Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 listopada 2016 roku znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 5 września 2016 roku odmówił M. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji przytaczając treść art. 57 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wskazał, że podstawę wydania niniejszej decyzji stanowi orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 25 listopada 2016 roku, która nie stwierdziła niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 236 akt ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą M. K. w dniu 29 grudnia 2016 roku złożył odwołanie podnosząc, że aktualne schorzenia uniemożliwiają mu wykonywanie jakiekolwiek pracy.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 30 stycznia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie organ rentowy przytoczył argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. urodził się (...). Z wykształcenia jest mechanikiem kierowcą. W okresie od 4 października 1982 roku do 31 stycznia 1990 roku pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...) jako monter - mechanik. W okresie 5 lutego 1990 roku do 2 października 1990 roku pracował w 2 (...) Zakładzie Budownictwa (...) w Z. na stanowisku kierowcy autobusu. W okresie od 15 października 1990 roku do 24 października 1990 roku pracował w Miejskim Przedsiębiorstwie (...) w Ł., jako kierowca autobusu. W okresie od 2 stycznia 1991 roku do 30 czerwca 1991 roku pracował Sklepie (...) K. A. w Ł. na stanowisku kierowcy. W okresie od 1 lipca 1991 roku do 31 grudnia 2006 roku oraz w okresie od 8 stycznia 2007 roku do 22 sierpnia 2008 roku pracował w Przedsiębiorstwie Handlowym (...) Sp. j. w Ł. na stanowisku kierowcy-zaopatrzeniowca.

(świadectwa pracy k. 9-20 akta ZUS)

W okresie od 19 lutego 2010 roku do 31 października 2016 roku wnioskodawca pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

(okoliczność bezsporna )

W dniu 5 września 2016 roku M. K. złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 227-228 akt ZUS)

Lekarz orzecznik ZUS, po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawcy zaburzenia adaptacyjne, uzależnienie od alkoholu, deklarowaną abstynencję, padaczkę bez napadów, nadciśnienie tętnicze i łuszczycę. Wskazał, ze wnioskodawca był leczony psychiatrycznie od 2016 roku z powodu zaburzeń adaptacyjnych, bez myśli samobójczych, doznań wytwórczych, bez istotnych zaburzeń nastroju i napędu. Leczony z powodu padaczki z rzadkimi napadami, ostatni w 2014 roku, bez zmian napadowych w badaniu EEG, objawów ogniskowych uszkodzenia (...). Orzeczeniem z dnia 4 października 2016 roku Lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy

(opinia lekarska z dnia 4 października 2016 roku. k. 28-29 akt orzeczniczo -lekarskich, orzeczenie k. 230 akt ZUS)

W dniu 18 października 2016 roku wnioskodawca wniósł sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 4 października 2016 roku.

(sprzeciw – k. 32 akt orzeczniczo -lekarskich)

Komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 25 listopada 2016 roku stwierdziła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Komisja rozpoznała u wnioskodawcy zaburzenia adaptacyjne ZZA, w okresie deklarowanej abstynencji, padaczkę z dobrym efektem leczenia, nadciśnienie tętnicze niepowikłane i łuszczycę. Wskazała, że wnioskodawca zgłaszał ćmiące bóle głowy codziennie, liczne zmiany skórne, odczuwa napadowe szybkie bicie serca, napady padaczkowe miały miejsce do 2014 roku, z powodu unikania kontaktu z ludźmi jest pod opieką lekarza psychiatry. W ocenie przedmiotowej komisja wskazała, że na skórze rąk , łokci i na skórze krzyżowej oraz przedniej powierzchni goleni występują zmiany łuszczycowe.

