Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2019 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2019 roku w Człuchowie

sprawy z powództwa B. (...) (...) z siedzibą w G.

przeciwko W. B.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda B. (...) (...) z siedzibą w G. na rzecz pozwanego W. B. kwotę 3.617,00 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 187/19 upr.

UZASADNIENIE

Powód B. (...) (...) z siedzibę w G. w pozwie wniesionym w dniu 1 marca 2019 roku przeciwko W. B. o zapłatę kwoty 17. 212,35 zł z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od wniesienia pozwu do dnia zapłaty o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwany W. B. zawarł z powodem w dniu 17 stycznia 2018 roku ugodę dotyczącą spłaty zobowiązania przysługującego powodowi. Powód powołał się na art. 917 k.c. jako podstawę roszczenia. Wskazał, iż w drodze uzgodnień strony ustaliły ugodę, na mocy której powód rozłożył pozwanemu całe zadłużenia na raty oraz wskazał nowy termin wymagalności roszczenia poszczególnych rat. W okresie wywiązywania się z zobowiązania przez pozwanego powód zobowiązał się do nienaliczania odsetek za opóźnienie. Powód wywodził, że pozwany uznał swój dług i zobowiązał się go spłacić, jednakże nie wywiązał się z zobowiązania i w tej sytuacji zgodnie z treścią ugody w dniu 18 czerwca 2018 roku powód postawił całą należność w stan natychmiastowej wymagalności i wezwał pozwanego do zapłaty zaległej kwoty. Od dnia postawienie należności w stan natychmiastowej wymagalności do dnia wniesienia pozwu powód naliczył odsetki umowne za opóźnienie w spłacie wymagalnego kapitału, a łączna ich wysokość na dzień sporządzenie wyciągu z ksiąg rachunkowych powoda wynosi 2.003,04 zł Powód wskazywał, iż na dzień 12 lutego 2019 roku – dzień wystawienia wyciągu - łączna wysokość zobowiązania pozwanego wynosił 17.212,35 zł, a na należność tę składają się kwota 7.670,48 zł tytułem kapitału, kwota 9.330,87 zł tytułem odsetek oraz kwota 211,00 zł tytułem kosztów. Powód wskazywał, iż na dzień wniesie pozwu dokonał kapitalizacji odsetek w związku z tym domaga się od całej dochodzonej kwoty odsetek od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Pozwany w piśmie z dnia 8 kwietnia 2019 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzeni od powoda kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i kosztów opłaty od pełnomocnictwa. Zaprzeczył, aby kiedykolwiek, a w szczególności w dniu 17 stycznia 2018 roku zawarł z powodem ugodę, dotyczące spłaty przysługującego powodowi zobowiązania z tytułu cesji wierzytelności z umowy pożyczki z (...) Bank (...) S.A. z 30 czerwca 2011 roku i aby uznał swój dług wobec powoda. Przyznał, iż odbył dwie rozmowy telefoniczne dotyczące swoich zobowiązań, ale wywodził, iż wszelkie jego oświadczenia woli z tych rozmów telefonicznych pozostają nieskuteczne, albowiem nie zostały utrwalone na papierze lub innym trwałym nośniku po otrzymaniu potwierdzenia od powoda (przedsiębiorcy) tak, jak stanowi w tym przedmiocie przepis art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827). Ponadto pozwany wywodził, iż w trakcie obydwu tych rozmów pozostawał w błędnym przeświadczeniu, że dotyczą należności zasądzonej od niego na rzecz powoda przez Sąd Rejonowy w E. nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 20 marca 2018 r. Pozwany przyznał, że w dniu 30 czerwca 2011 r. zawarł umowę pożyczki gotówkowej nr (...) z (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W. na kwotę 13.995,79 zł ze spłatą rozłożoną na 48 rat po 419,56 zł, płatnych do 5-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 05 sierpnia 2011 roku. Termin płatności ostatniej rata upływał 05 sierpnia 2015 roku. Wskazywał jednak, że (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 22 lutego 2013 roku wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, a Sąd Rejonowy w Człuchowie postanowieniem z dnia 28 czerwca 2013 roku w sprawie I Co (...) nadał temu tytułowi klauzulę wykonalności. Wywodził, że wymagalność roszczenie z tytułu tej umowy powstała więc przed wystawieniem tytułu egzekucyjnego. Pozwany wskazywał, iż w oparciu o ten tytuł prowadzone było postępowanie egzekucyjne, które został umorzone w dniu 4 czerwca 2016 roku z powodu częściowej bezskuteczności egzekucji. Pozwany argumentował, iż powód świadomie nabył od banku wierzytelność względem siebie nieegzekwowalną komorniczo, a do tego przedawnioną co do roszczenia o zapłatę. Pozwany twierdził, iż wszelkie działania powoda przedsięwzięte po dniu 02 grudnia 2018 roku, kiedy to najprawdopodobniej nabył wierzytelność z części niespłaconej przez niego pożyczki bankowej, noszą znamiona prób obejścia prawa - art 118 k.c. - poprzez wykorzystanie niskiej kultury prawnej pozwanego i podstępne doprowadzenie go do zawarcia ugody z art. 917 k.c., w cele przywrócenia nabytej wierzytelności przymiotu nieprzedawnienia roszczenia o zapłatę oraz dalszego uzyskania na siebie tytułu wykonawczego. Wreszcie pozwany wskazywał, iż powód :

a)  nie przedłożył umowy nabycia wierzytelności z długu bankowego pozwanego,

b)  nie udokumentował uregulowania ceny za tę wierzytelność,

c)  nie powiadomił powoda o nabyciu wierzytelności z jego długu względem banku,

d)  nie przedłożył umowy na zarządzanie swoim Funduszem przez (...) S.A. w G., a okoliczność tę powołał w pozwie,

e)  załączył do pozwu wyciąg z Rejestru Funduszy Inwestycyjnych prowadzonego przez Sąd Okręgowy w W. Wydział VII Cywilny Rejestrowy w formie skanu w nieczytelnie małej czcionce.

W piśmie z dnia 6 maja 2019 roku powód potwierdził, iż przedmiotem roszczenia jest zobowiązanie wynikające z zawarcia w dniu 30 czerwca 2011 roku przez pozwanego (...) Bank S.A. umowy pożyczki numer (...). Z uwagi na to, iż pozwany nie regulował terminowo swoich zobowiązań, poprzedni wierzyciel - po zmianie nazwy (...) Bank (...) S.A. - wypowiedział pozwanemu zawartą z nim mowę z datą wymagalności na dzień 1 lutego 2013 r. i wezwał go do spłaty zaległych należności. W związku z tym, że pozwany w dalszym ciągu nie podejmował spłaty zadłużenia, poprzedni wierzyciel wystawił przeciwko niemu bankowy tytuł egzekucyjny i wszczął na jego podstawie postępowanie egzekucyjne. Postępowanie egzekucyjne prowadzone na wniosek poprzedniego wierzyciela nie doprowadziło do spłaty zadłużenia. Wobec czego w dniu 02 grudnia 2016 r oku pierwotny wierzyciel zbył należność na rzez powoda, o czym pozwany został poinformowany pismem. Jednocześnie powód wyjaśnił, iż załącznik wskazany jako „wyciąg z załącznika" stanowi kopię wycinka dokumentu, który powód posiada w oryginale. Jednak ze względu na ochronę danych osobowych pozostałych dłużników wymienionych w załączniku, powód nie jest uprawniony do przedłożenia całego dokumentu załącznika, natomiast wyciąg z załącznika nie odzwierciedla całego dokumentu, a zatem nie może zostać poświadczony za zgodność z oryginałem. Powód wskazywał, iż po nabyciu wierzytelności prowadził działania zmierzające do dobrowolnego spełnienia przez pozwanego świadczenia należnego powodowi polegające m.in. na kierowaniu do pozwanego pisemnych upomnień. W powyższej korespondencji pozwany został również poinformowany o zaistniałej cesji wierzytelności, wysokości zadłużenia, numerze rachunku, na który należy spłacić zadłużenie oraz numerze telefonu kontaktowego do nowego wierzyciela. Po dniu cesji pozwany dokonał łącznie 4 wpłat na łączną kwotę 403,60 zł. Powód podkreślił, iż pozwany zawarł z powodem ugodę dnia 17 stycznia 2018 roku, zgodnie z którą pozwany w całości uznał swój dług . Ustosunkowując się do podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia powód - powołując się na poglądy w orzecznictwa oraz doktryny prawa - wskazał , iż zawarcie ugody, w której pozwany uznał przedawnione roszczenie stanowi zrzeczenie się przez niego korzystania z zarzutu przedawnienia. Powód powołał się na zawartą z pozwanym ugodą w dniu 17 stycznia 2018 roku, w której pozwany uznał przysługujące powodowi roszczenie, jednoznacznie stwierdzając, iż uznaje swoje zadłużenie wynikające z umowy zawartej z poprzednim wierzycielem. Nadto podkreślał, iż w oświadczeniu tym pozwany zobowiązała się, iż dokona spłaty całości swojego zadłużenia. Zgodnie ze stanowiskiem powoda powyższe oświadczenie pozwanego można uznać za oświadczenie woli o zrzeczeniu się korzystania z zarzutu przedawnienia, albowiem zamiar zrzeczenia się zarzutu przedawnienia wynika w sposób niewątpliwy z towarzyszących temu oświadczeniu okoliczności. Powód argumentował, że pozwany uznał w nim swoje zadłużenie i wyraźnie zadeklarowała swój zamiar spłaty tegoż zadłużenia wraz z przyszłymi odsetkami. Skutek ten powód wywodził również z faktu, iż pozwany dokonywała wpłat na poczet swojego zadłużenia oraz deklarował wpłaty w rozmowach telefonicznych z powodem . Dlatego też - zdaniem powoda - wbrew twierdzeniom pozwanego- w przedmiotowym stanie faktycznym nie doszło do przedawnienia, gdyż w dniu 18 czerwca 2018 roku B. (...) wypowiedział pozwanemu ugodę, stawiając tym samym wierzytelność w stan natychmiastowej wymagalności. Powód wywodził, iż zgodnie z treścią art. 120 § 1 k.c. od tej daty należało liczyć początek biegu terminu przedawnienia (data wymagalności roszczenia).

