Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2017 r. w Gliwicach

sprawyz powództwa R. F. (F.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w Z.

o odszkodowanie, zadośćuczynienie, rentę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 85.000 zł (osiemdziesiąt pięć tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi:

a)  od kwoty 60.000 zł (sześćdziesiąt tysięcy złotych) - od 5 grudnia 2013 roku,

b)  od kwoty 25.000 zł (dwadzieścia pięć tysięcy złotych) - od 26 listopada 2016 roku;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.051,51 zł (dwa tysiące pięćdziesiąt jeden złoty 51/100) tytułem skapitalizowanych odsetek z odsetkami ustawowymi od 5 grudnia 2013 roku;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 92.295 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych) z odsetkami ustawowymi od
5 grudnia 2013 roku tytułem kosztów zakupu protezy;

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 7.675 zł (siedem tysięcy sześćset siedemdziesiąt pięć złotych) z odsetkami ustawowymi od 5 grudnia 2013 roku tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 grudnia 2012 roku do 30 listopada 2013 roku z tytułu zwiększonych potrzeb;

5.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda dalszą rentę wyrównawczą z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od 1 grudnia 2013 roku do 31 lipca 2017 roku w kwotach:

a)  za okres od 1 grudnia 2013 roku do 31 października 2016 roku po 750 zł (siedemset pięćdziesiąt złotych) miesięcznie z odsetkami ustawowymi od 11-tego każdego miesiąca,

b)  za okres od 1 listopada 2016 roku do 31 lipca 2017 roku w kwocie po 770 zł (siedemset siedemdziesiąt złotych) miesięcznie z odsetkami ustawowymi od 11-tego każdego miesiąca;

6.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 26.988,45 zł (dwadzieścia sześć tysięcy dziewięćset osiemdziesiąt osiem złotych 45/100) tytułem skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 stycznia 2013 roku do 30 listopada 2016 roku
z odsetkami ustawowymi od 12 listopada 2016 roku tytułem utraconego dochodu;

7.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda dalszą rentę wyrównawczą z tytułu utraconego dochodu za okres od 1 grudnia 2016 roku do 31 lipca 2017 roku
w kwotach:

a)  za okres od 1 grudnia 2016 roku do 31 grudnia 2016 roku w kwocie
735,01 zł (siedemset trzydzieści pięć złotych 1/100) z odsetkami ustawowymi od 11 grudnia 2016 roku,

b)  za okres od 1 stycznia 2017 roku do 28 lutego 2017 roku w kwocie po 736,95 zł (siedemset trzydzieści sześć złotych 95/100) miesięcznie
z odsetkami ustawowymi od dnia 11-tego każdego miesiąca,

c)  za okres od 1 marca 2017 roku do dnia 31 lipca 2017 roku w kwocie po 734,36 zł (siedemset trzydzieści cztery złote 36/100) miesięcznie
z odsetkami ustawowymi od dnia 11-tego każdego miesiąca;

8.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda tytułem bieżącej renty wyrównawczej
z tytułu zwiększonych potrzeb oraz utraconego dochodu kwotę po 1.504,36 zł (jeden tysiąc pięćset cztery złote 36/100) miesięcznie płatną do dnia 10-tego każdego miesiąca począwszy od 1 sierpnia 2017 roku z odsetkami ustawowymi od dnia 11-tego każdego miesiąca w razie opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat;

9.  w pozostałej części oddala powództwo;

10.  wzajemnie znosi pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego;

11.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 11.604 zł (jedenaście tysięcy sześćset cztery złote) tytułem opłaty sądowej i 4.459,24 (cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt dziewięć złotych 24/100) tytułem zwrotu wydatków.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia

Sygn. akt VIII P 36/13

UZASADNIENIE

Powód R. F. wystąpił z pozwem przeciwko (...) S.A. Domagał się zasądzenia na jego rzecz:

- 120.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w związku ze zdarzeniem z 30 listopada 2012 roku z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 195.590 zł tytułem kosztów koniecznych do zakupu protezy modularnej uda z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu,

- 1.500 zł miesięcznie tytułem renty płatnej do 10 dnia każdego miesiąca począwszy od
1 grudnia 2013 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia w terminie płatności,

- 18.000 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 grudnia 2012 roku do
30 listopada 2013 roku z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu,

- 4.103,01 zł tytułem skapitalizowanych odsetek wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu,

- 14.400 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz 34 zł tytułem kosztów opłaty skarbowej.

W uzasadnieniu podał, że w dniu (...)roku był zatrudniony
u pozwanej i pracował jako malarz. Jego zadaniem było malowanie konstrukcji stalowych na hali malarni. Powód pracował przy poprawkach w malowaniu konstrukcji o wadze 2,8 tony. Konstrukcja ta została zapięta czterema hakami. Dwa zostały zapięte na skrzynce
i dwa na żebrach. Powód przystąpił do smarowania konstrukcji. W trakcie jego pracy trzy
z czterech haków wypięły się w wyniku czego konstrukcja spadła na niego miażdżąc mu lewą nogę i prawą dłoń, łamiąc kość podudzia prawego. Między innymi skutkiem wypadku była konieczność amputacji lewej nogi na wysokości najwyższego złamania uda.

Z miejsca zdarzenia powód został przewieziony na Oddział (...) Urazowo-Ortopedycznej Szpitala Miejskiego w Z. gdzie dokonano szeregu zabiegów ratujących Z.. Powód przebywał na oddziale od 30 listopada 2012 roku do 24 grudnia 2012 roku. Następny pobyt w szpitalu trwał od 7 stycznia 2013 roku do 29 stycznia 2013 roku. Dokonano amputacji martwicy palców 3 i 4 oraz paliczka dalszego palca 5 prawej ręki.
W dniu 5 marca 2013 roku ponownie został przyjęty do szpitala gdzie przebywał do
11 marca 2013 roku. Dokonano plastyki kciuka prawego z drutowaniem wyrośli kostnej nad IV kością śródręcza prawego.

Powód otrzymał odszkodowanie z (...) S.A. w kwocie 87.674 zł co nie zaspokoiło jego krzywdy.

Powód wskazał, że w pewnym stopniu przyczynił się do zdarzenia jednak miarkowanie kwot zadośćuczynienia i odszkodowania byłoby w sprawie sprzeczne
z zasadami współżycia społecznego. Wielokrotnie zwracał uwagę na potrzebę zapewnienia przez pracodawcę dodatkowych zawiesi, gdyż przy użyciu dotychczasowych nie można w sposób prawidłowy zapiąć konstrukcji (...) 1130.

Zdarzenie wywołało cierpienia fizyczne i psychiczne co uzasadnia żądanie zadośćuczynienia.

W związku z amputacją nogi konieczny jest zakup protezy celem ułatwienia powodowi trudnej egzystencji. Według faktury pro-forma jej koszt to 195.590 zł. Wydatkowanie takiej kwoty dla powoda i jego rodziny jest niemożliwe.

Żądanie renty powód uzasadnił zwiększonymi potrzebami w kwocie 1.500 zł. Koszty opieki sprawowanej przez rodzinę powód wyliczył jako iloczyn 5 h opieki dziennie x 10 zł x 30 dni.

Jako podstawę odpowiedzialności pozwanej powód wskazał zasadę ryzyka.

W piśmie procesowym z dnia 22 listopada 2016 roku (karta 479-483) – sprostowanie omyłki rachunkowej karta 509 - powód rozszerzył żądanie pozwu i domagał się:

- dalszych 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanej pisma z rozszerzeniem żądania pozwu,

- dalszych 1.600 zł miesięcznej renty tytułem zwiększonych potrzeb od 1 listopada 2016 roku,

- zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda 11.525,95 zł tytułem zwrotu utraconego dochodu za okres od 1 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 12 listopada 2016 roku,

- zasądzenia od pozwanej na jego rzecz 60.594 zł tytułem renty wyrównawczej z tytułu utraconych dochodów za okres od 1 stycznia 2014 roku do 31 października 2016 roku
z ustawowymi odsetkami od dnia 12 listopada 2016 roku,

- zasądzenia od pozwanej na rzecz powoda comiesięcznej renty wyrównawczej
w wysokości 1.927 zł płatnej do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności począwszy od 1 listopada 2016 roku.

W uzasadnieniu podał, że na rentę z tytułu zwiększonych potrzeb składają się:

- koszty opieki – 6 h dziennie x 10 zł x 30 dni co daje 1.800 zł miesięcznie,

- koszty rehabilitacji – 20 h miesięcznie x 60 zł co daje 1.200 zł miesięcznie,

- koszty zakupu leków przeciwbólowych – 100 zł miesięcznie.

Renta z tytułu utraconego dochodu jest należna ponieważ w 2012 roku powód uzyskał dochód w wysokości 95 % wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Świadczenia uzyskiwane po wypadku nie osiągają takiego poziomu. Gdyby powód dalej pracował jego wynagrodzenie rosłoby dlatego do wyliczeń należy przyjąć przeciętne wynagrodzenie
w gospodarce narodowej.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych .

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że przyznaje, iż powód uległ wypadkowi przy pracy. Zdaniem pozwanej powód przyczynił się do wypadku w większym rozmiarze niż wynika to z opinii biegłego A. P. sporządzonej w postępowaniu karnym i jest to 100 % przyczynienia. Ponadto powód otrzymał świadczenia z ZUS i od ubezpieczycieli. W tej sytuacji otrzymane przez niego kwoty w pełni wyczerpują zgłoszone roszczenia. Pozwana podniosła także, że powód dysponuje już protezą wysokiej klasy, którą pokazywał współpracownikom. Powodowi przysługuje refundacja zakupu protezy z NFZ
w kwocie 5.500 zł. Ponadto proteza, której kosztów zakupu domaga się powód jest
z górnego przedziału cenowego, wysoce wyspecjalizowana i nie jest konieczna do kompensowania kalectwa.