(opinia lekarska z dnia 25 listopada 2016 roku k. 37 akt orzeczniczo -lekarskich, orzeczenie k. 235 akt ZUS)

Decyzją z dnia 29 listopada 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił M. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 236 akt ZUS)

Z punktu widzenia neurologa rozpoznano u wnioskodawcy padaczkę oraz zespół zależności alkoholowej. Badaniem neurologicznym nie stwierdzono objawów uszkodzenia układu nerwowego. Badanie EEG wykonane trzykrotnie nie wskazało zmian napadowych. W związku z zaburzeniami neurologicznymi nie stwierdzono długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

(pisemna opinia biegłego sądowego neurologa J. B. k. 9-11, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego neurologa J. B. k. 162)

Z punktu widzenia lekarza chorób wewnętrznych rozpoznano u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze chwiejne dobrze kontrolowane lekami, nadżerkową chorobę refleksową z przepukliną rozworu przełykowego i zapaleniem błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, bez infekcji H.P.. Choroba wrzodowa dwunastnicy w wywiadach. Zespół zależności alkoholowej z padaczką w wywiadach, aktualnie w okresie deklarowanej abstynencji, bez napadów padaczkowych. Łuszczyca pospolita i otyłość.

Po badaniu lekarskim i analizie dokumentacji lekarskiej biegły nie znalazł internistycznych przyczyn uzasadniających orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy. U wnioskodawcy nie stwierdzono objawów niewydolności serca i układu oddechowego, a ciśnienie krwi jest dobrze kontrolowane lekami i może być skutecznie leczone ambulatoryjnie, podobnie jak dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

(pisemna opinia biegłego sądowego lekarza chorób wewnętrznych L. P. k. 12-15, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego lekarza chorób wewnętrznych L. P. k. 154)

Z punktu widzenia psychiatrycznego stwierdzono u wnioskodawcy zaburzenia adaptacyjne, ZZA. Badany w przeszłości uzależniony od alkoholu, obecnie w deklarowanej abstynencji. Leczony psychiatrycznie z powodu zaburzeń adaptacyjnych, w obrazie klinicznym przeważają objawy nerwicowe (lękowe). Nasilenie objawów nie powoduje niezdolności do pracy. W przypadku nasilenia objawów chorobowych badany może korzystać z okresowych zwolnień lekarskich. Z punktu widzenia psychiatrycznego wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

(pisemna opinia biegłego sądowego psychiatry K. K. k. 17-19, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego psychiatry K. K. k.167)

Z punktu widzenia otolaryngologicznego rozpoznano u wnioskodawcy obustronne osłabienie słuchu, przewlekły nieżyt błony śluzowej nosa, przewlekły ponikotynowy nieżyt gardła i krtani, łuszczycę i szmery uszne w wywiadzie. Opiniowany ma zachowaną społeczną wydolność słuchu. Zgłoszone szmery uszne należą do objawów subiektywnych. Osłabienie słuchu określono jako lekkie. Nie stwierdzono objawów zaburzenia statyki ciała. Istniejący stan słuchu, przy prawidłowo zachowanej statyce ciała i prawidłowym chodzie, nie stanowi przeciwwskazania do zarobkowania jako kierowca- mechanik. Pozostałe oceniane odchylenia od stanu prawidłowego nadają się do leczenia ambulatoryjnego. Z punktu widzenia laryngologicznego nie znaleziono przeciwwskazań do zajęć zarobkowych na ogólnie dostępnym rynku pracy, wnioskodawca jest zdolny do pracy.

(pisemna opinia biegłego sądowego otolaryngologa A. L. k. 21-23, pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego otolaryngologa A. L. k.155)

Z punktu widzenia dermatologicznego wnioskodawca na datę wydania decyzji był osoba zdolną do pracy. Na tę datę zmiany łuszczycowe były miernie nasilone i nie uzasadniały niezdolności do pracy. Nasilenie zmian nastąpiło dopiero na wiosnę 2018 roku.

Z punktu widzenia dermatologicznego rozpoznano u wnioskodawcy łuszczycę zwykłą o niewielkim nasileniu w grudniu 2018 roku. Zmiany umiejscowione są na płytce paznokcia rąk i stóp, łokciach, w okolicy krzyżowej, kolanach, podudziach, na grzbietach rąk oraz na skórze owłosionej głowy. Dodatkowo zajęte są wszystkie paznokcie stóp z cechami łuszczycy i jednocześnie grzybicy. Na rękach, na wszystkich paznokciach obecne są cechy charakterystyczne dla łuszczycy. Zmianom towarzyszy świąd. Obecne są również przebarwienia pozapalne (głównie na podudziach), będące wynikiem ustąpienia wcześniejszych zmian. Łuszczyca zajęła ok. 5% ciała.

