Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 maja 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że P. G. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 3436,59 zł, w tym:

1) z tytułu:

składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 2224,83 zł

- odsetek za zwłokę: 95 zł

2) z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 891,84 zł

- odsetek za zwłokę: 39 zł

3) z tytułu:

składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 185,92 zł.

Organ rentowy wskazał, że płatnik składek nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych, działając na podstawie art. 83 ust. 1 ww. ustawy, określił wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i FGSP.

/decyzja z dnia 22 maja 2018 roku k. 1 akt ZUS/

W odwołaniu od powyższej decyzji, złożonym dnia 14 czerwca 2018 roku P. G. zaskarżył powyższą decyzję w całości, podnosząc, że w spornym okresie faktycznie nie wykonywał działalności gospodarczej, bowiem nie podpisywał umów, nie wynajął lokalu, nie wystawiał faktur, nie zatrudniał pracowników i nie osiągał dochodów. Natomiast organ rentowy nie przedstawił dowodów, które świadczyłyby o prowadzeniu działalności przez odwołującego się.

/odwołanie k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. W uzasadnieniu podniósł, że z dokumentów zaewidencjonowanych w (...) oraz (...) wynika, że P. G. prowadził działalność gospodarczą w okresie 16.02.2006 r do 29 listopada 2017 roku, to na nim spoczywa ciężar dowodu w zakresie wykazania, że w spornym okresie nie prowadził działalności, mimo stosownego wpisu, natomiast wnioskodawca nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych.

/odpowiedź na odwołanie – k. 8/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Według (...) P. G. prowadził działalność gospodarczą w okresie 16.02.2006 – 29.11.2017 roku.

/okoliczność bezsporna/

Wnioskodawca został zawiadomiony o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne , zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Płatnik został wezwany do złożenia pisemnych wyjaśnień po rygorem wydania decyzji w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek. Wezwanie odebrał dorosły domownik.

/zawiadomienie, dowód doręczenia – k. 5,6 akt ZUS/

Wnioskodawca nie złożył wyjaśnień.

/okoliczność bezsporna/

Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 3436,59 zł, w tym:

1) z tytułu:

składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 2224,83 zł (za (...) – 749,94, za (...) – 749,94 zł, za (...) – 724,95 zł)

- odsetek za zwłokę: 95 zł (37 zł, 32 zł, 26 zł)

2) z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 891,84 zł(za (...) – 297,28 zł, za (...) – 297,28 zł, (...) – 297,28 zł)

- odsetek za zwłokę: 39 zł (15 zł, 13 zł, 11 zł)

3) z tytułu:

składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od września 2017 roku do listopada 2017 roku w kwocie: 185,92 zł (za (...) – 62,67 zł, za (...) - 62,67 zł, za (...) -60,58 zł).

/zestawienie należności – k. 4 akt ZUS/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega oddaleniu.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 6 ust 1 pkt 1 i 5 oraz art. 12 ust 1 i art. 13 ust 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej ustawą systemową, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obowiązek ubezpieczenia powstaje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego rozwiązania dla pracowników oraz od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Po myśli art. 36 ust. 1 wyżej powołanej ustawy systemowej, każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia osoby prowadzącej działalność gospodarczą spoczywa na tej osobie (ust. 3).

Natomiast po myśli art. 17 w związku z art. 46 ustawy, płatnik składek obowiązany jest według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie zaś z treścią art. 48 tejże ustawy, jeżeli płatnik składek nie złoży w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolnionym, organ rentowy dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji, bez uwzględnienia wypłaconych płatnikowi świadczeń, zawiadamiając go o tym. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik złoży deklarację rozliczeniową, organ rentowy koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji z uwzględnieniem wykazanych w niej świadczeń.

Powyższe obowiązki płatnika, wynikają wprost z przepisów ustawy, nie ma zatem potrzeby nakładania na niego takiego obowiązku z drodze decyzji. Przepisy te mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

W myśl zaś art. 32 w/w ustawy do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Natomiast w przypadku nie wywiązania się przez płatnika składek ze swojego obowiązku, organ rentowy ma prawo do samodzielnego wydania stosownej decyzji ustalającej wysokość zaległych składek i wezwać do ich opłacenia a następnie do ściągnięcia ich w drodze egzekucji.

Podstawę prawną stanowi tu z art. 83 ust 1 ustawy, zgodnie z którym ZUS wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności:

1) zgłaszania do ubezpieczeń społecznych;

2) przebiegu ubezpieczeń;

3) ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek;

3a) ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek;

4) ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Po myśli art. 23 ust 1 ustawy, od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 roku, poz. 201).

Z kolei zgodnie z art. 31 omawianej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek, w tym składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio m.in. art. 26 i art. 29 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Organ rentowy wszczął z urzędu postępowanie w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP. Następnie ZUS wydał zaskarżoną decyzję, określając kwotowo stan zadłużenia wnioskodawcy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Wnioskodawca wnosząc o jej zmianę podniósł, że faktycznie nie wykonywał działalności gospodarczej, która była zarejestrowana, a organ rentowy nie przedstawił dowodów na wykonywanie tej działalności przez wnioskodawcę.

Jak słusznie zauważył skarżący wpis przedsiębiorcy do właściwej ewidencji lub rejestru stwarza domniemanie faktyczne prowadzenia działalności, które może być wzruszone przy pomocy środków dowodowych.

Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika z faktycznego prowadzenia tej działalności, a zatem o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, powodującej wyłączenie z tego ubezpieczenia decyduje faktyczne jej nieprowadzenie. Natomiast kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają ewentualnie znaczenie w sferze dowodowej i nie przesądzają same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Nie każde zgłoszenie przerwy uzasadnia przerwę w ubezpieczeniu społecznym, bowiem prowadzenie działalności obejmuje również okresy faktycznego przestoju w jej wykonywaniu. Faktyczne natomiast przerwy w działalności mogą zwalniać z ubezpieczenia (opłacania składek), gdy są należycie usprawiedliwione i udokumentowane (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2013 roku w sprawie II UK 326/12).

Powyższe oznacza, iż osoba, która co prawda dokonała wpisu w (...), lecz nie rozpoczęła faktycznego wykonywania działalności gospodarczej nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności. Jednakże należy pamiętać, iż w przypadku sporu z organem rentowym ww. zakresie to na ubezpieczonym spoczywa obowiązek udowodnienia, iż w okresie wskazanym w ewidencji nie prowadził on faktycznie działalności gospodarczej.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy, opierając się o wpis do ewidencji , wydał zaskarżoną decyzję, przyjmując domniemanie faktycznego prowadzenia działalności gospodarczej.

Skoro wnioskodawca twierdzi, że jej faktycznie nie wykonywał, winien tę okoliczność wykazać, zgodnie bowiem z art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Artykuł 6 k.c. określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 13 lutego 2019 I AGa 144/18/

Wnioskodawca w żaden sposób nie obalił domniemania wynikającego z wpisu do ewidencji. Oprócz własnych twierdzeń z pism procesowych oraz oświadczenia procesowego pełnomocnika, nie przedstawił na te okoliczność żadnych wniosków dowodowych. Nie złożył nawet zeznań w charakterze strony, mimo wezwania na termin rozprawy do osobistego stawiennictwa pod rygorem pominięcia tego dowodu. Nie złożył także żadnych wniosków dowodowych w zakresie dokumentów. Nie uczestniczył w postepowaniu wyjaśniającym przed organem rentowym – nie złożył wyjaśnień na piśmie.

Wnioskodawca został pouczony za pośrednictwem pełnomocnika o treści art.6 kc, 162,217,229,230,232 kpc /k. 22 w zw. z k. 26 w zw. z k. 29/, zobowiązany do zgłoszenia wniosków dowodowych /zarządzenie – k. 21 w zw. z k. 26/, nadto na rozprawie w dniu 17.05.2019 r pełnomocnik wnioskodawcy została pouczona o konieczności złożenia wniosków dowodowych na okoliczności przytoczone przez pełnomocnika.

Wobec nie obalenia domniemania wynikającego ze stosownego wpisu, należało przyjąć, iż wnioskodawca winien uiścić należne składki. Wysokość zaległości wynikała z decyzji i nie była kwestionowana przez ubezpieczonego – co do wysokości.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie.