Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Paweł Hochman
Sędziowie	SSA w SO Grzegorz Ślęzak (spr.) SSO Dariusz Mizera
Protokolant	Paulina Neyman

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. S.

przeciwko (...) w M. działającej w P. poprzez oddział w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 22 września 2015 roku, sygn. akt I C 2350/14

oddala apelację i zasądza od pozwanego (...) w M. działającej w P. poprzez oddział w W. na rzecz powoda A. S. kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSO Dariusz Mizera

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt: II Ca 785/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 września 2015 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. S. przeciwko (...) działający w P. poprzez oddział w W. o zadośćuczynienie

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.100,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 08 listopada 2014r. od kwoty 11.100,00 zł do dnia zapłaty oraz od dnia 22 września 2015r. od kwoty 10.000,00 zł do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.575,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym 2.400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 858,37 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

W dniu (...) roku A. S., kierując pojazdem, marki R. (...), nr rej. (...) zderzył się z innym pojazdem.

Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w (...), działającą przez Oddział w P. z siedzibą w W..

W dniu 29 października 2013 r. A. S. zgłosił się na (...) Szpitalu (...) w P.., gdzie rozpoznano u niego powierzchowny uraz szyi (część nieokreślona) oraz stłuczenie dolnej części grzbietu i miednicy. A. S. nie wyrażał zgody na hospitalizację w Oddziale (...) oraz nie wyrażał zgody na wykonanie tomografii komputerowej w Szpitalu w B., gdyż w tomograf był zepsuty. Zalecono kołnierz S., kontrolę w poradni chirurgicznej.

A. S. kontynuował leczenie w poradni ortopedycznej i neurologicznej.

Powód w wyniku zdarzenia drogowego z dnia (...). doznał urazu skrętnego odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego z podejrzeniem złamania kręgu C3 odcinka szyjnego, bez towarzyszących zmian pourazowych w układzie kostnym.

Skręcenie kręgosłupa szyjnego (stawów międzykręgowych) dochodzi w wyniku silnego zgięcia lub skręcenia szyi. Więzadła, torebki stawów i mięśnie ulegają naciągnięciu, czasem nawet zerwaniu, ale nie dochodzi do podwichnięcia czy zwichnięcia stawów międzykręgowych.

U powoda nie stwierdzono objawów niestabilności, podwinięć lub zwichnięcia, z powodu objawu szczytowego i przy braku pewności obrazu w RTG podejrzewano złamanie kręgu C3. Jednak to złamanie nie zostało potwierdzone badaniem TK. Również chirurg-neurochirurg nie wspominał o ewent. złamaniu.

RM me wykazał zmian patologicznych.

Z dokumentacji oprócz ograniczenia ruchomości biegły nie dokonał wyznaczników pomiarowych o ubytkach ruchowych, tj. brak danych o skali ograniczeń w myśl pomiarów 90 Tabeli Norm Rozporządzenia z 2002r

U poszkodowanego utrzymywał się ból kręgosłupa szyjnego i lędźwiowej z promieniowaniem do potylicy i okolicy krzyża oraz ograniczenie ruchowe. Sama obecność objawu szczytowego świadczy, że uraz odcinka szyjnego był większy niż sani powierzchowny.

Z obserwacji biegłego uraz skrętny 1/11° może pozostawić długotrwale lub trwale nieznaczne (dyskretne ograniczenie ruchów głównie rotacyjnych nie przekraczających 10°). Można przyjąć u powoda, że wystąpiły długotrwale ograniczenie ruchowe, o czym wspominał w dokumentacji neurolog leczący w kwietniu i wrześniu 2014 r.

Wobec powyższego długotrwały uszczerbek na zdrowiu określam wg Rozporządzenia Min. Pracy i Opieki Społ. wg pozycji tabeli 89.a) przez analogię na poziomie 2%. Uszczerbek związany jest z naruszeniem funkcji po przebytym urazie. Biegły dodał określenie „przez analogię" z tego powodu, że stopień ograniczenia ruchomości szyi hipotecznie jest mniej niż 20° jak w pozycji tabeli 98.a).

Biegły ocenił tylko możliwe odchylenia statyczno-dynamiczne mogące wystąpić po urazie skrętnym odcinka szyjnego. Stłuczenie odcinka lędźwiowego nie powinno zostawić po sobie ograniczeń ruchowych w myśl pozycji 90.a).