Łuszczyca zwykła jest chorobą przewlekłą i nawracającą, nierzadko nawroty występują kilka razy w roku. Biegła dermatolog podała, że łuszczyca nie powoduje niezdolności do pracy, nawet przy rozległych zmianach. Natomiast łuszczyca może prowadzić do niezdolności do pracy jeśli zajmuje stawy i prowadzi do inwalidztwa, przy czym u odwołującego się nie ma i nie było takiej sytuacji. W przypadku wnioskodawcy systematyczne leczenie miejscowe (maści) powinno być wystarczające do utrzymania skóry w dobrym stanie. Z wywiadu, badania oraz skąpej dokumentacji medycznej wynika, że odwołujący nigdy nie miał bardzo nasilonych zmian łuszczycowych (erytrodermia), a pośrednio świadczy o tym brak konieczności włączenia terapii ogólnoustrojowej (metotreksat, acytretyna). Łuszczyca nawet nie leczona ma tendencję do samoistnego ustępowania. Biegła wskazała, że różnica pomiędzy opinią a opiniami innych dermatologów wynika z dynamiki łuszczycy polegającej na zmianie obrazu w ciągu kilku dni. Podkreśliła, że przy ocenie niezdolności do pracy kluczowe znaczenie powinno mieć stanowisko neurologa i psychiatry.

(pisemna opinia biegłego sądowego dermatologa M. P. k 219-223; pisemna opinia biegłego sądowego dermatologa K. W. k. 257-258)

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika skarżącego o dopuszczenie dowodu z zeznań wnioskodawcy na okoliczność braku poprawy stanu zdrowia odwołującego pomiędzy okresem wcześniejszej decyzji a sporną decyzją. Takie zeznania pozostałyby bez wpływu na orzeczenie w niniejszej sprawie. Niewątpliwie do stwierdzenia istnienia ewentualnej niezdolności do pracy konieczne są wiadomości specjalne. W związku z tym Sąd dopuścił na tę okoliczność dowody z opinii biegłych. Zeznania skarżącego w tym zakresie pozostają bez wpływu na treść orzeczenia, traktując jedynie o subiektywnych odczuciach osoby zainteresowanej rozstrzygnięciem.

Sąd oddalił również wniosek skarżącego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego gastrologa. Jak wskazał sam odwołujący ( k 170) na schorzenia gastrologiczne leczy się on u internisty, a dowód z opinii biegłego o tej specjalności Sąd w niniejszym postępowaniu dopuścił.

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, aktach rentowych oraz opinii biegłych sądowych specjalistów z zakresu: neurologii, chorób wewnętrznych, psychiatrii, otolaryngologii i dermatologii. Opinie te zostały sporządzone przez biegłych o specjalnościach właściwych z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej i bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Biegli określili schorzenia występujące u badanego i ocenili ich znaczenie dla jego zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy.

Sąd uznał za nieprzydatną do ustalenia zdolności do pracy odwołującego się opinię biegłej dermatolog I. D.. Biegła ta uznała skarżącego za częściowo niezdolnego do pracy od dnia 1 listopada 2016 roku do dnia 30 czerwca 2019 roku z powodu padaczki i łuszczycy. Sąd zwrócił uwagę, że biegła została dopuszczona w niniejszym postępowaniu jedynie w celu wydania opinii o zdolności do pracy skarżącego z punktu widzenia własnej specjalizacji, nie zaś z punktu widzenia neurologicznego, gdyż nie posiada ona specjalizacji w tym kierunku. W związku ze słusznymi zarzutami organu rentowego w tym zakresie Sąd dopuścił dowód z pisemnej uzupełaniającej opinii biegłej z zakresu dermatologii oraz biegłej z zakresu neurologii. Biegła neurolog wskazała, że opinia dermatologa odnosi się jedynie do zawodu kierowcy nie zaś do posiadanych kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy. Poza tym zarzuciła opinii dermatologicznej nieprzeanalizowanie historii choroby z Poradni Neurologicznej i Psychiatrycznej i bardzo ogólne podejście do tematu padaczki. Podkreśliła, że ostatni napad padaczkowi miał miejsce dwukrotnie w 2008 roku. Biegła neurolog podtrzymała swoją opinię, że z punktu widzenia neurologicznego odwołujący się jest zdolny do pracy. Poza tym wskazała jasno, że dotychczas stwierdzana niezdolność do pracy wnioskodawcy była związana z przyczynami psychiatrycznymi. W swojej opinii uzupełniającej biegła dermatolog wskazała, że nie jest w stanie stwierdzić czy wnioskodawca był zdolny do pracy na dzień wydania decyzji, gdyż nie jest jasnowidzem. Już samo to stwierdzenie powoduje niemożność uwzględnienia tej opinii do ustalenia zdolności do pracy odwołującego się w niniejszej sprawie. Dalej biegła podała, że skoro wnioskodawca pobierał świadczenie z tytułu częściowej niezdolności do pracy przez parę lat , to można domniemywać, że jednym z powodów była łuszczyca. Powyższe stwierdzenie biegłej jest z kolei niegodne z dokumentacją zawartą w aktach sprawy, gdyż odwołujący był uznawany za częściowo niezdolnego do pracy z przyczyn psychiatrycznych, a nie dermatologicznych. Na koniec biegła wskazała, że „wygląd człowieka ze znacznymi zmianami skórnymi na całym ciele jest odstraszający i mało jaki pracodawca ma chęć go zatrudnienia”, co jest całkowicie sprzeczne ze standardami orzeczniczymi i nie może stanowić podstawy do uznania kogokolwiek za osobę niezdolną do pracy.

W związku z powyższym Sąd pominął opinię tego biegłego dermatologa.

Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego dermatologa, M. P., która wskazała, że na datę wydania decyzji ( listopad 2016 roku) przez organ rentowy, zmiany skórne wnioskodawcy były miernie nasilone i nie uzasadniały uznania go za osobę niezdolną do pracy. Biegła wskazała, że na datę jej badania tj. październik 2018 roku odwołujący był osobą częściowo niezdolną do pracy, gdyż wiosną 2018 roku nastąpiło nasilenie jego zmian łuszczycowych. Biegła uznała, że wnioskodawca był niezdolny do pracy od 1 marca 2018 roku do 30 czerwca 2019 roku. Jednocześnie biegła w żaden sposób nie uzasadniła swojego stanowiska. Nie podała jakie naruszenia sprawności organizmu powodowało nasilenie zmian i dlaczego zakwalifikowała je jako ograniczające zdolność do pracy skarżącego. Poza tym należy podkreślić, że biegła wskazał jasno, iż na datę wydania spornej decyzji odwołujący był zdolny do pracy. Sąd zaś dokonuje oceny zaskarżonej decyzji właśnie na datę jej wydania.

Celem ostatecznego wyjaśnienia zdolności do pracy wnioskodawcy Sąd dopuścił dowód z opinii trzeciego biegłego dermatologa, który wyjaśnił wszystkie powstałe w toku postępowania wątpliwości i zajął jednoznaczne stanowisko w sprawie, które de facto pokrywało się ze stanowiskiem drugiego biegłego w zakresie zdolności do pracy skarżącego na datę wydania decyzji. Przede wszystkim biegła podkreśliła, że rozpoznała u wnioskodawcy łuszczycę zwykłą o niewielkim nasileniu w grudniu 2018 roku. Podała, że łuszczyca zwykła jest chorobą przewlekłą i nawracającą, nierzadko nawroty występują kilka razy w roku. Jednocześnie wskazała, że łuszczyca nie powoduje niezdolności do pracy, nawet przy rozległych zmianach. Natomiast łuszczyca może prowadzić do niezdolności do pracy jeśli zajmuje stawy i prowadzi do inwalidztwa, przy czym u odwołującego się nie ma i nie było takiej sytuacji. W przypadku wnioskodawcy systematyczne leczenie miejscowe (maści) powinno być wystarczające do utrzymania skóry w dobrym stanie. Biegła podniosła, że z wywiadu, badania oraz skąpej dokumentacji medycznej wynika, że odwołujący nigdy nie miał bardzo nasilonych zmian łuszczycowych (erytrodermia), a pośrednio świadczy o tym brak konieczności włączenia terapii ogólnoustrojowej (metotreksat, acytretyna). Wyjaśniła również, że różnica pomiędzy jej opinią a opiniami innych dermatologów wynika z dynamiki łuszczycy polegającej na zmianie obrazu w ciągu kilku dni. Biegła uznała odwołującego za zdolnego do pracy.

Analizując treść wskazanych wyżej opinii dermatologów Sąd uznał za najbardziej przydatną opinię biegłej K. W. , wydającej opinię jako ostatnia. Dokonała ona szczegółowej analizy schorzeń powoda, jego dokumentacji lekarskiej z leczenia dermatologicznego, wyjaśniła z jakich przyczyn co do zasady łuszczyca nie powoduje niezdolności do pracy i w jakich, wyjątkowych sytuacjach może ją powodować (ale nie dotyczą one powoda), odniosła się konkretnie do wcześniejszych opinii biegłych dermatologów. Poza tym jej opinia jest zgodna z opinią drugiego biegłego dermatologa M. P., która stwierdziła, że na datę wydania decyzji skarżący był zdolny do pracy. Ostatnia opinia dermatologiczna jest logiczna, prowadzi do spójnych wniosków i w sposób wyczerpujący określa stan zdrowia wnioskodawcy z punktu widzenia dermatologicznego.

W toku postępowania, wobec zgłoszonych przez wnioskodawcę zarzutów do opinii biegłych, Sąd przeprowadził dowód z opinii uzupełniających pozostałych biegłych. Sąd uznał, że w swoich opiniach uzupełniających biegli wyjaśnili w sposób wyczerpujący wszelkie wątpliwości odnośnie nie stwierdzonej niezdolności do pracy zarobkowej ubezpieczonego, zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Biegli otolaryngolog, neurolog, psychiatra i lekarz chorób wewnętrznych podtrzymali wydane opinie o zdolności do pracy wnioskodawcy. Z opinii wynika jednoznacznie, że występujące u wnioskodawcy schorzenia nie czynią go osobą niezdolną do pracy. Z tych też powodów, Sąd Okręgowy w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo – lekarskich i uznając je za pełnowartościowe dowody oparł na nich ustalenia faktyczne w sprawie.

Jeżeli opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (zob. wyrok SN
z 6.05.2009 r., II CSK 642/08, L., postanowienie SN z 6.06.2012 r., I UK 113/12, L.). Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód
z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (zob. wyrok SN z 15.02.1974 r. II CR 817/73, LEX nr 7404), co potwierdza również późniejsze orzecznictwo (zob. wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08 LEX nr 511998, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25.06.2009 r. V Ca 139/09 LEX nr 551993, postanowienie SN z 19.08.2009 r., III CSK 7/09 LEX 533130, wyrok SN z 16.09.2009r., I PK 79/09 LEX nr 5543670, wyrok SN z 30.05.2007 r., IV CSK 41/07 LEX nr 346211). Ponadto, w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość, w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art. 217 § 2 k.p.c.) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5.06.2002 r., III AUa 811/02 opubl. OSA 2003/9/35). Kierując się zatem wyżej przytoczonymi rozważaniami Sąd Okręgowy uznał, że wszystkie istotne
w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów
z opinii biegłych powołanych w niniejszej sprawie, a co za tym idzie nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych dowodów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy nie jest zasadne.

Stosownie do art. 107 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383) prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (art. 57 ust. 2 ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 1 ustawy emerytalnej niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

2. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

3. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Na mocy art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji, celowości przekwalifikowania zawodowego dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu (art. 14 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, zwanej dalej „komisją lekarską”, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia (art. 14 ust. 2a ustawy emerytalnej).

Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 14 ust.3 ustawy emerytalnej).

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującego się zostały spełnione wszystkie przesłanki, z wyjątkiem ustalenia jego niezdolności do pracy.

Zaskarżoną decyzją z dnia 29 listopada 2016 roku organ rentowy, po stwierdzeniu przez komisję lekarską w dniu 25 listopada 2016 roku, że M. K. nie jest niezdolny do pracy, odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Należy mieć przy tym na uwadze, że na pojęcie niezdolności do pracy składają się pozostające w koniunkcji dwa elementy, a mianowicie element biologiczny oraz element ekonomiczny rozumiany, jako obiektywna utrata zdolności do zarobkowania. Zdolność do pracy, a zatem potencjalną możliwość wykonywania zatrudnienia ocenia się przy uwzględnieniu stopnia naruszenia sprawności organizmu, możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz celowości przekwalifikowania zawodowego z uwagi na rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 września 2015 r. III AUa 610/14, Legalis nr 1360894).

