Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w C. (dawniej (...) spółki jawnej w C.)

przeciwko (...) spółce jawnej (...) w K. (dawniej: (...) spółce jawnej (...) w K.)

o czyn nieuczciwej konkurencji

I.  zakazuje (...) spółce jawnej (...) w K. naruszania praw (...) spółce akcyjnej w C. do utworów w postaci projektów bielizny (...) oraz (...) poprzez zakazanie (...) spółce jawnej (...) w K. oferowania, wprowadzania do obrotu i reklamowania modeli bielizny wykorzystujących projekty bielizny (...) oraz (...), w tym w szczególności wprowadzania do obrotu modeli bielizny (...), (...) oraz (...);

II.  nakazuje (...) spółce jawnej (...) w K. zniszczenie znajdujących się w jego posiadaniu modeli bielizny (...), (...) oraz (...), a także opakowań i materiałów reklamowych wykorzystujące zdjęcia tych modeli bielizny;

III.  nakazuje (...) spółce jawnej (...) w K. złożenie na jej koszt, w pierwszym numerze kwartalnika „(...)” wychodzącym po uprawomocnieniu się wyroku, jednostronicowego oświadczenia przedstawionego czarną czcionką Times New Roman o rozmiarze 24, pogrubionej na białym tle, o następującej treści: (...) sp. jawna (...) (producent bielizny (...)) przeprasza (...) S.A. (producenta bielizny (...)) za naruszenie praw autorskich do projektów bielizny (...) oraz (...) i czyn nieuczciwej konkurencji polegający na oferowaniu w sprzedaży produktów naśladujących produkty (...) S.A. – (...) oraz (...).”, a w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania wyroku w tym zakresie, upoważnia (...) spółką akcyjną w C. do opublikowania powyższego ogłoszenia na koszt pozwanego;

IV.  nakazuje (...) spółce jawnej (...) w K. złożenie, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, oświadczenia w formie grafiki stałej o wielkości 400 x 500 pikseli przez okres jednego miesiąca przy użyciu czarnej czcionki Times New Roman o rozmiarze 20, na białym tle, o następującej treści: (...) sp. jawna (...) (producent bielizny (...)) przeprasza (...) S.A. (producenta bielizny (...)) za naruszenie praw autorskich do projektów bielizny (...) oraz (...) i czyn nieuczciwej konkurencji polegający na oferowaniu w sprzedaży produktów naśladujących produkty (...) S.A. – (...) oraz (...).” „We, (...) sp. jawna (...) (manufacturer of the (...) lingerie) hereby make our apologies to (...) S.A. (manufacturer of the (...) lingerie) for having infringed copyrights to desings of the (...) and (...) lingerie, as well as for an act of unfair comeptition consisting on marketing lingerie products imitating the products od (...) S.A. – (...) and (...).”, poprzez umieszczenie go przez okres nieprzerwanych 30 dni na stronie głównej (...) spółki jawnej (...) w K. – (...) oraz na stronie hurtowni on-line tejże spółki – (...)

V.  zasądza od (...) spółki jawnej (...) w K. na rzecz Domu Kultury w K. kwotę 10.000 (dziesięć tysięcy) złotych;

VI.  zasądza od (...) spółki jawnej (...) w K. na rzecz (...) spółki akcyjnej w C. koszty procesu przyjmując, że (...) spółka akcyjna w C. wygrała proces w całości, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie Referendarzowi sądowemu.

SSO Magdalena Kurc - Mazurkiewicz

Sygn. akt XX GC 675/10

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 września 2010 r. powód – (...) spółka jawna w C. wniosła o:

-

zakazanie pozwanej (...) spółki jawnej w K. naruszania prawa do utworów w postaci projektów bielizny (...) oraz (...) poprzez zakazanie pozwanej oferowania, wprowadzania do obrotu i reklamowania modeli bielizny wykorzystujących projekty bielizny (...) oraz (...), w tym w szczególności wprowadzania do obrotu modeli bielizny (...), (...) oraz (...);

-

nakazanie pozwanej zniszczenia znajdujących się w jego posiadaniu modeli bielizny (...), (...) oraz (...), a także opakowań i materiałów reklamowych wykorzystujące zdjęcia tych modeli bielizny;

-

nakazanie pozwanej złożenie na jej koszt, w pierwszym numerze kwartalnika „(...)” wychodzącym po uprawomocnieniu się wyroku, oświadczenia o wskazanej w pozwie treści, a w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania wyroku w tym zakresie, upoważnienia powódki do opublikowania powyższego ogłoszenia na koszt pozwanej;

