Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Merska

Protokolant – Marta Kornacka

w obecności Prokuratora -------------------

oskarżyciela posiłkowego R. S.

po rozpoznaniu w dniach 4.10.2018r., 13.11.2018r., 29.01.2019r i 12.03.2019r. na rozprawie

sprawy M. K.

urodzonego (...) w m. M.

syna H. i G. z d. P.

oskarżonego o to, że: I. W czasookresie od 30 czerwca 2016 roku do dnia 28 lutego 2017 roku w W. w celu udaremnienia wykonania wyroku Sądu rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Węgorzewie z dnia 30 czerwca 2016 roku, sygnatura akt V K 34/16, w części dotyczącej orzeczonego zadośćuczynienia w kwocie 2000 złotych na rzecz R. S. udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że ukrył zagrożony zajęciem składnik swojego majątku w postaci samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) wartości 2000 zł

tj. o czyn z art. 300 §2 kk

II. W dniu 28 lutego 2017 roku w W. przy ulicy (...) w Kancelarii Komornika Sądowego A. K. w trakcie postępowania egzekucyjnego (...)– działając w celu użycia za autentyczny przedłożył podrobiony dokument w postaci umowy kupna – sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) zawartej w dniu 2 grudnia 2016 roku pomiędzy sprzedającym M. K. a kupującym T. B.

tj. o czyn z art. 270 §1 kk

III. W dniu 23 października 2017 roku w W., będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka przez funkcjonariusza Policji Komendy Powiatowej Policji w W., po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy oraz będąc pouczonym z art. 183 kpk o możliwości uchylenia się od odpowiedzialności na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo, a także z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą mu z uwagi na popełnienie czynu z art. 300 §2 kk zeznał w toku postępowania przygotowawczego sygn. akt PR 2 Ds. 693.2017 nieprawdę co do dokonania sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...), podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca

tj. o czyn z art. 233 §1a kk

IV. W dniu 7 listopada 2017 roku w W., będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka przez funkcjonariusza Policji Komendy Powiatowej Policji w W., po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy oraz będąc pouczonym z art. 183 kpk o możliwości uchylenia się od odpowiedzialności na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo, a także z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą mu z uwagi na popełnienie czynu z art. 300 §2 kk zeznał w toku postępowania przygotowawczego sygn. akt PR 2 Ds. 693.2017 nieprawdę co do złożenia podpisu przez T. B. na umowie kupna - sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) z dnia 2 grudnia 2016 roku, podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca

tj. o czyn z art. 233 §1a kk

1.  Oskarżonego M. K. w zakresie czynów I i II uznaje za winnego tego, że w dniu 28 lutego 2017r w W. w celu uszczuplenia zaspokojenia swojego wierzyciela R. S. wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w W. z dnia 30 czerwca 2016 roku, sygnatura akt V K 34/16, w części dotyczącej orzeczonego zadośćuczynienia w kwocie 2000 złotych na rzecz R. S. udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że ukrył zagrożony zajęciem składnik swojego majątku w postaci samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) wartości 2000 zł w ten sposób, że w dniu 28 lutego 2017 roku w W. przy ulicy (...) w Kancelarii Komornika Sądowego A. K. w trakcie postępowania egzekucyjnego (...) – działając w celu użycia za autentyczny przedłożył podrobiony dokument w postaci umowy kupna – sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) zawartej w dniu 2 grudnia 2016 roku pomiędzy sprzedającym M. K. a kupującym T. B. tj. popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 300§2kk w zb. z art. 270§1kk w zw. z art. 11§2kk i za to na podstawie art. 300§2kk w zb. z art. 270§1kk w zw. z art. 11§2kk skazuje go, zaś na podstawie art. 270§1kk w zw. z art. 11§3kk wymierza mu karę 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Oskarżonego M. K. uniewinnia od popełnienia czynów opisanych w punkcie III i IV aktu oskarżenia.

3.  Na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§1kk, art. 72 §1 pkt 8kk, art. 73§1kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 2 (dwa) lat i zobowiązuje oskarżonego do wykonania punktu 2 wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w W. o sygn. akt VK 34/16 i oddaje oskarżonego pod dozór kuratora sądowego.

4.  Na podstawie art. 44§1kk orzeka przepadek umowy kupna sprzedaży samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) z dnia 2 grudnia 2016r – k. 53 i nakazuje pozostawić dokument w aktach sprawy.

5.  Zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego R. S. kwotę 1200,00 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia pełnomocnika ustanowionego z wyboru.

6.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. L. R. kwotę 826,56 (osiemset dwadzieścia sześć 56/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu, a kwota ta zawiera stawkę podatku VAT.

7.  Zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt VK 110/18

UZASADNIENIE

M. K. został oskarżony o to, że:

I. W czasookresie od 30 czerwca 2016 roku do dnia 28 lutego 2017 roku w W. w celu udaremnienia wykonania wyroku Sądu rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Węgorzewie z dnia 30 czerwca 2016 roku, sygnatura akt V K 34/16, w części dotyczącej orzeczonego zadośćuczynienia w kwocie 2000 złotych na rzecz R. S. udaremnił zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że ukrył zagrożony zajęciem składnik swojego majątku w postaci samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) wartości 2000 zł , tj. o czyn z art. 300 §2 kk;

II. W dniu 28 lutego 2017 roku w W. przy ulicy (...) w Kancelarii Komornika Sądowego A. K. w trakcie postępowania egzekucyjnego (...) – działając w celu użycia za autentyczny przedłożył podrobiony dokument w postaci umowy kupna – sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) zawartej w dniu 2 grudnia 2016 roku pomiędzy sprzedającym M. K. a kupującym T. B. tj. o czyn z art. 270 §1 kk;

III. W dniu 23 października 2017 roku w W., będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka przez funkcjonariusza Policji Komendy Powiatowej Policji w W., po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy oraz będąc pouczonym z art. 183 kpk o możliwości uchylenia się od odpowiedzialności na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo, a także z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą mu z uwagi na popełnienie czynu z art. 300 §2 kk zeznał w toku postępowania przygotowawczego sygn. akt PR 2 Ds. 693.2017 nieprawdę co do dokonania sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...), podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca tj. o czyn z art. 233 §1a kk;

IV. W dniu 7 listopada 2017 roku w W., będąc przesłuchiwanym w charakterze świadka przez funkcjonariusza Policji Komendy Powiatowej Policji w W., po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajenie prawdy oraz będąc pouczonym z art. 183 kpk o możliwości uchylenia się od odpowiedzialności na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo, a także z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą mu z uwagi na popełnienie czynu z art. 300 §2 kk zeznał w toku postępowania przygotowawczego sygn. akt PR 2 Ds. 693.2017 nieprawdę co do złożenia podpisu przez T. B. na umowie kupna - sprzedaży samochodu osobowego marki O. (...) o numerach rejestracyjnych (...) z dnia 2 grudnia 2016 roku, podczas gdy w rzeczywistości takie zdarzenie nie miało miejsca tj. o czyn z art. 233 §1a kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Węgorzewie z dnia 20 czerwca 2016r M. K. został skazany za popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 157§2kk, którego dopuścił się na szkodę R. S. – sygn. akt VK 34/16. Orzeczono wobec skazanego karę zasadniczą ograniczenia wolności wraz z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz orzeczono zadośćuczynienie na rzecz oskarżyciela prywatnego R. S. w wysokości 2000zł. Wyrok uprawomocnił się dnia 19.10.2016r, zaś dnia 1.12.2016r nadano mu klauzulę wykonalności w zakresie egzekucji zadośćuczynienia. R. S. skierował wniosek do komornika sądowego o wszczęcie egzekucji wobec M. K.. W toku postępowania egzekucyjnego komornik sądowy A. K. nie odnalazła na terenie posesji dłużnika pojazdu marki O. (...), zatem wezwała dłużnika do złożenia oświadczenia na podstawie art. 801 kpc.

Dnia 28.02.2017r w kancelarii komornika A. K. stawił się M. K. i pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań wyjaśnił, że mieszkanie przy ul. (...) stanowi współwłasność z żoną E., a samochód O. (...) został sprzedany w miesiącu grudniu 2016r. Złożył wówczas odpis umowy sprzedaży. Podał, że nie posiada rachunków bankowych ani książeczek oszczędnościowych, ma na wychowaniu pięcioro dzieci, utrzymuje się z zasiłku rodzinnego i 500+ oraz z opieki społecznej. Wyjaśnił, że ruchomości znajdujące się w domu nie stanowią wartości handlowej. W związku z wyrokiem Sądu znajduje się na odrobku w ZUK i posiada kuratora sądowego. Postanowieniem z dnia 13.04.2017r postępowanie egzekucyjne zostało umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, zaś wierzyciel poniósł koszty postępowania w wysokości 35,68zł.

Umowa sprzedaży auta O. (...) zawarta dnia 2.12.2016r z T. B., którą przedstawił komornikowi M. K. komornikowi, była umową sfałszowaną. T. B. nie zawarł z M. K. umowy kupna sprzedaży samochodu, a jego podpis został podrobiony.

T. B. po raz pierwszy składał zeznania w sprawie dnia 04.10.2017r, został pobrany materiał do badań daktyloskopijnych – k. 31 – 32, 35. Wobec tego, że świadek odmówił składania zeznań Sąd podaje jedynie daty sporządzonych protokołów. Z tymże z zeznań żony T. E. B. złożonych również dnia 04.10.2017r – jednoznacznie wynika, że ani ona ani jej mąż nie zakupili samochodu marki O. (...) od M. K. – k. 37 – 38.

Dnia 23.10.2017r zatrzymano oryginał umowy kupna – sprzedaży samochodu marki O. (...) o nr rej. (...) z dnia 02.12.2016r od M. K. – k. 46 – 48, tej którą M. K. okazał komornikowi. Tego dnia został on przesłuchany w charakterze świadka i podał, że samochód marki O. (...) sprzedał swojemu szwagrowi T. B., za co otrzymał wynagrodzenie w kwocie 3000zł – k. 49 – 50. T. B. jest rodzonym bratem żony oskarżonego E. K. – k. 70, 96.

Kolejny raz M. K. został przesłuchany w charakterze świadka dnia 07.11.2017r, kiedy podał że to on sporządził umowę z dnia 2.12.2016r– wypełnił jej treść, zaś podpis jako kupujący złożył T. B. – k. 56 – 57.

Z informacji Starostwa Powiatowego w W. Wydziału Komunikacji wynika, że na dzień 25.09.2017r właścicielem pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...) był M. K.. Z informacji Urzędu Skarbowego w G. wynika, że dnia 10.10.2017r M. K. darował samochód osobowy marki O. (...) swojemu ojcu – k. 132.

Biegły z zakresu badań dokumentów w opinii z dnia 25.01.2018r stwierdził, że podpis na umowie kupna – sprzedaży pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...) zawartej dnia 2.12.2016r w pozycji (...) nie został nakreślony przez T. B., E. K. ani przez M. K. – opinia k. 104 – 108.

Dnia 04.04.2018r wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów oskarżonemu M. K., który został przesłuchany dnia 19.04.2018r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyroku k. 7 – 8, protokołu k. 5, postanowienia k. 6, informacji k. 15, umowy k. 53, zeznań świadków: A. K. k. 185, R. S. k. 162v, E. B. k. 162v, D. K. k. 176 – 176v, a także częściowo wyjaśnień oskarżonego k. 162, 165 – 165v.

Oskarżony M. K. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i w toku postępowania przygotowawczego odmówił składania wyjaśnień. Na rozprawie dnia 13.11.2018r podawał okoliczności swojego przesłuchania w charakterze świadka, przed tym kiedy postawiono mu zarzuty w tej sprawie.

Prezentowana przez oskarżonego linia obrony jest niewiarygodna w zestawieniu z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Otóż z kategorycznych zeznań świadka E. B. wynika, że ani ona ani jej mąż T. B., nie kupili auta od oskarżonego. Po okazaniu jej umowy z dnia 2.12.2016r stwierdziła, że widniejący tam podpis nie jest podpisem jej męża. To z kolei potwierdza opinia biegłych z zakresu badania pisma. Sąd ocenił te dowody jako wiarygodne. Opinia biegłego oparta jest na podstawie całokształtu materiału dowodowego – próbek pisma pobranych od oskarżonego, jego żony i T. B., w tym również tych, które były złożone w różnych urzędach, a nie na potrzeby tego postępowania. Biegły szczegółowo wyjaśnił poszczególne etapy swojej pracy, wskazał na wszystkie elementy pisma podlegające badaniu. Zdaniem Sądu opinia jest rzetelna, pełna, poparta wiedzą i doświadczeniem zawodowym biegłego.

Zeznania świadków – oskarżyciela posiłkowego R. S., komornika A. K. nie były kwestionowane w toku postępowania sądowego, a poza podejmowane przez nich czynności w toku postępowania egzekucyjnego są potwierdzone pismami jak i decyzjami procesowymi. Zdaniem Sądu dowody te są wiarygodne.

Policjantka D. K. wykonywała w tym postępowaniu wszystkie czynności dowodowe na podstawie wytycznych prokuratora. Z jej zeznań wynika, iż od początku postępowania były dwie wersje – oskarżonego i T. B. – co do zawarcia umowy kupna sprzedaży samochodu O. (...). T. B. kategorycznie zaprzeczał aby kupił auto od oskarżonego i dodatkowo wskazywał, że dane zawartej w tej umowie są nieaktualne. Ponieważ w dacie, w jakiej miałaby być zawarta umowa – 2.12.2016r – miał zupełnie inne dokumenty tożsamości. Jako pierwszy w sprawie był przesłuchany T. B., a oskarżony od początku posługiwał się umową, którą tenże kwestionował i twierdził, że auto sprzedał. Te okoliczności są bezsporne w sprawie.

Oceniając dowody w sprawie Sąd doszedł do przekonania, że oskarżony dopuścił się popełnienia czynu kwalifikowanego z art. 300§2kk w zb. z art. 270§1kk, natomiast w zakresie dwóch pozostałych czynów nie można przypisać mu sprawstwa.

Oskarżony M. K. dążył do tego, aby udaremnić egzekucję prowadzoną wobec niego z wniosku oskarżyciela posiłkowego R. S., to był jego cel działania. Dlatego przedstawił komornikowi fałszywą umowę kupna sprzedaży samochodu marki O. (...), aby ten przedmiot majątku ukryć. W ten sposób stworzył fałszywy obraz – przedstawił dokument, z którego wynikało, że nie przysługuje mu prawo własności. Dopiero w toku postępowania karnego okazało się, że sporządzona umowa była fałszywa. Skoro do takiej czynności prawnej – kupna – sprzedaży – w ogóle między tymi stronami nie doszło, to oskarżony w momencie kiedy przedstawiał umowę komornikowi, wiedział że umowa jest fałszywa. Natomiast to, kto ją faktycznie podpisał za T. B., kto konkretnie sfałszował jego podpis, dla odpowiedzialności karnej oskarżonego, nie ma żadnego znaczenia. Ukrycie majątku zdaniem Sądu, to nie tylko jego fizyczne usunięcie, to również wykreowanie nieprawdziwego przekonania, z którego ma wynika, iż nie jest już jego właścicielem. Przecież po okazaniu umowy kupna – sprzedaży auta, komornik nie miał wątpliwości co do wiarygodności dokumentu i dlatego nie doszło do zajęcia ruchomości. Zatem Sąd zmienił opis czynu zarzucany oskarżonemu w zakresie punktów I i II przyjmując, iż jest przestępstwa pozostają w zbiegu kumulatywnym i to jest jeden czyn zabroniony popełniony dnia 28 lutego 2017r. Zdaniem Sądu oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim, ponieważ od początku jego celem działania było uniemożliwienie egzekucji roszczenia.

Odpowiedzialności karnej za popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 300§2kk podlega ten, kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia. Przedmiotem ochrony jest uczciwy i rzetelny obrót gospodarczy. Przestępstwo kwalifikowanego z § 2 godzi w powagę orzeczeń sądu lub innych organów państwowych. Oskarżony swoim działaniem doprowadził do tego, że egzekucja roszczenia prowadzona wobec niego była bezskuteczna.

Odpowiedzialności za popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 270§1kk podlega ten, kto w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa. Oskarżony posługiwał się podrobionym dokumentem jako autentycznym – przedstawił fałszywą umowę komornikowi. Stosownie do art. 115§4 kk dokumentem jest każdy przedmiot…, z którym jest związane określone prawo albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne”. Bezpieczeństwo obrotu prawnego oznacza konieczność zapewnienia mu pewności i wiarygodności m.in. przez dbałość o zaufanie do dokumentu jako formalnego stwierdzenia istnienia prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mogącej mieć znaczenie prawne. Jest ono zagrożone nie tylko wtedy, kiedy w obrocie znajdują się fałszywe oryginalne dokumenty, ale także ich kopie, która jest wiernym odtworzeniem oryginału ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 04.12.2002r, sygn. akt III KKN 370/00, publ. Prokuratura i Prawo z 2003r, nr 8 poz.6, s.8). Oskarżony w ocenie Sądu niewątpliwie zdawał sobie sprawę z tego, że nie jest to dokument autentyczny i nie stwierdza przejścia prawa własności jego samochodu na inną osobę. Oskarżony zdawał sobie sprawę z tego, jaki dokument przedstawia komornikowi i godził się na to, że to może ponieść z tego tyłu konsekwencje prawne.

Odnośnie zarzutów stawianych oskarżonemu, a kwalifikowanych z art. 233§1akk, to zauważyć należy, iż czynu te zostały wprowadzone do kodeksu karnego na podstawie nowelizacji z dnia 11.03.2016r (Dz. U. poz. 437), która obowiązuje od dnia 15.04.2016r. Wprowadzenie tego rodzaju przestępstwa do kodeksu karnego w istocie znacząco ograniczyło prawo oskarżonego do obrony, prawo gwarantowane w art. 42 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa zasadnicza ustanawia zasadę, że każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się różnorodne momenty początkowe obowiązywania prawa do obrony. Za miarodajne z tego punktu widzenia uznaje się: po pierwsze, chwilę popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego; po drugie, podjęcie jakichkolwiek czynności, choćby o charakterze operacyjno-rozpoznawczym, przez organy ścigania względem faktycznego sprawcy, nawet w przypadku ich niewiedzy o tejże okoliczności; po trzecie, podjęcie działań przez prokuraturę czy policję względem tzw.faktycznie podejrzanego, tj. osoby, względem której zgromadzony materiał dowodowy uzasadnia uzyskanie przez nią statusu podejrzanego poprzez postawienie jej zarzutów bądź też przesłuchanie jej w charakterze podejrzanego, jednak go nieposiadającej z powodu – celowych albo niecelowych – zaniechań tychże organów. Po czwarte w końcu, wskazuje się, iż zdarzeniem inicjującym możliwość korzystania z prawa do obrony jest formalne przedstawienie podejrzanemu zarzutów albo przesłuchanie osoby podejrzanej w charakterze podejrzanego.

Artykuł 42 ust. 2 Konstytucji RP definiuje podmiot uprawniony do korzystania z prawa do obrony jako „każdy”. Termin ten rozumieć należy więc w znaczeniu, jakie nadaje mu art. 37 Konstytucji RP, zgodnie z którym „każdy” to ten, „kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji”. W obecnie obowiązującej Konstytucji RP brak jest zatem określeń dopełniających krąg osób uprawnionych do korzystania z tegoż przywileju, takich jak „osoba podejrzana”, „podejrzany” albo „oskarżony”. Stanowisko ustrojodawcy wskazuje więc, że występowanie w którejkolwiek ze wskazanych ról procesowych nie stanowi relewantnego kryterium zróżnicowania wolności i praw jednostki w przypadku prawa do obrony. Co więcej, sugeruje, że powyższe pojęcia są zbyt ścisłe i nieelastyczne. Ponadto przyjęcie, iż moment początkowy obowiązywania prawa do obrony byłby związany z uzyskaniem określonego statusu procesowego, prowadziłoby do wniosków trudnych do zaakceptowania ze względu na zdefiniowane w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP prawo do równego traktowania podmiotów posiadających tę samą, relewantną prawnie cechę w postaci prowadzenia postępowania przeciwko zdefiniowanemu podmiotowi. Zasadnicze wątpliwości budzi bowiem, iż takowe zróżnicowanie uzasadnione byłoby jedynie subiektywną świadomością organu o skierowaniu ścigania wobec określonej osoby, czy też tym bardziej uzależnione byłoby de facto wyłącznie od jego arbitralnej decyzji, determinowanej w konkretnym stanie faktycznym albo też błędnie abstrahującej od oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, objawiającej się w formie postawienia zarzutów lub też przesłuchania w charakterze podejrzanego. Pomimo więc zadeklarowanej równości podmiotów występujących w postępowaniu przygotowawczym przyznanie uprawnień i przywilejów jednej stronie byłoby warunkowane tylko decyzją drugiej strony, występującej w rzeczywistości w roli przeciwnika procesowego, przyjmując jednocześnie optykę patrzenia na fakt „toczenia się postępowania” jednej z nich (prokuratury, policji) bez uwzględnienia punktu widzenia drugiej (faktycznego sprawcy). Za niezasadne należy uznać zatem twierdzenie, iż określone na poziomie konstytucyjnym prawo do obrony przysługuje jedynie np. podejrzanemu, ale już (a contrario) nie osobie na etapie poprzedzającym uzyskanie tegoż statusu – Paweł Nowak; Definicja podejrzanego i oskarżonego a konstytucyjne prawo do obrony- LEX.

W wyroku z dnia 9 lutego 2004r SN stwierdził, że nie formalne przedstawienie zarzutu popełnienia przestępstwa, lecz już pierwsza czynność organów procesowych skierowana na ściganie określonej osoby, czyni ją podmiotem prawa do obrony – sygn. akt VKK 194/03; OSNKW 2004r, nr 4, poz. 42.

W kolejnych uchwałach:

1)  z dnia 26.04.2007r SN stwierdził, że nie ponosi odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233§1kk osoba, która przesłuchana została w charakterze świadka wbrew wynikającemu z art. 313§1 kpk nakazowi przesłuchania jej jako podejrzanego – sygn. akt I KZP 4/07; Legalis 82060

2)  z dnia 20.09.2007r SN stwierdził, że nie popełnia przestępstwa fałszywych zeznań (art. 233§1kk), kto umyślnie składa nieprawdziwe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony (art. 6 kpk) – sygn. akt I KZP 26/07; LEX 298949

3)  z dnia 21.11.2014r SN orzekł, że przesłuchanie oskarżonego w charakterze świadka następuje z oczywistym naruszeniem art. 313 § 1 KPK, jeżeli już wcześniej prokuratorowi prowadzącemu postępowanie przygotowawcze w sprawie był wiadomy dowód, który w sposób dostateczny uzasadniał podejrzenie, że oskarżony popełnił czyn objęty tym postępowaniem. Winien był on zatem niezwłocznie sporządzić postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłosić je oskarżonemu i przesłuchać go już w charakterze podejrzanego. Wadliwe postępowanie organu procesowego w tym zakresie pozbawia podejrzanego podczas tego przesłuchania gwarancji procesowych przysługujących podejrzanemu wynikających z art. 74 § 1 KPK i art. 175 § 1 KPK, które wprowadzają tzw. pozaustawowy kontratyp. Oskarżony (podejrzany) nigdy nie odpowiada bowiem za występek fałszywych zeznań z art. 233 § 1 KK. To wyłączenie bezprawności dotyczy również każdych zeznań złożonych w toku przesłuchania w charakterze świadka dotyczących jego zachowania stanowiącego przestępstwo, co jest realizacją prawa do obrony – sygn. akt IIIKK 348/14, Legalis 1157472

Oczywiście wyroki te były wydane wówczas, gdy w kodeksie karanym nie było przestępstwa kwalifikowanego z art. 233§1akk, tylko że zdaniem Sądu poglądy przedstawione powyżej mają zastosowanie również w przedmiotowej sprawie. Wolność od samooskarżania się stanowi jeden z fundamentalnych warunków rzetelnego postępowania karnego. Zgodnie z art. 313§1kpk jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia śledztwa lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba, sporządza się postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i przesłuchuje się go, chyba że ogłoszenie postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub nieobecności w kraju. Uzasadnione podejrzenie to to, że zebrane dowody wskazują na wysokie prawdopodobieństwo zaistnienia tego faktu" (uchw. SN z 23.2.2006 r., SNO 3/06, OSN – Sądu Dyscyplinarnego 2006, Nr 1, poz. 25). Nie chodzi o ustalenie, że dana osoba popełniła przestępstwo.

W przedmiotowej sprawie już w momencie złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez oskarżyciela posiłkowego istniało uzasadnione podejrzenie, że oskarżony popełnił czyn kwalifikowany z art. 300§2kk – zbył składnik swojego majątku aby udaremnić wykonanie wyroku Sądu. Później dnia 4.10.2017r okazało się, że umowa kupna – sprzedaży może być sfałszowana. Z zeznań E. B. wprost wynikało, że małżonkowie B. nie kupili auta od oskarżonego. Oskarżony był przesłuchany kolejno dnia 23.10. i 07.11.2017r kiedy to prezentował już swoją linię obrony osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa, a nie świadka popełnienia czynu. W ocenie Sądu nie można przypisać oskarżonemu popełnienia czynów kwalifikowanych z art. 233§1a kk ponieważ składając zeznania realizował swoje prawo do obrony, prezentował swoją, sprzeczną z zeznaniami świadków, wersję zdarzeń. Prawem oskarżonego jest nie mówić prawdy, on nie ma obowiązku dostarczać dowodów swojej winy.

Z tych względów Sąd uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynów kwalifikowanych z art. 233§1akk.

Wymierzając oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności Sąd miał na względzie wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu i postać zamiaru. Oskarżony będąc zobowiązanym do zapłaty należności od 2016, od momentu w którym dowiedział się o prowadzonym wobec niego postępowaniu sądowym, ukrył majątek, który mógłby być podstawą egzekucji. Oskarżony nie zważał na ewentualne konsekwencje swoich działań, nie bacząc na konieczność wykonania prawomocnego wyroku sądowego. Oskarżony był dotychczas karany, ale istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna wobec niego, poza tym ma na utrzymaniu kilkoro dzieci. Zatem Sąd zdecydował o warunkowym zawieszeniu wykonania wobec niego kary pozbawienia wolności na okres 2 lat. Przecież najistotniejsze jest aby oskarżony wywiązał się ze swoich zobowiązań finansowych wobec oskarżyciela posiłkowego. Określony w art. 72 § 1 pkt 8 KK warunek probacyjny może polegać na zobowiązaniu oskarżonego do wykonania prawomocnego orzeczenia innego sądu, w tym zapadłego w postępowaniu cywilnym – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.12.2014r sygn. akt IV KK 219/14. Sąd zobowiązał oskarżonego do wykonania prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Węgorzewie o sygn. akt VK 34/16 i oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego, tak aby miał on kontrolę nad postępowaniem oskarżonego.

Sąd orzekł o przepadku dowodu rzeczowego – fałszywej umowy kupna sprzedaży, ponieważ służyła do popełnienia przestępstwa.

Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego o orzeczenie wobec oskarżonego zadośćuczynienia ponieważ zgodnie z art. 445§ 1 kc i art. 444§1kk można je przyznać w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

Zgodnie z art. 627 kpk Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika ustanowionego z wyboru zgodnie ze stawkami wynikającymi z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 ze zm.).

Zgodnie z art. 618§1pkt 11 kpk Sąd przyznał wynagrodzenie adw. L. R. za obronę wykonywaną z urzędu (§17 ust. 2 pkt 3 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu – Dz. U. z 2016r poz. 1714). Przyznane wynagrodzenia w myśl § 4 ust. 3 w/w rozporządzenia uwzględniają stawkę podatku VAT.

Sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłat albowiem jego sytuacja rodzinna i majątkowa nie pozwala na ponoszenie dodatkowych obciążeń finansowych – art. 624§1kpk.