Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2019 r. w S.

odwołania U. K.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 10 sierpnia 2018 r. Nr (...)

w sprawie U. K.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o wysokość renty rolniczej

I.  oddala odwołanie;

II.  nakazuje pobrać z sum Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Siedlcach) na rzecz adwokata A. C. kwotę 110,70 (sto dziesięć 70/100) złotych, w tym należny podatek od towarów i usług, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Sygn. akt IV U 681/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 10 sierpnia 2018r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2017r. poz. 2336, ze zm.) oraz przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018r. poz. 1270 ze zm.) przyznał U. K. bezterminowe prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2018r. i ustalił jej wysokość na kwotę 1049,79 złotych miesięczne.

Odwołanie o powyższej decyzji złożyła U. K. wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do emerytury rolniczej. Ubezpieczona podniosła, że znowelizowane przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych pozwalają w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organu rentowego, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchylić decyzje i ponownie ustalić prawo do świadczeń lub ich wysokości jeżeli przyznanie świadczenia lub nieprawidłowe obliczenie wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. W jej ocenie, w związku z zaliczeniem przez KRUS okresu od 11 kwietnia 1972r. do 30 września 1976r. jako okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, a następnie po uzyskaniu informacji z ZUS o wyłączeniu tego okresu z pracy w rolnictwie należałoby i ustalić jej prawo do emerytury rolniczej (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na treść art. 199 § 1 pkt 2 kpc. Ponadto podniesiono, że ubezpieczona zaskarżyła decyzję o ponownym ustaleniu wysokości renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, nie zaś dotyczącą ustalenia prawa do emerytury rolniczej. W okolicznościach niniejszej sprawy nie ma podstaw prawnych do merytorycznego rozstrzygnięcia prawa wnioskodawczyni do emerytury rolniczej (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona U. K. ur. (...), od 2 listopada 1995r. była uprawniona do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy (akta rentowe).

Decyzją z 28 czerwca 2013r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając z urzędu na podstawie art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008r. Nr 50 poz. 291 z późn. zm.) przyznał U. K. od 1 sierpnia 2013r., emeryturę. Do ustalenia prawa do tego świadczenia organ renty zaliczył okres pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym rodziców od 25 maja 1969r. do 10 kwietnia 1972r. i od 1 października 1976r. do 1 sierpnia 1980r. oraz okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników od 1 sierpnia 1980r. do 31 marca 1996r. (decyzja o przyznaniu emerytury z KRUS z 28 czerwca 2013r. k.76 akt rentowych oraz pismo KRUS z 22 marca 2018r. k.124 akt rentowych).

Pismem z 9 marca 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. poinformował, że decyzją z 9 marca 2018r. przyznał U. K. od 1 stycznia 2018r., emeryturę. Wysokość emerytury obliczono na podstawie art. 183 ustawy emerytalnej na kwotę 548,40 złotych miesięcznie. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okres zatrudnienia poza rolnictwem od 11 kwietnia 1972r. do 30 września 1976r. (pismo ZUS k.120 akt rentowych oraz decyzja o przyznaniu emerytury z ZUS k.127 akt rentowych).

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z 26 marca 2018r. uchylił decyzję z 28 czerwca 2013r. o przyznaniu emerytury (k.123 akt rentowych). Ponadto, decyzją z 30 marca 2018r. organ rentowy odmówił U. K. prawa do emerytury rolniczej wskazując, że ubezpieczona nie udowodniła okresu pracy i podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników w wymiarze 25 lat, a jedynie 22 lata, 3 miesiące i 17 dni (k.124 akt rentowych).

Ubezpieczona wniosła odwołanie od decyzji z 30 marca 2018r. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Siedlcach pod sygn. akt IV U 386/18. Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z 21 czerwca 2018r. oddalił odwołanie ubezpieczonej. Powyższe orzeczenie stało się prawomocny z dniem 13 lipca 2018r. (wyrok SO w Siedlcach z 21 czerwca 2018r. k.10 akt sprawy IV U 386/18).

Decyzją z 26 marca 2018r. organ rentowy, działając z urzędu przyznał ubezpieczonej bezterminowe prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2018r. Wysokość świadczenia została obliczona na kwotę 1110,63 złotych miesięcznie (k.129-130 akt rentowych).

W związku z przywróceniem prawa do renty rolniczej z KRUS, wypłata emerytury z ZUS została wstrzymana (piso ZUS z 27 lipca 2018r. k.154 akt rentowych).

Decyzją z 10 sierpnia 2018r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, przyznał U. K. bezterminowe prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 lipca 2018r. Wysokość renty rolniczej została ustalona na kwotę 1049,79 złotych miesięczne (zaskarżona decyzja k.156 akt rentowych).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie U. K. okazało się nieuzasadnione i podlegało oddaleniu.

Na gruncie niniejszej sprawy podkreślić należy, że zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego, określonego zakresem odwołania od tej decyzji (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r., sygn. II UZ 52/99, opubl. OSNAPiUS rok 2000 Nr 15, poz. 601; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2008 r. sygn. II UZ 4/08, opubl: OSNAPiUS rok 2009, Nr 11-12, poz. 163, str. 520). Przedmiotem merytorycznego rozstrzygnięcia sądu w niniejszej sprawie, była zatem ocena zgodności z prawem - zarówno w aspekcie formalnym jak i materialnym - wydanej przez organ rentowy decyzji z dnia 10 sierpnia 2018r. o ponownym ustaleniu wysokości renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. Tym samym za bezzasadne i wykraczające poza zakres sporu, uznać należało podniesioną przez ubezpieczoną kwestię odmowy przyznania prawa do emerytury rolniczej. Należy w tym miejscu podkreślić, że U. K. miała z urzędu przyznane prawo do emerytury rolniczej na podstawie decyzji z 28 czerwca 2013r. Jednakże organ rentowy decyzją z 26 marca 2018r. uchylił decyzję o przyznaniu emerytury z 28 czerwca 2013r. stwierdzając, że po wyłączeniu okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pracy poza rolnictwem od 11 kwietnia 1972r. do 30 września 1976r., ubezpieczona nie spełnia warunków do nabycia prawa do emerytury rolniczej (k.123-124 akt emerytalnych). U. K. wniosła odwołanie od decyzji z 30 marca 2018r. Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z 21 czerwca 2018r. w sprawie IV U 386/18 odwołanie ubezpieczonej oddalił. Powyższe orzeczenie stało się prawomocne z dniem 13 lipca 2018r. (wyrok SO w Siedlcach z 21 czerwca 2018r. k.10 akt sprawy IV U 386/18). W związku z powyższym ostatecznie Sąd Okręgowy w Siedlcach uznał, że ubezpieczonej nie przysługuje prawo do emerytury rolniczej, co skutkowało prawidłowością decyzji organu rentowego z dnia 30 marca 2018r. Powyżej podniesiona okoliczność przez ubezpieczoną została już prawomocnie rozstrzygnięta, zatem zachodzi powaga rzeczy osądzonej.

Podsumowując w ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy prawidłowo ustalił wysokość przysługującego ubezpieczonej świadczenia. Wysokość renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy została ustalona według obowiązujących przepisów prawa. Niewątpliwie, wysokość renty rolniczej ustalona na podstawie decyzji z 10 sierpnia 2018r. w kwocie 1049,79 złotych jest niższa, niż wynikająca z decyzji z 26 marca 2018r. - 1110,63 złotych miesięcznie. Jednakże, zauważyć należy, że zgodnie z art. 21 ust. 3a ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jeżeli przy ustaleniu wysokości renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu zbiega się w czasie z okresem innego ubezpieczenia społecznego, nie uwzględnia się okresu podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu. Nadto podkreślić również należy, iż organ rentowy działając z urzędu przywrócił U. K. prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, gdyż renta okazała się świadczeniem korzystniejszym, niż przysługująca ubezpieczonej emerytura z ZUS w kwocie 548,40 złotych miesięcznie.

Mając powyżej na uwadze Sąd, na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji z 10 sierpnia 2018r.