Roszczenie rentowe jest nieuzasadnione ponieważ pozwana proponowała powodowi zatrudnienie po wypadku z zachowaniem dotychczasowej stawki.

Zdaniem pozwanej nie odpowiada ona na podstawie art. 435 § 1 k.p.c. Ponadto szkoda nastąpiła z wyłącznej winy powoda.

Pozwana wniosła także o oddalenie powództwa w zakresie rozszerzonego żądania pozwu i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wskazała, że opieka członków rodziny nad powodem była uzasadniona po wypadku, a obecnie nie ma takiej konieczności. Nadto zdaniem pozwanej powód może pracować
w warunkach pracy chronionej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód był pracownikiem pozwanej od (...) Zajmował stanowisko malarza. Stosunek pracy ustał na mocy porozumienia stron. Ustanie stosunku pracy było poprzedzone korzystaniem przez powoda przez 182 dni ze zwolnienia lekarskiego tytułu choroby od 30 listopada 2012 roku do 30 maja 2013 roku.

Pozwana (...) S.A. w Z. ma kapitał zakładowy o wartości 2.300.000 zł. Jedynym akcjonariuszem jest (...) S.A.

Zgodnie z wpisem w Krajowym Rejestrze Sądowym przedmiot działalności pozwanej to:

- produkcja konstrukcji metalowych i ich części,

- produkcja pozostałych zbiorników, cystern i pojemników metalowych,

- obróbka metali i nakładanie powłok na metale,

- obróbka mechaniczna elementów metalowych,

- produkcja urządzeń dźwigowych i chwytaków,

- produkcja pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowana,

- produkcja pozostałych maszyn specjalnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowana,

- naprawy i konserwacja maszyn,

- instalowanie maszyn przemysłowych, sprzętu i wyposażenia,

- dystrybucja energii elektrycznej,

- wytwarzanie i zaopatrywanie w parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych,

- pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody,

- odzysk surowców z materiałów segregowanych,

- roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych,

- pozostałe specjalistyczne roboty budowlane, gdzie indziej niesklasyfikowane,

- konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli,

- sprzedaż hurtowa odpadów i złomu,

- sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana,

- pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń
i funduszów emerytalnych,

- pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,

- działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne,

- wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych,

- pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Przedsiębiorstwo pozwanej zorganizowane jest w wydziały:

- wydział antykorozji i transportu,

- wydział produkcji dźwigów,

- wydział konstrukcji,

- wydział utrzymania ruchu,

- wydział elektryczny,

- hala konstrukcji lekkich.

W dacie zdarzenia pozwana zatrudniała 644 osoby – co wynika z protokołu kontroli PiP ( karta 31)

Podstawową działalnością pozwanej jest produkcja konstrukcji stalowych i części do dźwigów według technologii i na zlecenie kontrahentów: niemieckich, francuskich, norweskich i holenderskich. Technologia produkcji obejmuje wydanie blachy z magazynu, jej transport na wydział antykorozji transportu. Następnie blacha jest śrutowana w komorze o dużych rozmiarach za pomocą sprężonego powietrza. Następnie przechodzi do cięcia na sekatorach lub laserowego, gdzie jest cięta na detale. Następnie detale zostają oszlifowane i ponownie poddane śrutowaniu. Potem detale są malowane. Malowanie jest wykonywane przez malarza za pomocą urządzenia (...) – pistoletu na prąd, wykorzystującego sprężone powietrze. Malarz dokonuje także poprawek malarskich ręcznie za pomocą pędzelka. Detale produkowane u pozwanej to części dźwigów: górki do żurawi, maszty, wysięgniki, podwozia. Urządzenia wykorzystywane w zakładzie przede wszystkim napędzane są prądem, ponadto wykorzystują sprężone powietrze. Są to nożyce, spawarki, szlifierki, tokarki, podnośniki, urządzenia malarskie.

Powód był zatrudniony na wydziale antykorozji i transportu na stanowisku malarza.

W dniu 29 listopada 2012 roku powód wykonywał pracę na zmianie trzeciej, która rozpoczynała się o godzinie 22.00. W czasie pracy powód wraz z pracownikiem transportu J. R. (1) przetransportowali 2 konstrukcje "górki (...) 1130" o wadze 2,8 tony. Na halę malarni konstrukcje zostały przewiezione na wózkach kołowych przepychanych wózkiem widłowym, który obsługiwał J. R. (1). Następnie zapięli czterocięgnowe zawiesie łańcuchowe z hakami na drugą konstrukcję i przy pomocy elektrowciągu o udźwigu 4 ton obrócili ją o 180 stopni i przewieźli na wolne miejsce na hali. Na konstrukcji tej miały być dokonane przez powoda poprawki. Dwa haki zostały zapięte przez J. R. (1) na skrzynce, która jest elementem konstrukcji, a pozostałe dwa haki przez powoda za uszy transportowe. R. F. i J. R. (1) użyli zawiesi stałych, które nie pozwalały na regulowanie długości. Wybrali to zawiesie ponieważ zawiesie regulowane było ciężkie i zabrudzone farbą. Pozostali pracownicy do malowania górki (...) 1130 także używali zawiesi stałych chociaż było to nieprawidłowe. Ponadto zawiesia nie zawsze zapinają za uszy transportowe ale także za elementy konstrukcji nieprzeznaczone do transportu. Czynili to z uwagi na krótszy czas potrzebny do zapięcia konstrukcji. Zapinania konstrukcji za inne miejsca niż uszy transportowy powód nauczył się od innych pracowników po podjęciu pracy u pozwanej. W taki nieprawidłowy sposób zapinał konstrukcje L. B., M. M., W. S.,
o takiej praktyce słyszał także K. S. - mistrz na wydziale antykorozyjnym
i transportu. Osoby dozoru tolerowały błędną praktykę. Powód nie użył stojaków ponieważ nie było takich, które można było podstawić pod górkę (...) 1130 zawieszoną na wysokości 80 cm. Po podniesieniu konstrukcji na wysokość około 80 cm J. R. (1) przeszedł do pokoju socjalnego. W tym czasie powód rozpoczął przygotowywanie do malowania konstrukcji. Polegało to na smarowaniu jej. Przy wykonywaniu tej czynności powód klęczał. Zgodnie ze szkoleniami BHP nie należy wchodzić pod zawieszoną konstrukcję do malowania, jednak jest to konieczne przy smarowaniu jej przed malowaniem.

Około godziny 1.30, dnia 30 listopada 2012 roku doszło do wypadku przy pracy. Wypadek ten polegał na przygnieceniu powoda przez konstrukcję górkę (...) 1130, która spadła z zawiesi. J. R. (1) nie był świadkiem wypadku albowiem przebywał w pokoju socjalnym. W pewnym momencie usłyszał krzyk powoda i pobiegł na halę malarni. Zobaczył powoda przygniecionego górką (...) 1130. Powód nie stracił przytomności
i telefonicznie wezwał pogotowie.

W chwili zdarzenia powód miał orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku. Kolejny termin badania wyznaczono na
(...) Ponadto posiadał wymagane szkolenia BHP, uprawnienie do obsługi suwnicy poziomu roboczego z 9 grudnia 2010 roku z orzeczeniem psychologicznym ważnym do 22 listopada 2013 roku oraz uprawnienia hakowego.

R. F. został przewieziony do Szpitala Miejskiego w Z. na Oddział (...) Urazowo-Ortopedycznej. Przebywał tam od 30 listopada 2012 roku do 24 grudnia 2012 roku. Rozpoznano u niego: uraz zmiażdżeniowy ręki prawej ze złamaniem 1,2,3 kości śródręcza oraz paliczków palców 3,4,5 reki prawej, rany tłuczono – szarpane ręki prawej, uraz zmiażdżeni owy kończyny dolnej lewej ze złamaniem wielopoziomowym i wieloodłamowym uda i podudzia lewego, niedokrwienie krytyczne kończyny dolnej lewej, ranę tłuczoną i otarcia naskórka twarzy, złamanie kostki bocznej podudzia prawego. W czaie pobytu w szpitalu wykonano amputację kończyny dolnej lewej na wysokości najwyższego złamania uda, szycie rany czoła, zespolenie licznych zmiażdżeniowych złamań kości śródręcza 1,2,3 oraz paliczków palców 3,4,5, chirurgiczne opracowanie ran, opracowanie kostki bocznej podudzia prawego 1 śrubą ciągnącą i płytką neutralizującą. Podawano leki przeciwbólowe P., M., T., Morfinę, przetaczano krew. W dniu 4 grudnia 2012 roku powód odbył konsultację psychologiczną. W wynikach konsultacji psycholog stwierdził, że pacjent prezentuje postawę zaprzeczenia i wyparcia faktów co do obecnej sytuacji, wypiera emocje, zgłasza bóle fantomowe. Zdaniem psychologa ta postawa może być związana z szokiem po urazie fizycznym. Zalecił dalszy kontakt z psychologiem. Powoda skierowano na leczenie
w komorze hiperbarycznej w Centrum (...) w S., zalecono P. 2x1, F. 5000j 1x1, A. 2x1, A. 3x1. Ustalono termin ponownego przyjęcia do szpitala na 7 stycznia 2013 roku. Kolejny pobyt powoda
w Szpitalu Miejskim w Z. trwał od 7 stycznia 2013 roku do 29 stycznia 2013 roku. Wykonano amputację martwicy palców 3 i 4 oraz paliczka dalszego palca 5 ręki prawej, zalecono (...) 10 x 10 3 szt. i kontrolę w poradni ortopedycznej 12 lutego 2013 roku. W czasie pobytu w szpitalu stwierdzono także trudno gojącą się ranę uda.
W związku z tym pismem z dnia 11 stycznia 2013 roku szpital zwrócił się do pozwanej
o zakup antybiotyku U. – 80 ampułek, który musiał być podawany dożylnie. Powód przebywał kolejny raz w szpitalu od 5 marca 2013 roku do 11 marca 2013 roku. Wykonano plastykę Z 45 ^o potrójną blizny kciuka prawego z dłutowaniem wyrośli kostnej nad IV kością śródręcza prawego.

Aktualnie u powoda stwierdza się w prawej ręce amputację palca 3 i 4. Amputację palca 5 na poziomie paliczka podstawnego. Palec 2 ustawiony w pozycji utrwalonego umiarkowanego zgięcia w stawie międzypaliczkowym bliższym i dalszym. Brak czynnego wyprostu stawu śródręczno-paliczkowego drugiego. Zaniki mięśni kłębu kciuka. Liczne blizny na grzbietowej powierzchni ręki. Chwyt szczypcowy wskaziciela i kciuka znacząco upośledzone. Zmniejszenie ruchomości stawu śródręczno-paliczkowego kciuka. Ręka prawa jest na pograniczu użyteczności. W kończynie dolnej lewej - amputacja nadkolanowa kończyny, kikut uda długości 18 cm. Na jego szczycie blizna z niewielkim wciągnięciem tkanek miękkich. Ruchomość stawu biodrowego bez istotnego deficytu. K. kostny pokryty tkankami miękkimi. Skóra na jego szczycie prawidłowo ucieplona, bez zmian troficznych. Kończyna dolna lewa wymaga zaprotezowania. Występuje także ograniczenie ruchomości stawu skokowego prawego. Skutki wypadku powód będzie odczuwał do końca życia. Urazy doznane przez powoda mogą być leczone
i rehabilitowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ.

Bezpośrednio po wypadku przez około 3 miesiące powód odczuwał znaczny ból, który następnie przeszedł w średni i umiarkowany. Utrzymuje się on do dzisiaj.

Po wypadku powód przeżył ostrą reakcję na stres, której objawy zaczęły ustępować w ciągu kilku dni. Nie wymaga wdrożenia psychoterapii ani leczenia psychiatrycznego.

W okresach pobytu w domu poza szpitalem powód wymaga opieki innych osób. W początkowym okresie opiekę tę sprawowała siostra powoda K. B. i matka B. F.. Następnie opieką zajęła się także partnerka powoda A. K.. Powód mieszka z rodzicami. Jest to mieszkanie na 1 piętrze, do którego prowadzą strome schody. Początkowo powód musiał być wnoszony do mieszkania – czynił to kolega J. P.. Z biegiem czasu nie wymaga wnoszenia, a jedynie asekuracji przy wchodzeniu
i schodzeniu. Powód wymaga także pomocy przy wejściu do wanny i wychodzeniu z niej, przy myciu pleców i głowy, nie może przygotowywać posiłków gdyż nie może niczego przenosić, obierać warzyw, z trudnością kroi, nie potrafi zawiązać butów, wymaga pomocy przy noszeniu zakupów, płaceniu rachunków. Powód porusza się z pomocą jednej kuli łokciowej ponieważ z uwagi na uszkodzenie funkcji prawej ręki nie może chwycić drugiej kuli. Zimą kiedy nawierzchnie są zaśnieżone i oblodzone powód nie wychodzi
z domu ponieważ nie jest w stanie poruszać się po śliskim terenie na jednej nodze
z pomocą kuli. Przed wypadkiem powód gotował obiady 2-3 razy w tygodniu ponieważ lubił to, sam przygotowywał śniadania i kolacje. Drobne, bieżące zakupy robiła jego matka, ale on raz w tygodniu robił duże, cięższe zakupy. Opieka innych osób jest konieczna przez 5 godzin dziennie.

Poza koniecznością korzystania z opieki innych osób życie powoda uległo zmianie po wypadku. Przed zdarzeniem był osobą pogodną i chętną do wszystkiego, cieszyła go praca, spotykał się z kolegą, wyjeżdżał czasem w góry, zabierał córkę do zoo, do lasu, chodził na spacery z psem. Po wypadku odczuwa ból, musi przyjmować leki przeciwbólowe – bierze 2 paczki A. na co wydaje 40 zł miesięcznie, ma poczucie kalectwa, cierpi z powodu braku możliwości wykonywania pracy, stracił chęć do życia, zamknął się w sobie, stracił radość, nie może zabrać córki na wycieczki jak wcześniej, wyprowadzać psa. Ze swojego stanu psychicznego zwierzał się jedynie przyjacielowi J. P. i koledze J. W. oraz partnerce i matce. Wobec innych osób prezentował postawę twardego człowieka. W zakładzie pracy odbierano go jako zachowującego się całkowicie normalnie, jakby nic się nie stało lub twardziela.

Powód uzyskał zaświadczenie lekarskie zgodnie, z którym wymaga zaprotezowania kończyny dolnej lewej w sprzęt spełniający najwyższe standardy jakości z uwagi na młody wiek, jego aktywność fizyczną i spodziewany powrót do pracy zawodowej. Zwrócił się do (...) Sp. z o.o. w Ł. z zapytaniem o ofertę dla niego. Według faktury pro-forma koszt zakupu protezy to 195.590 zł. Firma ta ma możliwość dobrania dla konkretnego pacjenta protezy w różnych wariantach , które różnią się ceną
i funkcjonalnością. Faktura została wystawiona dla protezy z kolanem elektronicznym. Firma dysponuje tańszymi protezami z kolanem: mechanicznym, hydraulicznym, pneumatycznym. Wybrana dla powoda proteza w stopniu maksymalnym minimalizuje skutki niepełnosprawności. Na całkowity koszt protezy składają się:

- 14.650 zł – stopa protezowa,

- 2.840 zł – 2 leje przejściowe uda,

- 5.100 zł - lej ostateczny uda,

- 2.630 zł – zawieszenie silikonowe,

- 1.900 zł – wymienny silikon,

- 5.630 zł – lej silikonowy,

- 2.900 zł – adapter obrotowy,

- 790 zł – adapter rurowy,

- 920 zł – adapter śrubowy,

- 1.760 zł – pokrycie kosmetyczne z pończochami ochronnymi,

- 300 zł - zestaw kosmetyków,

- 148.640 zł – elektroniczny staw klanowy.

Powyższa proteza jest dla powoda optymalna. Konstrukcja stawu kolanowego zapewnia w miarę dużą stabilność przy chodzeniu po nierównościach i schodach. Znaczenie przy jej doborze ma krótki kikut powoda, który wymaga zaopatrzania w protezę lekką, ponadto upośledzenie funkcji prawej ręki. Jej cena jest uzasadniona.

W chwili obecnej powód posiada protezę wypożyczoną przez (...) Sp. z o.o. Nie używa jej jednak ponieważ jest zbyt ciężka, po wypadku powód miał mniej ruchu w związku z tym przytył i lej protezy nie pasuje. Elektroniczny staw kolanowy zapewnia równowagę. Jest to zdaniem powoda konieczne do wchodzenia po schodach do mieszkania. Powód nie ubiegał się o refundację z NFZ. Jest uprawniony do dopłaty do protezy modularnej w kwocie 5.500 zł raz na 3 lata.

Bezpośrednio po wypadku 30 listopada 2012 roku o godz. 5.00 zespół powypadkowy w składzie (...) w obecności mistrza zmianowego wydziału antykorozji i transportu K. S. przeprowadził oględziny miejsca wypadku. Stwierdzono, że konstrukcja górka (...) 1130 pozostaje zawieszona na jednym haku, a 3 wypięły się.

Po wypadku sporządzono protokół nr (...)r ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy.

Kontrolę przeprowadził także inspektor PiP. Stwierdził, że na hali malarni są dwa zawiesia łańcuchowe, jedne z nieregulowanymi łańcuchami, a drugie z regulowanymi łańcuchami. W przypadku zapięcia konstrukcji stalowej za uszy transportowe zawiesiem stałym nie jest się w stanie podnieść konstrukcji z wózka kołowego gdyż wyłącznik krańcowy elektrowciągu wyłącza się i nie pozwala podnieść konstrukcji. Sytuacja taka nie występuje po użyciu zawiesi regulowanych. Zwrócił uwagę, że konstrukcje stalowe powinny bezwzględnie być zapinane za uszy transportowe. Kontrolujący stwierdził, że zawiesia łańcuchowe są sprawne, także te, w których spiłowano zapadki. Po przeprowadzonej kontroli inspektor PiP wydał nakaz uzupełnienia instrukcji BHP transportu wyrobów gotowych i blach na wydziale (...) o zasady wykonywania prac malarskich od spodniej części konstrukcji stalowych. W wyniku kontroli na podstawie art. 283 k.p. nałożony został na M. U. – jako na osobę kierującą pracą innych osób u pracodawcy - mandat w kwocie 1.000 zł.

Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2012 roku Prokuratura Rejonowa (...) wszczęła śledztwo w sprawie podejrzenia popełnienia przestępstwa z art. 220 § 1 k.k.
i art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 kk. W toku tego postępowania sporządził opinię biegły z zakresu BHP A. P.. Z opinii wynika, że powód do zdarzenia przyczynił się lekceważąc przepisy BHP przez malowanie konstrukcji stalowej pod zawieszonym ładunkiem oraz przez zapięcie konstrukcji w sposób nieprawidłowy. Do wypadku przyczyniła się także pozwana przez tolerowanie przez pracowników dozoru zapinania konstrukcji w nieprawidłowy sposób i malowanie jej pod zawieszonym ładunkiem. Ponadto pozwana nie poprawiała warunków pracy przez brak zakupu lżejszych zawiesi regulowanych i stojaków o mniejszych gabarytach co ułatwiłoby pracownikom posługiwanie się nimi.

Sąd ustalił, że powód przyczynił się do wypadku przy pracy w 50%.

Powód otrzymał odszkodowanie i zadośćuczynienie z (...) S.A.
w W. w kwocie 87.674 zł – z tytułu polisy ubezpieczeniowej pozwanej.

Otrzymał także odszkodowanie z (...) S.A. w kwocie 50.000 zł i świadczenia
z tytułu leczenia szpitalnego i operacji chirurgicznych w kwocie 6.180 zł – składki były opłacane przez pracodawcę i potrącane z wynagrodzenia powoda.

(...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Z. orzeczeniem z dnia 5 grudnia 2013 roku zaliczył powoda do znacznego stopnia niepełnosprawności od 30 listopada 2012 roku do 31 grudnia 2017 roku.

Orzeczeniem z dnia 15 maja 2013 roku lekarz orzecznik ZUS stwierdził u powoda 81% stałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami wypadku przy pracy z 30 listopada 2012 roku. Z tego tytułu powód otrzymał odszkodowanie.

Począwszy od wypadku przy pracy powód zgodnie z orzeczeniami lekarza orzecznika ZUS jest całkowicie niezdolny do pracy w związku z wypadkiem przy pracy do 31 maja 2018 roku i jest niezdolny do samodzielnej egzystencji w związku z wypadkiem przy pracy.

Od 30 listopada 2012 roku do 30 maja 2013 roku powód pobierał zasiłek chorobowy. Od czerwca 2013 roku powód jest uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz do dodatku pielęgnacyjnego z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji – w związku z wypadkiem przy pracy. Świadczenia przysługują do 31 maja 2018 roku.

Powód nie pracuje i nie uzyskuje dochodów z tytułu zatrudnienia ponieważ jest całkowicie niezdolny do pracy i do samodzielnej egzystencji. Rodzaj uszkodzeń ciała uniemożliwia mu także podjęcie pracy w zakładzie pracy chronionej ponieważ może on pokonywać jedynie nieduże odległości i ma niesprawną prawą rękę, która jest u niego dominująca. W Internecie zamieścił ogłoszenie, że zatrudni pracowników, ponieważ uczynił to na prośbę rodziców, którzy prowadza działalność gospodarczą w postaci straganu ze zniczami pod cmentarzem. Zatrudnić pracownika chcieli jego rodzice, a sami nie potrafili zamieścić ogłoszenia w formie elektronicznej. Po wypadku pracodawca wspominał powodowi, że zatrudni go w narzędziowni. Rozmowy nie przeszły do fazy szczegółów. Powód nie był zainteresowany tą ofertą albowiem uznał, że nie jest w stanie wykonywać takiej pracy bez nogi i możliwością chwytania tylko jedną ręką. Stojąc na jednej nodze i podpierając się kulą trzymaną w zdrowej ręce nie byłby w stanie ściągnąć
z góry narzędzi np. wiertarki o wadze 20 kg i ich przenieść.

Pomiędzy jego hipotetycznym wynagrodzeniem, które uzyskałby pracując nadal
u pozwanej, a rentą z ZUS jest różnica. W związku z tym powód poniósł szkodę
w dochodach.

Powód wystąpił do pozwanej z przesądowym wezwaniem do zapłaty, w którym domagał się zadośćuczynienia w kwocie 600.000 zł i kosztów opieki sprawowanej przez osoby trzecie w okresie od 24 grudnia 2012 roku do 1 kwietnia 2013 roku w kwocie 7.800 zł oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb od 1 kwietnia 2013 roku w kwocie 3.000 zł miesięcznie. Pozwana odmówiła wypłaty pismem z dnia 30 sierpnia 2013 roku.

W toku procesu powód wystąpił do pozwanej o zapłatę renty z tytułu utraconego dochodu pismem z dnia 31 października 2016 roku.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie: protokołu nr (...) ustalenia okoliczności
i przyczyn wypadku przy pracy ( karta 21-24), protokołu z oględzin miejsca wypadku przy pracy ( karta 25-26), akt wypadkowych ( karta 27-30), protokołu kontroli PiP (karta 31-51), postanowienia Prokuratury Rejonowej (...)o wszczęciu śledztwa ( karta 52), dokumentu w postaci opinii biegłego z zakresu BHP A. P. (karta 53-71), dokumentacji medycznej dotyczącej R. F. ( karta 72-133), pisma (...) S.A. w W. z 4 lipca 2013 roku (karta 141-143), przesądowego wezwania do zapłaty ( karta 144-147), odpowiedzi pozwanej na wezwania do zapłaty ( karta 148), orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 15 maja 2013 roku o procentowym uszczerbku na zdrowiu spowodowanym skutkami wypadku przy pracy ( karta 149), zaświadczenia lekarskiego
(karta 162), faktury pro-forma ( karta 162), wstępnej indywidualnej oferty zaopatrzenia protetycznego ( karta 176), informacji (...) Sp. z o.o. z 27 stycznia 2014 roku ( karta 174), odpisu z KRS pozwanej ( karta 203-206), instrukcji – nadzór nad zawiesiami ( karta 2014-221), instrukcji organizacji prac transportowych z udziałem urządzeń transportu bliskiego (karta 222-223), instrukcji transportu wyrobów gotowych
i blach na (...) (karta 224-225), instrukcji stosowania zawiesi łańcuchowych klasy B
(karta 226-227), fotografii górki (...) 1130 (karta 228-232), zaświadczenia o zarobkach powoda (karta 234), przesłuchania stron ( karta 238, 321, 526-529), informacji NFZ z 8 maja 2014 roku (karta 280), zeznań świadków: K. B. ( karta 302), B. F. (karta 302), A. K. (karta 302), J. P. ( karta 302), J. W. ( karta 302), L. B. (karta 303), D. M. (karta 303), R. O. (karta 303), J. R. (1) (karta 303), W. S. (karta 303), J. D. (karta 303), J. K. (karta 303), A. F. (karta 314), Z. S. (karta 315), K. S. ( karta 320), A. D. ( karta 321), opinii biegłego chirurga, ortopedy-traumatologa K. W. (karta 330-335), opinii uzupełniającej ortopedy-traumatologa K. W. (karta 358-361), opinii biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii oraz rehabilitacji medycznej J. J. (karta 385-389), opinii uzupełniającej biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii oraz rehabilitacji medycznej J. J. (karta 411-414), opinii biegłego psychologa A. S. ( karta 443-445), opinii biegłej psychiatry M. J. (karta 446-448), informacji ZUS z 10 listopada 2016 roku o wysokości wypłaconych powodowi świadczeń ( karta 475), wezwania do zapłaty z dnia 31 października 2016 roku ( karta 494 -497), informacji ZUS z 24 sierpnia 2016 roku o pobieranych przez powoda świadczeniach (karta 500), orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ( karta 501), orzeczenia lekarza orzecznika ZUS (karta 502, 503,504, 505), ogłoszenia zamieszczonego przez powoda w Internecie ( karta 519), zaświadczenia
o wynagrodzeniu powoda ( karta 538), informacji ZUS z 2 marca 2017 roku o wysokości świadczeń powoda i ich rodzaju ( karta 542), informacji (...) na (...) S.A. w W.
(karta 540, 544), opinii biegłego z zakresu rent uzupełniających i świadczeń emerytalno-rentowych Z. G. (karta 550-559), akt osobowych, dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej ZUS.

Sąd oparł się na dowodach z dokumentów ustalając na ich podstawie ich treść. Ponadto nie były one kwestionowane przez strony. Uwzględnił sąd zeznania świadków uznając je za obiektywne i wiarygodne. W całości uwzględnił sąd opinie biegłych psychiatry, psychologa – także strony ich nie kwestionowały.

Częściowo oparł się sąd na opinii biegłego K. W. nie uwzględniając jej w części dotyczącej ustalenia wysokości stałego uszczerbku na zdrowiu powoda w związku z wypadkiem przy pracy. Co do ustalenia tej kwestii bardziej miarodajna była opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii oraz rehabilitacji medycznej J. J.. Biegły ten przy ocenie uszczerbku na zdrowiu wziął pod uwagę rodzaj doznanych przez powoda obrażeń, ale także stopień sprawności ręki prawej. Aktualnie u powoda stwierdza się w prawej ręce amputację palca 3 i 4. Amputację palca 5 na poziomie paliczka podstawnego. Palec 2 ustawiony w pozycji utrwalonego umiarkowanego zgięcia w stawie międzypaliczkowym bliższym i dalszym. Brak czynnego wyprostu stawu śródręczno-paliczkowego drugiego. Zaniki mięśni kłębu kciuka. Liczne blizny na grzbietowej powierzchni ręki. Chwyt szczypcowy wskaziciela i kciuka znacząco upośledzone. Zmniejszenie ruchomości stawu śródręczno-paliczkowego kciuka. Ręka prawa jest na pograniczu użyteczności. Powyższe fakty wskazują, że uszczerbek na zdrowiu z tego tytułu powinien zostać ustalony na podstawie poz. 133 rozporządzenia Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002r., nr 234, poz. 1974). Taką kwalifikację zastosował biegły J. J..
Z kolei biegły K. W. przyjął uszczerbek z poz. 136a, 138b, 139a, 139b co
w realiach sprawy było nieprawidłowe. Ponadto u powoda wykonano amputację nadkolanową kończyny dolnej lewej, pozostał kikut uda o długości 18 cm. Na jego szczycie jest blizna z niewielkim wciągnięciem tkanek miękkich. Zatem należało zastosować poz. 153 powołanego rozporządzenia. Przewidziany jest w nim uszczerbek od 50-70 %. Ponieważ kikut nogi lewej powoda jest krótki i wymaga zaopatrzenia w lekką protezę słusznie biegły przyjął uszczerbek w wysokości 70%, zaś biegły K. W. jedynie 55 %. U powoda występuje także ograniczenie ruchomości stawu skokowego prawego co uzasadnia stwierdzenie 15 % uszczerbku, a nie 7% jak uczynił to biegły K. W..

Sąd oparł się częściowo na opinii biegłego J. J.. Nie uwzględnił sąd tej opinii w części dotyczącej ustalenia, że powód potrzebuje 6 godzin dziennie opieki innych osób. Sąd nie kwestionował opinii pod względem medycznym. Z punktu widzenia ortopedy traumatologa biegły wskazał przy jakich czynnościach życia codziennego powód wymaga pomocy z uwagi na doznane przez niego urazy. Do stwierdzenia jednak ile godzin dziennie taka pomoc winna być sprawowana nie są wymagane wiadomości specjalne
z zakresu medycyny. Zależy to od stanu faktycznego konkretnej sprawy. Powód wskazał, że potrzebuje pomocy przy wejściu do wanny i wychodzeniu z niej, przy myciu pleców
i głowy, nie może przygotowywać posiłków gdyż nie może niczego przenosić, obierać warzyw, z trudnością kroi, nie potrafi zawiązać butów, wymaga pomocy przy noszeniu zakupów, płaceniu rachunków. Powód porusza się z pomocą jednej kuli łokciowej ponieważ z uwagi na uszkodzenie funkcji prawej ręki nie może chwycić drugiej kuli. Zimą kiedy nawierzchnie są zaśnieżone i oblodzone powód nie wychodzi z domu ponieważ nie jest w stanie poruszać się po śliskim terenie na jednej nodze z pomocą kuli. Wymaga także asekuracji przy wchodzeniu po schodach i schodzeniu z nich. Początkowo powód wskazał, że jest to 5 godzin dziennie. W ocenie sądu takie określenie czasu opieki nad nim innych osób jest rozsądne. Sąd przyjął, że składa się średnio dziennie na ten czas: 1,5 godz. - na przygotowanie obiadu, 1 godz. - na przygotowanie śniadania i kolacji, 1 godz. - asysta przy toalecie, 0,5 godz. - asekuracja przy pokonywaniu schodów, 1 godz. - towarzyszenie
w robieniu zakupów. Sąd uwzględnił czas na codzienne przygotowywanie obiadów pomimo tego, że przed wypadkiem również przygotowywała je matka powoda 4-5 razy
w tygodniu ponieważ przed wypadkiem przy pracy powód otrzymał mieszkanie do remontu i zamierzał wyprowadzić się od rodziców. Z powodu wypadku przy pracy samodzielne zamieszkiwanie powoda stało się niemożliwe.

Sąd oparł się na opinii biegłego z zakresu rent wyrównawczych uznając ją za rzetelną i kompletną.

Sąd częściowo dał wiarę powodowi. Nie uwzględnił sąd jego zeznań w części
w której podał, że miesięcznie na leki wydaje 80-100 zł ponieważ twierdzenie to pozostawało w sprzeczności z dalszymi jego zeznaniami, w których podał, że przyjmuje miesięcznie 2 opakowania leków przeciwbólowych co stanowi koszt 40 zł.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy na okoliczność ustalenia czy powód jest zdolny do pracy. W ocenie sądu przeprowadzenie tego dowodu było zbędne. Z orzeczeń lekarza orzecznika ZUS wynika, że powód jest całkowicie niezdolny do pracy i niezdolny do samodzielnej egzystencji
w związku z wypadkiem przy pracy. Lekarz orzecznik ZUS ustalał zdolność do pracy powoda według kryteriów z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. nr 39 z 2004, poz. 353 ze zm.). Zgodnie z art. 12 tej ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest przy tym osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przepis art. 13. ust 1 tej ustawy zawiera kryteria stosowane przy ocenie niezdolności do pracy. Mianowicie, przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy, nakazuje uwzględniać następujące czynniki: stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Wskazane powyżej kryteria odnoszą się zarówno do wskazań natury medycznej, jak i do czynników zawodowych.

Ponadto powód otrzymuje dodatek pielęgnacyjny. Stosownie do treści art. 75 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia. Po myśli art. 13 ust. 5 cytowanej ustawy, niezdolność do samodzielnej egzystencji orzeka się w przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

O niezdolności powoda do jakiejkolwiek pracy wypowiedzieli się zgodnie biegli K. W. i J. J.. W tej sytuacji w sposób niewątpliwy zostało udowodnione, że powód, który ma amputowaną lewą nogę i całkowicie niesprawną prawą rękę do wysokości nadgarstka nie może wykonywać żadnej pracy.

Powyższego ustalenia nie zmienia fakt, że powód został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności przez (...) do Spraw Orzekania
o Niepełnosprawności w Z.. W orzeczeniu tego organu wskazano, że powód jest zdolny do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. Orzeczenie to zostało wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( Dz.U. z 2008r.,nr 14, poz.92).

Zgodnie z przepisem art. 3 ust 1 tej ustawy ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, które stosuje się do realizacji celów określonych ustawą:

1)znaczny;

2)umiarkowany;

3)lekki.

Po myśli ust.2 orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi także podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie z uregulowaniem zawartym w przepisie art. 4 ust. 1 tej ustawy do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej
i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Uznanie powoda za niepełnosprawnego w stopniu znacznym potwierdza, że nie jest on zdolny do pracy na ogólnym rynku pracy zaś w celu rehabilitacji społecznej
i zawodowej może teoretycznie pracować w warunkach pracy chronionej. W ocenie sądu powód nie ma realnej możliwości podjęcia żadnego zatrudnienia z uwagi na stan zdrowia. Powód nie ma kwalifikacji do pracy umysłowej, zaś pracy fizycznej nie może wykonywać mogąc przemieszczać się jedynie z pomocą kuli trzymanej w lewej ręce, z ręką prawą całkowicie niesprawną do wysokości nadgarstka.

Mając na uwadze powyższe sąd oddalił wniosek o zwrócenie się do Powiatowych Urzędów Pracy w Z., B., R., G., K. o informację czy dysponują one ofertami pracy w zakładach pracy chronionej dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i z jakim wynagrodzeniem.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego Z. G. w celu wyjaśnienia dlaczego po stronie dochodów uwzględnił dodatek pielęgnacyjny. W ocenie sądu biegły uczynił to prawidłowo ponieważ dodatek pielęgnacyjny stanowi dochód powoda. Jeśli zostanie wstrzymana jego wypłata powodowi przysługuje prawo żądania podwyższenia renty wyrównawczej z uwagi na zmianę okoliczności.

Sąd zważył, co następuje:

żądania powoda są częściowo uzasadnione.

Pozwana jest zakładem „wprawianym w ruch za pomocą sił przyrody” i ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych przepisem art. 435 § 1 k.c., który stanowi, że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W orzecznictwie podkreśla się, że ocena, czy przedsiębiorstwo należy do kategorii wskazanej w art. 435 k.c., musi być dokonywana z uwzględnieniem faktycznego znaczenia określonych technologii w działalności przedsiębiorstwa oraz na tej podstawie ustalenia, czy możliwe byłoby osiągnięcie zakładanych celów produkcyjnych bez użycia sił przyrody. W szczególności należy w tym zakresie wskazać na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 1977 r., w sprawie IV CR 216/77 ( opublikowany w OSNCP z 1978 roku, nr 4, poz. 73), według którego prowadzący na własny rachunek kino nie ponosi odpowiedzialności za wywołaną przez ruch tego przedsiębiorstwa szkodę na osobie lub mieniu na zasadzie ryzyka (art. 435 § 1 k.c.). W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że przy rozważaniu zastosowania art. 435 § 1 k.c. trzeba mieć na uwadze trzy momenty: stopień zagrożenia ze strony urządzeń, stopień komplikacji przy przetwarzaniu energii elementarnej na pracę oraz ogólny poziom techniki. Podstawową przyczynę wprowadzenia obostrzonej odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez przedsiębiorstwa wprawiane w ruch siłami przyrody stanowi szczególne zagrożenie dla otoczenia, gdyż siły te mogą dochodzić do wielkich napięć i dlatego kontrola nad nimi nie stwarza pełnej gwarancji bezpieczeństwa. W wyroku z dnia 21 sierpnia 1987 roku,
w sprawie II CR 222/87 (opublikowany w OSPiKA z 1988 roku, nr 7-8, poz. 174) Sąd Najwyższy, powołując się na judykaturę, stwierdził, że według art. 435 § 1 k.c. chodzi o to, by użyta jako źródło energii siła przyrody stanowiła siłę napędową przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości, by zatem jego istnienie i praca w danych warunkach czasu i miejsca uzależniona była od wykorzystywania sił przyrody, bez użycia których nie osiągnąłby celu, do jakiego został utworzony.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że pozwana, której podstawową działalnością jest produkcja konstrukcji stalowych i części do dźwigów według technologii i na zlecenie kontrahentów: niemieckich, francuskich, norweskich i holenderskich jest przedsiębiorstwem wprawianym w ruch za pomocą sił przyrody. Technologia produkcji obejmuje wydanie blachy z magazynu, jej transport na wydział antykorozji transportu. Następnie blacha jest śrutowana w komorze o dużych rozmiarach za pomocą sprężonego powietrza. Następnie przechodzi do cięcia na sekatorach lub laserowego, gdzie jest cięta na detale. Następnie detale zostają oszlifowane i ponownie poddane śrutowaniu. Potem detale są malowane. Malowanie jest wykonywane przez malarza za pomocą urządzenia (...) – pistoletu na prąd, wykorzystującego sprężone powietrze. Malarz dokonuje także poprawek malarskich ręcznie za pomocą pędzelka. Detale produkowane u pozwanej to części dźwigów: górki do żurawi, maszty, wysięgniki, podwozia o dużych gabarytach
i wadze. Powód pracował przy detalu o wadze 2,8 tony. Do jego przewiezienia
i odpowiedniego zawieszenia konieczne było użycie elektrowciągu. Urządzenia wykorzystywane w zakładzie przede wszystkim napędzane są prądem, ponadto wykorzystują sprężone powietrze. Są to nożyce, spawarki, szlifierki, tokarki, podnośniki, urządzenia malarskie i bez ich użycia produkcja nie byłaby możliwa.

Sąd uznał, że powód przyczynił się w 50 % do wypadku przy pracy. Na taki stopień przyczynienia wskazuje dokument w postaci opinii biegłego z zakresu BHP A. P.. Jako element przyczynienia ze strony powoda sąd uznał wybór niewłaściwego zawiesia do podwieszenia górki (...) 1130 tj. zawiesia stałego, którego użycie uniemożliwiało zapięcie konstrukcji stalowej za uszy transportowe oraz w konsekwencji tego wyboru nieprawidłowe zapięcie konstrukcji za jej element nie przeznaczony do transportu oraz smarowanie konstrukcji w pozycji pod zawieszonym ciężarem. Z kolei po stronie pozwanej należy wymienić tolerowanie przez osoby dozoru praktyki panującej wśród pracowników polegającej na zapinaniu konstrukcji za elementy inne niż uszy transportowe oraz malowania konstrukcji pod zawieszonym ciężarem. W taki nieprawidłowy sposób zapinał konstrukcje L. B., M. M., W. S., o takiej praktyce słyszał także K. S. - mistrz na wydziale antykorozyjnym i transportu. Żaden ze świadków nie słyszał aby osoba dozoru zwracała uwagę na niewłaściwe zapięcie konstrukcji, w tym także osoby stosujące błędną praktykę. L. B. podał, że mistrz raz zwracał uwagę, a raz nie.

Odnosząc się do zakresu przyczynienia się sprawcy i poszkodowanego do wypadku przy pracy, należy zwrócić uwagę, że w orzecznictwie (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 11 stycznia 1960 roku, w sprawie I CO 44/59, opublikowanej w OSN z 1960 roku, Nr 4, poz. 92) przyjmuje się, że sformułowanie „wyłącznie z” odnosi się do przyczyny, a nie do winy. Dlatego ocena winy poszkodowanego jako okoliczności egzoneracyjnej musi być dokonywana w kategoriach adekwatnego związku przyczynowego. Nie uchyla więc odpowiedzialności prowadzącego zakład ustalenie, że wina może być przypisana jedynie poszkodowanemu, jeżeli równocześnie wystąpiły inne jeszcze przyczyny szkody w rozumieniu adekwatnego związku przyczynowego, choćby niezawinione. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lipca 1973 roku, w sprawie II CR 233/73, opublikowanym w OSPiKA z 1974 roku, Nr 9, poz. 190 z glosą A. R.), wyjaśnił, że konstrukcja art. 435 k.c. polega na przeciwstawieniu przyczyn powstania szkody w płaszczyźnie przyczynowości, a nie winy. Dlatego, gdy odpowiedzialny broni się wykazywaniem, że szkoda nastąpiła wyłącznie z winy osoby trzeciej (odpowiednio poszkodowanego), nadal przyjmuje się jego odpowiedzialność, gdy udowodnione zostanie, że obok tej przyczyny działała jeszcze inna, która zaszła po jego stronie. Podobnie w uchwale z dnia 13 listopada 1956 roku, w sprawie I CO 29/56, opublikowanej w OSPiKA z 1957 roku, Nr 2, poz. 34) Sąd Najwyższy stwierdził, że wyłączna wina poszkodowanego w rozumieniu art. 152 KZ (odpowiednik art. 435 k.c.) ma miejsce wówczas, gdy jedynie zachowanie się poszkodowanego i to zawinione spowodowało wypadek. Odpada także wyłączna wina poszkodowanego wówczas, gdy wprawdzie poszkodowanemu można zarzucić niewłaściwe zachowanie się, jednakże nawet mimo braku zawinienia poszkodowanego, wypadek i tak nastąpiłby. Ciężar udowodnienia wyłącznej winy poszkodowanego spoczywa na odpowiedzialnym, a zatem chcąc się uwolnić od odpowiedzialności, powinien on wykazać nie tylko winę poszkodowanego, ale także brak jakiejkolwiek winy własnej i „wyłączny” związek przyczynowy między zachowaniem się poszkodowanego a wypadkiem.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że przyczynami wypadku przy pracy były nie tylko zachowanie powoda, ale także zaniedbania pozwanej w zakresie nadzoru nad pracownikami. Z tego względu sąd uznał, że nie wystąpiła w sprawie okoliczność wyłączająca odpowiedzialność pozwanej za skutki wypadku przy pracy.

Należy podnieść, że roszczenia powoda są podnoszone na podstawie odpowiedzialności ex delicto (zasada ryzyka), a przesłankami odpowiedzialności warunkującymi powstanie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym są: szkoda majątkowa - w rozumieniu kosztów leczenia, opieki, zakupu protezy, utraty dochodów; szkoda niemajątkowa (krzywda) – w rozumieniu uszczerbku na dobrach osoby poszkodowanej; szkoda musi być wywołana przez zdarzenie, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy (wypadek przy pracy); między szkodą na osobie a zdarzeniem musi istnieć związek przyczynowy, przy czym konieczne jest łączne spełnienie tych przesłanek. Do przyjęcia odpowiedzialności na podstawie art. 435 k.c. wystarczy, że zostanie stwierdzony związek przyczynowy między szkodą a ruchem przedsiębiorstwa. Koniecznym, więc jest wykazanie przez pracownika związku przyczynowego między doznanym uszczerbkiem na zdrowiu a wypadkiem przy pracy (art. 361 k.c.). Jest oczywiste, że związek ten może być ustalony za pomocą przewidzianych przez prawo środków dowodowych, zwłaszcza dowodu z opinii biegłego lekarza, placówki medycznej, przy czym ustalenie związku jest możliwe także przy wykazaniu wysokiego (przeważającego) prawdopodobieństwa.

Zgodnie art. 445 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia poszkodowany może domagać się przyznania od osoby ponoszącej za to odpowiedzialność odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Podstawą żądania z art. 445 k.c. jest doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego, wynikająca z doznanego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

W związku z wypadkiem przy pracy poszkodowanemu pracownikowi przysługuje szereg roszczeń. W pierwszej kolejności są to roszenia z ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( t.j. Dz.U., nr 199, poz. 1673) - dalej ustawa wypadkowa - określone w art. 6 ust. 1 tej ustawy. Między innymi powód może się domagać jednorazowego odszkodowania z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy wypadkowej, które przysługuje w razie stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Zgodnie z art. 15 ust. 1 i 3 ustawy wypadkowej wysokość jednorazowego odszkodowania ustala w drodze decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych, także ten organ rentowy wypłaca jednorazowe odszkodowanie. Wysokość tego świadczenia jest określona w art. 12 ust 1 - 6 ustawy wypadkowej. Z kolei kwoty jednorazowych odszkodowań, a w tym kwoty za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu są określane przez obwieszczenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej obowiązujące w czasie przez nie określonym. Ponadto poszkodowanemu pracownikowi przysługują roszczenia z Kodeksu cywilnego. Z takimi roszczeniami można wystąpić przeciwko pracodawcy. Są to roszczenia uzupełniające – wyrok Sądu Najwyższego z 20 stycznia 2015 roku, I PK 148/14 – Sąd Najwyższy podał: d opuszczalne jest dochodzenie przez pracownika od pracodawcy roszczeń uzupełniających z tytułu wypadku przy pracy, opartych na przepisach prawa cywilnego (w tym art. 444 KC i art. 445 KC). W niniejszym postępowaniu powód wystąpił przeciwko pracodawcy
z roszczeniami uzupełniającymi albowiem otrzymał już jednorazowe odszkodowanie
i pobiera rentę wypadkową z ZUS.

W następstwie wypadku przy pracy u powoda stwierdzono: w prawej ręce amputację palca 3 i 4. Amputację palca 5 na poziomie paliczka podstawnego. Palec 2 ustawiony w pozycji utrwalonego umiarkowanego zgięcia w stawie międzypaliczkowym bliższym i dalszym. Brak czynnego wyprostu stawu śródręczno-paliczkowego drugiego. Zaniki mięśni kłębu kciuka. Liczne blizny na grzbietowej powierzchni ręki. Chwyt szczypcowy wskaziciela i kciuka znacząco upośledzone. Zmniejszenie ruchomości stawu śródręczno-paliczkowego kciuka. Ręka prawa jest na pograniczu użyteczności.
W kończynie dolnej lewej - amputacja nadkolanowa kończyny, kikut uda długości 18 cm. Na jego szczycie blizna z niewielkim wciągnięciem tkanek miękkich. Ruchomość stawu biodrowego bez istotnego deficytu. K. kostny pokryty tkankami miękkimi. Występuje także ograniczenie ruchomości stawu skokowego prawego. Skutki wypadku powód będzie odczuwał do końca życia. Bezpośrednio po wypadku przez około 3 miesiące powód odczuwał znaczny ból, który następnie przeszedł w średni i umiarkowany. Utrzymuje się on do dzisiaj.

Po wypadku powód przeżył ostrą reakcję na stres, której objawy zaczęły ustępować w ciągu kilku dni. Nie wymaga wdrożenia psychoterapii ani leczenia psychiatrycznego.

Życie powoda uległo zmianie po wypadku. Przed zdarzeniem był osobą pogodną
i chętną do wszystkiego, cieszyła go praca, spotykał się z kolegą, wyjeżdżał czasem w góry, zabierał córkę do zoo, do lasu, chodził na spacery z psem. Po wypadku odczuwa ból, musi przyjmować leki przeciwbólowe – bierze 2 paczki A., ma poczucie kalectwa, cierpi
z powodu braku możliwości wykonywania pracy, stracił chęć do życia, zamknął się
w sobie, stracił radość, nie może zabrać córki na wycieczki jak wcześniej, wyprowadzać psa. Ze swojego stanu psychicznego zwierzał się jedynie przyjacielowi J. P. i koledze J. W. oraz partnerce i matce. Wobec innych osób prezentował postawę twardego człowieka. W zakładzie pracy odbierano go jako zachowującego się całkowicie normalnie, jakby nic się nie stało lub twardziela.

W związku z wypadkiem przy pracy powód przebywał trzy razy w szpitalu gdzie poddany był trzy razy zabiegom operacyjnym.

Dodatkowo należy wskazać, że w chwili wypadku powód miał 32 lata i był młodym i zdrowym mężczyzną.

Zatem powód uległ wypadkowi przy pracy, za który odpowiedzialność ponosi także pozwana. W wyniku tego zdarzenia powód doznał wyżej opisanej krzywdy.
W ocenie sądu była ona znaczna i zadośćuczynienie w kwocie żądanej przez niego było uzasadnione. Powód jako młody sprawny mężczyzna utracił możliwość poruszania się, wykonywania czynności prawą ręką czyli utracił możliwość wykonywania nawet podstawowych czynności życia codziennego, nie mówiąc o tym, że nie może wykonywać pracy zawodowej co jest przyczyną jego cierpienia. Z osoby sprawnej stał się osobą całkowicie zależną od innych osób w wieku 32 lat. Czyni to jego krzywdę bardo dotkliwą. Ponadto nieustannie odczuwa ból.

Biorąc pod uwagę, że powód przyczynił się do zdarzenia w 50% sąd zasądził na jego rzecz na podstawie art. 445 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c i art. 300 k.p. kwotę 85.000 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 60.000 zł od 5 grudnia 2013 roku – data wniesienia pozwu po uprzednim wezwaniu do zapłaty i od kwoty 25.000 zł od 26 listopada 2016 roku – dzień po doręczeniu rozszerzonego żądania pozwanej. Ustalając wysokość zadośćuczynienia sąd uwzględnił wartość jednorazowego odszkodowania wypłaconego przez ZUS za 81 % uszczerbku na zdrowiu oraz odszkodowania wypłaconego przez (...) S.A. w W.. Nie uwzględnił sąd natomiast odszkodowania wypłaconego przez (...) na (...) S.A. w W. albowiem koszt składek był ponoszony przez powoda.

Sąd nie uwzględnił żądania powoda aby z uwagi na zasady współżycia społecznego nie uwzględnić jego przyczynienia się do zdarzenia. W ocenie sądu nie pozwalają na to szczególne okoliczności sprawy tj. posiadanie przez niego wysokich kwalifikacji do wykonywanej pracy – uprawnienie hakowego, uprawnienia suwnicowego, dwuletnie doświadczenie w pracy, przeszkolenie BHP. Ponadto powód wykazał się niedbalstwem wybierając zawiesie niewłaściwe z wygody i rutyny bezpodstawnie zakładając, że konstrukcja o wadze 2,8 tony będzie zawieszona stabilnie i bezpiecznie przy zapięciu jej za element nie przeznaczony do tego. Dodatkowo konstrukcja była już pomalowana
i wymagała poprawek. Warstwa farby powodowała brak chropowatości i zwiększała niebezpieczeństwo wypięcia jej z zawiesia.

Sąd zasądził na rzecz powoda kwotę 2.051,51 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty zadośćuczynienia na podstawie art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. Jest to połowa żądanej kwoty ponieważ wysokość zadośćuczynienia została uwzględniona także w 50%.

Roszczenie powoda o koszty zakupu protezy jest oparte na podstawie art. 444 § 1 k.c., art. 435 k.c. w związku z art. 300 k.p.

Celem odszkodowania w ramach art. 444 § 1 k.c. jest restytucja stanu istniejącego przed wypadkiem, a jeśli jego przywrócenie nie jest możliwe, zastąpienie stanu dawnego stanem, w którym poszkodowanemu zostaną zapewnione warunki życiowe zbliżone do tych, jakie miał przed wyrządzeniem mu uszczerbku. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe. Osoba, która została niepełnosprawna na skutek wypadku, ma prawo domagać się w ramach naprawienia szkody, pokrycia wszystkich niezbędnych i celowych wydatków wynikających z tego zdarzenia. O uznaniu poszczególnych wydatków za spełniające te kryteria sąd decyduje w oparciu o stopień niepełnosprawności, jak również sytuację życiową poszkodowanego – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2014 roku, w sprawie V CSK 632/13, opublikowany w LEX Nr 1604656.

Koszty wynikłe z uszkodzenia ciała albo wywołania rozstroju zdrowia to m.in.: koszty transportu poszkodowanego z miejsca zdarzenia do szpitala, koszty opieki lekarskiej, koszty opieki i pielęgnacji poszkodowanego, rehabilitacji (w tym także dojazdów na rehabilitację), lekarstw, koszty specjalistycznego żywienia, koszty specjalistycznej odzieży i aparatów ułatwiających funkcjonowanie (okulary, protezy, laska, aparat słuchowy, wózek inwalidzki itp.) (por. J. Rezler, Naprawienie szkody, s. 53).

Wyjątek od zasady, iż odszkodowanie obejmuje koszty poniesione stanowią koszty leczenia, przygotowania do zawodu, które mogą być przez obowiązanego do naprawienia szkody wyłożone z góry (wyrok Sądu Apelacyjnego (...)z dnia 25 kwietnia 2013 roku, w sprawie I ACa 95/13, opublikowany w LEX Nr 1314675; wyrok Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 24 kwietnia 2013 roku, w sprawie I ACa 59/13, opublikowany w LEX Nr 1314793; wyrok Sądu Apelacyjnego (...) z dnia 21 listopada 2007 roku, w sprawie I ACa 617/07, opublikowany w LEX Nr 795203).

Przepis art. 444 § 1 k.c. obejmuje planowane wydatki na zakup protezy – tak Sąd Apelacyjny w (...) w wyroku z 2 marca 2016 roku, I ACa 369/15, opublikowano
w L., Sąd Apelacyjny w (...) w wyroku z dnia 2 grudnia 2016 roku, I ACa 550/16, opublikowano w Lex nr 2172493.

Zarówno zabiegi lecznicze, jak i sprzęt służący do rehabilitacji charakteryzować mogą się różną jakością, co w sposób zasadniczy wpływa na ich koszty – zabieg przeprowadzony w klinice wyposażonej w najnowocześniejszy sprzęt przez specjalistów najwyższej klasy daje większe szanse powodzenia niż w placówce gorzej wyposażonej. Również urządzenia ułatwiające poszkodowanemu funkcjonowanie mogą różnić się ceną: istnieje wiele modeli wózków inwalidzkich, protez, aparatów słuchowych itd., których jakość wykonania i stopień komfortu zapewnianego użytkownikowi znajduje odzwierciedlenie w cenie. W piśmiennictwie zwraca się uwagę, że obowiązek pokrycia przez sprawcę szkody określonych wydatków zależy od indywidualnej sytuacji poszkodowanego i jego rzeczywistych potrzeb ( J. R. , Naprawienie szkody, s. 59).

Odszkodowanie nie jest ograniczone do kosztów zabiegów powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego i poszkodowany może domagać się pokrycia kosztów zabiegów, które nie są oferowane w ramach takiego ubezpieczenia, np. operacji plastycznej (por. trafne uwagi SA w Katowicach poczynione w wyroku z 26 listopada 1991 roku, III APr 75/91, opublikowany w OSA 1992, Nr 6, poz. 38; A. Cisek, W. Dubis, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz, 2016, Nb 4, s. 897, zdaniem których kompensacji podlegają "wszystkie koszty, które biorąc pod uwagę aktualny stan wiedzy medycznej, dają realną szansę poprawy stanu zdrowia poszkodowanego"; A. Olejniczak, w: Kidyba, Komentarz, 2014, t. III, cz. 1, s. 897, Nb 4). Fakt, że określone świadczenie zdrowotne albo lek nie są refundowane przez NFZ, nie oznacza, że koszty takiego leku albo świadczenia nie są objęte odszkodowaniem.

Powód domagał się zasądzenia kwoty 195.590 zł tytułem kosztów zakupu protezy lewej nogi. Żądanie to jest uzasadnione. W ocenie sądu powód jako młody człowiek powinien zakupić protezę najwyższej klasy, która w jak największym stopniu zrekompensuje jego niesprawność. Dodatkowo z opinii biegłego J. J. wynika, że proteza zaproponowana powodowi przez (...) Sp. z o.o. w Ł. jest dla niego odpowiednia ponieważ zapewnia możliwość poruszania się po schodach. Ponadto jest odpowiednia także z uwagi na stan kikuta nogi, który jest krótki i wymaga protezy lekkiej, a także na niesprawność prawej ręki. Protezy o porównywalnej klasie produkowane przez inne firmy są w podobnej cenie. Sąd zasądził na rzecz powoda 92.295 zł ( 195.590 zł x 50% z tytułu przyczynienia się powoda do wypadku – 5.500 zł z tytułu refundacji z NFZ, o którą powód może wystąpić.) Odsetki ustawowe zostały zasądzone od 5 grudnia 2013 roku tj. daty wniesienia pozwu po uprzednim wezwaniu do zapłaty.

Powód domagał się także zasądzenia na jego rzecz renty wyrównawczej na podstawie art. 435 § 1 k.c i art. 444 § 2 k.c.

Przepis art. 444 § 2 k.c. stanowi, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub widoki powodzenia na przyszłość , może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Na podstawie powyższego przepisu można żądać jednej renty niezależnie od tego ile wystąpiło przesłanej jej przyznania. W niniejszej sprawie powód powoływał się na okoliczność, że utracił całkowicie zdolność do pracy zarobkowej, a także, że zwiększyły się jego potrzeby. Żądanie swoje sprecyzował w dwóch roszczeniach, którymi występował na różnych etapach postępowania. Z tego względu dla większej czytelności wyroku sąd zasądził rentę zaległą z tytułu utraty zdolności do pracy zarobkowej zwiększonych potrzeb w różnych punktach wyroku natomiast na przyszłość renta została zasądzona jako E. kwota obejmująca zarówno szkodę z tytułu utraty zdolności do pracy jak i z tytułu zwiększonych potrzeb.

Jak wskazano w części ustalającej powód wymaga na skutek obrażeń odniesionych w wypadku przy pracy pomocy innych osób przez 5 godzin dziennie w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych. Pomoc ta jest mu udzielana przez siostrę, matkę partnerkę. W ocenie sadu powód był zobowiązany do wykazani, że jego potrzeby się zwiększyły i jego rozmiaru. Nie musiał natomiast wykazywać, że z tytułu zaspokajania tych potrzeb ponosi fatyczne koszty. W orzecznictwie podkreśla się, że zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie, np. konieczność stałych zabiegów, rehabilitacji, specjalnego odżywiania. „Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie art. 444 § 2 k.c. nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwa czynu niedozwolonego" (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 11 marca 1976 roku, IV CR 50/76, opublikowano
w LexPolonica nr 301141, OSNCP 1977, nr 1, poz. 11). Z kolei w wyroku z 4 marca 1969 roku I PR 28/69, OSNC 1969, nr 12, poz. 229

Sąd Najwyższy wskazał, że „pod rządem kodeksu cywilnego (art. 444 § 2) jest nadal aktualna wyrażona w orzecznictwie Sądu Najwyższego wykładnia art. 161 § 2 k.z., że prawo poszkodowanego z wypadku przy pracy do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osoby trzeciej, nie jest uzależnione od wykazania, iż poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki. Okoliczność zaś, że opiekę nad niedołężnym poszkodowanym sprawowali jego domownicy (żona lub córka, nie pozbawia go prawa żądania zwiększonej z tego tytułu renty uzupełniającej opartej na przepisie art. 161 § k.z. - podobnie jak nie powoduje utraty prawa do renty uzupełniającej za okres ubiegły fakt, że poszkodowany pozostawał w tym czasie na utrzymaniu rodziny (art. 444 § 2 k.c.). Ponadto w tym duchu wypowiadały się sądy w orzeczeniach wskazanych przez powoda – wyrok Sadu Najwyższego z 2 marca 1982 roku, I CR 7/82, wyrok Sądu Najwyższego z 1 marca 1985 roku, I CR 27/85.

Przyznając prawo do renty z tytułu zwiększonych potrzeb sąd wziął pod uwagę, że powód wymaga opieki przez 5 godzin dziennie co stanowi miesięcznie 1.500 zł ( 5 godz. x 10 zł X 30 dni). W ocenie sądu wskazany przez powoda koszt 1 godziny opieki na 10 zł jest odpowiedni z uwagi na wykonywanie te opieki przez osoby najbliższe, ponadto opieka nie wymaga wykonywania specjalistycznych czynności. Powód trafnie powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 2005 roku, V CK 150/05, w którym stwierdzono, że kwota 10 zł za godzinę jest odpowiednia. Ostatecznie ustalając wysokość renty z tytułu zwiększonych potrzeb sąd uwzględnił 50% przyczynienia powoda. Miał także sąd na uwadze, że w miesiącach od grudnia 2012 roku do marca 2013 roku powód przebywał także w szpitalu. Z tego względu renta została zasądzona tylko za dni pobytu poza szpitalem tj. za grudzień 2012 roku 7 dni, za styczeń 2013 roku 8 dni, za luty 2013 roku 28 dni, za marzec 2013 roku 24 dni.

Powód domagał się także uwzględnienia kosztów zakupu leków przeciwbólowych od listopada 2016 roku. Sąd uwzględnił , że powód musi na ten cel miesięcznie wydatkować 40 zł. Ponieważ powód przyczynił się do wypadku w 50% sąd z tego tytułu
w wyroku przyznał po 20 zł miesięcznie od 1 listopada 2016 roku.

Powód wskazywał również, że jego zwiększone potrzeby wynikają z konieczności poddania się rehabilitacji – co wynika z opinii biegłego J. J.. W wysokości renty sąd nie uwzględnił tej okoliczności ponieważ z opinii biegłego K. W. wynika, że powód może poddać się rehabilitacji w ramach zabiegów finansowanych przez NFZ. Ponadto powód w żaden sposób nie wykazał ile godzin miesięcznie takiej rehabilitacji potrzebuje oraz jaki musiałby ponieść koszt z tego tytułu. Twierdzenia zawarte w piśmie rozszerzającym żądanie pozwu w tym zakresie nie zostały udowodnione.

W konsekwencji z tytułu zwiększonych potrzeb sąd zasądził rentę zaległą:

- za okres od 1 grudnia 2012 roku do 30 listopada 2013 roku 7.675 zł ( grudzień 2012 roku 175 zł + styczeń 2013 roku 200 zł + luty 2013 roku 700 zł + marzec 2013 roku 600 zł + od kwietnia 2013 roku do listopada 2013 roku tj. 8 miesięcy x 750 zł = 6.000, powyższą kwotę zasądzono z odsetkami od 5 grudnia 2013 roku tj. od daty wniesienia pozwu po uprzednim wezwaniu do zapłaty;

- za okres od 1 grudnia 2013 roku do 31 października 2016 roku po 750 zł miesięcznie
z odsetkami ustawowymi od 11-tego każdego miesiąca;

- za okres od 1 listopada 2016 roku do 31 lipca 2017 roku po 770 zł miesięcznie
z odsetkami ustawowymi od 11 każdego miesiąca.

Powód poniósł także szkodę z tytułu utraconego zarobku u pozwanej. Wyraża się ona różnicą pomiędzy zarobkami hipotetycznymi ustalonymi na podstawie wynagrodzeń powoda z roku przed wypadkiem jako procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, a świadczeniami wypłaconymi przez pozwaną po wypadku przy pracy i przez organ rentowy. Wysokość szkody został ustalona na podstawie opinii biegłego Z. G.. Analogicznie jak w przypadku pozostałych roszczeń sąd uwzględnił 50% przyczynienia się powoda do wypadku przy pracy. Sąd przyjął, że powód nie ma możliwości wykonywania żadnej pracy i wysokość renty nie powinna być pomniejszona o możliwości zarobkowe powoda. Przepis art. 444 § 2 k.c. należy rozumieć w ten sposób, że przy ustalaniu wysokości renty sąd powinien brać pod uwagę realną, praktyczną możliwość podjęcia przez poszkodowanego pracy w granicach zachowanej zdolności do pracy, a nie możliwość teoretyczną (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 10 października 1977 roku, IV CR 36/77, OSNCP 1978, nr 7, poz. 120).

Sąd zasądził z tytułu zaległej renty w związku z utraconymi dochodami:

- za okres od 1 stycznia 2013 roku do 30 listopada 2016 roku 26.988,45 zł z odsetkami ustawowymi od 12 listopada 2016 roku ( powód domagał się odsetek ustawowych od tej daty co sąd uznał za uzasadnione ponieważ powództwo z tym żądaniem zostało wniesione 24 listopada 2016 roku, a wezwania do zapłaty dokonano w październiku 2016 roku),

- za okres od 1 grudnia 2016 roku do 31 lipca 2017 roku w wysokościach wynikających
z opinii biegłego.

Bieżąca renta wyrównawcza od 1 sierpnia 2017 roku została zasądzona w kwocie 1.504,36 zł miesięcznie. Na kwotę tę składają się 750 zł z tytułu kosztów potrzebnej opieki w wymiarze po 5 godzin dziennie, 20 zł z tytułu kosztów koniecznych do zakupu leków przeciwbólowych, 734,36 zł z tytułu utraconego dochodu.

O odsetkach ustawowych orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.p.c.

W pozostałej części powództwo jako nieuzasadnione zostało oddalone.

Na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c. zniesiono koszty zastępstwa procesowego między stronami.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) obciążono pozwaną kosztami sądowymi: 11.604 zł - opłata od pozwu [5% obliczono od wartości zasądzonego roszczenia tj. 85.000 zadośćuczynienie + 92.295 koszt protezy + (1.504,36 x 12 bieżąca renta = 18,052,32) + 7.675 skapitalizowana renta za zwiększone potrzeby + 26.988,45 skapitalizowana renta za utracony dochód + 2.051,51 skapitalizowane odsetki. RAZEM 232.063 zł z tego 5% to 11.603,15].

Sąd w całości obciążył pozwaną wydatkami ponieważ są to koszty z tytułu opinii biegłych, których zasięgnięcie było konieczne z uwagi na charakter sprawy. Na wydatki złożyły się :

1. opinia biegłego K. W. – 855,68 zł,

2. opinia biegłego K. W. uzupełniająca – 350,24 zł,

3. opinia biegłego J. J. – 1.135,92 zł,

4. opinia biegłego J. J. uzupełniająca- 685,52 zł,

5. opinia biegłej M. J. – 351,35 zł,

6. opinia biegłego A. S. – 339,70 zł,

7. opinia biegłego Z. G. – 740,83 zł.

RAZEM 4.459,24 zł.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sędzia