-

nakazanie pozwanej złożenia, w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, oświadczenia w formie grafiki stałej o wskazanej w pozwie treści poprzez umieszczenie go przez okres nieprzerwanych 30 dni na stronie głównej pozwanej oraz na stronie hurtowni on-line tejże spółki;

-

zasądzenie od pozwanej na rzecz Domu Kultury w K. kwoty 10.000 złotych;

oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu powódka wskazała, że jest producentem bielizny sygnującym swoje produkty oznaczeniem (...) od 2006 r. Powódka zleciła zagraniczną produkcję kompletów bielizny (...) i (...), które w 2009 r. pojawiły się na jej stronie internetowej i w katalogu. W 2010 r. powódka odnotowała, iż pozwana wprowadziła do swojej oferty modele bielizny łudząco podobne do oferowanych przez nią kompletów (...) i (...) (modele (...), (...), (...)). Powódka skierowała do pozwanej wezwanie do zaprzestania wprowadzania na rynek modeli bielizny podobnych do (...) i (...). W odpowiedzi pozwana stwierdziła, że to jej przysługują prawa autorskie do przedmiotowych projektów bielizny (pozew – k. 3-17).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu podniosła, że powódka nie udowodniła faktu przysługiwania jej autorskiego prawa majątkowego do spornych modeli bielizny, w szczególności nie został spełniony wymóg zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności umowy przekazania praw autorskich majątkowych. Nadto w ocenie pozwanej nie doszło do skutecznego przeniesienia praw do wzorów. Sporne modele bielizny ((...), (...), (...)) zostały zaprojektowane w C. w 2007 r., zaś pozwana kupuje je od 2009 r. Wobec tego to bielizna produkowana przez powódkę stanowi opracowanie bielizny pozwanej i nie korzysta tym samym z ochrony prawa autorskiego. W ocenie pozwanej produkowane przez nią wzory bielizny posiadają cechy pozwalające na odróżnienie ich od modeli bielizny produkowanych przez powódkę, w tym metki i znaki towarowe (odpowiedź na pozew – k. 182-196).

Na dalszym etapie postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska. Zostały przeprowadzone niemalże wszystkie zawnioskowane przez strony dowody. Na rozprawie w dniu 4 grudnia 2018 r. Sąd dopuścił dowód z dokumentów dołączonych do pozwu, odpowiedzi na pozew i dalszych pism procesowych na okoliczności w nich wskazane (protokół rozprawy – k. 916).

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna w C. (dawniej (...) spółka jawna w C., dalej (...)) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie m.in. produkcji odzieży i bielizny sygnując swoje produkty oznaczeniem (...). Swoją ofertę umieszcza m. in. na stronie internetowej (...) oraz w katalogach (odpis z KRS – k. 220-223, wydruki – k. 31, k. 35-36, k. 40-41, k. 42-43, k. 45-46, k. 50-51, k. 52, k. 53-54).

W dniu 10 czerwca 2008 r. (...) S.A. zawarła z M. U. umowę zlecenia, której przedmiot stanowiło wykonanie projektów bielizny damskiej. Od 10 czerwca 2008 r. do 28 sierpnia 2008 r. M. U. stworzyła na zlecenie (...) S.A. projekty modeli bielizny damskiej o nazwie (...) i (...). Materiał do wykonania wzoru bielizny został zamówiony z C. przez A. S. (projekty – k. 58-66, szkice – k. 55-56, rachunek – k.67, potwierdzenie przelewu – k. 68, materiał dowodowy w postaci bielizny znajdującej się w kopercie załączonej do akt sprawy, zeznania świadka M. C. – k. 569-571, zeznania w charakterze strony powodowej A. S. – k. 900-900v).

W dniu 29 sierpnia 2008 r. M. U. zawarła umowę przekazania na rzecz (...) S.A. praw autorskich majątkowych do dzieła w postaci projektów bielizny do wykorzystywania na wszystkich znanych polach eksploatacji i na czas nieokreślony. M. U. oświadczyła, że dzieło nie narusza praw osobistych lub majątkowych osób trzecich. W § 2 ust. 2 zastrzeżono, że z chwilą podpisania umowy M. U. przenosi na (...) S.A. prawa do dzieła i jego opracowań na wszystkich polach eksploatacji wymienionych w art. 50 PrAut. Umowę w imieniu (...) S.A. podpisała A. S. (umowa przekazania praw autorskich – k. 57, k. 224, zeznania w charakterze strony powodowej A. S. – k. 900-900v).

