowód z opinii biegłego stosownie do utrwalonych w nauce i orzecznictwie poglądów, ze względu na swoją specyfikę może być oceniany przez sąd jedynie w płaszczyźnie poprawności logicznej, zgodności z zasadami doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej (por. Wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2004r, sygn.akt II CK 572/04, Lex nr 151656). Sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać poglądów biegłego, czy w ich miejsce wyprowadzać własne stwierdzenia (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1990r sygn. akt I PR 148/90 opubl. Lex nr 5319, OSP 1991/11/300, wyrok SN z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87 opubl. PiZS 1988, nr 7, poz. 62, Komentarz do art.278 kodeksu postępowania cywilnego, [w:] Bodio J., Demendecki T., Jakubecki A., Marcewicz O., Telenga P., Wójcik M.P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III.). Biegły sporządzający opinię jest stałym i długoletnim biegłym sądowym. Nie ma podstaw do podważania jego kwalifikacji, wyjaśnień i metodyki opartych na wiedzy i doświadczeniu. W ocenie Sądu biegły sporządził prawidłową opinię uwzględniając zgromadzony w aktach materiał. Strony zarzutów do opinii biegłego nie zgłosiły.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.).

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach stanowi art. 100 zd.2 k.p.c., gdyż powód uległ jedynie nieznacznie.

Na zasądzone koszty składa się opłata od pozwu w kwocie 269zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, zaliczka na biegłego 1800zł oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika 1800zł. Wysokość kosztów wynagrodzenia pełnomocnika ustalono w wysokości stawki minimalnej tj. w kwocie 1800zł na podstawie §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804).

Mając na uwadze powyższe rozstrzygnięto jak w punkcie III sentencji.

O nieuiszczonych kosztach sądowych rozstrzygnięto na podstawie art. 83 i 113 uksc w zw. z art. 100 zd.2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

3. (...)