Stopień cierpień fizycznych był umiarkowany przez okres ok. 4-6 tygodni.

W zakresie ortopedii i traumatologii narządów ruchu rokowania są pomyślne, nie należy spodziewać się istotnych powikłań w związku z przedmiotowym urazem.

Uraz z punktu widzenia ortopedycznego nie spowodował istotnych powikłań, główne dolegliwości mają charakter subiektywny i bólowo-pourazowy, ich ocena wymagała specjalistycznej wiedzy z zakresu neurologii.

W wypadku w dniu 28.10.2013 r. powód doznał:

-

urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego;

-

urazu z stłuczenia okolicy kręgosłupa lędźwiowego.

W następstwie doznanych obrażeń u powoda, przez kilka miesięcy utrzymywały się dolegliwości bólowe z odcinka szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego, z dodatnimi testami z układu stawowo-więzadłowego kręgosłupa i przejściowym objawami korzeniowymi z odcinka szyjnego.

Pourazowy zespół bólowy kręgosłupa powodował cierpienia fizyczne niezbyt dużego stopnia przez kilka miesięcy po urazie.

W dostępnej dokumentacji medycznej nie odnotowano obecności ubytkowych objawów neurologicznych po przebytym urazie. Brak też opisu zakresu ograniczeń ruchomości kręgosłupa po przebytym urazie. Odnotowane dolegliwości bólowe kręgosłupa oraz obecność dodatnich testów stawowo- więzadłowych i objawów korzeniowych z odcinka szyjnego mogły powodować ograniczenie aktywności powoda w życiu codziennym i utrudnienie w wykonywaniu cięższych prac przez okres kilku miesięcy po urazie.

W zakresie neurologii nic należy spodziewać się innych późnych następstw przebytego urazu.

W zakresie neurologii, w przedmiotowym wypadku nie doszło do trwałego uszczerbku na zdrowiu. Pourazowy zespół bólowy kręgosłupa szyjnego powodował długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości - 5% z pkt 94a (Urazowe zespoły korzonkowe- bólowe, ruchowe, czuciowe i mieszane - w zależności od stopnia, a/szyjne 5-20%) oraz 2% per analogiam z pkt 94c (Urazowe zespoły korzonkowe - bólowe, ruchowe, czuciowe i mieszane - w zależności od stopnia, d lędźwiowo - krzyżowe 5-25%).

Biegła użyła określenia „per analogiam" i określiła długotrwały uszczerbek na zdrowiu poniżej dolnej granicy przewidzianej dla pkt 94c, ponieważ dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo -krzyżowej po przebytym stłuczeniu, choć utrzymywały się przez kilka miesięcy, to jednak nie miały charakteru zespołu korzeniowego.

Razem długotrwały uszczerbek na zdrowiu w zakresie neurologii wynosi 7%. Oceny procentowego uszczerbku na zdrowiu dokonano w oparciu Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18.12.2002 r.

A. S. zgłosił szkodę ubezpieczycielowi pismem z dnia 2 października 2014 r., doręczonym w dniu 7 października 2014 r. Decyzja z dnia 20 października 2014 r. ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił mu kwotę 1.400 zł tytułem zadośćuczynienia.

W ocenie Sądu Rejonowy powództwo jest zasadne.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego za poniesioną przez powodów szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego jest przepis art. 822 kc. Zgodnie z tym przepisem zakład ubezpieczeń przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia.

Natomiast podstawą prawną żądania zadośćuczynienia przez powodów jest art. 445 § 1 kc, stosownie do treści którego Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w wypadku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.

W niniejszej sprawie bezsporne było zaistnienie wypadku z dnia 28 października 2013 r., jak również obowiązek naprawienia powstałej w wyniku tego wypadku szkody przez pozwanego. W toku postępowania pozwany nie kwestionował swej odpowiedzialności. Kwestią bezsporną był także rodzaj obrażeń, jakich doznał powód na skutek wypadku. Sporne były natomiast ich konsekwencje zdrowotne jak również wysokość uszczerbku zaistniałego na skutek wypadku.

Sąd w niniejszej sprawie podzielił wnioski płynące z opinii biegłych wydanych w niniejszym postępowaniu. Biegli ci ustalili uszczerbek na zdrowiu w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 roku (Dz.U. z 2002 Nr234.poz 1974).

