Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI U 1522/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodnicząca:

SSO Monika Miller-Młyńska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Monika Czaplak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2018 r. w S.

sprawy K. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o składki

na skutek odwołania K. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 25 kwietnia 2018 r. znak: (...)

I. oddala odwołanie;

II. zasądza od K. B. (1) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 5400 (pięciu tysięcy czterystu) złotych.

SSO Monika Miller-Młyńska

UZASADNIENIE

Decyzją z 25 kwietnia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że K. B. (1) jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, oraz Fundusz Pracy. Organ rentowy wskazał, iż zadłużenie wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 136.807,31 zł, w tym z tytułu: składek na ubezpieczenia społeczne w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od maja 2005 roku do października 2017 roku w kwocie 74.595,76 zł oraz odsetek za zwłokę w wysokości 52.284,00 zł, jak również z tytułu składek na Fundusz Pracy w ramach zakresów numerów deklaracji 01-39 za okres od marca 2005 roku do kwietnia 2015 roku w kwocie 5.644,55 zł oraz odsetek za zwłokę 4.283,00 zł. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż ubezpieczony - płatnik składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy obowiązany był obliczać, potrącać, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy, jednak nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku.

W odwołaniu od decyzji K. B. (1) wniósł o jej uchylenie w całości. Wskazał w uzasadnieniu decyzji, że zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy, ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat. W związku z powyższym podniósł zarzut przedawnienia w stosunku do całej kwoty wskazanej w decyzji, tj. co do kwoty 136.807,31 zł.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wyjaśnił, że ubezpieczony, prowadzący od czerwca 2001 roku działalność gospodarczą, był zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy, a rozliczenie jego konta wykazało, że istnieje zaległość w opłacaniu składek za okres od marca 2005 roku do października 2017 roku. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia organ rentowy wskazał, że zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6. Termin przedawnienia winien być liczony od dnia 1 stycznia 2012 roku (chyba że wcześniej upłynie 10 – letni termin przedawnienia obowiązujący przed tą datą). Organ podkreślił jednak również, że w przypadku K. B. nastąpiło zawieszenie biegu przedawnienia należności w trakcie trwania postępowania abolicyjnego. Postępowanie to wszczęto bowiem na wniosek z 19 stycznia 2015 roku, decyzja o odmowie umorzenia należności wydana została 13 listopada 2017 roku, a uprawomocniła się 24 grudnia 2017 roku. Sporne składki nie uległy zatem przedawnieniu przed wydaniem zaskarżonej decyzji, a obecnie termin przedawnienia ponownie uległ zawieszeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. B. (1) od 7 czerwca 2001 roku prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą: „TAXI 715 K. B. (1)”, której przedmiotem jest świadczenie usług transportowych taksówką osobową.

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej ubezpieczony zgłosił się do ubezpieczenia społecznego, jednak nie uiścił wszystkich należnych w związku z tym składek, a w szczególności składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od marca 2005 roku do października 2017 roku w łącznej kwocie 74.595,76 zł i składek na Fundusz Pracy za okres

od marca 2005 roku do kwietnia 2015 roku w łącznej kwocie 5644,55 zł.

Niesporne, a nadto dowody – dokumenty w aktach ZUS.

W dniu 15 stycznia 2015 r. K. B. (1) złożył wniosek o umorzenie nieopłaconych należności z tytułu składek, opartą o przepisy ustawy z 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012r, poz. 1551). Rozpoznając ten wniosek, organ wydał najpierw w dniu 29 marca 2016 r. decyzję nr (...), określającą warunki umorzenia należności, a następnie – po bezskutecznym upływie terminu wskazanego w decyzji – w dniu 13 listopada 2017 roku – decyzję nr (...), którą odmówił K. B. (1) umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres za okres od marca 2005 roku do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 45.861,18 zł, w tym z tytułu składek 23.852,18 zł i odsetek – 22.009,00zł, na ubezpieczenie zdrowotne - za okres: styczeń 2006 roku, od marca 2008 roku do maja 2008 roku w łącznej kwocie 336,99zł., w tym z tytułu składek 163,99 zł i odsetek – 173,00 zł., na Fundusz Pracy za okres do marca 2005 roku do lutego 2009 roku w łącznej kwocie 3.550,03 zł, w tym z tytułu składek – 1.857,03 zł i odsetek – 1.693,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że K. B. (1) nie spełnił warunków do umorzenia na podstawie cytowanej powyżej ustawy z 9 listopada 2012 roku, bowiem w terminie nie opłacił wymaganych należności niepodlegających umorzeniu. Wśród tych należności (których dotyczyło postępowanie zakończone wydaniem decyzji nr (...)) znajdowały się m.in. należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres od marca 2009 r. do stycznia 2016 r. oraz z tytułu składek na Fundusz Pracy za okres od marca 2009 r. do kwietnia 2015 r.

Decyzja nr (...) uprawomocniła się 24 grudnia 2017 roku (K. B. (1) odebrał ją 23 listopada 2017 r. i nie odwołał się od niej do sądu).

Dowody – dokumenty w pliku akt ZUS.

Pismem z 29 listopada 2017 roku, które K. B. (1) odebrał osobiście 5 grudnia 2017 r., organ rentowy zawiadomił płatnika o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy, na którą składają się należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy za okres od marca 2005 roku do października 2017 roku.

Organ rentowy wskazał przy tym w zawiadomieniu, że K. B. nie wypełnił w całości ciążącego na nim wyżej nazwanego obowiązku w ten sposób, że nie opłacił składek na:

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych za okres: od marca 2005 roku do października 2017 roku,

- Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych za okres: od stycznia 2006 roku do lipca 2014 roku,

- na Fundusz Pracy za okres: od marca 2005 roku kwietnia 2015 roku.

K. B. (1) nie zareagował w żaden sposób na powyższe zawiadomienie, w szczególności nie złożył żadnych wyjaśnień i nie przedstawił dowodów opłacenia składek.

Niesporne, a nadto dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania z 29.11.2017r. wraz ze zwrotnym potwierdzenie odbioru - karta nienumerowana w aktach ZUS.

Pismem z 13 marca 2018 roku, doręczonym osobiście K. B. 20 marca 2018 r., organ rentowy zawiadomił o zakończeniu postępowania dowodowego, w tym o możliwości wypowiedzenia się w terminie 7 dni co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy.

K. B. (1) ponownie nie zareagował w żaden sposób, wobec czego organ 25 kwietnia 2018 r. wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję.

Niesporne, a nadto dowód: zawiadomienie z 13.03.2018 r. oraz decyzja z 25.04.2018 r. - karty nienumerowane w aktach ZUS.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się niezasadne.

W toku postępowania K. B. (1) nie kwestionował ustalonych przez organ rentowy faktów, w tym dotyczących podlegania przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w okresie wskazanym w zaskarżonej decyzji oraz nieopłacenia składek. W związku z tym stan faktyczny niniejszej sprawy był bezsporny i przy jego ustalaniu sąd w całości oparł się na niezanegowanej przez odwołującego dokumentacji zgromadzonej w aktach organu. Odwołujący nie kwestionował również wysokości zaległości składkowych stwierdzonych zaskarżoną decyzją organu rentowego, a podnosił jedynie, że wszystkie one uległy już przedawnieniu.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się zatem do ustalenia, czy zaskarżona decyzja w jakiejkolwiek części objęła należności przedawnione.

Kwestię przedawnienia należności z tytułu składek reguluje norma art. 24 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity obowiązujący w dacie wyrokowania: Dz.U. z 2017 r., poz. 1778, dalej jako: ustawa systemowa), stanowiąca, iż należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6. Co istotne, obecne brzmienie tego przepisu (obowiązujące od 1 stycznia 2012 roku) zostało nadane przez przepis art. 11 pkt 1 lit a ustawy z 16 września 2011 roku o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. z 2011 r., poz. 232, nr 1378), gdyż wcześniej obowiązywał 10-letni termin przedawnienia należności z tytułu składek.

Stosownie do treści przepisu przejściowego art. 27 wskazanej ustawy z 16 września 2011 r., do przedawnienia należności z tytułu składek, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy systemowej, którego bieg rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2012 roku, stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym tą ustawą, z tym że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia 1 stycznia 2012 roku. W myśl ust. 2 artykułu jeżeli przedawnienie rozpoczęte przed dniem 1 stycznia 2012 roku nastąpiłoby zgodnie z przepisami dotychczasowymi wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Odnosząc to do realiów niniejszej sprawy trzeba wskazać, że skoro w zaskarżonej decyzji organ rentowy stwierdził istnienie zaległości składkowych pochodzących począwszy od maja 2005 roku, to co do zasady – istotnie przedawnienie najstarszej należności składkowej (za maj 2005 roku) – przy przyjęciu, że termin wymagalności składek przypadał na 10 dzień każdego kolejnego miesiąca i stały się one wymagalne odpowiednio w 11 dniu każdego miesiąca - nastąpiłoby w dniu 11 czerwca 2015 roku. Również w przypadku składek należnych za rok 2012 oraz za styczeń, luty i marzec 2013 r.(a więc pochodzących z okresu, kiedy obowiązywał już skrócony okres przedawnienia), pięcioletni okres przedawnienia ich wymagalności upłynąłby niewątpliwie przed datą wydania zaskarżonej decyzji (składki za marzec 2013 r. przedawniłyby się bowiem 11-go kwietnia 2018 r., podczas gdy decyzję wydano 25 kwietnia 2018 r.). Powyższe nie uwzględnia jednak faktu (i nie uczynił tego z pewnością sam K. B., gdy podnosił w swoim odwołaniu zarzut przedawnienia), że w tej konkretnej sprawie, w związku ze złożeniem przez odwołującego w styczniu 2015 r. wniosku o umorzenie należności z tytułu składek w ramach postępowania abolicyjnego, doszło do zawieszenia biegu przedawnienia należności.

Przypomnienia bowiem wymaga, że w oparciu o zapisy ustawy z 9 listopada 2012 roku o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność, tzw. „ustawy abolicyjnej”, K. B. (1) złożył w dniu 15 stycznia 2015 roku wniosek o umorzenie należności z tytułu składek. Wobec nieopłacenia następnie przezeń należności niepodlegających umorzeniu, organ rentowy decyzją z 13 listopada 2017 roku odmówił umorzenia należności z tytułu składek, a decyzja ta uprawomocniła się 24 grudnia 2017 roku. Oznacza to, że stosownie do treści normy art. 1 ust. 15 ustawy abolicyjnej, bieg terminu przedawnienia wszystkich należności składkowych, których dotyczył wniosek wraz z odsetkami uległ zawieszeniu na okres od dnia złożenia wniosku o umorzenie do dnia uprawomocnienia się decyzji w przedmiocie umorzenia, tj. od 15 stycznia 2015 r. do 24 grudnia 2017 roku. Zatem okres przedawnienia przedłużył się ten okres zawieszenia. Skoro zatem pierwsze objęte zaskarżoną obecnie decyzją składki dotyczyły należności za maj 2005 r., które przedawniłyby się 11 czerwca 2015 r., oznaczało to, że bieg przedawnienia rozpoczął się 10 czerwca 2005 r. i biegł aż do 14 stycznia 2015 r. (tj. do dnia poprzedzającego złożenie wniosku abolicyjnego), tj. przez okres 9 lat, 7 miesięcy i 5 dni. Ponieważ zaś do składek tych miał zastosowanie jako korzystniejszy stary, dziesięcioletni okres przedawnienia, składki te wówczas nie przedawniły się, a bieg przedawnienia (pozostałe 4 miesiące i 25 dni) zaczął biec dopiero od 24 grudnia 2017 r., tj. od uprawomocnienia się decyzji kończącej postępowanie abolicyjne. Skoro zatem zaskarżona obecnie decyzja została wydana 25 kwietnia 2018 r. (a doręczona 2 maja 2018 r.), to do żadnej z tych dat nie zdążył upłynąć wymagany do przedawnienia okres 10 lat. Na analogicznej zasadzie przyjąć też należało, że nie przedawniły się żadne zaległości z tytułu innych, należnych za inne okresy, składek.

Mając więc na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy działając na podstawie przepisu art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego, o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji, na podstawie przepisów art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.). Organ w toku procesu był reprezentowany przez pełnomocnik będącą radczynią prawną, w związku z tym tytułem zwrotu kosztów należały mu się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5.400,00 zł.

SSO Monika Miller-Młyńska

Zarządzenia:

1. Odnotować;

2. Akta sprawy przedłożyć Sędzi Przewodniczącej celem nadania biegu apelacji.

SSO Monika Miller-Młyńska

Projekt uzasadnienia sporządzony przez asystenta sędziego, p. I. D. - zaakceptowany.