Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 1 marca 2016 r. A. R. wniosła o zasądzenie od (...) S.A. Oddziału w Ł. kwoty 36.000 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia 1 listopada 2012 r. do dnia 31 października 2015 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz o podwyższenie renty miesięcznej na zwiększone potrzeby wypłacanej przez pozwanego z kwoty po 1.000 zł do kwoty po 3.250 zł miesięcznie, płatnej z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od dnia 1 listopada 2015 r. i na przyszłość wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności raty, a także o zasądzenie kosztów procesu. /pozew k. 3 -10/

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. Oddział w Ł. nie uznał powództwa, wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. / odpowiedź na pozew - k. 116-118/

Pismem z dnia 26 lutego 2018 roku A. R. rozszerzyła powództwo, wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 50.400 zł z tytułu skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od dnia 1 listopada 2012 r. do dnia 31 października 2015 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie: od kwoty 36.000 zł liczonymi od 30 grudnia 2015 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 14.400 zł od dnia doręczenia odpisu pisma pozwanemu do dnia zapłaty. Nadto wniosła o podwyższenie renty miesięcznej na zwiększone potrzeby z kwoty po 1.000 zł do kwoty po 4.080 zł miesięcznie, płatnej z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca począwszy od dnia 1 listopada 2015 r. i na przyszłość wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie: od kwot po 2.250 zł miesięcznie - w razie uchybienia terminu płatności, od kwot po 830 zł miesięcznie - od dnia doręczenia odpisu pisma procesowego pozwanemu w zakresie rat wówczas wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat w przyszłości. Dodatkowo powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego kwoty 3.900 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia odpisu pisma pozwanemu do dnia zapłaty na poczet kosztów nabycia rotoru do ćwiczeń kończyn górnych oraz maty ozonowej do masażu w wannie. /pismo z rozszerzeniem powództwa – k. 209-217/

W piśmie z 4 marca 2019r. powódka wskazała, że w piśmie z 26 lutego 2018r. na skutek omyłki pisarskiej doszło do przestawienia cyfr w dochodzonym na poczet nabycia rotoru do ćwiczeń i maty ozonowej odszkodowaniu. Prawidłową kwotą dochodzoną tytułem odszkodowania jest kwota 3090 zł. /pismo k. 355 – 356/

(...) S.A. Oddział w Ł. wniósł o oddalenie powództwa także w rozszerzonym zakresie. /pismo k. 346 – 351/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 1999 r. powódka w wyniku potrącenia przez samochód osobowy doznała urazu kończyny górnej lewej, w tym porażenia splotu barkowego lewego oraz urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu. /bezsporne/

Wyrokiem z dnia 29 października 2001 r. Sąd Okręgowy w Łodzi zasądził od (...) S.A. na rzecz A. R. kwotę 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od kwoty 95.000 zł od dnia 15 maja 2000 r. do dnia zapłaty i od kwoty 5.000 zł od dnia 1 października 2001 r. do dnia zapłaty; kwotę 1.800 zł skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 22 grudnia 1999 r. do 31 maja 2000 r. z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2000 r. do dnia zapłaty; rentę na zwiększone potrzeby w kwocie 1.000 zł miesięcznie począwszy od dnia 1 czerwca 2000 r. i na przyszłość, płatną do 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. Nadto w wyroku zasądzono względem powódki kwotę 6.300 zł tytułem przekwalifikowania zawodowego wraz z odsetkami.

Przy określeniu kwoty renty na zwiększone potrzeby począwszy od 1 czerwca 2000 r. Sąd wziął pod uwagę koszty zakupu maści, preparatów witaminowych i preparatów z grupy rutyny w wysokości określanej przez dermatologa – średnio 225 zł miesięcznie, koszty zajęć rehabilitacyjnych w kwocie 300 zł miesięcznie oraz miesięczny koszt opieki nad powódką, której zakres jest wyznaczany zakresem czynności, których powódka nie jest w stanie wykonać samodzielnie jak pomoc: w ubieraniu się, w przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu czy robieniu zakupów. Czasowy wymiar tych czynności Sąd określił na 3 godziny dziennie, natomiast ich wartość została oszacowana na kwotę 522 zł - przyjmując, iż jedną godzinę pracy opiekunki (...) w 2000 r. wyceniono na 5,80 zł. /wyrok wraz z uzasadnieniem - k. 108 – 117 zał. akt II C 1250/00/

(...) SA realizuje wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 29 października 2001 r. wypłacając powódce, co miesiąc rentę w wysokości 1.000 zł. /bezsporne; wyciągi z rachunku bankowego –k. 66-69v./

Powódka w dniu (...) urodziła syna D.. /kserokopia aktu urodzenia – k. 49/

A. R. od 2007 r. pozostaje w zatrudnieniu jako grafik komputerowy w firmie (...) w Ł.. Pracuje obecnie w wymiarze 8 godzin dziennie (od 8.00 do 16.00) przez pięć dni w tygodniu. Po urodzeniu syna, powódka przebywała na urlopie macierzyńskim (5.11.2015r. – 23.03.2016r.), dodatkowym urlopie macierzyńskim (24.03.2016r. – 4.05.2016r.), otrzymując w tym czasie, zasiłek w wysokości 100% wynagrodzenia oraz na urlopie rodzicielskim (5.05.2016r. – 3.08.2016r.), otrzymując zasiłek w wysokości 60% wynagrodzenia. Do pracy wróciła w maju 2017r. Mieszka z matką T. R. (1) - emerytką, która pomaga powódce w opiece nad wnukiem oraz czynnościach gospodarstwa domowego. W okresie od lutego 2016 r. do kwietnia 2017r. powódka zamieszkiwała z ojcem dziecka – M. D.. W tym czasie do pomocy w opiece nad dzieckiem oraz przygotowywaniu posiłków zatrudniała niańkę. We wrześniu 2018r. D. D. (2) zaczął uczęszczać do przedszkola. Nie jest jeszcze dzieckiem samodzielnym. Wymaga pomocy w ubieraniu się, spożywaniu posiłków, kąpieli, obcinaniu paznokci i innych czynnościach pielęgnacyjnych. M. D. przyczynia się do utrzymania syna przekazując powódce około 400 zł miesięcznie, kupując ubranka i mleko modyfikowane. Widuje się z synem zwykle w każdy weekend. Najczęściej powódka jeździ z dzieckiem do B.. /zaświadczenie – k. 65; zeznania T. R. k. 331v – 332 adnotacja 00:13:17, zeznania powódki k. 360v adnotacja 00:04:27, 00:09:52, 00:27:28/

A. R. pozostaje pod opieką tylko lekarza rodzinnego, gdyż leczenie, z wyjątkiem rehabilitacji, zostało zakończone. Od czasu do czasu korzysta z porad lekarzy: neurologa i ortopedy, aby ustalić czy, z uwagi na postęp w medycynie, nie ma możliwości poprawy jej stanu zdrowia. Nie zażywa na stałe żadnych leków. Sporadycznie stosuje Ketonal w kremie. /zeznania powódki k. 360v adnotacja 00:04:27, 00:09:52/

Z punktu widzenia neurologa u powódki stwierdza się wiotki bezład lewej kończyny górnej, natomiast praktyczna funkcjonalna jednoręczność powódki nie uległa zmianie w porównaniu do ustaleń z 2001 roku. Stan zdrowia powódki nie uległ istotnemu pogorszeniu. Obecnie powódka nie wymaga przyjmowania leków neurologicznych, ale powinna być pod okresową kontrolą neurologa lub neurochirurga. Natomiast wymaga stałej rehabilitacji - procedury te mogą być wykonywane w ramach usług finansowanych przez NFZ. /opinia biegłego z zakresu neurologii – k. 147, k. 271-272/

W zakresie ortopedii i chirurgii urazowej, po zastosowanym leczeniu zachowawczym i postępowaniu usprawniającym, nastąpił u powódki pełny zrost złamań w osiowym ustawieniu odłamów. Obecnie utrzymują się u niej objawy niedowładu całej lewej kończyny górnej, zaniki mięśni, spastyczne przykurcze stawów palców lewej ręki, a nadto pozostał zespół bólowy kręgosłupa. Po 29 października 2001 r. - w zakresie narządu ruchu, stan zdrowia powódki, nie uległ znaczącemu pogorszeniu. Po wypadku doszło u niej do całkowitego wyłączenia funkcji lewej kończyny górnej - wynik uszkodzenia lewego splotu ramiennego. Powódka ze względu na stan narządów ruchu, nie wymaga leczenia farmakologicznego ani specjalnych środków pielęgnacyjnych czy opatrunkowych, natomiast wymaga dalszego leczenia usprawniającego, które ma za zadanie utrzymać aktualny stan ruchomości stawów lewej kończyny górnej. /opinia biegłego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej – k. 183-186, k. 253-254/

Z punktu widzenia rehabilitacji medycznej u A. R. istnieje obecnie bezwład kończyny lewej, powódka cierpi na dolegliwości bólowe prawego nadgarstka i kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego po przeciążeniach oraz okresowe silne bóle napadowe całej kończyny górnej lewej wymagające noszenia kończyny na chuście trójkątnej i stosowania leków przeciwbólowych (powódka okresowo stosuje Ketonal). Skutkiem wypadku jest obecny u powódki pełny zrost złamanych kości oraz porażenie wiotkie kończyny górnej lewej. Obecnie u powódki zwiększyły się zaniki mięśniowe, ale pozostało to bez wpływu na stan funkcjonalny kończyny górnej. Całkowity bezwład kończyny górnej lewej jest przyczyną występowania u powódki dolegliwości przeciążeniowych kończyny górnej prawej i kręgosłupa piersiowego. Powódka wymaga doraźnego stosowania leków przeciwbólowych, których miesięczny koszt wynosi około 20 zł.

Powódka, z powodu dolegliwości kręgosłupopochodnych w przebiegu zaburzeń statyki kręgosłupa piersiowego spowodowanych porażeniem kończyny górnej lewej, powinna być wyposażona w rotor do ćwiczeń kończyn górnych w cenie około 90 zł oraz matę ozonową do masażu w wannie w cenie średnio około 3.000 zł (maty do 2.000 zł mają krótszą żywotność).

A. R., celem utrzymania pełnej ruchomości biernej w stawach kończyny górnej lewej, przeciwdziałania szybkiemu narastaniu zaników mięśniowych z nieczynności, zwłaszcza mięśnia naramiennego odpowiedzialnego za obecnie występujące podwichnięcie w stawie łopatkowo-barkowym oraz zmniejszania zaburzeń statyczno-dynamicznych kręgosłupa powodujących zespoły bólowe kręgosłupopochodne, wymaga także okresowej fizjoterapii w placówkach rehabilitacyjnych oraz codziennych, samodzielnie wykonywanych wyuczonych ćwiczeń czynnych. NFZ zapewnia pacjentom stabilnym, jak powódka, ambulatoryjny cykl fizjoterapeutyczny obejmujący 10 dni terapeutycznych co 6 miesięcy, jednak ze względu na limity finansowe placówek konieczne są zapisy z około dwumiesięcznym wyprzedzeniem. Bez oczekiwania i w dowolnej ilości cykli zabiegowych powódka może korzystać odpłatnie w Poradniach (...), w której 1 cykl obejmujący po 10 powtórzeń 4 różnych zabiegów fizjoterapeutycznych i 1 poradę lekarską, kosztuje od 250 - 600 zł w zależności od rodzaju zastosowanych zabiegów.

Istnieje także możliwość korzystania z zabiegów wykonywanych przez prywatnie opłacanego fizjoterapeutę, koszt 1 terapii wynosi od 55 do 100 zł za godzinę.

U powódki istnieją wskazania do korzystania 1 x w roku z rehabilitacji naprzemiennie w warunkach sanatoryjnych i na turnusach rehabilitacyjnych. W ramach 21 dniowego turnusu sanatoryjnego NFZ refunduje zabiegi podstawowe oraz część kosztów hotelowo-żywieniowych. Kuracjusz wnosi opłatę uzdrowiskową w wysokości średnio 3 zł za każdy dzień pobytu oraz pozostałą część kosztów żywieniowo-hotelowych, których wysokość zależy od standardu sanatorium oraz pory roku i wynosi w sezonie 230 -795 zł, a poza sezonem 200 - 630 zł. Turnusy rehabilitacyjne 2 tygodniowe są dla osób z orzeczona niepełnosprawnością dofinansowywane przez PEFRON w wysokości: 27% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce uspołecznionej dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności; 25% przeciętnego wynagrodzenia dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności; 23% przeciętnego wynagrodzenia dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności oraz 18% przeciętnego wynagrodzenia dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. /opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej – k. 199-205, k. 250 – 251/

Powódka prowadzi zlecaną rehabilitację z pomocą prywatnie opłacanego fizjoterapeuty w systemie jednej terapii tygodniowo, a w pozostałe dni samodzielnie wykonuje zlecone ćwiczenia. /zeznania T. R. k. 331v – 332 adnotacja 00:13:17; zeznania powódki k. 360v adnotacja 00:04:27, 00:09:52, 00:16:50/

W okresie od 4 sierpnia 2015 r. do 8 stycznia 2019 r. A. R. na rehabilitację i związane z tym wizyty lekarskie wydała 3875 zł, na konsultacje lekarskie 630 zł. /rachunki i faktury k. 34,156,93,94,96,157,158 -173,286 – 291,293 – 295,330, 35,153-155/

Powódka jest praktycznie osobą jednoręczną i nie może wykonywać tych wszystkich czynności, które wymagają dwuręczności, dlatego wymaga pomocy osób trzecich w wykonywaniu czynności oburęcznych i wykonywanych wyłącznie lewą ręką, tj. w czynnościach higienicznych i codziennych (w zakupach, przygotowaniu niektórych posiłków, sprzątaniu) w wymiarze dziennym około 3 godzin. Upływ czasu pozwolił powódce na zaakceptowanie niepełnosprawności oraz poprawienie efektywności czynności możliwych do wykonania przy jednoręczności, ale nie zwiększył ich zakresu w ramach samoobsługi i prac codziennych. Lewa kończyna górna powódki jest całkowicie niesprawna, powódka może jej używać jedynie do przyciśnięcia lekkiego przedmiotu własnym ciężarem do powierzchni stołu lub przytrzymania lekkiego płaskiego przedmiotu (np. gazety) pod lewą pachą. Zakres pomocy powódce osób trzecich w okresie od listopada 2012r. do 31 października 2015 r. oraz w okresie od 1 listopada 2015 r. do dziś nie uległ zmianie i wynosi 3 godziny dziennie. /opinia biegłego z zakresu neurologii – k. 147, k. 271-272; opinia biegłego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej – k. 183-186, k. 253-254; opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej – k. 199-205, k. 250 – 251/

U powódki istnieją stałe utrudnienia w wykonywaniu samodzielnych podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych włosów i paznokci. Osoba jednoręczna nie może wykonać nawet najprostszej fryzury oraz nie jest w stanie samodzielnie obciąć paznokci u rąk czy nóg. Z tego względu powódka musi co 2 tygodnie korzystać z usług fryzjera, co 10 dni z usług manikiurzystki, a co 2 miesiące pedikiurzystki. /opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej – k. 199-205, k. 250 – 251/

A. R. w celu wykonania manicure i pedicure hybrydowego (z uwagi na jego większą trwałość) korzysta z usług kosmetyczki dwa razy w miesiącu, raz w miesiącu z usług fryzjera. W okresie od 8 kwietnia 2015 r. do 22 czerwca 2018 r. na usługi manikiurzystki i pedikiurzystki wydała 4489 zł, zaś na fryzjera w okresie marzec – czerwiec 2015 r. 200 zł. /rachunki i faktury k. 41,43,44,95,175 – 180, 296 – 324, 45-47; zeznania powódki k. 360v adnotacja 00:04:27, 00:09:52/

U powódki istnieją ograniczenia w zajmowaniu się swoim dzieckiem we wszystkich czynnościach wymagających korzystania z obu rąk, zwłaszcza związanych z karmieniem, przygotowywaniem posiłków, kąpielą, wyjmowaniem i wkładaniem dziecka z lub do łóżeczka. Powódka nie jest w stanie prawidłowo i w sposób bezpieczny wykąpać małego dziecka, całkowicie je przebrać, nakarmić itp. W tym zakresie, ze względu na swoją jednoręczność, powódka winna korzystać z pomocy innych osób, dlatego, żeby były to czynności wykonywane w sposób prawidłowy i bezpieczny. Zakres takiej pomocy mieści się w przedziale 3-4 godziny dziennie. /opinia biegłego z zakresu neurologii – k. 147, k. 271-272; opinia biegłego z zakresu ortopedii i chirurgii urazowej – k. 183-186, k. 253-254; opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej – k. 199-205, k. 250 – 251/

Stawka za godzinę pracy opiekunki wg. wykazu (...) od lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. wynosiła 9,50 zł, natomiast od 1 lipca 2013 r. stawka ta wynosiła 11 złotych. /stawki (...) k. 50/

Pismem z dnia 24 listopada 2015 r. strona powodowa zgłosiła roszczenie dotyczące podwyższenia renty (...) S.A. Oddziałowi w Ł.. Pismem z dnia 29 grudnia 2015 r. pozwany odmówił uznania roszczeń. /zgłoszenie wraz z potwierdzeniem nadania – k. 51-54v.; pismo uzupełniające powódki z potwierdzeniem nadania – k. 58-59v.; pismo – k. 55-55v./

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych, dokumenty oraz zeznania powódki i świadka T. R. (1).

Wydane przez biegłych sądowych z zakresu rehabilitacji, chirurgii i neurologii opinie Sąd uznał za rzetelne i wyjaśniające wszystkie konieczne do rozstrzygnięcia kwestie. Spełniają one wszystkie stawiane im wymogi. Zostały wykonane zgodnie z tezami dowodowymi w oparciu o analizę akt sprawy. Biegli w sposób niebudzący wątpliwości przedstawili tok swego rozumowania w dochodzeniu do wniosków końcowych, zaś wszelkie zgłaszane przez strony wątpliwości zostały wyjaśnione w opiniach uzupełniających.

Ustalając koszty poniesione przez powódkę w związku z pielęgnacją paznokci Sąd nie uwzględnił dwóch rachunków na kwoty: 80 zł (k. 325) i 90 zł (k. 42), gdyż w fakturach nie określono, jakiego rodzaju zabiegu pielęgnacyjnego (usługi kosmetycznej) dotyczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odpowiedzialność pozwanego w niniejszej sprawie za skutki wypadku z dnia 22 grudnia 1999 roku jest bezsporna i wynika z wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 29 października 2001 r. w sprawie o sygn. akt II C 1250/00.

Zgodnie z art. 907 § 2 k.c. jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie. Obowiązek płacenia renty wynikający z ustawy może dotyczyć rent odszkodowawczych przyznawanych na podstawie art. 444 k.c. i 446 k.c. Z istoty unormowania zawartego w art. 907 § 2 k.c. wynika ograniczenie materialnej prawomocności wyroku w takim znaczeniu, że wyrok orzekający o obowiązku świadczenia renty wiąże materialnie tylko w okolicznościach przyjętych za podstawę orzeczenia, z tym, że zmiana może nastąpić jedynie w razie zmiany stosunków w stosunku do stanu, w jakim orzekano o rencie. W wypadku renty zasądzonej na podstawie art. 444 § 2 k.c. nowe okoliczności stanowiące podstawę stwierdzenia zmiany stosunków mogą dotyczyć zarówno sfery osobistej uprawnionego do renty lub zobowiązanego z tego tytułu, jak i zjawisk o charakterze obiektywnym, przy czym w każdym z tych wypadków decydujące znaczenie mają ich gospodarcze następstwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2014 roku o sygn. akt IV CSK 444/13). Zmiana stosunków, o której stanowi art. 907 § 2 k.c., nie musi być istotna, ale powinna uwzględniać sytuację majątkową stron, a także zmiany w zakresie stosunków, które stały się podstawą przyznania renty.

Zasądzając rentę na zwiększone potrzeby w kwocie po 1000 zł miesięcznie począwszy od 1 czerwca 2000 r., Sąd wziął pod uwagę koszty zakupu maści, preparatów witaminowych i preparatów z grupy rutyny w wysokości – średnio 225 zł miesięcznie, koszty zajęć rehabilitacyjnych w kwocie 300 zł miesięcznie oraz miesięczny koszt opieki nad powódką, której zakres jest wyznaczany zakresem czynności, których powódka nie jest w stanie wykonać samodzielnie. Czasowy wymiar tych czynności Sąd określił na 3 godziny dziennie, natomiast ich wartość została oszacowana na kwotę 522 zł - przyjmując, iż jedną godzinę pracy opiekunki (...) w 2000 r. wyceniono na 5,80 zł.

W analizowanym stanie faktycznym, na wstępie wskazać należy, iż na skutek przedmiotowego wypadku u powódki nadal utrzymują się objawy niedowładu całej lewej kończyny górnej, zaniki mięśni, spastyczne przykurcze stawów palców lewej ręki, a nadto pozostał zespół bólowy kręgosłupa. Lecz po 29 października 2001 r. - w zakresie narządu ruchu, stan zdrowia powódki, nie uległ znaczącemu pogorszeniu.

W związku z tym powódka wymagała i nadal wymaga pomocy osób trzecich w wymiarze 3 godziny dziennie. Biorąc to pod uwagę oraz uwzględniając stawki (...) Komitetu Pomocy (...) za jedną godzinę usług opiekuńczych (od lipca 2009 r. do czerwca 2013 r. 9,50 zł, a od lipca 2013 r. do 31 października 2015 r. 11 zł), Sąd ustalił, iż od 1 listopada 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. koszty opieki wynosiły 855 zł miesięcznie (3 godz. x 30 x 9,50 zł), a od lipca 2013 r. do 31 października 2015 r. 990 zł (3 godz. x 30 x 11 zł) miesięcznie. Łącznie koszt opieki osób trzecich w okresie od 1 listopada 2012r. do 31 października 2015 r. wyniósł 34560 zł.

Całkowity bezwład kończyny górnej lewej jest przyczyną występowania u powódki dolegliwości przeciążeniowych kończyny górnej prawej i kręgosłupa piersiowego. Powódka wymaga doraźnego stosowania leków przeciwbólowych, których miesięczny koszt wynosi około 20 zł. W tym miejscu należy wskazać, iż strona powodowa nie wykazała, aby w okresie objętym żądaniem pozwu była potrzeba stosowania przez powódkę jakichkolwiek środków pielęgnacyjnych typu: maści, balsamów czy oliwek (opinia biegłego k.185), dlatego też Sąd nie uwzględnił przy ustalaniu należnej renty wydatków ponoszonych przez powódkę na środki kosmetyczne zawierające wodę termalną (rachunki k. 39 – 40, 174).

Powódka nie wymaga wprawdzie przyjmowania leków neurologicznych, ale powinna być pod okresową kontrolą neurologa lub neurochirurga. W związku z tym Sąd szacunkowy koszt takiej wizyty co trzy miesiące określił na kwotę 150 zł (średnio miesięcznie 50 zł).

W zakresie rehabilitacji Sąd przyjął, że jej koszt odpowiada kwocie 379 zł miesięcznie. Przyjmując, że powódka powinna korzystać dwa razy do roku z cyklu rehabilitacji wraz z jedną poradą lekarza rehabilitanta to koszt takiej rehabilitacji odpowiada kwocie 71 zł miesięcznie (tj. średnia z kwot od 250 do 600 zł to 425 zł; 425:6= 71). A. R. wykonuje ćwiczenia samodzielnie i raz w tygodniu pod nadzorem fizjoterapeuty. Koszt tej terapii to 308 zł miesięcznie (tj. średnia z kwot od 55 do 100 zł to 77 zł; 4x w miesiącu x 77 = 308).

U powódki istnieją wskazania do korzystania raz w roku z rehabilitacji w warunkach sanatoryjnych lub na turnusach rehabilitacyjnych. Średni koszt pobytu to kwota około 460 zł, a z opłatą środowiskową to około 500 zł. Biorąc pod uwagę dofinansowanie z PEFRON ten koszt byłby odpowiednio niższy i w istocie sprowadzałby się do w/w kosztów wynagrodzenia fizjoterapeuty i cyklów rehabilitacji, z których powódka przebywając w sanatorium czy na turnusie rehabilitacyjnym nie mogłaby równocześnie korzystać. Dlatego też Sąd ustalił miesięczne koszty rehabilitacji na kwotę 379 zł. Przedłożone przez powódkę faktury i rachunki nie wskazują, aby ponosiła koszty wyższe niż w/w kwota.

Biorąc pod uwagę to, że osoba jednoręczna nie może wykonać nawet najprostszej fryzury oraz nie jest w stanie samodzielnie obciąć paznokci u rąk czy nóg Sąd przyjął, że powódka musi korzystać z usług fryzjera, manikiurzystki i pedikiurzystki. Mając na względzie przedłożone przez powódkę rachunki i faktury oraz ceny tych usług na rynku, Sąd przyjął, że koszy usług fryzjera to 100 zł, a pielęgnacji paznokci to 115 zł miesięcznie (tj. powódka w okresie od 8 kwietnia 2015 r. do 22 czerwca 2018 r., czyli w ciągu 39 miesięcy wydała na manicure i pedicure 4489 zł, co daje 115,10 zł/m).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał, że koszt usprawiedliwionych potrzeb powódki w związku z przedmiotowym wypadkiem w okresie od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2015 r. wyniósł 58.464 zł. Na wskazaną kwotę złożyły się koszty opieki osób trzecich 34560 zł oraz koszt zakupu leków przeciwbólowych 20 zł/m, wizyt lekarskich 50 zł/m, cyklów rehabilitacyjnych 71 zł/m, fizjoterapeuty 308 zł/m, fryzjera 100 zł/m, pielęgnacji paznokci 115 zł/m pomnożone przez 36 miesięcy. W tym czasie pozwany wypłacił powódce tytułem renty kwotę 36.000 zł, dlatego też zasądzeniu podlegała kwota 22.464 zł (58.464 – 36.000=22.464) tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za w/w okres.

W toku postępowania powódka wniosła o zasądzenie kwoty 3090 zł na zakup maty do masażu w wannie oraz rotora do ćwiczeń kończyn górnych. Uznając to żądanie, w oparciu o opinię biegłego lekarza z zakresu rehabilitacji medycznej, za zasadne, Sąd w punkcie 1 b. wyroku zasądził żądaną kwotę tytułem odszkodowania.

Rozważając żądanie zasądzenia renty na zwiększone potrzeby za czas od 1 listopada 2015 r. i na przyszłość, Sąd ustalił, że potrzeby powódki nie uległy zmniejszeniu. Nadal potrzebuje pomocy osób trzecich, opieki medycznej i rehabilitacji oraz korzystania z usług fryzjera i kosmetyczki w/w zakresie (tj. 20+50+71+308+100+115+990 (opieka osób trzecich) = 1654). Zwiększył się jednak zakres pomocy osób trzecich z uwagi na to, iż powódka wymaga pomocy w opiece nad dzieckiem. Ze względu na bezwład lewej ręki nie była i nie jest w stanie prawidłowo i w bezpieczny sposób wykąpać małego dziecka, całkowicie je przebrać, nakarmić. Wprawdzie synek powódki rośnie i z biegiem czasu będzie w stanie samodzielnie wykonywać czynności samoobsługi, lecz obecnie – mając niespełna cztery lata wymaga pomocy i nadzoru we wszystkich wymienionych działaniach. Stąd Sąd uznał, że ze względu na swoją jednoręczność, powódka winna korzystać z pomocy innych osób, dlatego, żeby były to czynności wykonywane w sposób prawidłowy i bezpieczny - w wymiarze średnio 3,5 godziny dziennie. Koszt takiej pomocy od 1 listopada 2015 r. to 1155 zł (tj. 30 x 3,5h x 11 zł). Zatem łącznie ponoszone przez powódkę od 1 listopada 2015 r. w związku z przedmiotowym wypadkiem koszty wynoszą 2809 zł miesięcznie.

Konkludując Sąd podwyższył ustaloną wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z 29 października 2001 r. rentę na zwiększone potrzeby z kwoty po 1000 zł do kwoty po 2809 zł miesięcznie, płatną do 10 – go dnia każdego miesiąca, poczynając od dnia 1 listopada 2015 r. z ustawowymi odsetkami do dnia 31 grudnia 2015r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. w zakresie rat wówczas wymagalnych oraz w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z kwot w przyszłości.

W pozostałej części żądanie, jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek Sąd zważył, iż w myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie, z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Odnośnie odsetek od zasądzonej na rzecz powódki - kwoty 22.464 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 1 listopada 2012 r. do 31 października 2015 r. oraz takiej renty - począwszy od 1 listopada 2015 r., powódka żądała odsetek od dnia 30 grudnia 2015 r., tj. od dnia następnego po udzieleniu przez pozwanego odmowy uznania roszczeń. Uznając żądanie to za zasadne Sąd zasądził od w/w kwot do dnia 31 grudnia 2015 r. odsetki ustawowe, zaś (wobec zmiany przepisów) od 1 stycznia 2016r. odsetki ustawowe za opóźnienie.

O ustawowych odsetkach za opóźnienie od kwoty 3090 zł przyznanej tytułem odszkodowania, Sąd orzekł biorąc pod uwagę to, iż powódka żądanie to zgłosiła w piśmie z 26 lutego 2018 r. doręczonym pozwanemu w dniu 24 stycznia 2019 r. (k. 357).

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. biorąc pod uwagę to, iż powódka wygrała sprawę w 52,25 %.

Powódka poniosła koszty procesu (z wyłączeniem opłaty sądowej w kwocie 50 zł zwróconej w pkt 5 wyroku) w łącznej kwocie 12730 zł. (4513 zł – opłata sądowa, 7.200 zł - koszty zastępstwa procesowego, 17 zł – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, wydatki na poczet wynagrodzenia biegłych sądowych 1.000 zł), natomiast koszty procesu wyłożone przez pozwanego wyniosły 9018,12 zł (koszty zastępstwa procesowego 7200 zł, opłata od pełnomocnictwa 17 zł, wynagrodzenie biegłych 801,12 zł). Łącznie poniesione przez strony koszty procesu to kwota 21748,12 zł.

Powódka przegrała sprawę w 47,75 % i w tym zakresie obciążają ją koszty procesu, tj. w kwocie 10384,73 zł (21748,12 x 47,75%). Ponieważ poniosła z tego tytułu koszty w kwocie 12730 zł, Sąd zasądził w punkcie 1 c wyroku od pozwanego na rzecz powódki zwrot różnicy w kwocie 2345,27 zł (12730 zł –10384,73 zł).

W toku procesu powstały nieuiszczone koszty sądowe z tytułu wynagrodzenia biegłych sądowych w łącznej wysokości 272,19 zł. Obowiązkiem ich poniesienia, stosownie do dyspozycji art. 113 ust. 1 i 2 pkt 1 u.k.s.c., Sąd obciążył pozwanego (pkt 6 wyroku) i uwzględnił tę kwotę przy rozliczeniu kosztów procesu poniesionych przez strony.