I tak zgodnie z opinią biegłego ortopedy w następstwie wypadku powód doznał długotrwałego uszczerbku w wysokości 2% wg pozycji tabeli 89a) przez analogię. Natomiast zgodnie z opinią biegłego neurologa powód nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, jednakże doznał długotrwałego uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5% wg pozycji pkt 94a oraz 2% per analogiam wg pozycji 94c. Opinie te wzajemnie się uzupełniają. Łącznie powód doznał uszczerbku w wysokości 9%.

Sąd dostrzegł przy tym różnicę między długotrwałym a trwałym uszczerbkiem im zdrowiu, jednakże uszczerbek zarówno trwały jak i długotrwały jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności. Wskazać bowiem należy, iż orzekanie o wysokości zadośćuczynienia należy do swobodnego uznania Sądu. Atrybut swobody orzekania o wysokości zadośćuczynieniu wynika z tego, że nie istnieją żadne zobiektywizowane, ustawowo określone kryteria pozwalające sądowi na rozstrzygnięcie o zadośćuczynieniu. O wysokości zadośćuczynienia decyduje całokształt stwierdzonych okoliczności, odnoszących się zarówno do stopnia uszkodzenia ciała i jego długotrwałości, doznanych dolegliwości i cierpienia związanego z leczeniem, ale także skutków choroby dla życia poszkodowanego.

Powód w niniejszej sprawie wykazał krzywdę oraz konsekwencje zdrowotne odniesionych obrażeń. Pozwany w postępowaniu likwidacyjnym wypłacił mu świadczenie tytułem zadośćuczynienia w wysokości 1.400 zł. Mając ma uwadze przedstawione powyżej rozważania uznać należy, że wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie jest zbyt niskie i nieadekwatne do doznanych przez powoda uszkodzeń ciała oraz cierpień. Sąd uznał, iż odpowiednią sumą tytułem zadośćuczynienia należną powodowi jest kwota 22.500 zł. Zadośćuczynienie w tej wysokości w ocenie Sądu nie jest wygórowane, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powodowi krzywdę. Odliczając wypłaconą już przez pozwanego kwotę, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.100 zł jak w punkcie pierwszym wyroku.

W niniejszej sprawie Sąd zasądził odsetki ustawowe od kwoty 11.100 zł od dnia 8 listopada 2014 r., do dnia zapłaty oraz od kwoty 10.000 zł od dnia 22 września 2015 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie Sąd roszczenie o odsetki oddalił.

W ocenie Sądu materiał dowodowy zebrany w niniejszej sprawie wskazuje, że stopień krzywdy odniesiony przez powoda w zakresie żądanej pozwem kwoty w wysokości 11.100 zł był znany pozwanemu w dniu 8 listopada 2014 r. W toku postępowania powód rozszerzył powództwo o kwotę 10.000 zł, jednakże nie wykazał daty doręczenia przeciwnej stronie pisma modyfikującego roszczenie, w związku z tym Sąd zasądził odsetki od tej kwoty od dnia wyrokowania.

Rozstrzygnięcie o kosztach oparto na treści art. 98 kpc. W niniejszej sprawie powódka wygrała sprawę w całości, w związku z powyższym pozwany winien zapłacić na jej rzecz poniesione przez nią koszty procesu w kwocie 3.575 zł, w tym 2.400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

Ponadto na podstawie art. 83 § 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnym Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. kwotę 858,37 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym 500 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od rozszerzenia powództwa.

Powyższy wyrok w części zasądzającej zadośćuczynienie powyżej kwoty 8.600 złotych oraz w zakresie rozstrzygnięć o kosztach postępowania zaskarżył pozwany.

Apelacja wyrokowi w zaskarżonej części zarzuca:

1) naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na treść Wyroku tj.:

- art. 233 § 1 k.p.c, polegające na braku wszechstronnego rozważenia zgromadzonego w sprawie materiału i dowodowego i błędną ocenę tego materiału poprzez: błędne przyjęcie, iż na tle materiału dowodowego zebranego w toku postępowania krzywda doznana przez powoda uzasadnia przyznanie mu zadośćuczynienia w łącznej wysokości 22.500 zł (1.400 zł wypłacone przez pozwanego przed wniesieniem pozwu) podczas, gdy • z opinii biegłych sporządzonych w toku postępowania oraz z dokumentacji medycznej załączonej przez : powoda jednoznacznie wynika, iż uszczerbek na zdrowiu powoda jest jedynie długotrwały i ulegnie poprawie, rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda są dobre, a urazy doznane przez powoda nie spowodowały trwałych powikłań zdrowotnych;

- naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 6 k.c. poprzez uznanie, że powód przedstawił wiarygodne dowody potwierdzające doznanie wskutek wypadku krzywdy uzasadniającej przyznanie mu zadośćuczynienia w wysokości aż 22.500 złotych;

- naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 445 § 1 k.c. polegającą na uznaniu, że łączna kwota zadośćuczynienia w wysokości 22.500 złotych, przyznanego powodowi za krzywdę doznaną wskutek wypadku z dnia 28 października 2013 roku, jest kwotą „odpowiednią" w znaczeniu tej normy; podczas gdy z materiału dowodowego zebranego w toku postępowania wynika, iż rokowania na przyszłość co do stanu zdrowia powoda są dobre, powód nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu, nie odnotowano u niego ubytków neurologicznych, a zatem przyznana kwota zadośćuczynienia na tle materiału dowodowego jest wygórowana.

Apelujący wnosił o:

1.  zmianę Wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części i oddalenie powództwa także w tej części,

2.  zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych, jedynie ewentualnie

3.  o uchylenie Wyroku Sądu Rejonowego w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania - przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego.

Pełnomocnik powoda wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest nieuzasadniona, albowiem podniesione w niej zarzuty: uchybienia procesowego przez naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc i art. 6 kc oraz obrazy prawa materialnego, tj. przepisu art. 445 kc, co doprowadziło – w ocenie apelującego – do zasądzenia rażąco zawyżonego zadośćuczynienia, nie są trafne.

Lektura materiału aktowego wskazuje bowiem, że dokonana przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego jest wszechstronna i odpowiada wymogom jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c.

Dokonane na podstawie takiej oceny dowodów precyzyjne ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego w zakresie doznanej przez powoda w wyniku wypadku w dniu 28 października 2013 r krzywdy, na którą składają się doznane przez powoda obrażenia, prawidłowo określony przez ten Sąd uszczerbek na zdrowiu, oraz cierpienia fizyczne i psychiczne , są trafne i zasługują na akceptację Sądu Okręgowego.

Sąd Rejonowy, oceniając wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia, uwzględnił wszystkie okoliczności podnoszone w apelacji, a które to składają się na pełny obraz doznanej przez powoda krzywdy, tj. okoliczności zdarzenia, rodzaj doznanych obrażeń ciała oraz rozmiar cierpień psychicznych i fizycznych, opierając się w tym względzie na niekwestionowanych opiniach biegłych lekarzy specjalistów, co czyni także chybionym podniesiony w apelacji zarzut art. 6 kc. Wbrew bowiem twierdzeniom apelacji powód udowodnił, m. in. przy pomocy dowodu z tychże opinii biegłych, iż wysokość należnego mu zadośćuczynienia powinna wynosić 22500 zł, co po potrąceniu wypłaconej mu już przez pozwanego kwoty 1400 zł daje zasądzoną przez Sąd sumę 21100 zł.

Sąd Rejonowy w sposób zatem wszechstronny i należyty uzasadnił wysokość zasądzonego zadośćuczynienia, któremu – w ocenie Sądu Okręgowego i wbrew odmiennemu poglądowi apelującej – nie można zarzucić, iż jest nadmiernie wygórowane i niewspółmierne do wskazanych powyżej okoliczności i w efekcie zasądzone zostało w granicach rażąco zawyżonych i nie odpowiadających wymogom art. 445 § 1 k.c.

Zasądzone więc przez Sąd Rejonowy zaskarżonym wyrokiem zadośćuczynienie odpowiada przesłankom powołanego powyżej przepisu prawa materialnego.

Reasumując powyższe rozważania uznać należy, iż apelacja nie zawiera uzasadnionych zarzutów i sprowadza się jedynie do nieskutecznej polemiki z prawidłowym wyrokiem Sądu I instancji, który odpowiada powołanemu w jego uzasadnieniu prawu materialnemu.

Dlatego też, apelację jako nieuzasadnioną należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu między stronami za instancję odwoławczą orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., zasądzając od pozwanego na rzecz powoda koszty jej zastępstwa procesowego w tej instancji.

SSO Paweł Hochman

SSA w SO Grzegorz Ślęzak SSO Dariusz Mizera

Na oryginale właściwe podpisy