Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Kędzierski

Protokolant st. sekr. sądowy Aleksandra Deja - Lis

przy udziale ---------------

po rozpoznaniu dnia 28 czerwca 2019 r.

sprawy M. Ż. s. J. i A. ur. (...) w C.

obwinionego z art. 77 k.w. w zw. z art. 37ust. 1 w zw. z art. 10 a ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 19 lutego 2019 r. sygn. akt IV W 300/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że podstawę prawną skazania uzupełnia o przepis art. 2 § 1 k.w., a jako podstawę prawną wymiaru kary w miejsce art. 77 k.w. wskazuje przepis art. 37 ust. 1 cytowanej ustawy;

2.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia oskarżyciela posiłkowego od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 399/19

UZASADNIENIE

M. Ż. obwiniony został o to, że :

I.  w dniu 5 listopada 2017r. ok. godz.11:00, w miejscowości N. (...)/(...) nie zachował zwykłych i nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu psów, które wydostały się z terenu działki nr (...) i bez możliwości ich kontroli i dozoru i uwięzi biegały po miejscowości N.,

tj. o czyn z art.77 kw w zw. z art.37 ust.1 w zw. z art.10a ust.3 ustawy o ochronie zwierząt;

I.  w dniu 12 maja 2018r. ok. godz.11:00 w miejscowości N. (...) (...) nie zachował zwykłych i nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu psów, które wydostały się z terenu działki nr (...) i bez możliwości ich kontroli i dozoru i uwięzi biegały po miejscowości N.

tj. o czyn z art.77 kw w zw. z art.37 ust.1 w zw. z art.10a ust.3 ustawy o ochronie zwierząt.

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2019r. w sprawie sygn. IV W 300/18 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uznał obwinionego M. Ż. za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych wyżej w pkt I i II, tj. wykroczeń z art.77 kw w zw. z art.37 ust.1 w zw. z art.10a ust.3 ustawy o ochronie zwierząt i za to, w myśl art.9§2 kw, na podstawie art.77 kw wymierzył mu karę 500 zł grzywny; obciążył obwinionego kosztami postępowania w kwocie 100 zł i opłatą w kwocie 50 zł.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

Wniósł apelację na niekorzyść obwinionego i zaskarżył powyższy wyrok w części w zakresie pkt 1 w zakresie orzeczonej kary, na niekorzyść obwinionego.

Powyższemu wyrokowi zarzucił :

1.  na podstawie art.438 pkt 1 kpk w zw. z art.109§2 kpw obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art.37 ust.4 w zw. z art.37 ust.1 w zw. z art.10a ust.1 ustawy o ochronie zwierząt poprzez brak orzeczenia nawiązki na rzecz dowolnej fundacji;

2.  na podstawie art.438 pkt 4 kpk w zw. z art.109§2 kpw rażącą niewspółmierność kary w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, co powoduje, że nie spełnia ona swej funkcji w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej i nie zaspakaja społecznego poczucia sprawiedliwości poprzez orzeczenie kary grzywny w zbyt niskiej wysokości.

Mając na uwadze powyższe, wniósł o zmianę orzeczenia poprzez wymierzenie kary grzywny w kwocie 1.000 zł oraz orzeczenie nawiązki w kwocie 1.000 zł na rzecz dowolnej fundacji, zajmującej się ochroną zwierząt; ewentualnie wniósł o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja jest bezzasadna i jako taka nie zasługiwała na uwzględnienie.

Stosownej zmiany wymagało jednak rozstrzygnięcie w części dotyczącej wskazania podstawy prawnej skazania poprzez jej uzupełnienie o przepis art. 2 § 1 kw oraz podstawy prawnej wymiaru kary, jako że stosownie do brzmienia art. 9 § 2 kw., w realiach niniejszej sprawy nie może nią być przepis art. 77 kw, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Nie jest natomiast zasadna argumentacja skarżącego związana z zarzutem rażącej niewspółmierności orzeczonej kary w postaci 500 zł grzywny oraz upatrująca się w nie orzeczeniu nawiązki naruszenia prawa materialnego.

Odnosząc się natomiast wprost do zarzutu apelacyjnego oskarżyciela odnośnie rażącej niewspółmierności kary wymierzonej obwinionemu, należy stwierdzić, co następuje: Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można podnosić w sposób zasadny w sytuacji, kiedy wymierzona kara – jakkolwiek mieszcząca się w granicach ustawowego zagrożenia – nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy. Innymi słowy, zarzut taki można podnosić, gdy w odczuciu społecznym kara taka byłaby karą niesprawiedliwą. Zatem „rażąca niewspółmierność kary” o jakiej traktuje treść art.438 pkt 4 kpk zachodzi wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną, a tą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary wskazanych w art.53 kk i 54§1 kk oraz zasad wymiaru kary ukształtowanych ugruntowaną praktyką orzeczniczą. Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę w ocenach wymiaru kary, ale różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną można by nazwać, także w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco niewspółmierną”, to jest w stopniu nie dającym się zaakceptować.

Rażąca niewspółmierność kary zachodzi również wówczas, kiedy kara za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia jego społecznej szkodliwości oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych jakie ma ona osiągnąć wobec skazanego. Oczywistym przy tym pozostaje, iż w każdym wypadku sąd winien baczyć aby całokształt represji karnej nie przekraczał stopnia winy (tzn. by nie wymierzono kary ponad winę sprawcy, chociażby przemawiały za tym potrzeby prewencji indywidualnej i ogólnej).

Sąd I instancji przeprowadził wszelkie te dowody, które leżały u podstaw

rozstrzygnięcia w przedmiocie wymiaru kary zasadniczej względem obwinionego, a swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił.

Sąd odwoławczy stanowisko to podziela.

W szczególności Sąd odwoławczy nie podziela poglądu, jakoby zasadnym było orzeczenie wobec obwinionego surowszej kary grzywny. Należy bowiem mieć na uwadze te okoliczności sprawy, szczegółowo wskazane w uzasadnieniu wyroku Sądu, a które dotyczą wagi okoliczności łagodzących i faktu , że wbrew twierdzeniom skarżącego, nie ma realnych podstaw do przyjęcia założenia, że zapadły wyrok i orzeczona kara, nie skłoni obwinionego do przestrzegania prawa związanego z należytym postępowaniem z psami. Nie ma bowiem racjonalnych powodów, by sprawcę uprzednio niepopełniającego wykroczeń traktować surowo a przy tym założyć, że kara 1000 zł przyniesie pożądany efekt zabezpieczający przed nagminnym wydostawaniem się psów a 500 zł jest pozbawiona tego efektu.

Nadto Sąd Okręgowy miał na uwadze, że obwiniony nie popełnił wykroczenia, którego okoliczności były drastyczne, że stopień zagrożenia dla bezpieczeństwa innych osób nie był znaczny oraz by przy tym okazał rażące lekceważenie dla porządku prawnego.

Odnośnie zarzutu apelacyjnego naruszenia prawa materialnego w postaci nie orzeczenia nawiązki po myśli art.37 ust.4 ustawy o ochronie zwierząt Sąd Okręgowy stwierdza, że po pierwsze nie może być mowy o naruszeniu prawa materialnego, skoro ustawa daje sądowi możliwość orzeczenia nawiązki nie zaś obliguje go do takiego rozstrzygnięcia, a nadto w pełni należy zgodzić się z Sądem Rejonowym, że w realiach niniejszej sprawy ów środek nie jest adekwatny do wagi i charakteru wykroczenia jakiego dopuścił się obwiniony, skoro jego zachowanie nie było wymierzone w prawa zwierząt, lecz prawa osób przemieszczających się w pobliżu jego posesji.

Zaskarżony wyrok podlegał jednak zmianie, jako że uszło uwadze Sądu Rejonowego, iż przepis art.77 kw został zmieniony ustawą z 4 października 2018r. (która weszła w życie 15 listopada 2018r.) o zmianie ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. poz.2077) , mocą której zmieniono typizację wykroczenia niezachowania środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, jednocześnie istotnie zaostrzając karę za ten czyn z grzywny do 250 zł albo kary nagany do kary ograniczenia wolności, grzywny do 1.000 zł albo kary nagany.

W konsekwencji Sąd obowiązany był do zastosowanie przepisu art.2§1 kw, jako że przepisem względniejszym był obowiązujący w czasie popełnienia wykroczenia, a nie obowiązujący w czasie orzekania i przywołać go w podstawie prawnej skazania. Skoro tego nie uczynił, ów brak należało konwalidować w postępowaniu odwoławczym.

Błędnie też Sąd Rejonowy wskazał podstawę prawną wymiaru kary obwinionemu, skoro przepis art.37 ust.1 ustawy o ochronie zwierząt przewiduje karę surowszą ( karę grzywny) niż przepis art.77 kw (kara grzywny do 250 zł), co stosownie do brzmienia art.9§2 kw obligowało sąd do wymierzenia M. Ż. kary w oparciu o cytowany przepis ustawy nie zaś przepis kodeksu wykroczeń.

W konsekwencji owo uchybienie wymagało stosownej interwencji Sądu odwoławczego.

Mając na uwadze powyższą argumentację, orzeczono jak w sentencji wyroku.