Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 141/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w Łowiczu w Wydziale III Rodzinnym i Nieletnich

w składzie:

Przewodnicząca: SSR Honorata Wójcik

Protokolant: st.sekr.sąd. Elżbieta Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 maja 2019 roku

sprawy z powództwa Z. M. i S. M. reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową M. M.

przeciwko D. M.

o alimenty

1.  zasądza od D. M. na rzecz jego małoletnich córek Z. M., ur. (...) i S. M., ur. (...) alimenty w kwotach po 500 (pięćset) złotych miesięcznie na rzecz każdej z nich, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dzieci M. M. poczynając od dnia 12 września 2018 roku,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od D. M. na rzecz M. M. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

4.  nie obciąża pozwanego kosztami postępowania sądowego, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa,

5.  przyznaje wynagrodzenie adw. K. S. za reprezentację z urzędu pozwanego D. M. w kwocie 153,60 (sto pięćdziesiąt trzy złotych sześćdziesiąt groszy) z VAT i należność tę nakazuje wypłacić z rachunku Skarbu Państwa,

6.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 141/18

UZASADNIENIE

Małoletnie powódki Z. M. i S. M. reprezentowane przez przedstawicielkę ustawową M. M. w pozwie z dnia 07 września 2018 roku wniosły o zasądzenie od pozwanego D. M. kwoty po 800 złotych tytułem alimentów na rzecz małoletniej Z. M. i kwoty po 700 złotych na rzecz małoletniej S. M. , płatnych do dnia 10 – go każdego miesiąca do rąk przedstawicielki ustawowej M. M. z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Powódki wniosły ponadto o zabezpieczenie powództwa, w ten sposób, by do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy pozwany D. M. był zobowiązany do uiszczania na ich rzecz tytułem alimentów kwoty po 700 złotych na rzecz Z. M. i po 600 złotych na rzecz S. M. miesięcznie tytułem alimentów na rzecz każdej z małoletnich, płatnych do dnia 10 – go każdego miesiąca do rąk przedstawicielki ustawowej. W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że w dniu 14 sierpnia 2018 roku przedstawicielka ustawowa małoletnich wyprowadziła się z miejsca wspólnego zamieszkania z dziećmi i zamieszkała z nimi w domu swojej babci w miejscowości P.. Od tego momentu rodzice małoletnich żyją w rozłączeniu z powodu nadużywania przez pozwanego alkoholu. Pozwany przekazał jedynie w sierpniu 2018 r 200 zł na utrzymanie małoletnich powodów. Pozwany mieszka we wspólnym mieszkaniu stron. Jest zatrudniony w (...) z wynagrodzeniem około 3000 złotych. Nie uczestniczy w wychowaniu dzieci.

M. M. mieszka wraz z dziećmi. Na zaspokojenie niezbędnych potrzeb małoletnich potrzebna jest kwota 3.050 złotych. Przedstawicielka ustawowa sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnimi powodami. Pracuje , podobnie jak pozwany, w (...) jako zwrotniczy z wynagrodzeniem miesięcznym 2.493,60 złotych netto. Spłaca wspólnie z pozwanym raty kredytu hipotecznego w wysokości 610 zł miesięcznie i raty kredytu gotówkowego w kwocie 300 złotych miesięcznie (pozew – k. 2-6).

Sąd Rejonowy wydał postanowienie o zabezpieczeniu zgodnie z wnioskiem /k.10-11/.

Pozwany w odpowiedzi na pozew uznał roszczenie alimentacyjne do kwoty 900 złotych miesięcznie. Wskazał, iż zarabia 2.513,89 złotych brutto, płaci alimenty na dzieci w miarę swoich możliwości , spłaca sam wspólne zobowiązania stron. (odpowiedź na pozew – k. 16, 17).

W piśmie procesowym sporządzonym przez pełnomocnika pozwanego pozwany uznał powództwo do kwot po 400 złotych na każde dziecko./ pismo k.50-53/.

Na rozprawie w dniu 13 marca 2019 roku przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów wniosła o zasądzenie alimentów w kwocie po 600 zł na rzecz każdej z małoletnich powódek, pozwany uznał powództwo do kwoty po 500 złotych na rzecz każdej z powódek. (protokół rozprawy – k. 124,129)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnie powódki Z. M. urodzona dnia (...) i S. M. urodzona dnia (...) są dziećmi D. M. i M. M., którzy nadal są małżeństwem. Oprócz małoletnich powodów nie mają nikogo więcej na utrzymaniu. Rodzice powodów od sierpnia 2018 roku, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego i nie mieszkają ze sobą.

(dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia – k. 8 i 9,odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 7, okoliczności bezsporne)

Małoletnia Z. M. ma 7 lat. Mieszka z przedstawicielką ustawową w domu jej babci i pozostaje pod jej bezpośrednią pieczą. Sąd ustalił, że koszty utrzymania małoletniej Z. wynoszą miesięcznie średnio 1600 zł. Na powyższą sumę składają się następujące miesięczne wydatki: 400 zł - wyżywienie, 100 zł - środki czystości i higieny, 100 zł – leki i stomatolog, 400 zł – ubrania i obuwie, 100 zł – zabawki, 100 zł – rozrywka , 200 zł – tytułem udziału małoletniego w opłatach związanych z mieszkaniem, 200 zł - przedszkole. Małoletnia często choruje na zapalenie górnych dróg oddechowych.

(dowód: zeznania M. M. – k. 124v,125,130)

Małoletnia S. M. ma 6 lat. Mieszka z przedstawicielką ustawową u jej babci i pozostaje pod jej bezpośrednią pieczą. Sąd ustalił, że koszty utrzymania małoletniej wynoszą miesięcznie średnio 1450 zł. Na powyższą sumę składają się następujące miesięczne wydatki: 350 zł - wyżywienie, 100 zł - środki czystości i higieny, 150 zł – leki i stomatologia, 300 zł – ubrania i obuwie, 50 zł – zabawki i rozrywka , 200 zł – tytułem udziału małoletniej w opłatach związanych z mieszkaniem, 200 zł - przedszkole.

Obecnie kwota alimentów ustalona jako zabezpieczenie zaspakaja potrzeby małoletnich.

(dowód: zeznania M. M. – k. 124v, 125,130)

M. M. ma 32 lata. Pracuje jako zwrotniczy w (...) w W.. Otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2500 złotych netto miesięcznie oraz świadczenia 500 + na jedno dziecko. Opiekuje się małoletnimi powodami, w czym pomaga jej matka i brat. Wyprowadziła się z dziećmi od męża w sierpniu 2018 r z powodu nadużywania przez pozwanego alkoholu. Zamieszkała w domu swojej babci, która się też opiekuje. Zamieszkuje z nimi również jej wujek. Zajmuje z dziećmi 1 pokój i kuchnię. Przeprowadziła tam remont , aby polepszyć warunki mieszkaniowe. Zakupiła meble. Dokłada się do opłat, zakupiła opał. Utrzymuje samochód , którym dojeżdża do S. na pociąg do W. dojeżdżając do pracy. Ze wspólnego mieszkania zabrała telewizor i lodówkę. Nie spłaca od sierpnia wspólnie zaciągniętych z pozwanym kredytów.

(dowód: zeznania M. M. – k. 124v,125,130, zaświadczenie o wysokości dochodów – k. 10, )

D. M. ma 33 lata, pracuje również jako zwrotniczy w (...) w W.. Mieszka w 3 pokojowym mieszkaniu stanowiącym wspólną własność stron , spłaca zaciągnięty na ten cel kredyt hipoteczny w wysokości 610 złotych , pożyczkę gotówkową ,pożyczki w pracy , pożyczkę zaciągniętą na zakup lodówki ,zmywarki w łącznej wysokości około 1000 złotych. Opłaca czynsz i wszystkie opłaty mieszkaniowe. Zadłuża się u rodziny, obecnie ma dług w wysokości około 13.500 złotych .Nie osiąga dodatkowych dochodów, choć wcześniej wykonywał prace wykończeniowe i zarabiał około 1000 złotych miesięcznie. Pozwany kontaktuje się z powódkami. Płaci systematycznie zasądzone alimenty. We wrześniu razem z żoną i córkami dokonał zakupów ubrań dla jednej córki , żona zakupiła ubrania dla drugiej. Na Wielkanoc kupił dzieciom prezenty, dał im po 100 złotych. Odbył stacjonarne leczenie odwykowe , ale nadal zmaga się z problemem alkoholowym.

(dowód: zeznania stron – k.124, 125v, 130-131, zeznania świadków P. M. i J. M. – k. 129v,130 )

Sąd uznał za wiarygodny zebrany w sprawie materiał dowodowy i oparł się na nim, dokonując ustaleń faktycznych. Nie budzą wątpliwości Sądu co do wiarygodności dowody z dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony i potwierdzają przedstawiane przez nie fakty. Zeznania stron – pozwanego i przesłuchanej w charakterze strony powodowej przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki, co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ocenić należy w większości jako wiarygodne.

Sąd uznał, że przedstawicielka ustawowa zawyżyła koszty utrzymania małoletnich powodów. Sąd nie dał wiary kwocie wydatków na wyżywienie, bowiem powodowie objęci są opieką przedszkolną wraz z wyżywieniem (3 posiłki dziennie). Przedstawicielka ustawowa nie udowodniła kosztów utrzymania mieszkania. Ponadto Sąd uznał, iż dostępna jest publiczna służba zdrowia, z której przedstawicielka ustawowa ma możliwość korzystać.

Zeznania świadków są ze sobą spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie w zeznaniach pozwanego. Przedstawicielka ustawowa nie udowodniła, aby pozwany osiągał dodatkowe dochody poza wynagrodzeniem za pracę wynikającym z zaświadczenia z zakładu pracy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo małoletnich Z. M. i S. M. zasługuje na uwzględnienie w części, to jest co do żądania zasądzenia od pozwanego alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie płatnych na każdego z małoletnich powodów .

