Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w W.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w M. (G.)

o zapłatę

I.  zasądza od (...)spółki akcyjnej w M. na rzecz (...) spółki akcyjnej w W. kwotę 93.566,10 złotych (dziewięćdziesiąt trzy tysiące pięćset sześćdziesiąt sześć złotych dziesięć groszy) wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 27 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r, zaś z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od (...)spółki akcyjnej w M. na rzecz (...) spółki akcyjnej w W. kwotę 10.096 (dziesięć tysięcy dziewięćdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Magdalena Kurc - Mazurkiewicz

Sygn. akt XX GC 967/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 listopada 2016 r. powód – (...) spółka akcyjna w W. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej – (...) spółce akcyjnej w M. (G.) - europejskim nakazem zapłaty kwoty 93.566,10 złotych z odsetkami ustawowymi od dnia 27 listopada 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu swojego stanowiska powód podniósł, że jako podwykonawca zawarł z (...) spółką akcyjną Oddział w P. – Generalnym Wykonawcą, umowę o roboty budowlane w ramach zadania inwestorskiego polegającego na przebudowie infrastruktury kolejowej. Strony w umowie ustaliły zabezpieczenie ewentualnych roszczeń generalnego wykonawcy w wysokości 7% wynagrodzenia podwykonawcy potrącone z każdej kolejnej faktury. Siedemdziesiąt procent kwoty zatrzymanego zabezpieczenia miało zostać zwrócone powodowi po upływie okresu zgłaszania wad i usterek przez inwestora w stosunku do robót zgodnie z kontraktem, w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez generalnego wykonawcę dokumentów. Zwrot miał nastąpić nie wcześniej niż w terminie 14 dni od zwrotu przez inwestora na rzecz generalnego wykonawcy zabezpieczeń należytego wykonania umowy po upływie okresu zgłaszania wad i usterek. Roczny termin do zgłaszania wad upłynął 26 listopada 2014 r. Inwestor zwrócił Generalnemu Wykonawcy zabezpieczenie należytego wykonania umowy. Powód wystąpił do Generalnego Wykonawcy o zwrot 70% zatrzymanego zabezpieczenia, przedstawiając przy tym wszystkie wymagane dokumenty, jednak zwrot nie nastąpił. Dochodzona przez powoda kwota 93.556,10 złotych stanowi 70% zatrzymanych kwot z faktur VAT (k. 2-4).

W dniu 23 grudnia 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał europejski nakaz zapłaty – pod sygn. akt XX GNc 1290/16, orzekając zgodnie z żądaniami pozwu (k. 138-140).

W dniu 12 września 2017 r. pozwana wniosła sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty, nie zajmując stanowiska odnośnie podnoszonych przez powoda w pozwie twierdzeń oraz nie przedstawiła dowodów na poparcie swego stanowiska w sprawie (k. 328-337).

Na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2018 r. Sąd dopuścił dowód z dokumentów dołączonych do pozwu na okoliczności w nim wskazane.

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy niniejszej, Sąd Okręgowy ustalił, następujący stan faktyczny:

W dniu 26 października 2009 r. (...) spółka akcyjna w W. (dalej jako (...)) zawarła z (...)spółką akcyjną Oddział w P. w W. (dalej jako „(...)”) jako Generalnym Wykonawcą - umowę nr (...) (dalej jako „Umowa”), której przedmiotem było wykonanie przez (...) (podwykonawcę) robót w ramach zadania inwestycyjnego „Dostosowanie (...) do parametrów Drogi Ekspresowej (...) na odcinku: Al. (...) w W. – ul. (...) w M. – Etap 1: Dostosowanie (...) do parametrów Drogi Ekspresowej (...) na odcinku: węzeł (...) w W. – węzeł (...) w M.” polegających na przebudowie infrastruktury kolejowej (przebudowa linii elektroenergetycznych, przebudowa sieci trakcyjnej, przebudowa infrastruktury teletechnicznej). W § 18 lit. b) ust. 1 Umowy (...) ustanowiła na rzecz (...) zabezpieczenie ewentualnych roszczeń generalnego wykonawcy w wysokości 7% wynagrodzenia podwykonawcy netto. Ustalono, że na kwotę zabezpieczenia składać się będą kwoty w wysokości 7% wynagrodzenia podwykonawcy netto potrącane przez generalnego wykonawcę z każdej kolejnej faktury. (...) upoważnił (...) do potrącania z każdej kolejnej faktury kwot potrzebnych na ustanowienie zabezpieczenia. W § 18 lit. b) ust. 3 Umowy zastrzeżono, że kwota zabezpieczenia zwrócona zostanie podwykonawcy w ten sposób, że 70% zatrzymanej kwoty zabezpieczenia zostanie zwrócone podwykonawcy po upływie okresu zgłaszania wad i usterek przez inwestora w stosunku do robót zgodnie z kontraktem, a pozostałe 30% zatrzymanej kwoty zabezpieczenia będzie stanowiło zabezpieczenie wykonania zobowiązań podwykonawcy w okresie rękojmi i gwarancji i zostanie zwrócone podwykonawcy po upływie okresu rękojmi i gwarancji. Zwrot powyższych kwot miał nastąpić w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez generalnego wykonawcę dokumentów określonych w ust. 4, przy czym zwrot 70% kwoty zabezpieczenia nastąpi nie wcześniej niż w terminie 14 dni od zwrotu przez inwestora na rzecz generalnego wykonawcy zabezpieczeń należytego wykonania kontraktu po upływie okresu zgłaszania wad i usterek. Zgodnie z ust. 4 do wniosku o zwrot kwoty zabezpieczenia podwykonawca zobowiązany był dołączyć kopię protokołu odbioru końcowego przedmiotu umowy bez uwag lub protokołu potwierdzającego usunięcie wad stwierdzonych w czasie odbioru (§ 18 lit. b) ust. 5. (umowa nr (...) wraz z warunkami szczegółowymi i aneksem nr (...) – k. 12-42).

W dniu 16 kwietnia 2013 r. spisano protokół odbioru końcowego robót w którym wskazano, że roboty wykonano zgodnie z dokumentacją techniczną i specyfikacją techniczną oraz ustalono termin usunięcia usterek do 23 kwietnia 2013 r. W dniu 14 maja 2013 r. spisano protokół usunięcia powyższych usterek, w którym stwierdzono, że wszystkie usterki zostały w całości usunięte wobec czego roboty uważa się za zakończone i odebrane (protokół odbioru końcowego robót z 16 kwietnia 2013 r. – k. 43-44, protokół usunięcia usterek – k. 45).

W dniu 2 sierpnia 2013 r. wystawiono Świadectwo Przejęcia Robót nr 5, w którym oznaczono termin zgłaszania wad na 31 maja 2014 r. Następnie w dniu 6 grudnia 2013 r. wystawiono Świadectwo Przejęcia Robót zgodnie z którym roboty uznaje się za zakończone na dzień 16 listopada 2013 r. oraz ustalono, że zakończenie okresu zgłaszania wad nastąpi 26 listopada 2014 r. (świadectwo przejęcia robót nr 5 – 48-50, świadectwo przejęcia robót – k. 46-47, załączniki do świadectwa przejęcia robót nr 5 – k. 51-59).

(...) wystawił przejściowe świadectwo płatności podwykonawcy wskazujące, że kwota 7% zatrzymana tytułem zabezpieczenia wynosi 132.012,82 złotych (świadectwa płatności podwykonawcy – k. 67, k. 77, k. 81, k. 96).

W toku realizacji umowy (...) dokonywał odbioru robót, z których sporządzano protokoły odbioru zakresu robót. (...) wystawiła na rzecz (...) faktury VAT. Z każdej faktury VAT (...) pobierał kwotę 7% tytułem zabezpieczenia. Łączna kwota potrącona z faktur na rzecz zabezpieczenia ewentualnych roszczeń wyniosła 133.665,84 złotych (protokoły odbioru zakresu robót – k. 68, k. 70, k. 72, k. 74, k. 76, k. 79-80, k. 83, k. 85, k. 87, k. 89-90, k. 92, k. 95, k. 98, k. 100, k. 102, k. 104-105, k. 107, faktury VAT – k. 69, k. 71, k. 73, k. 75, k. 78, k. 82, k. 84, k. 86, k. 88, k. 91, k. 93-94, k. 97, k. 99, k. 101, k. 103, k. 106).

Pismem z dnia 2 stycznia 2014 r. (...) zwróciła się do (...) o udzielenie informacji, kiedy upłynął okres zgłaszania wad i usterek inwestora w stosunku do robót oraz czy inwestor dokonał na jego rzecz zwrotu zabezpieczeń należytego wykonania kontraktu. W odpowiedzi (...) poinformował, że zakończenie robót i ich odbiór nastąpił w dniu 26 listopada 2013 r. oraz że termin na usuwanie wad kończy się z dniem 26 listopada 2014 r. (pismo – k. 108, odpowiedź na pismo – k. 109).

Pismem z dnia 15 grudnia 2014 r. wobec upływu terminu na zgłaszanie usterek, (...) zwróciła się do (...) o udzielenie informacji, czy inwestor dokonał zwrotu zabezpieczeń należytego wykonania kontraktu. Następnie pismem z dna 28 stycznia 2015 r. (...) zwróciła się do Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad o udzielenie informacji w zakresie dokonania przez inwestora zwrotu na rzecz (...) zabezpieczenia należytego wykonania kontraktu. W odpowiedzi na powyższe Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad poinformowała, że zabezpieczenie wykonania w wysokości 70% zostało zwrócone (...) w terminie 30 dni od daty wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia (pisma – k. 110-114).

Pismem z dnia 10 marca 2015 r. (...) wniosła do (...) o zwrot zabezpieczenia należytego wykonania umowy w wysokości 93.566,09 złotych stanowiących 70% zabezpieczenia. Wezwanie zostało doręczone 16 marca 2015 r. (wezwanie do zapłaty - k. 115-119).

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dowodów z dokumentów. Dokumenty, które stały się podstawą ustaleń faktycznych, Sąd uznał za wiarygodne, albowiem ich autentyczność i moc dowodowa nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd nie prowadził postępowania dowodowego z urzędu, gdyż przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego w gestii Sądu nie leży zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Sąd nie jest też zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych - powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W oparciu o dokonane ustalenia faktyczne oraz ocenę materiału dowodowego należało wskazać, że powód domagał się zapłaty na podstawie zawartej z pozwanym umowy o roboty budowlane. Podstawę żądania pozwu stanowił zwrot kwoty 93.566,10 złotych, odpowiadającej 70% kwoty zatrzymanego przez pozwanego zabezpieczenia należytego wykonania umowy zgodnie z § 18 lit. b) ust. 3 Umowy.

Zauważyć należy, iż z uwagi na znikomą aktywność procesową pozwanego, okoliczności niniejszej sprawy pozostawały zasadniczo poza sporem. Sąd uwzględnił twierdzenia strony powodowej, które zostały dodatkowo poparte załączonymi do akt sprawy dokumentami. Pozwany ograniczył się jedynie do wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty, jednak nie zajął stanowiska odnośnie podnoszonych przez powoda w pozwie twierdzeń, jak również nie przedstawił dowodów na poparcie swego stanowiska. Tym samym należało uznać, że pozwany nie kwestionował zasadności roszczenia powoda, zawarcia umowy o roboty budowlane ani nie powoływał się na istnienie okoliczności, które pozwalałyby przyjąć, że pozwany dokonał zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy w wysokości 93.566,09 złotych.

Przede wszystkim wypada wskazać, że stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na stronie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, którą ze stron obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Nie jest objęte jego dyspozycją to, czy strona wywiązała się ze swego obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Należy to do sfery przepisów postępowania. Oczywiście reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa ona na stronie powodowej. Jeżeli strona powodowa udowodniła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa. W rozpoznawanej sprawie pozwany takich faktów i dowodów nie powołał.

Zgodnie z § 18 Umowy strony ustanowiły zabezpieczenie należytego wykonania w wysokości 7% wynagrodzenia podwykonawcy netto, które było następnie potrącane przez (...) z każdej kolejnej faktury wystawionej przez powoda. Zwrot 70% zatrzymanej w powyższy sposób kwoty zabezpieczenia miał nastąpić po upływie okresu zgłaszania wad i usterek przez inwestora, nie wcześniej jednak niż w terminie 14 dni od zwrotu przez inwestora na rzecz pozwanego zabezpieczeń należytego wykonania kontraktu po upływie okresu zgłaszania wad i usterek. Z pisma Generalnej Dyrekcji Dróg i Autostrad z dnia 18 lutego 2015 r. wynika, że inwestor zwrócił pozwanemu kwotę zabezpieczenia w terminie 30 dni od daty wystawienia ostatniego Świadectwa Przejęcia Robót, które miało miejsce 6 grudnia 2013 r. Ziściła się zatem przesłanka z § 18 lit. b) ust. 5 Umowy uzależniająca zwrot kwoty zabezpieczenia powodowi od uprzedniego zwrotu tej kwoty przez inwestora na rzecz pozwanego.

W przedmiotowej sprawie na stronie powodowej spoczywał ciężar dowodu w przedmiocie wykazania samego faktu zwrotu zabezpieczenia przez inwestora na rzecz pozwanego jak również kwot i faktur, na podstawie których pozwany pobierał 7% wynagrodzenia należnego powodowi tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy. W ocenie Sądu strona powodowa podołała ciążącemu na niej obowiązkowi i w takim stanie rzeczy to na pozwanym spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających oddalenie powództwa, czego pozwany zaniechał.

W takim stanie rzeczy Sąd Okręgowy uznał, iż roszczenie strony powodowej jest zasadne w całości, co skutkowało zasądzeniem na jej rzecz kwoty 93.566,10 złotych wraz z odsetkami w wysokości ustawowej od dnia 27 listopada 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r, zaś z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, o czym orzekł w pkt I wyroku.

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł w pkt II wyroku na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia swoich praw. Ponieważ to pozwany przegrał sprawę, jego należało obciążyć kosztami postępowania. Na kwotę zasądzoną od pozwanego składają się: opłata od pozwu w wysokości 4.679 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 5.400 złotych ustalone w oparciu o § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji wyroku.

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz

ZARZĄDZENIE

(...)

SSO Magdalena Kurc-Mazurkiewicz