Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) w G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz M. B. kwotę 85.065,53 złotych (osiemdziesiąt pięć tysięcy sześćdziesiąt pięć złotych pięćdziesiąt trzy grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 października 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz M. B. kwotę 7.871 (siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt jeden) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Magdalena Kurc - Mazurkiewicz

Sygn. akt XX GC 219/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 19 stycznia 2018 r. powód – M. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego – (...) spółki akcyjnej w W. nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym kwoty 85.065,53 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 13 października 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazał, iż przedmiotowe roszczenie dotyczy niewypłaconej części odszkodowania za zniszczoną wskutek przymrozku uprawę wiśni, która była objęta umową ubezpieczenia w (...) (pozew – k. 3-9).

W dniu 30 stycznia 2018 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu (nakaz zapłaty – k. 89).

W dniu 26 lutego 2018 r. pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazał, że wysokość odszkodowania wypłacona powodowi została wyliczona w oparciu o zapisy OWU z uwzględnieniem nieponiesionych kosztów uprawy i udziału własnego. Konieczność potrącenia kosztów nieponiesionych uzasadnił załączając do sprzeciwu opinię biegłego w sprawie I C 1074/16 prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Sieradzu (sprzeciw – k. 94-94 verte).

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska. Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2018 r. Sąd dopuścił dowód z dokumentów dołączonych do pozwu, sprzeciwu i dalszych pism procesowych na okoliczności w nich wskazane (k. 130).

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. prowadzi gospodarstwo rolne. W skład gospodarstwa wchodzi nieruchomość gruntowa o numerze ewidencyjnym (...), o powierzchni 27 ha w miejscowości L., na powierzchni której prowadzono uprawę wiśni (okoliczność bezsporna, nadto dowód w postaci wydruku z CEIDG – k. 12).

M. B. zawarł z (...) spółką akcyjną w W. (dalej: (...)) umowę ubezpieczenia upraw rolnych owoców wiśni w zakresie ryzyka przymrozków wiosennych na powierzchni 27 ha, na sumę 895.050 złotych, ze składką należną w wysokości 98.456 złotych oraz okresem ubezpieczenia od 2 kwietnia 2016 r. do 1 kwietnia 2017 r. Zgodnie z treścią polisy, do umowy ubezpieczenia miały zastosowanie ogólne warunki ubezpieczenia (...) uprawy ustalone przez Zarząd (...) uchwałą numer (...) z 19 lutego 2016 r. (dalej: „OWU”), które zgodnie z oświadczeniem M. B., otrzymał (polisa ubezpieczeniowa – k. 16).

Regulacje w zakresie ustalania wysokości szkody i odszkodowania zostały zawarte w § 22 OWU, w myśl którego za podstawę do obliczenia wysokości szkody w szkodach częściowych w oprawach polowych przyjmuje się (ust. 4):

1)  z zastrzeżeniem pkt 2, rzeczywistą powierzchnię pola lub jego części, na której uprawa została uszkodzona lub zniszczona (ustaloną w wyniku bezpośredniego pomiaru, na podstawie wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych lub innej dokumentacji gospodarstwa) nie większą jednak od powierzchni podanej w polisie;

2)  dla ryzyka suszy, rzeczywistą powierzchnię pola, na którym uprawa została uszkodzona lub zniszczona (ustaloną w wyniku bezpośredniego pomiaru, na podstawie wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do gruntów rolnych lub innej dokumentacji gospodarstwa) nie większą jednak od powierzchni podanej w polisie;

3)  określony procentowo stopień zmniejszenia plonu, ustalony na gruncie w oparciu o wykonaną analizę uszkodzeń roślin i obliczony na podstawie obowiązujących w (...) w dniu powstania szkody norm i metodyki ustalania wysokości szkód w uprawach;

4)  sumę ubezpieczenia na 1 ha określoną w polisie, nie wyższą jednak niż wartość uprawy ustalonej na podstawie:

a)  wydajności plonu z 1 ha podanej w polisie lub rzeczywistej określonej przez przedstawiciela (...) w obecności właściciela upraw lub osoby przez niego upoważnionej – nie wyższej jednak niż ustalonej w polisie; jeżeli likwidator ustalający rozmiar szkody stwierdzi na gruncie, że wydajność lub wartość plonu tej uprawy jest niższa co najmniej o 20% od wartości określonej w polisie, ma obowiązek ustalić na gruncie rzeczywistą wydajność lub wartość plonu i udokumentować tę zmianę w operacie szkodowym,

b)  ceny jednostkowej plonu ustalonej w polisie;

5)  liczbę zniszczonych drzew lub krzewów oraz wartość jednostkową sadzonek przyjętą do ubezpieczenia.

Zgodnie z § 22 ust. 7 w przypadku szkody częściowej przy wyliczaniu odszkodowania uwzględnia się zaoszczędzone, nieponiesione koszty oraz straty plonu wynikające z opóźnień zbioru, niezgodnego z terminem agrotechnicznym. Odszkodowanie ustala się w kwocie odpowiadającej wysokości poniesionej straty, ale nie wyższej niż suma ubezpieczenia (ust. 10) ( OWU – k. 38-40 verte).

W dniu 28 kwietnia 2016 r. sad M. B. został dotknięty wiosennymi przymrozkami. Na podstawie oględzin, przeprowadzonych w dniu 17 maja 2016 r. stwierdzono utraty plonu na 17% według systemu (...) (protokół szkody – k. 17-18, opinia – k. 20-26).

W toku postępowania likwidacyjnego została ustalona wysokość szkody na kwotę 590.733 złotych, którą (...) pomniejszył o kwotę 94.517,28 złotych tytułem nieponiesionych kosztów uprawy w wysokości 16% wartości szkody. Ostatecznie (...) przyznał i wypłacił M. B. odszkodowanie w wysokości 496.215,72 złotych (pismo – k. 19, odwołanie – k. 27-28, protokół – k. 29-29 verte, pismo – k. 30, pismo – k. 31-31 verte, pismo –k. 32, odwołanie – k. 33-34, pismo – k. 35, pismo dotyczące wyliczenia szkody – k. 36, potwierdzenie przelewu – k. 37

M. B. odwołał się od decyzji (...) przyznającej odszkodowanie w wysokości 496.215,72 złotych wskazując, że nie stanowi ona pełnej rekompensaty szkód. (...) podtrzymał decyzję o wysokości wypłaconej kwoty odszkodowania (odwołanie – k. 41-43, pismo – k. 44-44 verte).

M. B. jest członkiem grupy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G., która pokrywa m. in. koszty zbiorów wiśni (odpis KRS – k. 45-46 verte, plan dochodzenia do uznania – k. 47-78, opinia – k. 86-87, pismo (...) k. 79-80 verte, decyzja – k. 81-84, lista członków – k. 85).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów. Dokumenty, które stały się podstawą ustaleń faktycznych, Sąd uznał za wiarygodne, albowiem ich autentyczność i moc dowodowa nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd pominął dowód z dokumentu w postaci kopii opinii w sprawie I C 1072/16 Sądu Rejonowego w Sieradzu I Wydział Cywilny (k. 95-97) przedłożony przez pozwanego, albowiem nie miał on znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Treść § 2 powyższego artykułu wskazuje, że w przypadku ubezpieczenia majątkowego, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

W niniejszej sprawie poza sporem był fakt zawarcia przez strony umowy ubezpieczenia plonów w odniesieniu do szkód spowodowanych przez przymrozki. Do zniszczeń upraw w sadzie powoda doszło w dniu 28 kwietnia 2016 r., a więc w okresie odpowiedzialności (...) wynikającej z zawartej umowy, co również nie było sporne. Strony różniły się w ocenie zasadności dokonanego przez pozwanego potrącenia kwoty 94.517,28 złotych - tytułem uwzględnienia nieponiesionych kosztów uprawy. W ocenie powoda ubezpieczyciel nieprawidłowo wyliczył odszkodowanie. Prawidłowo wyliczone odszkodowanie powinno wynosić 531.659,70 złotych, która to kwota miała wynikać z potrącenia od wartości ustalonej szkody (590.733 złotych) jedynie 10% udziału własnego, to jest kwoty 59.073,30 złotych. Zdaniem powoda wypłacone mu odszkodowanie w wysokości 446.594,15 złotych zostało bezpodstawnie zaniżone i powinno zostać uzupełnione o brakującą kwotę 85.066 złotych.

Kwestię obliczania wysokości należnego odszkodowania regulują Ogólne Warunki Ubezpieczenia, które należało odnieść do odszkodowania należnego powodowi. Zgodnie z treścią § 22 ust. 7 OWU w przypadku szkody częściowej przy wyliczaniu odszkodowania uwzględnia się zaoszczędzone, nieponiesione koszty oraz straty plonu wynikające z opóźnień zbioru, niezgodnego z terminem agrotechnicznym. Odszkodowanie ustala się w kwocie odpowiadającej wysokości poniesionej straty, ale nie wyższej niż suma ubezpieczenia (ust. 10).

Wobec faktu, iż powód należy do grupy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i to grupa dokonuje zbioru wiśni, brak jest podstaw do odliczania kosztów zaoszczędzonych i nieponiesionych przez powoda, które nie wystąpiły.

W ocenie Sądu stanowisko powoda zasługiwało na uwzględnienie. Skoro brak było podstaw do odliczenia kwoty 94.517,28 złotych tytułem nieponiesionych kosztów uprawy, pozwany winien potrącić od wartości ustalonej szkody kwotę 10% udziału własnego, czego powód nie kwestionował. W konsekwencji odszkodowanie wypłacone powodowi winno wynosić 531.659,70 złotych. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego pozwany przyznał i wypłacił M. B. odszkodowanie w wysokości 496.215,72 złotych, zatem zostało ono zaniżone o dochodzoną pozwem kwotę.

Biorąc pod uwagę, że strona powodowa w niniejszym procesie udowodniła swoje roszczenie zarówno co do zasady, jak i wysokości, zaś pozwany nie przedstawił przekonujących dowodów, które wykazywałyby okoliczności przeciwne, Sąd zasądził zgodnie z żądaniem pozwu o czym orzekł w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie II wyroku na podstawie art. 98 k.p.c., z którego wynika, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Zwrot tych kosztów przysługuje powodowi, albowiem jego pełnomocnik procesowy zgłosił żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.). Na koszty procesu w niniejszej sprawie składały się: kwota 4.254 złotych tytułem opłaty od pozwu, 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 3.600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, ustalona na podstawie § 3 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804)

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz