Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 314/17

UZASADNIENIE

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 14 czerwca 2012 roku. Przedmiotem działalności Spółki jest między innymi produkcja pieczywa i świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek. Organem uprawnionym do reprezentacji Spółki jest Zarząd, przy czym każdy członek może reprezentować ją samodzielnie. W skład Zarządu wchodzi J. N. oraz jej synowie A. N. (1) i M. N.. Każdy członek zarządu ma prawo do samodzielnej reprezentacji spółki. Osobą decyzyjną w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej przez Spółkę jest w rzeczywistości M. N..

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. N. (00:16:49-00:54:52 na k. 175v-176, 02:18:15-02:24:33 na k.178v-179)

- częściowo zeznania świadka A. N. (1) (k. 36, 01:29:06-01:49:16 na k. 177-177v)

- wydruk z Krajowego Rejestru Sądowego (k. 16-17)

W drugiej połowie 2014 roku pogorszyła się sytuacja finansowa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z.. Spółka nie regulowała w terminie swoich wymagalnych zobowiązań. Posiadała zadłużenie między innymi u (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.. Mimo prowadzonych negocjacji, nie doszło do zawarcia porozumienia co do rozłożenia należności na raty. W dniu 04 września 2015 roku (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wystąpiła do Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z wnioskiem o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z.. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z dnia 16 października 2015 roku, sygn. V GU 130/15 (...) Bank (...) S.A z siedzibą w W. została wezwana do uiszczenia zaliczki na koszty postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości. Odpis postanowienia wraz z odpisem wniosku o ogłoszenie upadłości został przesłany do (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. i odebrany w dniu 21 października 2015 roku przez pracownika Spółki – (...). Zgodnie z zasadami, które obowiązywały w Spółce, korespondencja ta została przedłożona M. N..

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. N. (00:16:49-00:54:52 na k. 175v-176, 02:18:15-02:24:33 na k.178v-179)

- częściowo zeznania świadka A. N. (1) (k. 36, 01:29:06-01:49:16 na k. 177-177v)

- zeznania świadka P. D. (k. 69v, 01:49:16-02:00:16 na k. 177v-178)

- zeznania świadka I. S. (00:05:08-00:13:18 na k. 196v-197)

- zeznania świadka A. M. (00:14:04-00:24:08 na k. 197)

- wniosek o ogłoszenie upadłości (k. 43-45)

- postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z dnia 16.10.2015 r., sygn. akt V GU 130/15 (k. 46)

- pismo z dnia 19.10.2015 r. (k. 47)

- potwierdzenie odbioru (k. 48)

- uzupełnienie wniosku o ogłoszenie upadłości z dnia 28.10.2015 r. (k. 49-49v)

Postanowieniem z dnia 10 listopada 2015 roku, w sprawie V GU 130/15 Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy zabezpieczył majątek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. poprzez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego w osobie S. Z.. Odpis postanowienia został doręczony (...) Sp. z o.o. w dniu 17 listopada 2015 roku.

Dowód

- postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z dnia 10.11.2015 r., sygn. akt V GU 130/15 (k. 50)

- potwierdzenie odbioru (k. 51)

Przed dniem 20 listopada 2015 roku tymczasowy nadzorca sądowy S. Z. spotkał się z członkami Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z.. Poinformował ich o sytuacji prawnej Spółki i pouczył o zakazie dokonywania bez jego zgody czynności rozporządzających składnikami majątku (o ile przekracza to zakres zwykłego zarządu), zakazie dokonywania spłaty długów z uprzywilejowaniem niektórych wierzycieli, obowiązku bieżącego informowania go o zamiarach rozporządzania majątkiem oraz zaciągania zobowiązań (o ile przekroczyłoby to zakres zwykłego zarządu). S. Z. sporządził sprawozdanie z podjętych czynności i ustaleń poczynionych w przedmiocie przesłanek ogłoszenia upadłości, stanu majątku dłużnika, jego zabezpieczenia, a także kosztów ewentualnego postepowania upadłościowego. Ustalił on, że na dzień 20 listopada 2015 roku (...) Sp. z o.o. posiadała wymagalne zobowiązania wobec około 90 podmiotów w łącznej wysokości na poziomie 17.983.058,00 zł. Termin najdawniejszych zobowiązań przypadał na sierpień 2014 roku. Mienie Spółki (nieruchomości, ruchomości, należności, środki pieniężne) oszacował zaś na łączną kwotę 17.507.091,43 zł.

Dowód:

- sprawozdanie z czynności tymczasowego nadzorcy sądowego z dnia 20.11.2015 r. (k. 112-138v)

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. zajmuje się między innymi wytwarzaniem produktów przemiały zbóż i sprzedażą hurtową. Spółka ubezpiecza w E. H. dokonywane przez siebie transakcje na wypadek braku zapłaty przez swojego kontrahenta.

Dowód:

- zeznania świadka S. M. (k. 24, 00:55:15-01:08:38 na k. 175v-176v)

- zeznania świadka T. M. (k. 28-29, 01:08:38-01:29:06 na k. 176v-177)

- wydruk z Krajowego Rejestru Sądowego (k. 8-9v)

Po raz pierwszy w październiku 2015 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. zamówiła od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) tony mąki pszennej typu 500. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. wystawiła wówczas w dniu 08 października 2015 rok fakturę VAT (...) na kwotę 23.100 zł, z terminem płatności 21 dni (tj. do dnia 29 października 2015), przelewem. Należność ta nie została jednak zapłacona w terminie. Gdy zaistniała ponownie konieczność zakupu mąki, A. N. (2) - pracownik odpowiedzialny za zaopatrzenie w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z., ustalił, że najkorzystniejsze warunki do zakupu i tym razem oferuje (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.. Skonsultował to więc z M. N.. W dniu 20 listopada 2015 roku A. N. (2) na zlecenie M. N. złożył mailowo zamówienie na mąkę. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., uzależniła wykonanie zamówienia od uregulowania poprzedniego zobowiązania. A. N. (2) o warunku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. powiadomił M. N., który w dniu 23 listopada 2015 roku uregulował zaległe zobowiązanie. Przy składanym zamówieniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. nie została poinformowana ani o złej kondycji finansowej (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. ani o toczącym się postępowaniu upadłościowym. (...) Sp. z o.o. kupiła łącznie 26 ton mąki pszennej typ 500 za kwotę 27.573,00 zł. (...) Sp. z o.o. wystawiła z tego tytułu w dniu 24 listopada 2015 roku faktury VAT:

- (...)6/11/2015 za 2 t. mąki na kwotę 2.121,00 zł z terminem płatności 21 dni (tj. do dnia 15 grudnia 2015 roku), przelewem,

- (...)6/11/2015 za 24 t. mąki na kwotę 25.452,00 zł z terminem płatności 21 dni (tj. do dnia 15 grudnia 2015 roku), przelewem.

(...) Sp. z o.o. w dniu 23 listopada 2015 roku 2 t. mąki odebrała od (...) Sp. z o.o. transportem własnym. Towar w ilości 24 t. został natomiast przez (...) Sp. z o.o. dostarczony do siedziby (...) Sp. z o.o. w dniu 24 listopada 2015 roku. (...) Sp. z o.o. nie otrzymała zapłaty za sprzedany towar.

Dowód:

- częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. N. (00:16:49-00:54:52 na k. 175v-176, 02:18:15-02:24:33 na k.178v-179)

- zeznania świadka A. N. (2) (02:00:16-02:14:34 na k.178v)

- zeznania świadka S. M. (k. 24, 00:55:15-01:08:38 na k. 175v-176v)

- zeznania świadka T. M. (k. 28-29, 01:08:38-01:29:06 na k. 176v-177)

- wiadomość e-mail z zamówieniem z dnia 20.11.2015 r. (k. 14)

- faktury VAT (...) z dnia 08.10.2015 r. (k. 221), (...)6/11/2015 z dnia 24.11.2015 r. (k. 12), (...)6/11/2015 z dnia 24.11.2015 r. (k. 13)

- potwierdzenie zapłaty (k. 224-227)

- pismo z dnia 09.07.2018 r. (k. 228)

- dokumenty WZ (k. 12v, k. 13v)

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2015 roku, w sprawie V GU 130/15 Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z., obejmującą likwidację jej majątku. Odpis postanowienia został doręczony (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. w dniu 11 stycznia 2016 roku. Postanowienie te stało się prawomocne z dniem 19 stycznia 2016 roku.

Dowód:

- postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z dnia 30.12.2015 r., sygn. akt V GU 130/15 (k. 53-54)

- potwierdzenie odbioru (k. 55)

Pismem z dnia 25 stycznia 2016 roku, stosowanie do art. 176 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk masy upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w Z. S. Z. zawiadomił (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. o tym, że została ogłoszona upadłość wyżej wymienionej Spółki. Wskazał też, że dla uczestnictwa w postepowaniu upadłościowym konieczne jest zgłoszenie wierzytelności sędziemu komisarzowi. W dniu 08 lutego 2016 roku (...) Sp. z o.o. zgłosiła Sędziemu Komisarzowi SSR Stelli Czołgowskiej swoją wierzytelność.

Dowód:

- pismo z dnia 25.01.2016 roku (k. 10)

- wniosek o zgłoszenie wierzytelności z dnia 08.02.2016 r. (k. 11)

W dniu 05 lipca 2016 roku E. H. wypłaciła (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. odszkodowanie z tytułu niespłaconego zobowiązania przez (...) Sp. z o.o. w wysokości 23.437,05 zł (stanowiącą 85% sumy należności).

Dowód:

- zeznania świadka S. M. (k. 24, 00:55:15-01:08:38 na k. 175v-176v)

- pismo z dnia 09.07.2018 roku (k. 220)

- wyciąg bankowy (k. 227)

M. N. urodził się w (...) roku. Posiada wykształcenie wyższe. Na jego utrzymaniu pozostaje troje małoletnich dzieci. Nie ma żadnego majątku. Nie był uprzednio karany.

Dowód:

- dane podane przez oskarżonego M. N. do protokołu rozprawy (00:09:23-00:12:26 na k.175-175v)

- informacja z Krajowego Rejestru Karnego (k. 181)

Oskarżony M. N. nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i złożył wyjaśnienia. Podniósł, że prowadząc działalność gospodarczą, nie miał zamiaru narazić (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. na jakikolwiek uszczerbek. Wyjaśnił, że Spółka współpracowała z wieloma przedsiębiorstwami, żeby realizować produkcję, (...) Sp. z o.o. wielokrotnie dostarczała im towar. Wskazał, że rzeczywiście do sądu wpłynął wniosek (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. Było robione jednak wszystko, żeby wniosek ten został oddalony. Spółka wypracowała z (...) Bank (...) S.A. porozumienie, że zapłaci część pieniędzy i wówczas wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie cofnięty. Po wpłacie 300.000 zł (...) Bank (...) S.A. zażądał jednak dodatkowej kwoty, której Spółka nie była w stanie uiścić. Wyjaśnił, że o postępowaniu upadłościowym członkowie Zarządu dowiedzieli się od (...) Bank (...) S.A. na kilka dni przed przyjazdem do Spółki tymczasowego nadzorcy sądowego. M. N. wyjaśnił, że Spółka miała zastój w produkcji przez problem jakościowy związany z dostarczaniem produktów do (...) S.A. Jako członek Zarządu Spółki wiedział, jaka jest jej sytuacja. Wyjaśnił, że zarządzał bieżącymi sprawami spółki, ale też produkcją. Koordynował etapy realizacji, kierując odpowiednimi działami. Podniósł, że na rynku wszyscy wiedzieli, że (...) Sp. z o.o. jest w impasie. Spółka zawierała jednak kilka kontraktów, które miały zagwarantować jej zysk. (...) Sp. z o.o. doskonale wiedziała też o ich sytuacji finansowej. Wyjaśnił, że decyzje o zakupach produktów podejmował A. N. (2), a on pełnił nad tym nadzór. Nie wydał polecenia, by kupić konkretnie 26 ton mąki od (...) Sp. z o.o. Przed zakupem potrzebnego towaru sprawdzane zawsze były zawsze realia rynkowe: między innymi ceny, terminy płatności, jakość towaru u różnych podmiotów. Spółka robiła zakupy na 300-400 faktur miesięcznie. Wskazał, że poprzednie faktury wystawione przez (...) Sp. z o.o. były zapłacone. (00:16:49-00:54:52 na k. 175v-176, 02:18:15-02:24:33 na k.178v-179)

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego należy stwierdzić, że w świetle zgromadzonych dowodów wina i sprawstwo oskarżonego co do popełnienia zarzucanego mu czynu nie budzi żadnych wątpliwości.

Sąd uznał wyjaśnienia M. N. za wiarygodne jedynie w części. Oskarżony w toku całego postępowania nie kwestionował faktu, że (...) Sp. z o.o. nabyła na odroczony termin płatności towar w postaci 26 ton mąki o łącznej wartości 27.573,00 zł. Fakt ten jest bezsporny i znajduje także potwierdzenie w innych dowodach zgromadzonych w niniejszej sprawie, w tym w zeznaniach świadka A. N. (2), S. M., T. M. oraz dowodach z dokumentów w postaci faktury VAT, dokumentów WZ. Niewątpliwie też to M. N., jako członek Zarządu, faktycznie zajmował się prowadzeniem Spółki i on podejmował decyzje. Na wiarę zasługuje także opisany przez oskarżonego sposób zamawiania towarów, bowiem koreluje on z zeznaniami świadka A. N. (2). Oskarżony przyznał także w sposób nie budzący wątpliwości, że był świadomy złej kondycji finansowej Spółki. Sąd odmówił zaś wiary wyjaśnieniom oskarżonego w części, w jakiej podał on, że o postępowaniu upadłościowym dowiedział się od (...) Bank (...) S.A dopiero na kilka dni przed pojawieniem się w Spółce tymczasowego nadzorcy sądowego. Wskazać należy, że już w dniu 21 października 2015 roku dostarczona została do siedziby Spółki korespondencja z Sądu – tj. odpis postanowienia o wezwaniu do uiszczenia zaliczki na koszty postępowania upadłościowego oraz wniosku o ogłoszenie upadłości. Zgodnie zaś z uznanymi za wiarygodne zeznaniami pracownika (...) Spółki - (...), pisma przychodzące pocztą były co do zasady ewidencjonowane tego samego dnia i przedkładane do zapoznania. W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom oskarżonego, (...) Sp. z o.o., jak i inne podmioty na rynku nie musiały mieć wiedzy o sytuacji finansowej (...) Sp. z o.o., bo ,,mówiło się o tym”. (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. nie prowadziły stałej współpracy, co jednoznacznie wynika z zeznań S. M., T. M. - pracowników tej Spółki. Przed transakcjami objętymi niniejszym postępowaniem, Spółka jedynie raz zakupiła mąkę od (...) Sp. z o.o. Zapewnienie oskarżonego, że nie miał zamiaru narazić (...) Sp. z o.o. na jakikolwiek uszczerbek, w świetle ustalonego stanu faktycznego nie jest niewiarygodne. Wskazać należy, że (...) Sp. z o.o. uiściła swoje zaległe zobowiązanie wobec (...) Sp. z o.o., gdy ta uzależniła zrealizowanie kolejnego zamówienia na mąkę (złożonego w dniu 20 listopada 2015 roku) od uregulowania tej płatności. Jednocześnie M. N. nie poinformował wówczas ani w jakiej kondycji finansowej jest Spółka, ani o toczącym się postępowaniu upadłościowym. Dodatkowo uiszczając zaległe zobowiązanie, stworzył mylne wyobrażenie o posiadaniu przez Spółkę środków finansowych. Co więcej, majątek (...) Sp. z o.o. był wówczas zabezpieczony poprzez ustanowienie przez Sąd tymczasowego nadzorcy sądowego. Odpis postanowienia w tym przedmiocie, został doręczony (...) Sp. z o.o. w dniu 17 listopada 2015 roku. Nadto twierdzenia M. N. dotyczące tego, że zawarte przez Spółkę kontrakty na dostawę jej produktów pozwoliłyby ustabilizować sytuację finansową i wywiązać się z zobowiązań, pozostają w sprzeczności w szczególności z ustaleniami dokonanymi przez tymczasowego nadzorcę sądowego. W momencie zawierania transakcji z (...) Sp. z o.o., Spółka posiadała bowiem wymagalne zobowiązania wobec około 90 podmiotów w łącznej wysokości na poziomie 17.983.058,00 zł, a termin najdawniejszych zobowiązań przypadał na sierpień 2014 roku. Przy tym mienie Spółki (nieruchomości, ruchomości, należności, środki pieniężne) wynosiło 17.507.091,43 zł.

Sąd generalnie dał wiarę zeznaniom świadka S. D. Sprzedaży - Region Północ w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. (k. 24, 00:55:15-01:08:38 na k. 175v-176v) i T. M. – przedstawiciela handlowego w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. (k. 28-29, 01:08:38-01:29:06 na k. 176v-177). Ich zeznania w przeważającej mierze korespondowały ze sobą, a pewne nieścisłości, w ocenie Sądu, uzasadnione są upływem czasu, a także wielością podobnych transakcji, którymi na co dzień świadkowie ci się zajmują. Niemniej jednak, potwierdzili oni, że miały miejsce transakcje z udziałem (...) Sp. z o.o., która nabywała mąkę na odroczony termin płatności. Wskazali, że transakcje (...) Sp. z o.o. ubezpieczane są w E. H.. S. M. wyjaśnił, że w (...) Sp. z o.o. istnieje zasada, że dopiero po wykonaniu wymagalnych zobowiązań, realizowane jest kolejne zamówienie dla tego samego podmiotu. Nadto T. M. wskazał, że osobą, która kontaktowała się z ramienia (...) Sp. z o.o. był A. N. (2). Świadkowie zgodnie przyznali też, że nie wiedzieli o problemach finansowych (...) Sp. z o.o.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka A. N. (1) – członka Zarządu (...) Sp. z o.o. (k. 36, 01:29:06-01:49:16 na k. 177-177v) w części, w jakiej potwierdził on, że bieżącą działalnością Spółki zajmował się M. N., a także w części, w której opisał ich działania zmierzające do wycofania przez (...) Bank (...) S.A wniosku o ogłoszenie upadłości. Korelują one bowiem w tym zakresie z wyjaśnieniami oskarżonego. Z uwagi na ograniczony udział w zarządzaniu Spółką, Sąd za polegające na prawdzie uznał twierdzenia świadka o braku szczegółowej wiedzy na temat transakcji z (...) Sp. z o.o. Sąd nie obdarzył wiarą zeznań A. N. (1) co do możliwości poprawy sytuacji finansowej Spółki z uwagi na zawierane kontrakty - z tych samych przyczyn, które wskazał oceniając wyjaśnienia oskarżonego.

Za wiarygodne Sąd uznał zeznania świadka A. N. (2) (02:00:16-02:14:34 na k.178v), który zajmował się zaopatrzeniem w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z.. Świadek ten potwierdził, że w dniu 20 listopada 2015 roku zamówił u (...) Sp. z o.o. mąkę. Wskazał, że warunkiem realizacji tej transakcji było uregulowanie innej zaległej płatności, o czym poinformował M. N.. Wyjaśnił też, że zakup towarów w Spółce wynikał co do zasady z potrzeb produkcyjnych, a cena i terminy płatności były decydującymi aspektami przy wyborze kontrahenta. Czasami jednak M. N. zlecał nabycie towaru u konkretnego podmiotu. Wszystkie transakcje były konsultowane z M. N.. Zeznał, że w momencie składania zamówienia u (...) Sp. z o.o. nie wiedział, że do Spółki doręczono dokumenty dotyczące upadłości.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka P. D. – pracownika biurowego w (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. (k. 69v, 01:49:16-02:00:16 na k. 177v-178), która opisała jak wyglądał obieg przychodzącej korespondencji na adres Spółki. Wskazała, że najpierw listy były rejestrowane w dzienniku, a następnie przekazywane do odpowiednich osób. Sąd nie znalazł podstaw, by uznać zeznania tego świadka za niewiarygodne. Podobnie Sąd ocenił zeznania I. S. (00:05:08-00:13:18 na k. 196v-197) i A. M. (00:14:04-00:24:08 na k. 197), pełniących funkcję księgowych w (...) Sp. z o.o. Zeznały one, że zapoznawały się z pismem z sądu dotyczącym tego, że (...) Bank (...) S.A. złożył wniosek o ogłoszenie upadłości (...) Sp. z o.o. Podały, że w następnej kolejności pismo te przedłożone zostało M. N..

Sąd jako wiarygodne ocenił dowody z dokumentów. Ich autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron ani nie stoi w sprzeczności z żadnym innym dowodem, a tym samym nie budzi wątpliwości. W szczególności przydatne okazały się być dokumenty zawarte w aktach sprawy V GU 130/15 Sądu Rejonowego w Toruniu, bowiem pozwoliły one na ustalenie sytuacji finansowej Spółki.

Tak zgromadzony i oceniony materiał dowodowy dostarczył wystarczających podstaw do uznania, że wina oskarżonego nie budzi wątpliwości.

M. N. został oskarżony o to, że w okresie od dnia 20 listopada 2015 r. do dnia 24 listopada 2015 r. w P. i miejscowości Z. działając w imieniu (...) Sp. z o.o. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci 26 ton mąki pszennej typu 500 o łącznej wartości 27.573,00 zł zlecając pracownikowi A. N. (2) zamówienie wymienionego towaru pomimo świadomości złej kondycji finansowej reprezentowanej przez siebie spółki i toczącego się przed Sądem Rejonowym w Toruniu, Wydział V Gospodarczy postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości (...) Sp. z o.o. wprowadzając tym samym w błąd (...) Sp. z o.o. w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z transakcji, wyrządzając tym samym wymienionej szkodę w kwocie 27.573,00 zł, to jest o przestępstwo z art. 286 § 1 kk.

Zgodnie z art. 286 § 1 kk kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd nie musi wiązać się z użyciem szczególnego podstępu lub być przejawem wyrafinowanego sprytu ze strony sprawcy. O zamiarze niewywiązania się z zaciąganego zobowiązania świadczyć mogą różne okoliczności obiektywne, istniejące w chwili składania zamówienia przez sprawcę lub w chwili uzyskania określonego świadczenia. Do okoliczności tych możemy zaliczyć brak środków płatniczych powiązany z brakiem jasnych planów działalności na przyszłość (np. odwoływanie się do niesprecyzowanych planów inwestycyjnych), postępowanie sprawcy z uzyskanym towarem (np. szybka sprzedaż poniżej ceny jego zakupu), długotrwałe trudności w regulowaniu bieżących zobowiązań, brak racjonalnego uzasadnienia dla podejmowanych decyzji gospodarczych, a wręcz brak racjonalnego planu prowadzonej działalności, urojone oczekiwania co do poprawy koniunktury gospodarczej, a w szczególności co do poprawy kondycji finansowej własnej firmy, spożytkowanie uzyskanych kredytów, pożyczek, dotacji na inne cele, niż były one przeznaczone (wyr. SA w Krakowie z 19.8.1998 r., II AKa 127/98, KZS 1998, Nr 10, poz. 26; wyr. SA w Katowicach z 28.2.1995 r., AKr 2/95, Prok. i Pr. – wkł. 1995, Nr 9, poz. 22). Znamiona oszustwa wypełnia również takie działanie sprawcy, który składa zamówienie na dostarczenie towaru bądź wykonanie usługi, za które płatność ma nastąpić w uzgodnionym, odroczonym terminie, jeżeli złożeniu zamówienia towarzyszy powzięty z góry zamiar niedotrzymania uzgodnionego terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony oraz uzależnienia zapłaty od ewentualnego powodzenia określonych inwestycji dokonanych w przyszłości (vide: wyrok SA w Poznaniu z 4 marca 2014 r., II AKa 16/14, LEX 1448566; wyrok SA w Katowicach z 10 lipca 2014 r., II AKa 229/14, KZS 2014/10/71; wyrok SA we Wrocławiu z 5 czerwca 2013 r., II AKa 157/13, LEX nr 1331174 wyr. SA w Warszawie z 2.3.2016 r., II AKa 21/16, Lex Nr 2162884).

W pierwszej kolejności należy podnieść, że bezsprzecznie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Z. nabyła od (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. towar w postaci 26 ton mąki pszennej typu 500. Z tego tytułu (...) Sp. z o.o. wystawiła w dniu 24 listopada 2015 roku fakturę VAT (...) za 2 tony mąki na kwotę 2.121,00 zł oraz fakturę VAT (...) za 24 tony mąki na kwotę 25.452,00 zł. W obu przypadkach termin płatności został odroczony na 21 dni. Zakupiony towar trafił do (...) Sp. z o.o., co wynika z dokumentów WZ. Wskazać należy, że zamówienie zostało złożone w dniu 20 listopada 2015 roku przez A. N. (2), zajmującego się zaopatrzeniem w (...) Sp. z o.o. Nastąpiło to po konsultacji i na zlecenie członka Zarządu – M. N.. Nie budzi wątpliwości, że M. N. był faktycznie osobą decyzyjną i zarządzał bieżącymi sprawami Spółki. Warunkiem zrealizowania transakcji, postawionym przez (...) Sp. z o.o., było jednak uiszczenie zaległej należności, wynikającej z faktury VAT (...) z dnia 08 października 2015 roku. Opiewała ona na kwotę 23.100 zł i termin jej płatności upłynął 29 października 2015 roku. A. N. (2) powiadomił o tym M. N., który w dniu 23 listopada 2015 roku uiścił wskazaną kwotę. Zapłata ta zatem skutkowała możliwością zrealizowania zamówienia na 26 ton mąki przez (...) Sp. z o.o. Co istotne, nie poinformowano przy tym (...) Sp. z o.o., że w stosunku do (...) Sp. z o.o. toczy się postępowanie upadłościowe. Niewątpliwie w momencie zawierania transakcji M. N. miał tego pełną świadomość. Odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Toruniu V Wydział Gospodarczy z dnia 16 października 2015 roku, sygn. V GU 130/15 w przedmiocie wezwania (...) Bank (...) S.A do uiszczenia zaliczki na koszty postępowania wraz z odpisem wniosku o ogłoszenie upadłości został przesłany do (...) Sp. z o.o. i odebrany w dniu 21 października 2015 roku przez pracownika Spółki – (...). Zgodnie z zasadami panującymi w Spółce, korespondencja ta została przedłożona M. N., co jednoznacznie wynika z zeznań I. S. i A. M.. Nadto członkowie Zarządu przed dniem 20 listopada 2015 roku mieli spotkanie z tymczasowym nadzorcą sadowym, który poinformował ich o sytuacji Spółki. Ostatecznie należność za otrzymany towar od (...) Sp. z o.o. nie została przez (...) Sp. z o.o. uiszczona.

Niewątpliwie zatem oskarżony wprowadził w błąd (...) Sp. z o.o. co do możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętego zobowiązania. W momencie zaciągania zobowiązania M. N. nie poinformował swojego kontrahenta w jakiej sytuacji finansowej jest Spółka, a przede wszystkim o toczącym się postępowaniu upadłościowym, Co więcej, uiszczając swoje zobowiązanie (wynikające z faktury VAT (...) z dnia 08 października 2015 rok) dodatkowo stworzył mylne wyobrażenie o dobrej kondycji finansowej Spółki. Podkreślić należy, że w chwili transakcji majątek (...) Sp. z o.o. był zabezpieczony poprzez ustanowienie przez Sąd tymczasowego nadzorcy sądowego. W doktrynie wskazuje się że kontrahent w transakcji obustronnej nie ma obowiązku ujawniania sytuacji materialnej swojej firmy, niemniej jednak tylko wtedy nie będzie to miało charakteru wprowadzenia w błąd w rozumieniu przepisu art. 286 § 1 k.k., gdy podmiot taki przy zachowaniu reguł kupieckich, którym druga strona ma prawo ufać, będzie miał rzeczywistą możliwość realizacji przyjętego na siebie umownie zobowiązania w dacie jego powstania, bez świadomego powodowania szkody w majątku swojego wierzyciela. Zaciąganie przez bankruta zobowiązań, bez informowania kontrahenta o swojej sytuacji, wypełnia znamiona art. 286 § 1 kk (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 16 października 2014 r., II AKa 197/14, LEX nr 1548532). Oskarżony podnosił w toku postępowania, że Spółka zawierała kontrakty, które pozwoliłyby na ustabilizowanie jej sytuacji finansowej, a w konsekwencji wywiązanie się z przedmiotowego zobowiązania. W ocenie Sądu uzasadnione jest przekonanie, że powodzenie planu M. N. byłoby wysoce wątpliwe, a wręcz mało realne. Na dzień 20 listopada 2015 roku (...) Sp. z o.o. posiadała wymagalne zobowiązania wobec około 90 podmiotów w łącznej wysokości na poziomie 17.983.058,00 zł, a termin najdawniejszych zobowiązań przypadał na sierpień 2014 roku. Przy tym mienie Spółki (nieruchomości, ruchomości, należności, środki pieniężne) wynosiło 17.507.091,43 zł. Podstawowym kryterium rozgraniczenia oszustwa od niewywiązania się z zobowiązania o charakterze cywilnoprawnym jest wykazanie, że w chwili zawierania zobowiązania (umowy) sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, to jest dążył do uzyskania świadczenia poprzez wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu co do okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy, mając świadomość, że gdyby druga strona umowy znała rzeczywisty stan, nie zawarłaby umowy lub nie zawarłaby jej na tych warunkach, na jakich została zawarta (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29 sierpnia 2013 r., II AKa 122/13, LEX nr 1409405). W ocenie Sądu gdyby (...) Sp. z o.o. miała wiedzę o sytuacji finansowej (...) Sp. z o.o., to z całą pewnością nie doszłoby do przedmiotowej transakcji. Oskarżony podnosił też, że (...) Sp. z o.o. na pewno słyszała o problemach finansowych (...) Sp. z o.o. Nawet gdyby przyjąć, że twierdzenie te jest prawdziwe, to nie ma to znaczenia dla odpowiedzialności oskarżonego. Dla bytu oszustwa nie ma znaczenia fakt, że pokrzywdzony mógł wykryć błąd przy dołożeniu znikomej staranności. Bezkrytyczność i łatwowierność pokrzywdzonego także nie wyłącza odpowiedzialności karnej za oszustwo (T. Oczkowski, w: SPK, t. 9, s. 135).

Niewątpliwie działanie M. N. skierowane było na osiągnięcie korzyści majątkowej. Zakupiony towar w postaci mąki służył do stworzenia produktów, które następnie mogły zostać sprzedane z zyskiem. Wskazać jednak należy, że dla wyczerpania znamion oszustwa nie ma znaczenia to, czy sprawca odniesie zamierzoną korzyść majątkową (wyr. SN z 21.1.2010 r., III KK 221/09, OSNwSK 2010, Nr 1, poz. 129).

Czynności sprawcze realizowane przez sprawcę muszą doprowadzić do skutku w postaci rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem. Rozporządzenie mieniem oznacza każdą dyspozycję majątkową o skutkach rzeczowych lub o skutkach obligacyjnych. Chodzi tu więc o wszelkie czynności, które prowadzą do zmiany stanu majątkowego, a w szczególności prowadzą do zmiany we władaniu mieniem, między dysponentem mienia a sprawcą. W przeciwieństwie jednak do wymuszenia rozbójniczego, przy oszustwie rozporządzenie mieniem musi mieć charakter niekorzystny. Na pewno w grę wchodzą tu sytuacje, w których pokrzywdzony nie otrzymuje oczekiwanego ekwiwalentu swojego świadczenia lub otrzymane świadczenie ma charakter niewspółmierny do świadczenia pokrzywdzonego (np. pokrzywdzony nabywa rzeczy lub prawa o mniejszej niż oczekiwana wartości). (art. 286 KK red. Stefański 2018, wyd. 4/Oczkowski)

Zbycie oskarżonemu towaru w postaci 26 ton mąki bezsprzecznie stanowiło niekorzystne rozporządzenie mieniem. Na skutek tego (...) Sp. z o.o. straciła towar i nie otrzymała za niego zapłaty od (...) Sp. z o.o. Niewątpliwe, gdyby Spółka wiedziała, że utraci towar, a oskarżony nie zapłaci za niego w całości, nie przystąpiłaby do transakcji. Wskazać należy, że (...) Sp. z o.o. ubezpieczyła przedmiotową transakcję, w skutek czego otrzymała odszkodowanie wynoszące 85% należności przysługującej od (...) Sp. z o.o.

Oszustwo może być popełnione tylko umyślnie, a przy tym stanowi przestępstwo kierunkowe, znamienne celem, którego treścią jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca powinien obejmować wszystkie znamiona oszustwa zamiarem bezpośrednim (post. SN z 4.1.2011 r., III KK 181/10, OSNKW 2011, Nr 3, poz. 27; wyr. SN z 14.1.2004 r., IV KK 192/03, Prok. i Pr. – wkł. 2004, Nr 9, poz. 5).

Strona podmiotowa wymaga zachowania zamiaru bezpośredniego kierunkowego, a więc działanie sprawcy musi być celowe, zmierzające do uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej. O zamiarze niewywiązania się z zaciąganego zobowiązania świadczyć mogą jednak różne okoliczności obiektywne, istniejące w chwili składania zamówienia przez sprawcę lub w chwili uzyskania określonego świadczenia. (Art. 286 KK red. Stefański 2018, wyd. 4/Oczkowski)

W ocenie Sądu M. N. działał z zamiarem bezpośrednim kierunkowym. Oskarżony wprowadził w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się transakcji, wyrządzając tym samym (...) Sp. z o.o. szkodę. Oskarżony w toku postępowania jednak nie przyznał się do winy. Podnosił, że prowadząc działalność nie miał zamiaru narazić (...) Sp. z o.o. na jakikolwiek uszczerbek. Przy ustalaniu zamiaru sprawcy oszustwa, nieprzyznającego się do popełnienia czynu, należy brać pod uwagę okoliczności, na podstawie których można byłoby wyprowadzić wnioski dotyczące realności wypełnienia obietnic złożonych przez sprawcę (zobowiązań) osobie rozporządzającej mieniem, a w szczególności: jego możliwości finansowych (zwłaszcza brak środków płatniczych); skalę zobowiązań; długotrwale trudności w wykonywaniu bieżących zobowiązań (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 lutego 2018 r., II AKa 22/18, LEX nr 2504707). W świetle poczynionych ustaleń na temat kondycji finansowej (...) Sp. z o.o., rozmiaru zaciągniętego zobowiązania przez oskarżonego względem pokrzywdzonej Spółki, zasadnie można przyjąć, że oskarżony nie zamierzał ani nie miał realnych możliwości, by wywiązać się z niego. W ocenie Sądu czyn oskarżonego bezsprzecznie wyczerpał znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 kk, działał on w zamiarze oszukania pokrzywdzonej Spółki, w zamiarze bezpośrednim, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Oszustwo jest przestępstwem materialnym, na co wskazuje znamię czynnościowe "doprowadza". Dokonanie oszustwa następuje zatem dopiero z chwilą niekorzystnego rozporządzenia mieniem (wyr. SN z 15.11.2002 r., IV KKN 618/99, Prok. i Pr. – wkł. 2003, Nr 6, poz. 7), które pozostaje w związku przyczynowym z oszukańczymi metodami postępowania sprawcy (wyr. SN z 19.7.2007 r., V KK 384/06, KZS 2008, Nr 1, poz. 28; wyr. SA w Łodzi z 12.8.2014 r., II AKa 142/14, L.).

Między działaniami oskarżonego a podjęciem przez (...) Sp. z o.o. określonych dyspozycji majątkowych (zawarcie umowy sprzedaży i wydanie towaru) zachodził związek przyczynowy. Gdyby pokrzywdzona Spółka nie działała w błędzie, na transakcję z oskarżonym z pewnością nie zdecydowała by się. W ocenie Sądu kompleksowa ocena okoliczności towarzyszących nabyciu towaru przez (...) Sp. z o.o., daje podstawę do przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z oszustwem.

Sąd uznał oskarżonego M. N. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, to jest występku z art. 286 § 1 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd ważąc wobec oskarżonego wymiar kary kierował się dyrektywami wskazanymi w treści przepisu art. 53 kk i miał na względzie stopień społecznej szkodliwości, bacząc przy tym by dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oskarżonego. Sąd miał także na względzie cele zapobiegawcze i wychowawcze kary, jak też dyrektywy w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Przestępstwo określone w art. 286 § 1 kk zagrożone jest karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Oceniając przedmiotową sprawę Sąd uznał, że w przypadku M. N. orzeczenie kary pozbawienia wolności jest najtrafniejszym środkiem reakcji karnej, jaki można było zastosować wobec oskarżonego.

W ocenie Sądu orzeczona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności spełni cele wychowawcze i zapobiegawcze względem oskarżonego. Kierując się wyżej wymienionymi przesłankami przyjęto, że orzeczona kara – a zatem w najniższym możliwym wymiarze - będzie stanowiła dolegliwość adekwatną do popełnionego czynu, uświadomi oskarżonemu jego społeczną szkodliwość oraz skłoni go do przestrzegania porządku prawnego. W ocenie Sądu wysokość wymierzonej kary jest zasadna i adekwatna do całokształtu okoliczności ujawnionych w sprawie i odpowiada wymogom prewencji ogólnej, spełniając potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Sąd wymierzając karę miał na uwadze stopień winy oskarżonego. W chwili popełnienia przestępstwa oskarżony był osobą dorosłą. Nie zachodziły przy tym okoliczności wyłączające jego poczytalność lub wskazujące, że nie zdawał sobie sprawy z bezprawności swojego zachowania. Kolejną okolicznością obciążającą oskarżonego jest wysoki stopień społecznej szkodliwości przestępstwa, uwzględniając do jego oceny kryteria z art. 115 § 2 kk, w tym wysokość powstałej szkody, a z drugiej - związaną z tym motywację (uzyskanie korzyści majątkowej). Czyn M. N. godził w pewność obrotu gospodarczego i wzajemne zaufanie jego uczestników. Skazując oskarżonego, jako okoliczność łagodzącą, Sąd miał na uwadze jego dotychczasową niekaralność.

Sąd na podstawie art. 69 § 1 i § 2 kk oraz art. 70 § 1 kk warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. N. kary pozbawienia wolności na okres 2 lat próby. Sąd wyraża przekonanie, że wykonanie kary bezwzględnej pozbawienia wolności nie jest niezbędne dla resocjalizacji oskarżonego, a wręcz lepszy wynik osiągnie się poprzez zawieszenie jej wykonania. W ocenie Sądu, wskazany okres próby –2 lat - będzie wystarczający do osiągnięcia celu instytucji probacji, jak również pozwoli zweryfikować trafność prognozy kryminologicznej postawionej wobec oskarżonego, a jednocześnie skontrolować postawę i zachowanie oskarżonego w tym czasie. Dla wzmożenia kontroli zachowania oskarżonego w wyznaczonym okresie próby, Sąd na podstawie art. 73 § 1 kk oddał go pod dozór kuratora sądowego.

Sąd na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę kwoty 4135,95 zł na rzecz pokrzywdzonego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się wyroku. W tym miejscu podnieść należy, że 85% należności pokrzywdzona Spółka otrzymała z tytułu odszkodowania od E. H..

Sąd na podstawie art. 72 § 1 pkt 4 kk zobowiązał oskarżonego do wykonywania pracy zarobkowej, dzięki czemu uzyska on środki na spłatę zobowiązania.

Z uwagi na sytuację majątkową M. N., Sąd na podstawie art. 624 § 1 kpk zwolnił oskarżonego od opłaty sądowej, a wydatkami poniesionymi w sprawie obciążył Skarb Państwa.