Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: sekr. sąd. Joanna Wołczyńska – Kalus

po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa Banku Spółdzielczego w P.

przeciwko A. W., G. W., R. W. i S. W.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda Banku Spółdzielczego w P. na rzecz A. W., G. W., R. W. i S. W. kwoty po 10.800,00 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych na rzecz każdego z nich tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 44/19

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 lutego 2019 r. skierowanym przeciwko A. W., G. W., R. W. i S. W. powód Bank Spółdzielczy w P. wnosił o uznanie za bezskuteczne w stosunku do niego:

- umowy darowizny zawartej dnia 10 lutego 2014 r. przed notariuszem H. J. (Rep. (...)) pomiędzy A. W. i G. W. a R. W. i S. W., na mocy której darczyńcy darowali na rzecz synów R. W. i S. W. udziały w 1/2 części zabudowanej nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 0,0609 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...) z pokrzywdzeniem powoda Banku Spółdzielczego w P., któremu przysługuje w stosunku do A. W. i G. W. wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 30 maja 2014 r. opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniami Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 11 czerwca 2014 r. w sprawie sygn. akt I Co 654/14 i z dnia 4 września 2014 r. w sprawie sygn. akt I Co 887/14 w kwocie 2.000.000,00 z tytułu wymagalnej należności głównej, w kwocie 465.854,56 zł z tytułu odsetek naliczonych od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 30 kwietnia 2016 r. od kwoty 2.000.000,00 zł,

- czynności ustanowienia przez pozwanych R. W. i S. W. na rzecz pozwanych A. W. i G. W. służebności osobistej mieszkania polegającej na dożywotnim i wspólnym z innymi domownikami korzystaniu przez uprawnionych z całego domu mieszkalnego z prawem do swobodnego poruszania się po podwórzu nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...), która to czynność dokonana została w formie aktu notarialnego z dnia 10 lutego 2014 r. sporządzonego przez notariusza H. J. prowadzącą Kancelarię Notarialną w S. (Rep. (...)

oraz nakazanie pozwanym R. W. i S. W. aby zezwolili na prowadzenie przez Bank Spółdzielczy w P. egzekucji z zabudowanej nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...). Wnosił on też o zasądzenie od pozwanych solidarnie na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

(pozew- k.2-5)

Postanowieniem z dnia 25 marca 2019 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił wniosek powoda o zabezpieczenie powództwa poprzez ustanowienie zakazu zbywania przez R. W. i S. W. udziałów we współwłasności zabudowanej nieruchomości położonej w S. oznaczonej jako działka (...), dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

(postanowienie Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 11 lipca 2017 r.- k.102)

W odpowiedzi na pozew pozwani A. W. i G. W. wnosili o oddalenie powództwa w stosunku do nich w związku z brakiem legitymacji biernej i zasądzenie na rzecz każdego z nich z osobna kosztów procesowych w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych a pozwani R. W. i S. W. wnosili o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz każdego z nich z osobna kosztów procesowych w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.118-126)

Na rozprawie w dniu 24 maja 2019 r. pełnomocnik powoda popierał powództwo a pełnomocnik pozwanych wnosił o oddalenie powództwa.

(protokół rozprawy z dnia 24 maja 2019 r. na płycie CD 00:01:23 – 00:10:27- koperta k.158)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 lipca 2013 r. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. zawarło z powodowym Bankiem Spółdzielczym w P. umowę kredytu w rachunku bieżącym nr (...)przeznaczonego na finansowanie działalności bieżącej w kwocie 2.000.000,00 zł na okres 12 miesięcy to jest od dnia 29 lipca 2013 r. do dnia 28 lipca 2014 r.

(bezsporne, kserokopia umowy kredytu z dnia 29 lipca 2013 r.- k.24-26)

W tym samym dniu pozwany A. W. zawarł z powodowym Bankiem Spółdzielczym w P. umowę nr (...) na mocy której poręczył za zobowiązania Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wynikające z umowy kredytu w rachunku bieżącym nr (...) zawartej dnia 29 lipca 2013 r. a jego żona pozwana G. W. złożyła w tym samym dniu oświadczenie, że wyraża zgodę na udzielenie przez niego tego poręczenia

(bezsporne, kserokopia umowy poręczenia- k.27, kserokopia oświadczenia współmałżonka- k.28)

Pismem z dnia 28 marca 2014 r. pozwany A. W. w związku ze sprzedażą jego udziałów w spółce Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wnosił o zwolnienie go z poręczenia umowy kredytowej nr (...) zawartej dnia 29 lipca 2013 r.

(bezsporne, kserokopia prośby- k.29)

Pismem z dnia 26 marca 2014 r. powód poinformował pozwanego A. W., iż nie wyraża zgody na zwolnienie go z poręczenia spłaty kredytu dokonanego na podstawie umowy poręczenia nr (...) z dnia 29 lipca 2013 r.

(bezsporne, kserokopia pisma powoda- k.31)

Pismem z dnia 23 kwietnia 2014 r. powód wezwał Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. do spłaty odsetek umownych w kwocie 37.181,57 zł i o treści tego pisma poinformował też poręczycieli w tym pozwanego A. W..

(bezsporne, kserokopia upomnienia II- k.34)

Ponieważ sytuacja ekonomiczno – finansowa Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. pogorszyła się, opóźniało się ono w spłacie odsetek, zajęte zostały jego wierzytelności z rachunku bieżącego w toku egzekucyjnego postępowania sądowego i administracyjnego i wszczęta została przeciwko niemu egzekucja innych wierzycieli pismem z dnia 7 maja 2014 r. Bank Spółdzielczy w P. wypowiedział mu umowę kredytu.

(bezsporne, kserokopia zawiadomienia o wypowiedzeniu umowy o kredyt- k.35)

W dniu 30 maja 2014 r. Bank Spółdzielczy w P. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko A. W. stwierdzając, iż na dzień jego wystawienia w księgach banku figuruje wobec niego wymagalne zadłużenie z tytułu poręczenia umową nr (...) z dnia 29 lipca 2013 r. za zobowiązania Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wynikające z udzielonego kredytu w rachunku bieżącym umową nr (...) z dnia 29 lipca 2013 r. Postanowieniem z dnia 11 czerwca 2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Co 654/14 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Sieradzu nadał temu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 4 września 2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Co 887/14 wskazanemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nadana została klauzula wykonalności przeciwko małżonce dłużnika A. W. – pozwanej G. W..

(bezsporne, kserokopia bankowego tytułu egzekucyjnego- k.36-37, kserokopia postanowienia referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym w Sieradzu z dnia 11 czerwca 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt I Co 654/14- k.738, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 4 września 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt I Co 887/14- k.39)

Z planu podziału sumy 692.751,72 zł uzyskanej z egzekucji z nieruchomości należącej do Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. powodowi przypadła 207.410,86 zł. W toku egzekucji prowadzonej przeciwko Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. i poręczycielom spłaty zaciągniętego przez tą spółkę kredytu i ich małżonkom powód uzyskał ponadto kwotę 37.569,57 zł i kwotę 14.944,63 zł.

(bezsporne, kserokopie zaświadczeń o dokonanych wpłatach- k.143-148)

Umową darowizny z dnia 10 lutego 2014 r. pozwani A. W. i G. W. darowali swojemu synowi pozwanemu R. W. udział wynoszący 1/2 części i swojemu synowi pozwanemu S. W. udział wynoszący 1/2 części w zabudowanej nieruchomości położonej w S. oznaczonej numerem działki (...) o powierzchni 0,0609 ha, dla której w Sądzie Rejonowym w Sieradzu urządzona jest księga wieczysta KW nr (...). Wartość nieruchomości strony określiły na 350.000,00 zł. W tym samym dniu pozwani R. W. i S. W. ustanowili na rzecz pozwanych A. W. i G. W. służebność osobistą mieszkania polegającą na dożywotnim i wspólnym z innymi domownikami korzystaniu przez uprawnionych z całego domu mieszkalnego z prawem swobodnego poruszania się po podwórzu.

(bezsporne, kserokopia umowy darowizny- k.21-22)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o udzielenie mu terminu na złożenie postanowienia o zmianie planu podziału oraz oddalił wnioski dowodowe pełnomocnika pozwanych o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków R. N., L. F. i A. G. na okoliczność stanu finansowego Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. oraz z zeznań pozwanego A. W. na okoliczność stanu finansowego Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., braku świadomości pokrzywdzenia wierzycieli, dokonania odpłatnej czynności majątkowej, braku wiedzy obdarowanych o problemach finansowych oraz nieświadomości obdarowanych o działaniu z pokrzywdzeniem wierzycieli uznając, iż przeprowadzenie tych dowodów nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 527 § 1 kc, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Jak wynika z art. 527 § 2 kc czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

W myśl art. 534 kc uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną nie można żądać po upływie lat pięciu od daty tej czynności. Termin wynikający z tego przepisu jest terminem zawitym prawa materialnego. Z chwilą jego upływu roszczenie niedochodzone wygasa, a okoliczność tę sąd zawsze uwzględnia z urzędu. Termin ten przerywa się natomiast z chwilą wystąpienia przez wierzyciela ze skargą pauliańską w stosunku do konkretnej czynności dłużnika.

Jak wynika z art. 112 kc termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.

W przedmiotowej sprawie zarówno umowa darowizny jak i umowa o ustanowieniu na rzecz pozwanych A. W. i G. W. służebności osobistej mieszkania zawarte zostały w dniu 10 lutego 2014 r. Termin zatem do wystąpienia przez powoda z powództwem o uznanie tych umów za bezskuteczne w stosunku do niego upłynął w dniu 10 lutego 2019 r. Tymczasem pozew w tej sprawie został sporządzony i wniesiony do sądu w dniu 11 lutego 2019 r. a więc po upływie terminu zawitego do zaskarżenia czynności umowy darowizny i umowy ustanowienia służebności osobistej mieszkania.

Mając na uwadze powyższe Sąd powództwo oddalił jako niezasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od powoda na rzecz każdego z wygrywających sprawę pozwanych kwoty po 10.800,00 zł stanowiące wynagrodzenia pełnomocnika pozwanych ustalone stosownie do treści § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 265).