Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Mariola Wojtkiewicz

Sędziowie: SO Wiesława Buczek- Markowska (spr.)

SO Violetta Osińska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2013 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa G. W.

przeciwko (...) Wojewódzkiemu Szpitalowi (...)w S.

o zapłatę

na skutek zażalenia powódki

na rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w punkcie II wyroku Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 19 września 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 1899/10

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie II w ten sposób, że odstąpić od obciążania powódki kosztami procesu ,

2.  przyznać pełnomocnikowi powódki G. W. z urzędu - adwokatowi M. Z. od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin P. i Zachód w S. kwotę 73,80 zł, w tym podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu zażaleniowym.

Sygn. akt II Cz 1907/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 19 września 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 19 września 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 1899/10:

I.  oddalił powództwo

II.  zasądził od powódki G. W. na rzecz pozwanego (...) Wojewódzkiego Szpitala (...) w S. kwotę 1000 zł tytułem zwrotu kosztów procesu

III.  odstąpił od obciążania powódki G. W. kosztami procesu w pozostałym zakresie

IV.  przyznał pełnomocnikowi powódki G. W. z urzędu - adwokatowi M. Z. od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin P. i Zachód w S. kwotę 4428 zł w tym podatek VAT tytułem wynagrodzenia

V.  nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa.

Orzeczenie zawarte w punkcie II wyroku sąd ten oparł o art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. W rozpoznawanej sprawie powódka uległa pozwanej co do całości żądania pozwu, co uzasadniałoby co do zasady obciążenie jej kosztami poniesionymi w rozpoznawanej sprawie przez powódkę. Na wskazane koszty składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600 zł, ustalone w oparciu o unormowanie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu oraz uiszczona zaliczka na biegłego w wysokości 1.000 zł. W odniesieniu do powódki Sąd dostrzegł jednak podstawy do odstąpienia od obciążania jej częścią kosztów procesu na rzecz pozwanej w oparciu o unormowanie art. 102 k.p.c., stosownie do którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów lub nie obciążać jej wcale. Cytowana jednostka redakcyjna ustanawia zasadę słuszności, stanowiącą odstępstwo od zasady odpowiedzialności za wynik procesu i jako rozwiązanie szczególne nie podlega wykładni rozszerzającej, wyklucza tym samym stosowanie wszelkich uogólnień i wymaga do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje przy tym pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności sprawy, sądowi (postanowienie Sądu Najwyższego z 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, LEX 7366). Zdaniem Sądu I instancji, wypadkiem szczególnie uzasadnionym, przemawiającym za zastosowaniem w odniesieniu do pozwanych dyspozycji art. 102 k.p.c., jest jej trudna sytuacja majątkowa oraz okoliczność, iż roszczenie pierwotnie nie mogło być uznawane za oczywiście nieuzasadnione i powódka początkowo mogła doszukiwać się podstaw odpowiedzialności pozwanego, które zostały wykluczone dopiero po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Nadto znacznym ciężarem jest dla powódki jest już obciążenie jej częścią kosztów, a mianowicie zwrotem na rzecz pozwanego kwoty wydatkowanej przez niego jako zaliczka na biegłego. W ocenie Sądu powódka nie podołałaby, bez szczególnych wyrzeczeń, obowiązkowi zwrotu poniesionych przez stronę pozwaną kosztów procesu w całości. Uwzględniając powyższe Sąd w pkt II zasądził od powódki na rzecz pozwanego koszty procesu poniesione przez pozwanego we wskazanej kwocie 1.000 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się zasadne.

Przepis art. 102 k.p.c., stanowiący wyjątek od przewidzianej w art. 98 § 1 k.p.c. zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu, umożliwia sądowi w wypadkach szczególnie uzasadnionych, zasądzenie od strony przegrywającej tylko części kosztów albo nie obciążenie jej kosztami w ogóle.

O nie obciążeniu strony przegrywającej pełnymi kosztami procesu sąd orzeka na podstawie okoliczności konkretnej sprawy zasługujących na miano „wyjątkowych”, przy czym mogą to być zarówno okoliczności o charakterze zewnętrznym, związane w szczególności z sytuacją majątkową strony przegrywającej, jak i okoliczności wynikające z samego przebiegu postępowania (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2007 r. I CZ 110/07 i z dnia 4 marca 2011 r. I CZ 13/11, niepubl.). Powyższy przepis powinien być zastosowany zawsze wówczas, gdy w okolicznościach danej sprawy obciążenie strony przegrywającej pełnymi kosztami procesu przeciwnika byłoby oczywiście niezgodne z zasadami słuszności (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2010 r. I CZ 120/10).

Zastosowanie art. 102 k.p.c. i sposób skorzystania z tego przepisu jest suwerennym uprawnieniem sądu orzekającego i od jego oceny zależy przesądzenie, że taki szczególny wypadek wystąpił ze względu na okoliczności rozpoznawanej sprawy i uzasadnia odstąpienie w całości albo w części od zasady obciążenia strony przegrywającej kosztami procesu. Zakwalifikowanie przypadku, jako „szczególnie uzasadnionego” wymaga rozważenia całokształtu okoliczności sprawy.

Istotnie sytuacja majątkowa powódki jest na tyle trudnią, że zbyt dużym ciężarem dla powódki jest obciążenie jej nawet częściową kosztów wygenerowanych w toku postępowania przed sądem I instancji. Jedynym źródłem utrzymania powódki jest świadczenie emerytalne w wysokości 659,20 zł. Wysokość tych dochodów, które nie są znaczne, pozwala twierdzić, że konieczność uiszczenia kwoty 1.000 zł, która to suma stanowi niemalże równowartość dwumiesięcznej emerytury, przekracza możliwości majątkowe powódki.

Sytuacja materialna powódki oraz fakt, iż koszty, którymi powódka została obciążona powstały w sprawie, w której dochodziła ona zadośćuczynienia za krzywdę, wywołaną przeprowadzonym zabiegiem operacyjnym, pozostając w subiektywnym przekonaniu o zasadności roszczenia uzasadniały w istocie uznanie ich za „szczególne” w rozumieniu art. 102 k.p.c. i zastosowanie wyjątku od zasady wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c. poprzez nieobciążenie żalącej kosztami postępowania przed sądem I instancji w całości. Zasądzenie w tych okolicznościach od powódki na rzecz pozwanego poniesionych przez niego kosztów nawet w części byłoby oczywiście niezgodne z zasadami słuszności.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1. sentencji.

Orzeczenie o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w postępowaniu zażaleniowym Sąd Okręgowy oparł o treść § 19 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 1, § 6 pkt 2 oraz § 2 ust. 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2012 r., poz., 461). Rozstrzygnięcie zawarto w punkcie 2. sentencji.

(...)

1)  (...)

2)  (...)

(...)