Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2018 r., w sprawie LD1M/00053030/17/001 Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w dziale IV księgi wieczystej (...), w rubryce 4.4 w polu 8 C „stosunek prawny” jako podstawę obciążenia nieruchomości objętej tą księgą hipoteką umowną kaucyjną na sumę 1.000.000 zł na rzecz Banku (...) S.A. I Oddział w Z. wpisał umowę o kredyt nr (...) z dnia 6 kwietnia 2000 r. w miejsce umowy o kredyt z dnia 6 kwietnia 2000 r. nr (...). Wpisu tego dokonano na podstawie wniosku Banku i wyciągu z ksiąg bankowych.

W oparciu o treść księgi wieczystej oraz dokumentów znajdujących się w aktach księgi wieczystej ustalić należy, że księga wieczysta (...) została urządzona dla nieruchomości położonej w Ł., przy Al. (...); jej właścicielem jest Miasto Ł., zaś użytkownikiem wieczystym gruntu oraz właścicielem budynków na tej nieruchomości się znajdujących Central (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł.. W dziale IV pod pozycją 10 wpisana jest hipoteka umowna kaucyjna na rzecz Banku (...) S.A. I Oddział w Z. na kwotę 1.000.000 zł. Hipotekę tę pierwotnie ustanowiono na mocy aktu notarialnego z dnia 17 października 2000 r. Rep A Nr 2416/2000 na nieruchomościach stanowiących wówczas własność Spółki (...) S.A., w tym na nieruchomości przedmiotowej, a to na podstawie umowy kredytowej z dnia 6 kwietnia 2000 r. nr (...). Zabezpieczenie w postaci ustanowienia hipotek kaucyjnych na nieruchomościach kredytobiorcy ( w tym nieruchomości przedmiotowej) w odniesieniu do umowy nr (...) zostało określone w formie aneksu do tej umowy sporządzonego dnia 21 listopada 2000 r., zaś właściciel nieruchomości nie wyraził zgody na ponowne ustanowienie czy na objęcie hipotekami ustanowionymi wyłącznie na zabezpieczenie umowy kredytowej nr (...) zabezpieczenia nowej – drugiej umowy kredytowej nr (...), w szczególności o zmienionej treści w stosunku do wcześniejszej – pierwszej umowy kredytowej nr (...).

We wniosku z dnia 12 grudnia 2017 r. Bank (...) S.A. żądał wpisania w dziale IV księgi wieczystej „Kredyt, Umowa o kredyt z dnia 6 kwietnia 2000 r. nr (...)” w miejsce „Kredyt, Umowa o kredyt z dnia 6 kwietnia 2000 r. nr (...)”. Do wniosku dołączono wyciąg z ksiąg bankowych Banku (...) S.A., z którego wynika , że numer umowy kredytowej z dnia 6 kwietnia 2000 r. (...) został zmieniony na (...).

Apelację od tego wpisu złożył uczestnik postepowania – Central (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w Ł.. Zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 95 ust. 1 w zw. z art. 95 ust. 3 ustawy z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876) poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i całkowicie błędne uznanie, iż wyciąg z ksiąg rachunkowych banku wnioskodawcy w sprawie może być podstawą do dokonania zaskarżonego wpisu w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości, która z jednej strony nie jest nieruchomością dłużnika osobistego, a z drugiej strony żądany wpis nie dotyczy nieruchomości osoby trzeciej dopiero ustanawiającej hipotekę na swojej nieruchomości, w sytuacji gdy nieruchomość jest własnością podmiotu trzeciego, który nabył nieruchomość z oznaczonym wpisem w dziale IV księgi wieczystej oraz w oparciu o stosowne dokumenty znajdujące się w aktach księgi wieczystej i nie miał wpływu na dowolne działanie Banku w zakresie ustalania treści wpisu w dziale IV; art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876) poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie za podstawę zaskarżonego wpisu, iż nie tylko, że dokument stanowiący podstawę dokonanego wpisu w treści księgi wieczystej stanowi zgodnie z jego nazwą wyciąg z ksiąg rachunkowych Banku, a nie inne oświadczenie banku złożone rzekomo na podstawie ksiąg rachunkowych banku, ale nadto, iż oświadczenie to zostało złożone na podstawie ksiąg rachunkowych banku, w sytuacji gdy jest to sprzeczne z treścią dokumentów z tych ksiąg znajdujących się już w aktach księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości; art. 95 ust 4 ustawy z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1876) poprzez jego niezastosowanie i pominięcie oświadczenia właściciela nieruchomości co do zmiany treści wpisu w dziale IV księgi wieczystej; art. 233 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez całkowicie dowolne uznanie, iż stanowiące podstawę wpisu oświadczenie banku zwane wyciągiem z ksiąg rachunkowych jest dokonane na podstawie ksiąg rachunkowych banku, w świetle treści dokumentów znajdujących się w księdze wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości. W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie wniosku oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył,

co następuje :

Apelacja jest zasadna. Jak stanowi przepis art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, Sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Na datę dokonania skarżonego wpisu, z księgi wieczystej wynikało, iż przedmiotowa nieruchomość obciążona jest hipoteką kaucyjną umowną na rzecz Banku (...) S.A. na podstawie umowy kredytowej nr (...). Dla zmiany tego wpisu, przez zmianę numeru umowy kredytowej niezbędnym było złożenie dokumentu zaświadczającego, iż istotnie do zmiany numeracji doszło. Do wniosku dołączono wyciąg z ksiąg bankowych Banku (...) S.A. o treści :”….wynikające z tytułu niespłaconego kredytu inwestycyjnego udzielonego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł., na mocy Umowy o kredyt nr (...) z dnia 6.04.2000 r. której numer został zmieniony na nr (...), skutkiem czego obecna nazwa tej umowy brzmi: Umowa o kredyt nr (...) z 6.04.2000 r.” Jak stanowi przepis art. 95 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe ( Dz.U.2018.2187) księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych; dokumenty, o których mowa w ust. 1, są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność dłużnika banku lub innej osoby ustanawiającej hipotekę na rzecz banku w celu zabezpieczenia wierzytelności dłużnika banku; jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie może być dokonane przez złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów; do ustanowienia hipoteki, o której mowa w ust. 3, jest wymagane złożenie przez właściciela nieruchomości oświadczenia o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem nieważności. Księgi rachunkowe banku prowadzone są na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków z dnia 1 października 2010 r. ( Dz.U.2013.329). Z przepisów tych w żaden sposób nie można wywieść wniosku, aby księgi rachunkowe banku służyły do odnotowywania zmian numeracji umów kredytowych. Treść więc dołączonego do wniosku wyciągu w zakresie , w którym wydający dokument powołuje się na zmianę numeracji umowy kredytowej nie stanowi w swojej istocie wyciągu z ksiąg rachunkowych banku i nie korzysta z mocy dokumentu urzędowego. Wskazać tu też trzeba na przepisu ust. 5 art. 95 Prawa Bankowego, zgodnie z którym przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do ujawnienia w księdze wieczystej zmiany treści hipoteki oraz do dokonania wpisu hipoteki obciążającej użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz wierzytelność hipoteczną. Istotę wniosku w tej sprawie stanowi żądanie wpisu zmiany treści hipoteki, a w takiej sytuacji reguła przepisu art. 95 ust 4 Prawa Bankowego jest bezwzględnie obowiązująca.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżony wpis, nakazał jego wykreślenie z księgi wieczystej i oddalił wniosek.