Sądu ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 czerwca 2011 r. pozwany W. B. zawarł z (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki gotówkowej (...) na kwotę 13.995,79 zł ze spłatą rozłożoną na 48 miesięcznych rat po 419,56 zł, płatnych do 5-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 05 sierpnia 2011 r.

(bezsporne nadto poświadczone za zgodność przez działających w sprawie pełnomocników – adwokat, radca prawny - odpisy umowy pożyczki gotówkowej (...) k. 26-28, 64-66)

Z uwagi na fakt, iż pozwany nie wywiązała się z warunków przedmiotowej umowy, występujący wówczas pod nazwą (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. pożyczkodawca wypowiedział pozwanemu umowę. Następnie w dniu 22 lutego 2013 roku bank wystawi przeciwko poznanemu bankowy tytuł egzekucyjny na łączną wymagalną kwotę 15.010,99 zł wraz z dalszymi odsetkami z tytułu zobowiązania wynikającego z tej umowy. W treści tytułu egzekucyjnego bank stwierdził, iż roszczenie wynikające z zobowiązania dłużnika są wymagalne, a egzekucja prowadzona ma być na rzecz banku, który wystawił bankowy tytuł egzekucyjny. Następnie bank zwrócił się do Sądu Rejonowego w Człuchowie z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności wystawionemu przez siebie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2013 roku wydanym w sprawie I Co (...) Sąd Rejonowy w Człuchowie nadał temu tytułowi klauzulę wykonalności na rzecz (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. w zakresie kwoty 15.010,99 zł.

(dowód: poświadczony za zgodność przez działającego w sprawie pełnomocnika – adwokat - odpis bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności wraz z postanowienia Sądu Rejonowego w Człuchowie z dnia 20 czerwca 2013 roku wydanego w sprawie I Co (...) k.30-33)

Na podstawie otrzymanego tytułu wykonawczego pierwotny wierzyciel (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wszczął postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...) przeciwko dłużnikowi W. B. przez Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w S. K. S.. W toku egzakcji przekazano wierzycielowi kwotę 4.394,57 zł. Następnie postanowieniem z dnia 16 czerwca 2016 roku Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi z uwagi na bezskuteczność egzekucji.

(dowód: poświadczony za zgodność przez działającego w sprawie pełnomocnika – adwokat - odpis postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w S. z dnia 16 czerwca 2016 roku wydanego w sprawie Km (...) k. 34 oraz kserokopia adnotacji komornika na tytule wykonawczym k.73)

W dniu 2 grudnia 2016 roku (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zawarł z B. (...) (...) z siedzibę w G. umowę przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji, której przedmiotem była m.in. wierzytelność przeciwko pozwanemu W. B. w zakresie zobowiązania wynikającego z umowy (...)