W przedmiotowej sprawie orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS wnioskodawca nie został uznany za osobę niezdolną do pracy. Na skutek sprzeciwu wnioskodawcy została powołana Komisja Lekarska ZUS, która wydała orzeczenie tożsamej treści co Lekarz Orzecznik.

Wobec zakwestionowania przez wnioskodawcę w niniejszym postępowaniu orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe obejmujące dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych neurologa, psychiatry, lekarza chorób wewnętrznych, otolaryngologa i dermatologów.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych specjalistów Sąd ustalił, że występujące u wnioskodawcy schorzenia nie powodują całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy.

Biegły sądowy neurolog nie stwierdził u wnioskodawcy całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy zarobkowej. Z punktu widzenia neurologa rozpoznano u wnioskodawcy padaczkę oraz zespół zależności alkoholowej. Badaniem neurologicznym nie stwierdzono objawów uszkodzenia układu nerwowego. Badanie EEG wykonane trzykrotnie nie wskazało zmian napadowych.

Twierdzenia wykluczające uznanie wnioskodawcy za całkowicie oraz częściowo niezdolną do pracy znalazły również potwierdzenie w opinii sporządzonej przez biegłego sądowego lekarza chorób wewnętrznych. Z treści opinii tego biegłego wynika, że rozpoznano u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze chwiejne dobrze kontrolowane lekami, nadżerkową chorobę refleksową z przepukliną rozworu przełykowego i zapaleniem błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, bez infekcji H.P.. Choroba wrzodowa dwunastnicy w wywiadach. Zespół zależności alkoholowej z padaczką w wywiadach, aktualnie w okresie deklarowanej abstynencji, bez napadów padaczkowych. Łuszczyca pospolita i otyłość. Po badaniu lekarskim i analizie dokumentacji biegły nie znalazł internistycznych przyczyn uzasadniających orzeczenie długotrwałej niezdolności do pracy.

Podobnie treść opinii biegłych sądowych psychiatry i otolaryngologa potwierdzają orzeczenie komisji lekarskiej ZUS oraz opinie w/w biegłych wskazując na brak całkowitej oraz częściowej niezdolności do pracy M. K.. Z treści opinii biegłego psychiatry wynika, że rozpoznano u wnioskodawcy zaburzenia adaptacyjne ZZA. Stwierdzono, że badany w przeszłości był uzależniony od alkoholu, obecnie w deklarowanej abstynencji. Leczony psychiatrycznie z powodu zaburzeń adaptacyjnych, w obrazie klinicznym przeważają objawy nerwicowe (lękowe). Nasilenie objawów nie powoduje jednak niezdolności do pracy. W przypadku nasilenia objawów chorobowych badany może korzystać z okresowych zwolnień lekarskich. Lekarz psychiatra nie znalazł podstaw do orzeczenia niezdolności do pracy.

Natomiast z treści opinii otolaryngologa wynika, że u wnioskodawcy rozpoznano obustronne osłabienie słuchu, przewlekły nieżyt błony śluzowej nosa, przewlekły ponikotynowy nieżyt gardła i krtani, łuszczycę i szmery uszne w wywiadzie. Opiniowany ma zachowaną społeczną wydolność słuchu. Osłabienie słuchu określono jako lekkie. Nie stwierdzono objawów zaburzenia statyki ciała. Istniejący stan słuchu, przy prawidłowo zachowanej statyce ciała i prawidłowym chodzie nie stanowi przeciwwskazania do zarobkowania jako kierowca- mechanik. Pozostałe oceniane odchylenia od stanu prawidłowego do leczenia ambulatoryjnego. Z punktu widzenia laryngologicznego nie znaleziono przeciwwskazań do zajęć zarobkowych na ogólnie dostępnym rynku pracy.

Ostatecznie powód nie kwestionował żadnej z powyższych opinii.