Żądanie zgłoszone przez powodów znajduje oparcie w treści art. 133 i 135 k.r.o.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 k.r.o., z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie. Wedle art. 96 k.r.o. obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej. Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, w tym termin dojścia przez uprawnionego do pełnoletniości. Jedyną decydującą okolicznością warunkującą trwanie bądź ustanie obowiązku alimentacyjnego jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Zakres świadczeń alimentacyjnych jest podwójnie uzależniony - z jednej strony zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej strony od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć bieżące potrzeby w zakresie utrzymania (tj. mieszkania, wyżywienia, ubrania itd.) oraz w zakresie wychowania (tj. odpowiednie wykształcenie, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień itd.). Podkreślić trzeba, że niezdolne do samodzielnego utrzymania dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami.

Oczywistym jest fakt, że powódki z racji swojego wieku nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Nie mają majątku, z którego dochody wystarczyłyby na pokrycie ich kosztów utrzymania i wychowania. W tej sytuacji zobowiązanymi do zapewnienia małoletnim wychowania, środków utrzymania oraz wykształcenia są ich rodzice bowiem zobowiązani są w pierwszej kolejności do alimentowania swoich dzieci.

Jak wskazano powyżej, alimenty są to bieżące środki na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Usprawiedliwione potrzeby powodów do sierpnia 2018 roku zaspokajali obydwoje rodzice. Strony we wspólnym gospodarstwie domowym dysponowały łącznie kwotą około 5000 złotych miesięcznie. Spłacali wspólnie zobowiązania kredytowe, które obecnie obciążają tylko pozwanego.

Obecnie przedstawicielka ustawowa dysponuje na 3 osoby kwotą około 4000 złotych.

Pozwany po zapłaceniu alimentów dysponuje kwotą 1000 złotych, z której musi dokonać opłat za mieszkanie i kredyty.

W ocenie Sądu, koszty utrzymania małoletnich powodów zamykają się kwotą po 600 złotych miesięcznie wobec każdego z nich, są adekwatne do potrzeb małoletnich w tym wieku i możliwości zarobkowych rodziców. Koszty utrzymania Z. i S. są zbliżone. Są to usprawiedliwione potrzeby powodów, jeśli weźmie się pod uwagę zasadę równej stopy życiowej, która obowiązuje w stosunkach dziecka niezdolnego do samodzielnego utrzymania z jego rodzicami.

W sytuacji, gdy rodzice małoletnich powodów żyli razem rodzina utrzymywała się z osiąganych przez nich dochodów. W chwili wyrokowania dochody te na 4 osobową rodzinę wynosiłyby minimum około 5.000 zł , czyli około 1250 złotych na osobę .Obecnie kwota którą dysponować będzie przedstawicielka ustawowa również stanowi tożsamą kwotę. Sytuacja pozwanego z uwagi na zobowiązania finansowe jest gorsza, ale też ma on większe możliwości dodatkowego zarobkowania przy pracach wykończeniowych .Należy w tym miejscu podkreślić, iż w kosztach utrzymania dzieci powinni partycypować obydwoje rodzice, a więc również matka, która swój szeroko pojęty obowiązek alimentacyjny wypełnia także poprzez zapewnienie powodom troski, opieki, pomocy w codziennych czynnościach. Biorąc pod uwagę fakt, że to na przedstawicielce ustawowej spoczywa ciężar wychowania dzieci, Sąd uznał , że w większej części niż przedstawicielka ustawowa pozwany winien łożyć na potrzeby dzieci, które ostatecznie zostały określone przez matkę na kwotę 1300 złotych na dwoje dzieci. Biorąc również pod uwagę ,że okazjonalnie pozwany uczestniczy w zakupie ubrań , prezentów świątecznych i wspólne zobowiązania, które pokrywa pozwany Sąd uznał ,że kwota 500 złotych na każde dziecko będzie adekwatna zarówno do potrzeb małoletnich jak i możliwości zarobkowych pozwanego.

Pozwany uznał powództwo do kwoty po 400 złotych miesięcznie na rzecz każdego z powodów.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy jednak nie tylko od potrzeb uprawnionego, ale również od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Alimenty w łącznej kwocie 1000 zł na dwoje dzieci mieszczą się w zakresie jego zarobków, a przede wszystkich - pozwany uznał do tej kwoty powództwo podczas próby zawarcia ugody. Pozwany jest zdrowym, młodym mężczyzną , ma stałą pracę jak też doświadczenie zawodowe w zakresie wykończenia wnętrz.

Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie, tj. ponadto kwotę 500 złotych na rzecz każdego z powodów uznając , że w części ponad 500 złotych przedstawicielka ustawowa ma również obowiązek pokrywania kosztów utrzymania dzieci.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. i nie obciążył pozwanego kosztami procesu, które przejął na rachunek Skarbu Państwa, przyznając ustanowionemu dla niego pełnomocnika z urzędu koszty według norm przepisanych.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd z urzędu nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punkcie, na mocy którego zasądzono alimenty. Rygor natychmiastowej wykonalności jest bowiem nadawany z urzędu bez żadnych ograniczeń w zakresie rat alimentacyjnych płatnych po dniu wniesienia powództwa do sądu.