Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 10 grudnia 2018 r., w sprawie rejestrowej XX Ns-Rej KRS 19035/18/639 wszczętej na wniosek P. M. – kuratora wyznaczonego dla (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., KRS nr (...), Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia, w punkcie 1 rozwiązał wymienioną spółkę i zarządził jej likwidację, zaś w punkcie 2 wyznaczył likwidatora tej spółki w osobie T. M..

Sąd pierwszej instancji ustalił, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) z siedzibą w Ł. została wpisana do KRS pod numerem (...). Od dnia 27 czerwca 2014 r. jedynym wspólnikiem spółki był W. M..

Członkiem zarządu wpisanym do rejestru w dniu 10 lutego 2015 r. był J. M., a następnie od w okresie od d 21 sierpnia 2014 r. do 14 stycznia 2015 r. T. M.. W dniu 5 lipca 2015 r. jako prezes zarządu spółki wpisana została R. M., jednak przedstawiła ona dokument o odwołaniu jej z tej funkcji z datą 22 czerwca 2016 r., co skutkowało wykreśleniem jej nazwiska z rejestru.

Sąd Rejonowy ustalił też, że T. M. jest synem W. M.. W dniu 9 grudnia 2014 r. został on ustanowiony pełnomocnikiem wspólnika, upoważnionym między innymi do nabywania i zbywania udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, akcji w spółkach akcyjnych oraz ogółu praw i obowiązków w spółkach komandytowo- akcyjnych, spółkach komandytowych i jawnych, zwoływania zgromadzeń wspólników i akcjonariuszy, zmiany umów spółek (pełnomocnictwo k. 230).

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2017 r. w sprawie XX Ns-Rej KRS 39579/16/040 Sąd Rejonowy ustanowił dla spółki (...) kuratora w osobie P. M. celem podjęcia działań zmierzających do powołania zarządu spółki, a w razie potrzeby, postarania się o jej likwidację. Kurator zwołał na dzień 4 lipca 2017 r. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników z porządkiem obrad obejmującym powołanie zarządu spółki, ewentualnie przyjęcie uchwały w sprawie rozwiązania spółki i wyznaczenia likwidatora. Na Zgromadzenie to nikt się nie stawił, przy czym wezwanie zostało przesłane do W. M. i T. M..

Zdaniem Sądu Rejonowego uzasadniony był wniosek kuratora do rozwiązanie spółki, skoro jego czynności zakończyły się niepowodzeniem. Zdaniem Sądu Rejonowego czynności likwidatora powinien wykonywać syn jedynego udziałowca spółki, gdyż jest on osobą znającą sprawy spółki, pełnił bowiem obowiązki prezesa zarządu, a następnie był pełnomocnikiem udziałowca. W związku z tym, że skarżący powinien posiadać orientację w przedmiocie majątku spółki i jej spraw Sąd pierwszej instancji uznał, że daje on rękojmię należytego wykonania obowiązków likwidatora.

Apelację na punkt 2 przedstawionego wyżej postanowienia złożył T. M. zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 276 § 1 k.s.h. polegające na ustanowieniu go likwidatorem spółki (...) w sytuacji gdy:

1.  brak jest jakichkolwiek uzasadnionych przesłanek faktycznych i prawnych dla dokonania wyboru jego osoby na stanowisko likwidatora;

2.  nie wyraził on w żaden sposób zgody na pełnienie funkcji likwidatora spółki (...), a nawet wyraził zdecydowany sprzeciw,

3.  Sąd nie poczynił żadnych ustaleń w przedmiocie faktycznych możliwości pełnienia przez skarżącego funkcji likwidatora spółki (...), w szczególności posiadania przez niego stosownej wiedzy i umiejętności, a także czy jego aktualny stan zdrowia umożliwia mu pełnienie obowiązków, jakie wiążą się z pełnieniem tej funkcji.

W związku z przedstawionymi zarzutami skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Nie lekceważąc zarzutów apelacyjnych Sąd Okręgowy zauważył, że Sąd Rejonowy nie przeprowadził ustaleń faktycznych w przedmiocie stanu osobowego spółki (...), istniejącego zarówno w okresie podejmowania czynności przez kuratora P. M. jak i w chwili orzekania. Tymczasem obecny na rozprawie apelacyjnej T. M. złożył akt notarialny oświadczenia o odrzuceniu spadku po W. M. (k. 452), z którego wynika, że jedyny wspólnik spółki (...) zmarł w dniu 4 czerwca 2016 r. Nawet więc jeśli wcześniej pełnomocnictwo udzielone przez W. M. synowi T. nie zostało odwołane, to zgodnie z dyspozycją art. 101 § 1 k.c. wygasło wraz ze śmiercią mocodawcy.

Powyższe oznacza to, że wezwania na Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników wyznaczone na dzień 4 lipca 2017 r. skierowane przez kuratora do udziałowca W. M. (nieżyjącego od roku) oraz do jego pełnomocnika w osobie T. M. nie mogły wywołać żadnego skutku. W istocie wyznaczenie Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki bez ustalenia kręgu spadkobierców W. M. oraz bez analizy umowy spółki pod kątem postanowień dotyczących dziedziczenia było skazane na niepowodzenie.

Reasumując, należało przyjąć, że przedwczesne było stanowisko kuratora, że czynności zmierzające do powołania zarządu spółki (...) zakończyły się niepowodzeniem. Nie jest wykluczone, że gdyby Zgromadzenie zostało zwołane z udziałem spadkobierców W. M., to skutek w postaci powołania organu zarządzającego zostałby osiągnięty.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 694 ⁷ k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Na obecnym etapie postępowania wydaje się, że przedwczesne było postanowienie o rozwiązaniu spółki i zarządzeniu jej likwidacji. Jak się wydaje (gdyż nie zostało to wyartykułowane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia) zapadło ono na podstawie art. 25 ustawy o KRS. Przepist ten wymaga jednak od Sądu Rejestrowego wyczerpania procedury, o której mowa w art. 24 ust 1 ustawy o KRS, a nie sposób uznać, że Sąd pierwszej instancji mógł ją zastąpić sprawozdaniem kuratora, tym bardziej nie znając aktualnego składu osobowego spółki (...).

Ponieważ na podstawie art. 25 ustawy o KRS oraz na podstawie obowiązujących przepisów Kodeksu Spółek Handlowych rozwiązanie spółki nie jest możliwe bez wyznaczenia likwidatora, fakt uchylenia postanowienia o wyznaczeniu na tę funkcję T. M. może zostać wzięty pod uwagę przez Sąd pierwszej instancji celem wyeliminowania postanowienia o rozwiązaniu spółki. Zgodnie bowiem z treścią art. 12 ust. 3 ustawy o KRS jeżeli w Rejestrze są zamieszczone dane niedopuszczalne ze względu na obowiązujące przepisy prawa, sąd rejestrowy, po wysłuchaniu zainteresowanych osób na posiedzeniu lub po wezwaniu do złożenia oświadczenia pisemnego, wykreśla je z urzędu. Nawet gdyby nie przyjąć tej argumentacji, to pamiętać należy, że zgodnie z treścią art. 273 k.s.h. do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu.

Nie jest wykluczone, że ustalenie kręgu spadkobierców W. M. umożliwi przeprowadzenie Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, które zapobiegnie rozwiązaniu spółki (...) i które będzie w stanie powołać organ zarządzający. Na obecnym etapie postępowania krąg spadkobierców nie został jednak określony i brak jest wiadomości o tym, czy toczyło się w ogóle w tym przedmiocie postępowanie sądowe. Wobec złożenia przez skarżącego aktu notarialnego zawierającego jego oświadczenie o odrzuceniu spadku, a także wyjaśnienia, że jego syn również odrzucił spadek może mieć miejsce sytuacja, o której mowa w art. 935 k.c.. W takiej sytuacji Zgromadzenie Wspólników powinno się odbyć z udziałem przedstawiciela gminy ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Oczywiście może się zdarzyć, że Zgromadzenie Wspólników zwołane z udziałem spadkobierców W. M. również nie doprowadzi do powołania zarządu, a wówczas sprawa rozwiązania spółki i wszczęcia postępowania likwidacyjnego stanie się znowu aktualna. Dopiero wtedy Sąd pierwszej instancji stanie przed dylematem, komu powierzyć funkcję likwidatora spółki. Oczywiście w przypadku braku innych kandydatur możliwe będzie powierzenie tej funkcji T. M., który wbrew jego stanowisku nie jest osobą zupełnie obcą dla spółki i posiada o niej o wiele głębszą wiedzę niż każda inna przypadkowa osoba. Wątpliwe jest jednak, aby Sąd Rejonowy mógł podjąć decyzję o powierzeniu funkcji likwidatora w osobie, która nie została wymieniona w art. 276 § 1 k.s.h. bez jej wysłuchania i bez odniesienia się do argumentów negatywnych dotyczących kwalifikacji zawodowych kandydata oraz jego stanu zdrowia.

Ryszard Badio Iwona Godlewska Beata Matysik