Najistotniejsze znaczenie dla rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie miały opinie biegłych dermatologów. Jak wskazano w ocenie materiału dowodowego Sąd uznał za nieprzydatną do ustalenia zdolności do pracy odwołującego się opinię biegłej dermatolog I. D., gdyż biegła ta została dopuszczona w niniejszym postępowaniu jedynie w celu wydania opinii o zdolności do pracy skarżącego z punktu widzenia własnej specjalizacji dokonała zaś oceny również z punktu widzenia neurologicznego mimo, że nie posiada ona specjalizacji w tym kierunku. Opinii biegłej dermatolog w zakresie neurologicznym całkowicie zaprzeczyła biegła neurolog, co zostało szczegółowo omówione powyżej. Dalej biegła podała, że skoro wnioskodawca pobierał świadczenie z tytułu częściowej niezdolności do pracy przez parę lat , to można domniemywać, że jednym z powodów była łuszczyca. Powyższe stwierdzenie biegłej jest z kolei niegodne z dokumentacją zawartą w aktach sprawy, gdyż odwołujący był uznawany za częściowo niezdolnego do pracy z przyczyn psychiatrycznych, a nie dermatologicznych. Nadto wskazała, że „wygląd człowieka ze znacznymi zmianami skórnymi na całym ciele jest odstraszający i mało jaki pracodawca ma chęć go zatrudnienia”, co jest całkowicie sprzeczne ze standardami orzeczniczymi i nie może stanowić podstawy do uznania kogokolwiek za osobę niezdolną do pracy. Co najistotniejsze w swojej opinii uzupełniającej biegła dermatolog podała, że nie jest w stanie stwierdzić czy wnioskodawca był zdolny do pracy na dzień wydania decyzji, gdyż nie jest jasnowidzem.

Powyższe w całości wykluczyło omawianą opinię jako podstawę do dokonania jakichkolwiek ustaleń faktycznych.

W opinii drugiej biegłej dermatolog, M. P., wskazała ona, ze na datę wydania decyzji ( listopad 2016 roku) przez organ rentowy, zmiany skórne wnioskodawcy były miernie nasilone i nie uzasadniały uznania go za osobę niezdolną do pracy. Biegła podała, że już na datę jej badania tj. październik 2018 roku odwołujący był osobą częściowo niezdolną do pracy, gdyż wiosną 2018 roku nastąpiło nasilenie jego zmian łuszczycowych. Biegła uznała, że wnioskodawca był niezdolny do pracy od 1 marca 2018 roku do 30 czerwca 2019 roku, w sytuacji kiedy zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja jest z listopada 2016 roku. Jednocześnie biegła w żaden sposób nie uzasadniła swojego stanowiska. Nie podała jakie naruszenia sprawności organizmu powodowało nasilenie zmian i dlaczego zakwalifikowała je jako ograniczające zdolność do pracy skarżącego. Poza tym należy podkreślić, że biegła wskazała jasno, iż na datę wydania spornej decyzji odwołujący był zdolny do pracy. Sąd zaś dokonuje oceny zaskarżonej decyzji właśnie na datę jej wydania.

Trzeba podkreślić, że postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczonego od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma więc ono charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Jest zatem postępowaniem kontrolnym. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji, zaś postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym ustalenia dokonane przez organ rentowy w tym w zakresie merytorycznej trafności wydanej decyzji. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy, biegli sądowi zaś nie zastępują Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają jedynie ocenie merytorycznej trafność wydanej przez organ rentowy decyzji.

Podobne stanowisko zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2005 r.( I UK 382/2004 LEX nr 276245 ) i wskazał, iż sąd może zmienić decyzję ZUS tylko wówczas, gdy jest wadliwa, nie może natomiast zastępować organu kompetentnego do jej wydania i we własnym zakresie ustalać prawa do świadczenia, dlatego ujawniona w trakcie postępowania sądowego zmiana w ramach stanu zdrowia ubezpieczonego, jako przesłanka niezdolności do pracy warunkująca prawo do renty, nie może prowadzić do uznania kontrolowanej decyzji za wadliwą i do jej zmiany.

W identyczny sposób wypowiedział się również Sąd Najwyższy w kolejnych dwóch wyrokach, z dnia 20 maja 2004 r. (II UK 395/03; OSNP 2005/3/43, M.P.Pr.-wkł. 2005/7/19) stwierdzając, iż warunki nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określone w art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) muszą być spełnione łącznie w chwili wydania decyzji przez organ rentowy, w postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do tej renty sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania oraz z dnia 25 stycznia 2005 r. (I UK 152/04 OSNP 2005/17/273) wskazując, iż z art. 316 § 1 k.p.c. nie wynika obowiązek przeprowadzenia dowodów w celu ustalenia niezdolności do pracy, która miała powstać po wydaniu zaskarżonej odwołaniem decyzji odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Celem ostatecznego wyjaśnienia zdolności do pracy wnioskodawcy Sąd dopuścił dowód z opinii trzeciego biegłego dermatologa, który wyjaśnił wszystkie powstałe w toku postępowania wątpliwości i zajął jednoznaczne stanowisko w sprawie, które de facto pokrywało się ze stanowiskiem drugiego biegłego w zakresie zdolności do pracy skarżącego na datę wydania decyzji. Przede wszystkim biegła podkreśliła, że rozpoznała u wnioskodawcy łuszczycę zwykłą o niewielkim nasileniu w grudniu 2018 roku. Podała, że łuszczyca zwykła jest chorobą przewlekłą i nawracającą, nierzadko nawroty występują kilka razy w roku. Jednocześnie wskazała, że łuszczyca nie powoduje niezdolności do pracy, nawet przy rozległych zmianach. Natomiast łuszczyca może prowadzić do niezdolności do pracy jeśli zajmuje stawy i prowadzi do inwalidztwa, przy czym u odwołującego się nie ma i nie było takiej sytuacji. W przypadku wnioskodawcy systematyczne leczenie miejscowe (maści) powinno być wystarczające do utrzymania skóry w dobrym stanie. Biegła podniosła, że z wywiadu, badania oraz skąpej dokumentacji medycznej wynika, że odwołujący nigdy nie miał bardzo nasilonych zmian łuszczycowych (erytrodermia), a pośrednio świadczy o tym brak konieczności włączenia terapii ogólnoustrojowej (metotreksat, acytretyna). Biegła uznała odwołującego za zdolnego do pracy i nie stwierdziła, aby w jakimkolwiek okresie był on osobą niezdolną do pracy z przyczyn dermatologicznych.

Analizując treść wskazanych wyżej opinii dermatologów Sąd uznał za najbardziej przydatną opinię biegłej K. W. , wydającej opinię jako ostatnia. Dokonała ona szczegółowej analizy schorzeń powoda, jego dokumentacji lekarskiej z leczenia dermatologicznego, wyjaśniła z jakich przyczyn co do zasady łuszczyca nie powoduje niezdolności do pracy i w jakich, wyjątkowych sytuacjach może ją powodować (ale nie dotyczą one powoda), odniosła się konkretnie do wcześniejszych opinii biegłych dermatologów. Poza tym jej opinia jest zgodna z opinią drugiego biegłego dermatologa M. P., która stwierdziła, że na datę wydania decyzji skarżący był zdolny do pracy. Ostatnia opinia dermatologiczna jest logiczna, prowadzi do spójnych wniosków i w sposób wyczerpujący określa stan zdrowia wnioskodawcy z punktu widzenia dermatologicznego.

W ocenie Sądu Okręgowego, dopuszczone w postępowaniu rozpoznawczym dowody w postaci opinii biegłych – pozwalają na niebudzące wątpliwości ustalenie, iż stan zdrowia ubezpieczonego najpóźniej w dacie wydawania spornej decyzji, nie pozwalał na przyjęcie całkowitej ani nawet częściowej niezdolności do pracy. Z ustaleń Sądu wynika, że wnioskodawca mimo stwierdzonych u niego schorzeń jest zdolny do wykonywania pracy zarobkowej, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

W konsekwencji wobec niespełnienia wszystkich przesłanek, brak jest podstaw uwzględnienia odwołania i przyznania wnioskodawcy prawa do renty, o czym Sąd Okręgowy orzekł na postawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawcy z urzędu za drugą instancję orzeczono zgodnie z § 15 ust 2 w zw. § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2015 roku, poz. 1805) uwzględniając podatek VAT.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy