Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II K 400/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Brzezinach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Ewa Wojciechowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Kurczewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 lutego 2018 r.

sprawy: 1) K. M.

s. S., J. z domu B.

ur. (...) w m. B.

oskarżonego o to, że:

w dniu 23 stycznia 2017 r. w B., woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez uzyskanie dla siebie pożyczki gotówkowej w kwocie 20.000 zł przedłożył w placówce (...) podrobiony dokument w postaci zaświadczenia o wysokości uzyskanego średniego miesięcznego wynagrodzenia z tytułu świadczonej pracy i w miejscu zatrudnienia czym wprowadził pracownika banku w błąd co do możliwości oraz zamiaru wywiązania się ze zobowiązania, ze pożyczka ta będzie spłacona w przypadku zawarcia umowy, czym usiłował doprowadzić (...) Bank S.A. z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółki w postaci wnioskowanej kwoty pożyczki działając w ten sposób na szkodę wymienionego banku jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę udzielenia pożyczki, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu pięciu lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy

tj. o czyn z art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§1 kk

2) M. H.

s. M., T. z domu O.,

ur. (...) w m. B.

oskarżonego o to, że:

w nieustalonym okresie czasu do dnia 23 stycznia 2017r. w K., woj. (...) działając w zamiarze, aby K. M. dokonał oszustwa na szkodę (...) Bank S.A. z siedzibą we W. pomógł mu do tego w ten sposób, iż wystawił K. M. nieprawdziwe zaświadczenie o zarobkach, które to zaświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla udzielenia pożyczki przez pokrzywdzony bank, zaś K. M. przedstawił w/w zaświadczenie w pokrzywdzonym banku wraz z wnioskiem o udzielenie pożyczki w kwocie 20.000 zł jednak wnioskowanej pożyczki nie uzyskał z uwagi na odmowę jej udzielenia

tj. o czyn z art. 18§3 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 18§3 kk w zw. z art. 297§1 kk kk w zw. z art. 11§2 kk

1.  K. M. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§1 kk i za to na podstawie art. 286§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

2.  M. H. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 18§3 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 18§3 kk w zw. z art. 297§1 kk kk w zw. z art. 11§2 kk i za to na podstawie art. 286§1 kk w zw. z art. 11§3 kk wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  na podstawie art. 69§1 kk i art. 70§1 kk wykonanie kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego M. H. warunkowo zawiesza na okres próby 2 (dwóch) lat,

4.  na podstawie art. 71§1 kk orzeka karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych ustalając wysokość stawki dziennej na 10 (dziesięć) złotych,

5.  na podstawie art. 72§1 pkt 1 kk zobowiązuje oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby poprzez złożenie pisemnego sprawozdania co 6 miesięcy,

6.  zasądza na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonego K. M. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych, a od oskarżonego M. H. kwotę 170 (sto siedemdziesiąt) złotych tytułem opłaty oraz od obu oskarżonych kwoty po 50 (pięćdziesiąt) złotych tytułem pozostałych kosztów sądowych.

UZASADNIENIE

w części dotyczącej oskarżonego K. M.

W dniu 23 stycznia 2017 r. w B. w siedzibie (...) Bank S.A. oskarżony M. M. (1) dysponując zaświadczeniem o zatrudnieniu w Klubie (...), wystawionym uprzednio przez oskarżonego M. H. złożył wniosek o pożyczkę w kwocie 20 000 zł.

Pracownik banku zweryfikował przedstawione przez oskarżonego K. M. dokumenty w postaci zaświadczenia o dochodach jak i jego zatrudnieniu w Klubie (...), z którego to zaświadczenie miało pochodzić. Weryfikacja tego dokumentu nie potwierdziła danych widniejących w przedmiotowym zaświadczeniu o zatrudnieniu i dochodach, a K. M. odmówiono udzielenia pożyczki.

Oskarżeni K. M. i M. H. znali się z racji zamieszkiwania w jednej miejscowości – K.. K. M. pomagał M. H. rozwożąc z nim towar jako jego kierowca, a M. H. wypłacał mu za to wynagrodzenie.

M. H. od dnia 13.04.2008r. do dnia 04.07.2013r. prowadził działalność gospodarczą Klub (...).

K. M. w dacie wystąpienia o umowę pożyczki w (...) S.A. nie był zatrudniony w Klubie (...). Natomiast w okresie od 08.07.2016r. do 15.02.2017r. oskarżony K. M. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy powiatu(...) jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku.

W dniu 11.07.2017r. pracownik (...) S.A. złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.

(dowód: k. 9 pismo ZUS, k. 10 pismo Urzędu Miejskiego w K., k. 11 wniosek kredytowy, k. 56 do 86, 89 do 124, 155, 163 do 164 odpisy wyroków, k. 87 dane z Księgi Wieczystej, k. 132 umowa o pracę, k. 133 dane CNIDG, k. 176 dane o karalności, protokół zawiadomienia – k. 2 do 4).

K. M. ma 40 lat. Jest kawalerem i nie posiada nikogo na swoim utrzymaniu. Uzyskał wykształcenie podstawowe. Nie posiada żadnego zawodu. Utrzymuje się z prac dorywczych z dochodem około 2500 zł miesięcznie. Nie leczył się odwykowo, neurologicznie i psychiatrycznie. Oskarżony był wielokrotnie karany.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 19.09.2007r. w sprawie (...) K. M. został skazany za czyn z art. 279 § 1 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności. Skazany odbywał karę od dnia 18.08.2011r. do dnia 17.04.2012r.

(dowód: dane osobo - poznawcze – k. 38 do 40, dane z KRK – k. 32 do 34).

Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu polegającego na tym, że w dniu 23 stycznia 2017 r. w B., woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez uzyskanie dla siebie pożyczki gotówkowej w kwocie 20.000 zł przedłożył w placówce (...) Bank podrobiony dokument w postaci zaświadczenia o wysokości uzyskanego średniego miesięcznego wynagrodzenia z tytułu świadczonej pracy i w miejscu zatrudnienia czym wprowadził pracownika banku w błąd co do możliwości oraz zamiaru wywiązania się ze zobowiązania, ze pożyczka ta będzie spłacona w przypadku zawarcia umowy, czym usiłował doprowadzić (...) Bank S.A. z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółki w postaci wnioskowanej kwoty pożyczki, działając w ten sposób na szkodę wymienionego banku, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę udzielenia pożyczki, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu pięciu lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy, czynu wyczerpującego dyspozycję art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§1 kk i odmówił składania wyjaśnień w sprawie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Okoliczności popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu nie budziły wątpliwości, a zostały ustalone w głównej mierze w oparciu o zgromadzone dokumenty jak i o dokumenty bankowe, a także pozostałe dowody, w tym wyjaśnienia obu oskarżonych.

Weryfikacja dokumentu w postaci zaświadczenia o dochodach jak i zatrudnieniu K. M. w Klubie (...) dokonana przez pracownika (...) S.A. filia w B., a złożonego osobiście przez oskarżonego K. M. w chwili próby zawarcia umowy pożyczki nie potwierdziła danych widniejących w przedmiotowym zaświadczeniu o zatrudnieniu i dochodach, i stała się podstawą do odmowy udzielenia pożyczki K. M..

Oskarżeni w wyjaśnieniach potwierdzili, iż znali się wcześniej.

Współoskarżony M. H. wyjaśnił, iż rzeczywiście prowadził działalność w postaci klubu bilardowego jednak nie prowadził tej działalności w dacie stawianego oskarżonemu K. M. zarzutu, co wynika z wykazu centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej RP (k. 133) jak i wyjaśnień samego M. H..

Dysponując pieczęciami „Klub(...) wystawił K. M. zaświadczenie o zarobkach. Oskarżony M. H., jak wyjaśnił, zrobił to na prośbę K. M., mimo, iż w rzeczywistości K. M. nie był u niego zatrudniony, a M. H. nie prowadził żadnej działalności gospodarczej. Oskarżony K. M. posłużył się następnie tak podrobionym dokumentem przedkładając go w siedzibie banku w B..

K. M. w dacie wystąpienia o umowę pożyczki w (...) S.A. nie był zatrudniony w Klubie (...), mimo, iż dysponował takim dokumentem potwierdzającym to zatrudnienie – wystawionym mu również przez M. H.. Sam M. H. zaprzeczył, aby zatrudniał K. M. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i wypełniał wszystkie zobowiązania jako pracodawca, w tym uiszczał składki. Potwierdził natomiast, iż płacił K. M., gdy ten pomagał mu w jego pracy. Z akt sprawy wynika, iż w okresie od 08.07.2016r. do 15.02.2017r. oskarżony K. M. był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy powiatu (...) jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, a więc w czasie zarzucanego mu czynu był osobą bezrobotną.

Oskarżony K. M. w chwili czynu zdawał więc sobie sprawę, że nie jest nigdzie zatrudniony – zwłaszcza u M. H. jako kierowca, skoro sam pozostawał osobą zarejestrowaną PUP w K. oraz z pewnością wiedział, iż dokument świadczący o zatrudnieniu jest wymagany do zaciągnięcia kredytu.

Dokumentem takim oskarżony musiał więc posłużyć się w celu zaciągnięcia kredytu,a taki dokument wystawił mu M. H..

Posługiwanie się przez oskarżonego podrobionym dokumentem świadczy więc o zamiarze aktywnego oszukania w celu wyłudzenia kredytu.

Aby uzyskać kwotę pożyczki dla siebie, czego K. M. finalnie nie osiągnął, dla zrealizowania tego celu musiał posłużyć się podrobionym zaświadczeniem o zatrudnieniu i to uczynił. Wszystkie okoliczności sprawy wskazują na sprawstwo K. M., który przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

Sąd oparł się także na niebudzących wątpliwości dowodach z dokumentów w tym bankowych, które potwierdzają i korelują z pozostałym materiałem dowodowym. Pozostałe dowody w tym dane o karalności i odpisy wyroków tworzą z pozostałym materiałem dowodowym logiczną całość.

K. M. swoim zachowaniem polegającym na tym, że w dniu 23.01.2017r., w B. woj. (...) działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez uzyskanie dla siebie pożyczki gotówkowej w kwocie 20.000 zł przedłożył w placówce (...) Bank podrobiony dokument w postaci zaświadczenia o wysokości uzyskanego średniego miesięcznego wynagrodzenia z tytułu świadczonej pracy i w miejscu zatrudnienia czym wprowadził pracownika banku w błąd co do możliwości oraz zamiaru wywiązania się ze zobowiązania, że pożyczka ta będzie spłacona w przypadku zawarcia umowy, czym usiłował doprowadzić (...) Bank S.A. z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem spółki w postaci wnioskowanej kwoty pożyczki działając w ten sposób na szkodę wymienionego banku, jednakże zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na odmowę udzielenia pożyczki, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu pięciu lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej sześciu miesięcy, wypełnił dyspozycję art. 13§1 kk w zw. z art. 286§1 kk i art. 297§1 kk w zw. z art. 11§2 kk w zw. z art. 64§1 kk.

Działanie w warunkach recydywy jest bezsporne, gdyż K. M. odbywał karę pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy od dnia 18.08.2011r. do dnia 17.04.2012r. – karę orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w B. z dnia 19.09.2007r. w sprawie (...) .

Oskarżony był w chwili czynu dorosły, zdrowy, w pełni poczytalny. W toku postępowania nie zostały ujawnione żadne okoliczności wyłączające lub ograniczające zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem. Ustalone okoliczności świadczą o sprawstwie K. M.. K. M. z pełną świadomością i rozeznaniem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej usiłował doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Bank, wprowadzając również w błąd co do zamiaru spłaty kredytu w znacznej wysokości w ten sposób, że przedłożył podrobiony dokument - zaświadczenie o zatrudnieniu, mimo, że dysponował możliwością oceny swojego zachowania pod względem faktycznym i prawnym i w chwili dokonywania tego czynu znajdował się w takiej sytuacji motywacyjnej, że mógł zachować się zgodnie z normami prawa. Jego oszukańcze postępowanie było ukierunkowane na chęć zysku.

Oskarżony działał ze z góry powziętym zamiarem oszukania Banku, które poprzedzało posłużenie się dokumentem podrobionym, bowiem oskarżony z całą pewnością wiedział, że nie jest zatrudnionym u M. H. skoro od 08.07.2016r. do 15.02.2017r. a więc i w dacie czynu był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy powiatu (...) jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, a więc podlegał rygorom stawianym przez urząd – okresowego stawiania się w urzędzie pod rygorem skreślenia z listy osób bezrobotnych.

K. M. działał umyślnie, z zamiarem bezpośrednim, miał zamiar oszukać Bank, a więc de facto zdobyć środki z kredytu, wiedząc, że niezbędne do wyłudzenia nienależnych mu pieniędzy, jest przedłożenie podrobionego zaświadczenia o zatrudnieniu.

Stopień społecznej szkodliwości czynu sprawcy jest znaczny. Szkoda, którą swym działaniem K. M. miał zamiar wyrządzić była istotna, polegała na wyprowadzeniu dość znacznej sumy pieniędzy z instytucji finansowej. Tylko dzięki prawidłowej weryfikacji dokumentów przez pracownika banku nie doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Oszustwo finansowe jest przestępstwem formalnym (wyr. SA w Warszawie z 24.6.2013 r., II AKa 188/13, Legalis; wyr. SA w Szczecinie z 21.1.2016 r., II AKa 209/15, niepubl.), z narażenia na niebezpieczeństwo abstrakcyjne (wyr. SA we Wrocławiu z 28.1.2014 r., II AKa 421/13, Legalis). Jego dokonanie następuje niezależnie od tego, czy doszło do udzielenia świadczenia, o które ubiegał się sprawca (wyr. SN z 17.10.2006 r., WA 28/06, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1964; wyr. SA w Łodzi z 26.7.2000 r., II Aka 93/00, Prok. i Pr. – wkł. 2002, Nr 1, poz. 24; wyr. SA w Warszawie z 24.6.2013 r., II AKa 188/13, Legalis; R. Zawłocki, w: Królikowski, Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. II, 2013, s. 755), a także od tego, czy mający go udzielić został wprowadzony w błąd (wyr. SA w Lublinie z 27.11.2012 r., II AKa 245/12, Legalis) i czy w ogóle zapoznał się z treścią przedkładanego przez sprawcę dokumentu lub oświadczenia. Jeśli sprawca, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził podmiot określony w art. 297 § 1 KK do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, to jego czyn wypełnia ponadto znamiona oszustwa z art. 286 § 1 KK (wyr. SA w Lublinie z 18.6.2002 r., II AKa 343/01, OSA 2003, Nr 2, poz. 7; wyr. SA w Katowicach z 14.12.2012 r., II AKa 324/12, KZS 2013, Nr 5, poz. 59; wyr. SA w Katowicach z 16.2.2017 r., II AKa 525/16, Legalis; wyr. SA w Warszawie z 11.4.2016 r., II AKa 413/15, Legalis).

W efekcie, Sąd za przypisany sprawcy czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 286 § 1 kk i art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 64 § 1 kk wymierzył na podstawie art. 286 § 1 kk, zgodnie z regułą wyrażoną w przepisie art. 11 § 3 kk karę 1 roku pozbawienia wolności.

Jedyną okolicznością przemawiającą na korzyść oskarżonego było przyznanie się do winy. Natomiast na niekorzyść K. M. świadczył całokształt okoliczności towarzyszących popełnieniu przestępstwa, perfidność działania sprawcy, wyrażająca się w chęci zysku, oraz uprzednia karalność w tym powrót do przestępstwa.

Wymierzona kara 1 roku pozbawienia wolności została dostosowana do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego i, zdaniem Sądu, spełni swoje cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, oddziaływania prewencyjnego i wychowawczego na oskarżonego. Pozwoli zwłaszcza uzmysłowić nieopłacalność tego typu przestępnych zachowań i konsekwencji prawnych, jakie ze sobą niosą. Oskarżony był już uprzednio karany za taki sam czyn i po raz kolejny popełnił tego samego rodzaju przestępstwo. Wynika z tego jednoznacznie, iż wcześniej wymierzona oskarżonemu wyrokiem Sądu Rejonowego w B.z dnia 19.09.2007r. w sprawie (...) kara pozbawienia wolności, którą skazany odbywał od dnia 18.08.2011r. do dnia 17.04.2012r. nie odniosła pożądanego rezultatu i nie była na tyle dotkliwa, by doprowadzić do zaprzestania podobnych zachowań w przyszłości, a oskarżony nie potrafił przeprowadzić krytycznych refleksji nad swoim zachowaniem. Wymierzenie oskarżonemu w tej sytuacji kary łagodniejszego rodzaju utwierdziłoby go w przekonaniu, iż nie respektowanie prawomocnych orzeczeń sądowych nie jest na tyle ciężkim przestępstwem, aby mogły go spotkać dotkliwe i odczuwalne skutki.

Zdaniem Sądu, pobyt w zakładzie karnym uzmysłowi oskarżonemu nieopłacalność przestępczych zachowań, a tym samym pozwoli uniknąć w przyszłości podobnych zdarzeń.

O kosztach sądowych w sprawie orzeczono w oparciu o art. 626§1 kpk w zw. z art. 627 kpk uznając, iż uiszczenie przez oskarżonego kosztów sądowych nie byłoby zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację majątkową - oskarżony ma bowiem stały dochód miesięczny z prac dorywczych.