Produkcja modeli bielizny (...) oraz (...) została zlecona przez A. S. w C. ( zeznania w charakterze strony powodowej A. S. – k. 900-900v).

W dniu 20 października 2008 r. (...) S.A. zawarła z Agencją Reklamowo-Wydawniczą umowę na wykonanie sesji fotograficznej bielizny. Sesja fotograficzna prezentująca modele bielizny (...) i (...) odbyła się w listopadzie 2008 r. (umowa – k. 591-592, zeznania w charakterze strony powodowej A. S. – k. 900-900v).

(...) S.A. w lutym 2009 r. wprowadziła do oferty modele bielizny (...) (pod nazwą (...)) oraz (...), a w kwietniu 2009 r. rozpoczęła ich sprzedaż (katalog – k. 69-72, faktura – k. 225, oświadczenie – k. 226, fotografie – k. 158-171, płyta CD – k. 199, zeznania w charakterze strony powodowej A. S. – k. 900-900 verte).

(...) spółka jawna (...) w K. (dawniej (...) spółka jawna w K., dalej (...)) prowadzi działalność między innymi w zakresie produkcji bielizny i odzieży. Swoją ofertę umieszcza głównie na stronie internetowej (...) Produkty spółki są dostępne w sprzedaży w sklepach stacjonarnych na terenie Polski oraz w sklepach internetowych (odpis z KRS – k. 504-507, wydruki – k. 73-79).

(...) wprowadziła do swojej oferty modele bielizny o nazwie(...), (...) i (...). Modele te były produkowane i sprowadzane z C. (materiał dowodowy w postaci bielizny znajdującej się w kopercie załączonej do akt sprawy, fotografie – k. 158-171, płyta CD – k. 199, wydruki – k. 516523, protokół – k. 524-528, oświadczenie – k. 402-403, dokumentacja produkcyjna – k. 390-401).

W korespondencji kierowanej do (...) – (...) S.A. podniosła, że produkty (...), (...) i (...) są łudząco podobne do modeli oferowanych przez (...) S.A. oraz wezwała do zaprzestania wykorzystywania projektów bielizny należących do niej, w tym w szczególności reklamowania, oferowania i wprowadzania do obrotu modeli bielizny (...), (...) i (...). (...) oświadczyła, że przysługują jej prawa autorskie do modeli bielizny (...), (...) i (...) oraz wezwała (...) S.A. do zaprzestania ich wykorzystywania (pismo – k. 80-82, odpowiedź - k. 83-84).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o twierdzenia stron wyraźnie przyznane bądź niezaprzeczone przez przeciwnika, a także na podstawie wyżej wskazanych dokumentów, które zostały złożone do akt.

Złożone do akt sprawy dokumenty prywatne były wiarygodne, jednak nie korzystają z domniemań zawartych w treści art. 244 k.p.c. (domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych), jak ma to miejsce w przypadku dokumentów urzędowych a jedynie - poza domniemaniem autentyczności - korzystają z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 r., sygn. akt III CRN 65/82). Sąd dokonując ich oceny w ramach swobodnej oceny dowodów uznał je za wiarygodne i przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, a w konsekwencji poczynił na ich podstawie ustalenia. Sąd zwrócił jednak uwagę, że dokumenty prywatne stanowiły jedynie dowód tego, że określone w nich osoby złożyły oświadczenia treści w nich zawartej.

Z kolei dokonując oceny wydruków, materiałów zgromadzonych na płycie CD, materiału dowodowego w postaci bielizny znajdującej się w kopercie załączonej do akt sprawy i zgromadzonych fotografii Sąd miał na uwadze, iż w kodeksie postępowania cywilnego nie zawarto zamkniętego katalogu środków dowodowych i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jeśli tylko nie jest to sprzeczne z przepisami prawa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2008 r., I CSK 138/08, LEX, 548795). Sąd nie miał podstaw, by podważać wiarygodność informacji znajdującej się na wskazanych nośnikach.

Jako mało przydatne do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie Sąd uznał: dowód z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową w postaci wydruków prasowych (k. 33-34, k. 37-39, k. 48-49) oraz dokumentu (k. 589-590), albowiem są one nieczytelne, dowody w postaci wydruków prasowych (k. 44, k. 47) oraz kopii paragonów i faktur (k. 85-87) uznając je za nieprzydatne przy ustaleniu stanu faktycznego sprawy. Dodatkowo, z przyczyn wskazanych powyżej, Sąd uznał dowód z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową w postaci umowy o współpracy oraz faktury wraz z tłumaczeniami (k. 583-588) – za nieprzydatne, albowiem z dokumentów tych nie wynika, że zostały przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego. Podobnie dowód z dokumentów w postaci poświadczonych za zgodność z oryginałem kserokopii aktów notarialnych, należało uznać za nieprzydatne przy ustaleniu stanu faktycznego sprawy, zaś dowód z wydruków ze strony internetowej i korespondencji e-mail (k. 598-610, k. 613-615) został przedłożony w języku angielskim, bez tłumaczenia przysięgłego.

Ustalając stan faktyczny Sąd dopuścił również osobowe wnioski dowodowe w postaci zeznań świadków M. C., M. S. oraz strony powodowej w osobie A. S.. Zeznania były spójne, logiczne, konsekwentne, wzajemnie niesprzeczne i korespondowały ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Świadek M. C. opisała przebieg współpracy z powodową spółką i wskazała, że wykonała projekt bielizny i prototyp produktu w okresie od 10 czerwca 2008 r. do 28 sierpnia 2008 r. Świadek wykonała projekt bielizny samodzielnie, nie otrzymując w tym zakresie żadnych wytycznych od zleceniodawcy. Świadek M. S. zeznał, że współpracuje z pozwaną spółką od 2008 r. i wykonywał na jej zlecenie zdjęcia bielizny prezentujące modele (...), (...) i (...). Świadek podał, że przedmiotowe fotografie prezentujące bieliznę oferowaną przez pozwaną spółkę powstały najwcześniej w 2008 r. Przesłuchiwana w charakterze strony powodowej A. S. opisała proces tworzenia bielizny i wprowadzania jej do sprzedaży. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków i strony w całości oraz poczynił na ich podstawie ustalenia faktyczne.

Sąd oddalił zawnioskowany przez stronę pozwaną dowód z przesłuchania świadka S. H.. Rzeczony dowód miał zostać przeprowadzony w drodze pomocy sądowej przez sąd w Chińskiej Republice Ludowej. Z uwagi na fakt, iż postępowanie dowodowe w zakresie przesłuchania świadka S. H. napotkało znaczące przeszkody o nieokreślonym czasie trwania, Sąd na podstawie art. 242 k.p.c. oznaczył termin do końca sierpnia 2018 r. na przeprowadzenie dowodu z zastrzeżeniem, że będzie on mógł zostać przeprowadzony po tym terminie, gdy nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu (k. 881). Wobec bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu (braku jakiejkolwiek reakcji ze strony sądu chińskiego przez okres kilku lat) Sąd pominął przedmiotowy dowód, albowiem zmierzał on do przedłużenia postępowania.

Sąd oddalił także wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z zeznań pozwanego L. Ż. wobec jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na rozprawie, usprawiedliwienie wskazane w piśmie pełnomocnika powoda, a dotyczące nadciśnienia pozwanego - nie zasługiwało na uwzględnienie, albowiem z zaświadczenia z k. 911 wynika jedynie, że pozwany cierpi na przewlekłe schorzenia wymagające systematycznego przyjmowania leków oraz stosowania diety, ale nie ma zaleceń w zakresie zakazu przemieszczania się (k. 916).

Sąd oddalił wniosek pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu technologii projektowania i produkcji odzieży (bielizny) na okoliczność porównania bielizny powoda i pozwanego oraz potwierdzenia występujących między nimi różnic, wykazanych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew. Należy wskazać, że dowód z opinii może być wykorzystany do weryfikowania wymagających wiedzy specjalnej powiązań między ustalonymi faktami albo do wyprowadzenia z tych faktów wniosków, których sformułowanie wymaga wiedzy specjalistycznej (art. 278 k.p.c.). W świetle art. 276 § 1 k.p.c. dowód z opinii biegłego tym się różni od innych dowodów, że jego celem nie jest ustalenie faktów mających znaczenie w sprawie, lecz udzielenie Sądowi wyjaśnień w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych. Odnośnie sformułowanej przez pozwaną tezy dowodowej: „na okoliczność porównania bielizny powoda i pozwanego oraz potwierdzenia występujących między nimi różnic, wykazanych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew” należy zauważyć, że wnioskowana opinia sprowadzałaby się do ustalenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a więc sfery zastrzeżonej dla Sądu. Opinia biegłego ma zaś na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego w sprawie materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Nie może ona natomiast sama być źródłem materiału faktycznego sprawy, ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 11 lipca 1969 r., I CR 140/69, OSNCP 1970 nr 5, poz. 85). Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił przedmiotowy wniosek uznając go za nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W ramach niniejszego postępowania powód wskazał, że posiada prawa autorskie do projektów bielizny sprzedawanych przez niego pod nazwami (...) i (...), zaś pozwana sprzedaje modele bielizny (...), (...) i (...), które są niemal identyczne z powyższymi modelami oferowanymi przez powoda. Jako podstawę prawną powód wskazał art. 79 ust. 1, 2 oraz 4 w związku z art. 17 ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także art. 3 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy z 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Zgodnie z treścią art. 79 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2 i 4 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych - uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa zaniechania naruszania oraz usunięcia skutków naruszenia. Niezależnie od roszczeń, określonych w ust. 1, uprawniony może się domagać jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia o odpowiedniej treści i formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd. Sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do ich wytworzenia, w szczególności może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet należnego odszkodowania lub zniszczeniu. Orzekając, sąd uwzględnia wagę naruszenia oraz interesy osób trzecich.

Zgodnie z art. 17 Prawa autorskiego jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione (art. 41 ust. 2 PrAut). Zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

Udzielenie ochrony autorskim prawom majątkowym w sposób określony w art. 79 ust. 1 PrAut wymaga przede wszystkim wykazania przez poszukującego ochrony prawno -autorskiej takich okoliczności faktycznych, z których wynika – że po pierwsze przysługuje mu tego rodzaju ochrona w odniesieniu do określonego utworu spełniającego wymagania definicyjne z art. 1 ust. 1 tego prawa, a po wtóre, że działania tego, który ma tą sferę jego praw naruszać, rzeczywiście mają miejsce. Utworem w rozumieniu prawa autorskiego są takie wytwory które: stanowią rezultat pracy człowieka, stanowią przejaw działalności twórczej, mają indywidualny charakter.

Nie ulega wątpliwości w niniejszej sprawie, iż projekty bielizny stworzone przez projektanta na rzecz powodowej spółki spełniają powyższe przesłanki i stanowią utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Stosownie do treści art. 1 ust 2 PrAut przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Jednym z przedmiotów prawa autorskiego są utwory wzornictwa przemysłowego. W doktrynie przyjmuje się, że do tej kategorii utworów zalicza się między innymi ubrania i stroje (Ewa Ferenc-Szydełko [w:] prof. dr hab. Ewa Ferenc-Szydełko (red.) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz do art. 1, wyd. 3, Legalis).

Powód swoje żądanie opierał na umowie zawartej przez niego w dniu 29 sierpnia 2008 r. z projektantką bielizny M. C. (z domu U.), która zaprojektowała modele bielizny pod nazwą (...) i (...). Na podstawie umowy M. C. przeniosła autorskie prawa majątkowe do dzieła w postaci projektów bielizny na powodową spółkę do wykorzystywania na wszystkich znanych polach eksploatacji (w tym wymienionych w art. 50 PrAut) i na czas nieokreślony. Umowa ta potwierdza posiadanie przez powoda praw autorskich przedmiotowych projektów bielizny. Powyższą okoliczność potwierdziły również zeznania świadka M. C.. Za bezzasadny należało uznać podniesiony przez pozwaną zarzut nieskuteczności przeniesienia praw przez M. U. na powodową spółkę z uwagi na naruszenie art. 41 ust 2 PrAut. W ocenie pozwanej zawarty w umowie zapis o przeniesieniu praw „na wszystkich znanych polach eksploatacji” jest nieodpuszczalny. Odnosząc się do tak sformułowanego zarzutu pozwanej wskazać należy, iż strony umowy w § 2 ust. 2 określiły pola eksploatacji odwołując się przy tym do treści art. 50 PrAut.

Na marginesie wskazać należy na dominujący w doktrynie i orzecznictwie pogląd, zgodnie z którym umowa o przeniesienie praw autorskich może być utrzymana także i wówczas, gdy nie wymienia jakichkolwiek pól eksploatacji (Załucki [w:] Piotr Ślęzak (red.) Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz do art. 41, wyd. 1, Legalis). W takim przypadku dopuszczalne jest dokonanie wykładni oświadczeń woli stron w tym zakresie i ustalenie, jaki był zgodny zamiar i cel umowy zgodnie z art. 65 § 2 k.c. (Marian Kępiński [w:] prof. dr hab. Janusz Barta (red.) Prawo autorskie, wyd. 2, C.H. Beck, s. 473, nb. 22). Stanowisko, że przepis art. 41 ust. 2 PrAut nie stoi na przeszkodzie stosowaniu przy wykładni umów o przeniesienie autorskich praw majątkowych dla ustalenia objętych nimi pól eksploatacji reguł interpretacyjnych określonych w art. 65 k.c. znalazło odzwierciedlenie w orzecznictwie (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 14 września 2005 r., III CK 124/05, Legalis; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 17 października 2012 r., I ACa 1244/11, Legalis).