(dowód: poświadczony za zgodność przez działającego w sprawie pełnomocnika – radca prawny - odpis umowa sekurytyzacji wierzytelności z dnia 2 grudnia 2016 roku wraz z odpisem dokumentów wykazujących umocowanie osób k. 56- 62 oraz wydruk – wyciąg z załącznika do umowy cesji k. 63)

W dniu 20 marca 2018 roku referendarz w Sądzie Rejonowym w E. w sprawie X Nc (...) wydal nakaz zapłaty, nakazując aby W. B. zapłacił na rzecz B. (...) (...) z siedzibę w G. kwotę 8.356,95 zł wraz z odsetkami w wysokości 14% oraz kwotę 1.292 zł tytułem kosztów procesu

(dowód: poświadczony za zgodność przez działającego w sprawie pełnomocnika – adwokat – odpis nakazu zapłaty z dnia 20 marca 2018 roku k. 29)

Pozwany w 2018 roku w trakcie rozmów telefonicznych z osobami powołującymi się na umocowania do dzielenia w imieniu powoda dokonał ustaleń w zakresie rozłożenia na raty należności objętej min. umowę pożyczki gotówkowej z dnia 30 czerwca 2011 roku zawartej z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. oświadczając, iż uznaje należność na rzecz powoda z tego zobowiązania. Przedmiotem uzgodnień było również inne zobowiązania pozwanego.

( dowód: nagrania audio na pycie CD dołączonej do akt k. 11)

Pozwany z tytułu zobowiązania którego podstawę stanowiła umowa w dnia 30 czerwca 2011 roku zrealizował na rzecz powoda łącznie 4 wpłaty: w dniu 13 października 2017 roku na kwotę 100 zł, a w dnia 19 kwietnia 2018 roku, 11 maja 2018 roku i 11 września 2018 na kwotę po 101,20 zł.

(bezsporne)

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 1 marca 2019 roku.

(porównaj: stempel pocztowy na kopercie zawierającej pozew k. 13)

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie powód wywodził swoje roszczenia z nabytej na podstawie umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji z dnia 2 grudnia 2016 wierzytelności przysługującej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W., powstałej w wyniku nie wywiązania się przez pozwanego z warunków umowy pożyczki gotówkowej (...) zawartej z tym bankiem w dniu z dnia 30 czerwca 2011 roku. Pozwany nie kwestionował, że zawarł tę umowę z bankiem oraz, że nie wywiązywał się z jej warunków, co skutkowało powstanie wymagalności wierzytelności z tytułu tej umowy przed okresem, na który została zawarta. Z okoliczności tej pozwany wywodził przed wszystkim przedawnia tego roszczenia.

Najdalej idącym skutkiem wywodzonym przez pozwanego była właśnie okoliczność związana z przedawnieniem roszczenia, dlatego skutek ten w pierwszej kolejności podlegał rozpoznaniu w niniejszej sprawie.

Z dołączonej do akt niniejszej sprawy umowy pożyczki gotówkowej (...) wynika, iż umowa ta została zawarta w dniu 30 czerwca 2011 roku na okres do 5 lipca 2015 roku. Jednak z uwagi na fakt, iż pozwany nie wywiązał się z warunków przedmiotowej umowy, (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. w dniu 22 lutego 2013 roku wystawił stwierdzający wymagalność całego roszczenia bankowy tytuł egzekucyjny przeciwko pozwanemu, a następnie na jego podstawie zwrócił się do Sądu Rejonowego w Człuchowie o nadanie temu tytułowi klauzuli wykonalności na swoją rzecz. Postanowieniem z dnia 28 czerwca 2013 roku wydanym w sprawie I Co (...) Sąd Rejonowy w Człuchowie nadał klauzulę wykonalności przedłożonemu przez bank bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. Na podstawie otrzymanego tytułu wykonawczego pierwotny wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w S.. Komornik ten ostatecznie na podstawie art. 824 §1 pkt. 3 k.p.c. postanowieniem z dnia 14 czerwca 2016 roku umorzył postępowanie egzekucyjne, stwierdzając bezskuteczność egzekucji.

Zgodnie z art.118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Przy czym bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Bezspornym jest, iż pozwany zawarł z podmiotem (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki gotówkowej, w związku z czym do niniejszej sprawy zastosowanie ma 3-letni termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia. Wymagalność tego roszczenia nastąpiła już niewątpliwie w dniu 22 lutego 2013 roku – stwierdził to bank wystawiając bankowy tytuł egzekucyjny

Należało więc ocenić czy doszło do przedawniania roszczenie, w szczególności jakie skutki dla biegu przedawniania roszczenia miały czynności przedsięwzięte przez pierwotnego wierzyciela – wystąpienie przeciwko dłużnikowi z wnioskiem o nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, a następnie wszczęcie na podstawie tak uzyskanego tytułu wykonawczego egzekucji komorniczej.

Zgodnie z treścią art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sadem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Czynnością przerywającą bieg przedawnienia przedsięwziętą w celu zaspokojenia roszczenia na pewno jest wniosek wierzyciela o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności ( por. m.in. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 r. III CZP 101/03 OSNC 2005/4/58, i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2004 r. II CK 276/04).

W uchwale z dnia 19 lutego 2015 roku w sprawie III CZP 103/14 Sąd Najwyższy m.in. wyjaśnił kwestię jak w kontekście postępowania klauzulowego należy rozumieć sformułowanie z art. 124 § 2 k.c. mówiące m.in. o tym, że w razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed organem powołanym do egzekwowania roszczeń, przedawnienie nie biegnie na nowo „dopóki postępowanie to nie zostało zakończone”. Sąd Najwyższy rozważał w szczególności czy postępowanie takie kończy się z chwilą nadania klauzuli wykonalności, czy dopiero z momentem uprawomocnienia się wydanego w nim postanowienia, jak to przyjmuje się na potrzeby postępowania rozpoznawczego. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, a sąd w niniejszej sprawie stanowisko to podzielił, iż zawieszenie biegu przedawnienia spowodowane wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności, kończy się z chwilą uwzględnienia przez sąd tego wniosku, zwłaszcza że postanowienie sądu w tym przedmiocie jest skuteczne z momentem jego wydania (art. 360 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). W niniejszej sprawie postanowienie w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wydane zostało w dniu 28 czerwca 2013 roku. Z tym dniem rozpoczął się od nowa bieg trzyletniego okresu przedawniania.

Następnie na podstawie tego tytułu wykonawczego wierzyciel – bank - złożył wniosek o wszczęcie egzekucji. Wniosek o wszczęcie egzekucji niewątpliwie wskutek art. 124 k.c. wywołuje skutek w postaci przerwy biegu przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym, jednak o tyle, o ile będzie pochodził od wierzyciela, którego osobę wskazuje tytuł egzekucyjny i na rzecz którego temu tytułowi została nadana klauzula wykonalności.

W niniejszej sprawie jednak - po zakończeniu prowadzonego na rzecz pierwotnego wierzyciela postępowania egzekucyjnego poprzez umorzenia postępowania z powodu bezskuteczności egzekucji - nastąpiła zmiana podmiotu uprawnionego w związku z zawartą umową dotyczącej zbycia wierzytelności. Należało więc ocenić dokonane czynności przez pierwotnego wierzyciela – banku - dla skutku w zakresie przedawniania roszczenia na rzecz nowego wierzyciela.

Kwestii tej dotyczą orzeczenia Sądu Najwyższego – uchwała z dnia 29 czerwca 2016 roku - III CZP 29/16, postanowienie z dnia 5 października 2016 roku – III CZP 52/16 oraz kolejne wyrok z dnia 25 kwietnia 2017 roku – V CSK 493/16, wyrok z dnia 21 lipca 2017 roku – I CSK 6/17 wyrok z dnia 9 czerwca 2017 roku III CZP 17/17. Wyrażany i ugruntowany został w nich pogląd, iż nabywca wierzytelności nie będący bankiem nabywa wierzytelność w swej treści i przedmiocie tożsamą z wierzytelnością zbywającego banku, ale nie wchodzi w sytuację prawną zbywcy wywołaną przerwą biegu przedawnienia i rozpoczęciem biegu na nowo. Czynności- złożenie wniosku o nadania klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu oraz wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez bank na podstawie tego tytułu - wywołuje materialnoprawny skutek przerwy biegu przedawnienia jedynie w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym, natomiast nabywca wierzytelności nie będący bankiem nie może się powoływać na przerwę biegu przedawnienia wywołaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego przez pierwotnego wierzyciela będącego bankiem. Wyjątkowość przywileju wystawiania bankowego tytułu egzekucyjnego prowadzi do wniosku, że skoro nie może on być podstawą egzekucji na rzecz innych osób, niż w nim wskazane, za wyjątkiem następstwa prawnego po stronie wierzyciela innego banku, to również materialnoprawne skutki wszczęcia postępowania egzekucyjnego jako czynności wierzyciela - banku prowadzącej do przerwy biegu przedawnienia dotyczą wyłącznie tego wierzyciela i nie dotyczą nabywcy niebędącego bankiem.

Sąd w niniejszym składzie w pełni podziela to utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego.

W niniejszej sprawie pierwotny wierzyciel, utraciwszy materialnoprawny status wierzyciela w związku z zawarciem w dniu 2 grudnia 2016 roku umowy przelewu wierzytelności, zrezygnował z poszukiwania zaspokojenia wierzytelności. Przerwy w biegu terminu przedawnienia wywołane czynnościami banku w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny dla powoda – nabywcy wierzytelności nie mogącego posługiwać się bankowym tytułem egzekucyjnym - uznać należy za niebyłe.

W konsekwencji stwierdzić należało, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu po upływie trzech lat od wymagalności roszczenia, a więc co najmniej z dniem 22 lutego 2016 roku.

Wszelkie czynności podejmowane przez strony niniejszego sporu po tej dacie dotyczyły więc już przedawnionego roszczenia i nie mogły spowodować przerwania biegu przedawnieni. Odnosi się to w szczególności do działań z 2018 roku – jak wywodzi powód - oświadczenia pozwanego z 17 stycznia 2018 roku oraz wpłat realizowanych po tej dacie.

Zauważyć należy, że redakcja przepisu w art. 117 § 2 ¹ k.c. wskazuje jednoznacznie, iż w aktualnym porządku prawnym wprowadzono zakaz domaganie się zaspokojenia przedawnionego roszczenie wobec konsumenta (a pozwany niewątpliwie przymiot ten posiad). W tej sytuacji aktualnie rolą powoda w procesie jest wykazanie, iż może wobec pozwanej domagać się dochodzonego roszczenie również z tego powodu, że nie jest ono przedawnione.

Odnosząc się do przedawnienia roszczenia powód w pozwie wskazywał na okoliczność, która jego zdaniem miała wpływ na ocenę w przedmiocie przedawnienia roszczenia. Ocenę tę powód łączył z zawarciem z pozwanym ugody dotyczącej spłaty należności, w której pozwany złożyły oświadczenie o uznaniu zobowiązania i zobowiązał się do spłaty należności na zasadach wynikających z zawartej ugody. Powód wskazywał więc, że złożone przez pozwanego wobec jego przedstawiała oświadczenie stanowiło zawarcie ugody co do spłaty należności i jako taka stanowiła samodzielne źródło zobowiązania pozwanego w oderwaniu od roszczenia ze stosunku kredytowego.

Powód powołał się w niniejszego sprawie na uznanie długu przez pozwanego dokonane wprost i potwierdzane realizacją na rzecz powoda wpłat należności. Uznanie długu jest – w świetle art. 123 k.c. jedną z okoliczności skutkujących przerwania biegu terminu przedawnienia. Uznanie może mieć postać uznania właściwego – stanowi ono umowę, w której dłużnik stwierdza istnienie roszczenia, a uprawniony przyjmuje to oświadczenie. Uznania długu nastąpić też może również jako uznania niewłaściwe (przyznanie wobec wierzyciela istnienia długu) dokonane zarówno w sposób wyraźny (gdy dłużnik wyraźnie oświadcza wobec uprawnionego, że dług istnieje) jak i dorozumiany (jednoznaczne zachowania dłużnika wobec wierzyciela z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące np. gdy dokonuje zapłaty odsetek, wnosi o rozłożenie na raty czy częściowo płaci dług).

Nie ulega jednak wątpliwości, że uznanie roszczenia, które miało miejsce po upływu terminu przedawnienia roszczenia, nie może przerwać biegu tego terminu – przedawnienie to już bowiem nastąpiło.

Zachowania to, wystarczające do przerwania biegu przedawniania, może być – zdaniem powoda - potraktowane jak zrzeczenie się zarzutu przedawnienia. Powód powołał się więc na regulacje wynikającą z art. 117 § 2 k.c. Zgodnie z tym przepisem po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba, że zrzeka się zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przez upływem terminu jest nieważne.

Uznanie może oczywiście oznaczać zrzeczenie się zarzutu przedawnienia, ale tylko wtedy, jeżeli z treści i oświadczenie lub okoliczności, w których zastało złożone wynika taka wola dłużnika. Tylko wówczas można przyjąć dorozumiane oświadczenie woli dłużnika o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia, gdy jego zamiar zrzeczenie się zarzutu przedawnienia wynika w sposób niewątpliwy z towarzyszących temu oświadczeniu okoliczności ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 lipca 2004 roku – V CK 620/03).

Zdaniem sądu brak jest podstaw do wywodzenia takiego skutku w niniejszej sprawie. Z żadnych ustalonych w sprawie okoliczności zachowania pozwanego nie można bowiem wnioskować, iż taki właśnie był zamiar pozwanego w związku z oświadczaniem o tym że uznaje zobowiązanie czy uregulowaniem części przedawnionej należności. Z ustalonego stanu faktycznego nie wynika, aby pozwany był świadomy przedawnienia roszczeń wobec niego kierowanych i świadomie skutków tego przedawnienia się zrzekł.

Przed wszystkim wskazać jednak należy na aktualną regulację przedawniania roszczeń. W niniejszej sprawie zastosowanie znajdują przepisy wprowadzone do kodeksu cywilnego ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1104).

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 roku nowelizująca kodeks cywilny, zawiera przepisy intertemporalne, w tym art. 5 ust. 4 stanowiący, że roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie nowelizacji ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym przepisami znowelizowanymi. Oznacza to, że po wejściu w życie ustawy przedawnienie takiego roszczenia jest brane przez sąd pod uwagę bez względu na zarzut pozwanego (art. 117 § 2 ¹ k.c.), przy czym sąd będzie mógł nie uwzględnić przedawnienia w razie zaistnienia przesłanek z art. 117 ¹ k.c. (uzasadnienie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw - Dz.U.2018.1104)

W przypadku upływu terminu przedawnienia efekt niekorzystny dla uprawnionego w postaci przekształcenia roszczenia w roszczenie niezaskarżalne będzie realizować się bez udziału dłużnika. Wykonywania swego prawa nie można widzieć w samym uchyleniu się od zadośćuczynienia roszczeniu, gdyż dłużnik jedynie korzysta z ustawowych skutków upływu terminu przedawnienia (uzasadnienie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.1104).

W obecnym stanie prawnym kwestia ewentualnego zrzeczenia się przez konsumenta zarzutu przedawnienia pozostaje więc bezprzedmiotowa, albowiem zgodnie z art. 117 § 2 ¹ k.c. skutek przedawnienia następuje z mocy samego prawa. Dłużnik - konsument nie może podnieść zarzutu przedawnienia, albowiem taki zarzut mu nie przysługuje, a zatem i takiego zarzutu nie może się skutecznie zrzec. W przypadku upływu terminu przedawnienia powstaje efekt niekorzystny dla uprawnionego w postaci braku możliwości domagania się zaspokojenia przedawnionego roszczenia. Przedawnienie roszczenia wobec konsumenta jest brane przez sąd pod uwagę bez względu na zarzut pozwanego. Zamiast tego sąd może jedynie nie uwzględnić przedawnienia w razie zaistnienia przesłanek z art. 117 ¹ k.c. Nowelizacja wprowadziła ten nowy przepis, który określa w jakich przypadkach sąd może nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia wobec konsumenta. Sąd rozważając każdą sprawę indywidualnie, biorąc pod uwagę zasady słuszności, może nie uwzględnić przedawnienia roszczenia. Oceniając sprawę sąd bierze pod uwagę długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

W ocenie sądu w niniejszej sprawie nie ustalono, aby wystąpiły jakakolwiek okoliczność uzasadniająca nie uwzględnienie upływu terminu przedawnienia tego roszczenia. Z ustalonego stanu faktycznego sprawy wynika, że wymagalność roszczenie z tytułu umowy bankowej datuje się już co najmniej od 2013 roku, a powód który jest profesjonalnym podmiotem zajmujących się dochodzeniem wierzytelności nie wskazywał jakie okoliczności spowodowały, iż zdecydował się nabyć przedawnioną wierzytelność.

Wreszcie ocenić należy stanowisko powoda co do powstania wymagalności roszczenia dopiero z dniem 18 czerwca 2018 roku, z powołaniem się na ugodę w zakresie zapłaty należności jako oddzielnego źródła zobowiązania pozwanego.

Powód wywodził, iż przedmiotem umowy było ustalenie aktualnej wysokości zadłużenia pozwanego oraz określenie nowych warunków spłaty zadłużenia, co świadczy – według powoda o powstaniu wymagalności roszczenia z dniem 18 czerwca 2018 roku - w związku z wypowiedzeniem ugody.

Ocena twierdzeń powoda wymaga w szczególności dokonania analizy przepisów dotyczących czynności skutkujących powstanie nowego zobowiązania w miejsce istniejącego.

Zgodnie z treścią art. 506 § 1 k.c., jeżeli w celu umorzenia zobowiązania dłużnik zobowiązuje się za zgodą wierzyciela spełnić inne świadczenie albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej, zobowiązanie dotychczasowe wygasa (odnowienie). Przy tym na kanwie w § 2 art. 506 k.c. ustawodawca zastrzegł, że w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia.

Odnowienie w rozumieniu tego przepisu jest umową zawartą pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem, w której dłużnik w celu umorzenia zobowiązania zobowiązuje się spełnić inne świadczenie (nowa istotna treść) albo nawet to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej (nowa podstawa prawna). Zawarcie tej umowy wymaga wyrażenia przez strony zgodnego zamiaru umorzenia dotychczasowego zobowiązania i ustanowienia nowego zobowiązania (animus novandi). Innymi słowy, umowa nowacyjna winna jasno wskazywać, że nowe zobowiązanie powstało w celu umorzenia dawnego. Wspomniany zamiar stron powinien wynikać z wyraźnego ich oświadczenia lub w sposób niewątpliwy z okoliczności sprawy. W wypadku wątpliwości, zgodnie z at. 506 § 2 k.c. należy przyjąć, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2009 r., II CSK 97/09). Przy tym bacząc, że przepisy nie określają, jak dalece treść nowego zobowiązania powinna różnić się od treści dotychczasowego zobowiązania, aby można przyjąć odnowienie, należy uznać, iż wystarczą nawet niewielkie zmiany, jeżeli tylko strony miały zamiar zaciągnięcia nowego zobowiązania w miejsce dotychczasowego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2002 r., IV CKN 826/00). Jednocześnie należy mieć na uwadze, że choć w orzecznictwie dopuszczono możliwość odnowienia bez potrzeby wyraźnej deklaracji umorzenia jako celu nowej umowy, jednak jedynie wówczas, gdy okoliczności zawarcia umowy wskazują na dorozumiany zamiar nowacji, a zmiana treści umowy dotyczy przedmiotowo istotnych jej postanowień, czyli sięga tak daleko, że zmieniają się jej essentialia negotii ( por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2000 r., V CKN 125/00 oraz z dnia 18 czerwca 2009 r., II CSK 37/09). O tym, czy zawarta przez strony umowy ugoda stanowi odnowienie decyduje przede wszystkim wyraźnie ujawniona wola stron - strony umowy muszą wyrazić wolę umorzenia dotychczasowego zobowiązania, a zamiaru odnowienia nie można domniemywać. Jedynie w sytuacji gdy zmiana umowy dotyczy jej postanowień istotnych, z samego faktu dokonania tak daleko idącej zmiany wynika zamiar odnowienia ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2013 r., VI ACa 1345/12).

W związku z tym, że odnowienie musi dotykać istotnych elementów danej umowy, w literaturze przyjmuje się, że odnowieniem będzie np. dokonana aneksem do umowy kredytu zmiana celu kredytu czy rodzaju, np. z obrotowego na inwestycyjny. Nie będzie natomiast odnowieniem w rozumieniu art. 506 § 1 k.c. wydłużenie terminu spłaty kredytu lub zmiana sposobu jego spłaty ( por. Szpunar, Kilka uwag, s. 32). Pogląd ten zaaprobowany został także w orzecznictwie, gdzie wskazano, że nie stanowi odnowienia długu w rozumieniu art. 506 § 1 k.c., umowa restrukturyzacji skonstruowana w ten sposób, że najpierw strony ustalają stan zadłużenia z tytułu poszczególnych umów kredytowych, odrębnie określając należności główne oraz różnego rodzaju odsetki, a następnie ustalają nowe zasady spłaty restrukturyzowanych należności głównych, spłatę odsetek, oprocentowanie należności głównej oraz wysokości i terminy spłat kredytu, który jest potraktowany w wyniku restrukturyzacji jako jeden kredyt długoterminowy ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 października 2015 r., I ACa 378/15).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy sąd nie dopatrzył się żadnych przesłanek, które uzasadniałyby tezę odnośnie dokonania przez powoda oraz pozwanego odnowienia zobowiązania wynikającego z umowy z dnia 30 czerwca 2011 roku. W szczególności nawet z przedstawionych nagrań telefonicznych nie wynika, iż taki skutek był przedmiotem rozmów między poznanym o osobami działającymi z powołaniem na umocowanie powoda.

Roszczenie w stosunku do pozwanego pozostaje więc przedawnione. Wobec powyższych rozważań powództwo należało oddalić.

Rozstrzygając o koszach na podstawie art. 98 k.p.c. sąd zasądził na rzez pozwanego koszty procesu w całości, uwzględniając jako koszty celowej obrony koszty zastępstwa prawnego w kwocie 3.600 zł w oparciu o § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 z poź. zmian.), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.