Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 października 2018 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił C. J. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że została ona wydana w oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej Kasy z dnia 25 października 2018 r., która stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym.

/decyzja k.84 akt KRUS/

W dniu 9 listopada 2018 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie C. J. od w/w decyzji, w którym wniosła o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. W treści odwołania C. J. wskazała, że od daty przyznania poprzedniej renty stan jej zdrowia ulega systematycznemu pogorszeniu, a co również istotne, Lekarz Orzecznik Kasy w dniu 25 września 2018 r. uznał ją za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym do października 2020 r.

/odwołanie k.3 – 5/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.6 – 6 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona C. J. urodziła się (...) C. J. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników.

/okoliczności bezsporne/

Decyzją z dnia 27 września 2017 r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przyznał C. J. prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w okresie od 1 sierpnia 2017 r. do 30 września 2018 r.

/decyzja k.45 – 47 akt KRUS/

W dniu 3 września 2018 r. C. J. złożyła wniosek o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k.58 – 60 akt KRUS/

Lekarz Rzeczoznawca KRUS uznał C. J. za okresowo całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym do października 2020 r.

/orzeczenie z dnia 25 września 2018 r. k.79 akt KRUS/

Powyższe orzeczenie zostało zakwestionowane przez Lekarza (...) Inspektora KRUS.

/okoliczność bezsporna/

Komisja Lekarska Kasy nie uznała C. J. za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym. U C. J. nie stwierdzono niezdolności do samodzielnej egzystencji.

/orzeczenie z dnia 25 października 2018 r. k.82 akt KRUS/

Powyższe orzeczenie legło u podstaw wydania przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zaskarżonej decyzji.

/decyzja k.84 akt KRUS/

Badaniem pulmonologicznym rozpoznano u wnioskodawczyni astmę oskrzelową pochodzenia zawodowego oraz alergiczny nieżyt nosa. Z uwagi na występujące schorzenie, wnioskodawczyni nie może wykonywać osobiście pracy w gospodarstwie rolnym. Pomimo bowiem stosowania leków wziewnych oraz maski ochronnej na twarz, przy kontakcie ze zbożem, czy też podczas pracy w oborze, u wnioskodawczyni występuje wodnisty katar, łzawienie oczu, napadowe kichanie oraz kaszel. Występujące u wnioskodawczyni objawy kliniczne całkowicie uniemożliwiają jej pracę w gospodarstwie rolnym. C. J. jest nadal całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym do 31 października 2020 r.

/opinia k.25 - 27 biegłego pulmonologa A. M./

U C. J. rozpoznano: nadciśnienie tętnicze bez objawów zajęcia serca oraz astmę oskrzelową pochodzenia zawodowego. Rozpoznane nadciśnienie tętnicze bez objawów zajęcia serca nie obniża sprawności organizmu wnioskodawczyni w stopniu powodującym długotrwałą, całkowitą niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym z przyczyn kardiologicznych.

/opinia k.29 – 30 odwrót biegłego sądowego kardiologa B. Lao – G./

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy KRUS i Komisja Lekarskiej Kasy, wniosku o przyznanie renty oraz opinii lekarskich.

W toku postępowania wnioskodawczyni zakwestionowała ustalenia Komisji Lekarskiej Kasy wskazujące, że nie jest ona całkowicie niezdolna do pracy.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawcy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych specjalistów w dziedzinie: pulmonologii A. M. oraz kardiologii B. Lao – G..

Biegli wydali opinie po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawcy. Określili schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Wskazać należy, że o ile ze złożonej przez specjalistę w dziedzinie kardiologii opinii wynikało, że schorzenia występujące u wnioskodawczyni nie powodują stwierdzenia u niej całkowitej niezdolności do pracy, o tyle specjalista w dziedzinie pulmonologii wskazywał, że schorzenia natury pulmonologicznej stanowią podstawę do stwierdzenia istnienia u wnioskodawczyni stanu całkowitej niezdolności do pracy. Co jednak istotne, biegły pulmonolog szczegółowo wyjaśnił, dlaczego występujące aktualnie u wnioskodawczyni objawy kliniczne uniemożliwiają pracę w gospodarstwie rolnym. W ocenie Sądu opinia biegłego sądowego A. M. daje zatem pełny obraz zdrowia wnioskodawcy.

Sąd podkreśla, że organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 18 kwietnia 2019 roku z jednej strony zakwestionował opinię pulmonologa, z drugiej zaś strony podniósł, że opinia biegłej pulmonolog jest zwięzła, rzeczowa oraz poparta wynikami badań dodatkowych ( pismo k 48).

W ocenie Sądu to, że u wnioskodawczyni rozpoznano chorobę zawodową nie ma wpływu na ocenę wartości dowodowej opinii biegłej pulmonolog, bowiem wnioskodawczyni choruje od lat i w związku ze schorzeniami pulmonologicznymi miała już przyznane prawo do renty rolniczej z ogólnego stanu zdrowia. W takim też zakresie Sąd orzekał w niniejszej sprawie, zaś kwestia choroby zawodowej nie miała wpływu na wydanie orzeczenia.

W tym miejscu wskazać należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, nie publ.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art.21 ust.1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz.U. z 2019 r. , poz. 299) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki:

1.  podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust.2,

2.  jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym,

3.  całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art.20 ust.1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z ww. warunków powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.21 ust.5 ww. ustawy za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym uważa się ubezpieczonego, który z powodu naruszenia sprawności organizmu utracił zdolność do osobistego wykonywania pracy w gospodarstwie rolnym.

Zgodnie zaś z treścią art.22 ust. 1 ww. ustawy rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy przyznaje się jako rentę stałą, jeżeli całkowita niezdolność ubezpieczonego do pracy w gospodarstwie rolnym jest trwała i nie orzeczono celowości przekwalifikowania zawodowego. W pozostałych przypadkach renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje jako renta okresowa przez okres wskazany w decyzji Prezesa Kasy lub do czasu objęcia rencisty innym ubezpieczeniem społecznym.

Ustalenia dokonane w toku przedmiotowej sprawy uzasadniają zmianę zaskarżonej decyzji. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że ubezpieczona jest osobą całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym w rozumieniu art.21 ust.5, wskazanej powyżej ustawy. Wynika to w sposób jednoznaczny z wydanej w toku postępowania sądowego opinii biegłego pulmonologa tj. biegłego o specjalizacji odpowiadającej charakterowi dominujących u wnioskodawczyni schorzeń.

Występujące u C. J. schorzenia w postaci astmy oskrzelowej oraz alergicznego nieżytu nosa, pomimo stosowania leków wziewnych oraz maski ochronnej na twarz, całkowicie uniemożliwiają jej osobiste wykonywanie pracy w gospodarstwie rolnym. W konsekwencji wnioskodawczyni jest nadal całkowicie niezdolna do pracy w gospodarstwie rolnym, począwszy od dnia następnego po dniu ustania dotychczasowego prawa do renty tj. od 1 października 2018 r. do 31 października 2020 r.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2000 roku, I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84, Legalis nr 49256). Przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)).

Wobec powyższego Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał C. J. prawo do renty rolniczej od dnia 1 października 2018 r. do dnia 31 października 2020 r. z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć wnioskodawczyni

S.B.