W ocenie Sądu, nawet gdyby uznać - za stroną pozwaną, że strony nie określiły pól eksploatacji, to zebrany w sprawie materiał dowodowy, jak i jego ocena w kontekście wykładni oświadczenia woli dają podstawy dla uznania, iż pomiędzy projektantem a producentem bielizny doszło do zawarcia umowy. Na jej podstawie M. C. przeniosła na powodową spółkę autorskie prawo majątkowe, przy czym również w umowie tej został spełniony wymóg wskazania pola eksploatacji. Mając na uwadze powyższe, należało przyjąć, że powód wykazał fakt posiadania autorskich praw majątkowych do projektów bielizny (...) i (...), albowiem umowa określała wymagane pola eksploatacji.

Mając na uwadze powyższe uznać należało, iż powodowa spółka posiada wyłączność na wykorzystanie przedmiotowych projektów, w tym w zakresie wytwarzania bielizny urzeczywistniających projekt bądź go inkorporujących, wprowadzania takich modeli bielizny do obrotu a także wykorzystywania ich wizerunku. Dokument prywatny złożony przez stronę pozwaną przy zażaleniu na postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia, a znajdujące się na k. 172 (tłumaczenie na k. 403) – nie zmienia stanowiska Sądu w zakresie przysługujących powodowi praw autorskich. W piśmie tym, datowanym na dzień 3 czerwca 2011 r. chińska spółka oświadczyła, że jest projektantem stworzonych przez siebie modeli: (...), (...), (...) w 2007 r. i w tym też roku rozpoczęła ich sprzedaż w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, a pozwanej spółce modele te sprzedaje od 2009 r. Dokument ten jak już wskazano wyżej jest dokumentem prywatnym, który potwierdza, że dany podmiot złożył oświadczenie o takiej, a nie innej treści. Jednakże nie sposób uznać, że oświadczenie to potwierdza, że faktycznie właścicielem praw autorskich do przedmiotowych modeli bielizny jest chińska spółka. Strona pozwana jako firma działająca na rynku od wielu lat i profesjonalna winna orientować się jaka jest oferta na rynku i w razie potrzeby żądać od zagranicznych kontrahentów wykazania praw autorskich do poszczególnych – oferowanych prze siebie – produktów.

Zdaniem Sądu powód wykazał fakt naruszenia przez pozwaną przysługującego mu prawa autorskiego. Naruszenie autorskich praw majątkowych ma miejsce wówczas, gdy ktoś dopuszcza się wkroczenia w zakres cudzego prawa autorskiego bez słusznej podstawy prawnej. Bezpośrednią postacią naruszenia są wszystkie działania polegające na wkroczeniu w cudze prawa autorskie bez zezwolenia, bez znaczenia pozostaje tutaj zamiar lub świadomość naruszenia (vide: wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 9 czerwca 2016 r., XII C 1883/15, niepubl.).

Pozwana dokonała naruszenia przysługującego powodowi prawa autorskiego, albowiem dokonała utrwalenia i zwielokrotnienia utworu poprzez wytwarzanie modeli bielizny (...), (...) i (...), a następnie wprowadzenie ich do obrotu. W tym miejscu wskazać należy, iż w doktrynie utrwalił się pogląd, zgodnie z którym wykonanie kopii w innym rozmiarze niż oryginał lub wykonanie inną techniką albo w innym materiale stanowią zwielokrotnienie dzieła (Elżbieta Traple [w:] prof. dr hab. Janusz Barta (red.) Prawo autorskie, wyd. 2, C.H. Beck, s. 153, nb. 51).

Należy bowiem wskazać, że modele bielizny (...), (...) i (...) stanowią kopię modeli bielizny (...) i (...). Świadczy o tym wizualne podobieństwo poszczególnych elementów bielizny. Podobieństwo to obejmuje zarówno ogólny wygląd, kolorystykę, sposób zdobień oraz poszczególne elementy składające się na komplety bielizny. Podobieństwo jest na tyle duże, że nie może być mowy o inspirowaniu się projektami powoda, lecz o wprowadzaniu do obrotu towarów prawie identycznych z objętymi umową przeniesienia praw autorskich. Oprócz tego należy podkreślić, że nie chodzi o jeden produkt, lecz o cały komplet składający się z czterech elementów. W odbiorze przeciętnego konsumenta modele bielizny oferowane przez powoda i pozwaną mogą być utrwaleniami tego samego utworu wzornictwa przemysłowego. Mając na uwadze powyższe uznać należało, iż powód skutecznie wykazał fakt naruszenia przez pozwaną przysługującego prawa autorskiego.

W ocenie Sądu uzasadnione było żądanie powoda w zakresie zakazania pozwanej oferowania, wprowadzania do obrotu i reklamowania modeli bielizny wykorzystujących projekty (...) i (...), w tym w szczególności wprowadzania do obrotu modeli bielizny (...), (...) i (...) jak również żądanie nakazania zniszczenia opakowań, materiałów reklamowych i modeli bielizny (...), (...) i (...).

Wyżej wymienione żądania było również uzasadnione na podstawie drugiej podanej przez powoda podstawy prawnej.

Zgodnie z treścią art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k.) czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Wskazany przepis stanowi klauzulę generalną, natomiast towarzyszące mu w ust. 2 przywołanego przepisu przykładowe wyliczenie czynów nieuczciwej konkurencji nie jest wyczerpujące. Zatem ocena konkretnych czynów występujących w działalności gospodarczej niepodpadających pod żaden szczegółowy przepis u.z.n.k. powinna być prowadzona na podstawie klauzuli generalnej wyrażonej w art. 3 ust. 1 u.z.n.k.. Jeżeli zostanie stwierdzone, że konkretne zachowanie spełnia przewidziane w nim przesłanki, jest ono czynem nieuczciwej konkurencji i uzasadnia wystąpienie z roszczeniami przewidzianymi w rozdziale trzecim omawianej ustawy (Jasińska [w:] prof. dr hab. Janusz Szwaja (red.) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz do art. 3, wyd. 4, Legalis). Zgodnie z poglądem wyrażonym w orzecznictwie, jeśli określone działanie nie mieści się w katalogu czynów wyraźnie zakazanych przez u.z.n.k., należy na podstawie przewidzianej w art. 3 ustawy klauzuli generalnej, jako uniwersalnego zakazu nieuczciwej konkurencji, ocenić charakter tego działania, z uwzględnieniem przesłanek przewidzianych w tym przepisie (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 31 lipca 1995 r., I ACR 308/95, OSA 1995, Nr 7–8, poz. 52).

Zatem konieczne jest wykazanie, jaki dobry obyczaj doznał naruszenia oraz że nieprzestrzeganie tego obyczaju zagroziło lub naruszyło interes konkurenta (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2008 r., II CSK 363/07, Lex nr 432207, czy wyrok Sądu Najwyższego z 20 października 2005 r., II CK 154/05, Lex nr 187016).

Dobre obyczaje kupieckie wyrażają się pozaprawnymi normami postępowania, którymi powinny kierować się przedsiębiorcy. Istotą działalności gospodarczej jest zabieganie o korzyści ekonomiczne. Pojawienie się na rynku konkurenta z reguły wiąże się z poniesieniem przez innego przedsiębiorcę uszczerbku w postaci mniejszego zysku, a w każdym razie - ryzyka utraty dotychczasowej pozycji, i jest to wpisane w samą zasadę konkurencyjności. Zatem w stosunkach gospodarczych nie sam fakt zagrożenia lub powstania straty po stronie innego przedsiębiorcy, lecz sposób realizacji mechanizmu rywalizacji pomiędzy konkurentami podlegać musi rozważeniu przy ocenianiu działań konkurencyjnych pod kątem sprzeczności z dobrymi obyczajami (art. 3 ust. 1 u.z.n.k.). Sposób ten powinien być weryfikowany każdorazowo w okolicznościach konkretnego miejsca i czasu przy uwzględnieniu, zasługujących na aprobatę w świetle norm moralnych i etycznych, zwyczajów dochodzenia przez przedsiębiorców do osiągania korzyści gospodarczych. Wina naruszyciela nie jest elementem niezbędnym dla stwierdzenia, że dopuścił się on czynu nieuczciwej konkurencji, jednakże jej wykazanie powinno stanowić argument na rzecz przyjęcia, że doszło do naruszenia dobrego obyczaju (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 2 stycznia 2007 r., V CSK 311/06, Lex nr 259779).

Konkurencja łamiąca zasady uczciwości w działalności gospodarczej, jest czynem nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W ocenie Sądu działania pozwanej polegające na wykorzystaniu projektów bielizny (...) i (...) poprzez oferowanie, wprowadzenie do obrotu i reklamowanie bielizny (...), (...) i N. bez zgody powoda należy uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami. W tym miejscu wskazać należy, iż zachowaniem sprzecznym z dobrym obyczajem w rozumieniu art. 3 u.z.n.k. jest działanie o charakterze pasożytniczym. Polega ono na tym, że uczestnik tego samego rynku korzysta z gotowego efektu pracy swego konkurenta handlowego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z 27 lutego 2009 r., V CSK 337/08, OSP 2010, Nr 3, poz. 33). Pasożytnictwem jest nieuprawnione wykorzystywanie przez przedsiębiorcę renomy innego przedsiębiorcy (jego firmy lub przedsiębiorstwa), cudzego znaku towarowego, cudzego produktu albo renomy kraju. Jest ono definiowane jako „sięganie do cudzego miejsca rynkowego w celu wykorzystania go do budowy własnej pozycji” ( Nowińska [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz do art. 3, teza 22 i M. Poźniak-Niedzielska, Ewolucja prawa własności intelektualnej, s. 12 i nast.).

Powód wykazał, że oferowane przez niego produkty posiadają w Polsce odpowiednią renomę oraz że prowadzi szereg działań reklamowych i marketingowych. Działania pozwanej wpływają negatywnie na działalność gospodarczą powoda naruszając tym samym jego interes. Wypełniło to znamiona pasożytnictwa i stanowiło czyn nieuczciwej konkurencji.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 u.z.n.k. w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:

1)  zaniechania niedozwolonych działań;

2)  usunięcia skutków niedozwolonych działań;

3)  złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;

4)  naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;

5)  wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;

6)  zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Powód w pozwie wniósł o zobowiązanie pozwanej do złożenia oświadczeń w kwartalniku (...), na stronie internetowej pozwanej spółki oraz na stronie internetowej hurtowni pozwanej.

Celem złożenia oświadczenia we wskazanej treści nie jest satysfakcja moralna (niemożliwa zresztą, jeżeli naruszone zostały interesy osoby prawnej), lecz przede wszystkim funkcja informacyjna. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie, umożliwia ona przywrócenie równowagi rynkowej poprzez skorygowanie błędnych informacji funkcjonujących w świadomości klientów i przedsiębiorców, np. w sferze motywacji do dokonania zakupu. Ogłoszenie w czasopismach ma pełnić dla strony powodowej funkcję rekompensaty uszczerbków, jakich doznała na skutek czynów nieuczciwej konkurencji, których dopuściła się strona pozwana. Ogłoszenie to ma przywrócić stronie powodowej naruszony działaniami strony pozwanej prestiż i renomę (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 15 stycznia 2013 r., I ACa 1268/12, Legalis numer 733652).

Sprecyzowana przez stronę powodową treść oświadczeń odpowiada okolicznościom niniejszej sprawy, jest adekwatna do sposobu i rodzaju dokonanego naruszenia.

Odnosząc się do żądania zasądzenia na rzecz Domu Kultury w K. kwoty 10.000 złotych wskazać należy, iż z takim żądaniem można wystąpić tylko wówczas, gdy czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony, przy czym wystarczy wszelka postać zawinienia, a więc nawet lekkomyślność lub niedbalstwo (J. Szwaja [w:] J. Szwaja (red.) Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Komentarz do art. 18, Warszawa 2006, s. 875).

Przyjąć należało, iż działanie strony pozwanej było działaniem zawinionym z zamiarem bezpośrednim. Pozwana spółka jako przedsiębiorca działający od wielu lat na rynku posiadała informacje na temat produktów oferowanych przez konkurentów. Biorąc pod uwagę stopień zawinienia jako okoliczność mającą decydujące znaczenie, Sąd doszedł do przekonania, iż kwota 10.000 złotych jest adekwatna do oczekiwanych celów ośrodka, jak i możliwości finansowych pozwanej oraz jest odpowiednią sumą w rozumieniu art. 18 ust. 1 pkt 6 u.z.n.k.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 108 k.p.c. uznając, że strona powodowa wygrała proces w całości, pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie Referendarzowi sądowemu.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz