Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 r. w Rybniku

sprawy z odwołania B. M. ( (...))

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wypłatę odsetek za opóźnienie w wypłacie emerytury

na skutek odwołania B. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 3 grudnia 2018 r. Znak (...)

oddala odwołanie

Sędzia

Sygn. akt IX U 92/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 3 grudnia 2018r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie art.118 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odmówił ubezpieczonemu B. M. ( (...)) prawa do wypłaty odsetek w związku z realizacją wyroku Sądu Okręgowego z 05.11.2014r., który zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od daty złożenia wniosku.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że nie pozostawał w zwłoce w zakresie wydania decyzji i wypłaty świadczenia, gdy Sąd Okręgowy wydał wyrok 05.11.2014r. i nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, wobec czego organ rentowy wydał 16.12.2015r. decyzję przyznającą emeryturę zgodnie z ww. wyrokiem.

W odwołaniu od decyzji, sprecyzowanym na rozprawie 19 marca 2019r., ubezpieczony domagał się jej zmiany przez przyznanie prawa do odsetek od 05.11.2014r., gdyż ubezpieczony otrzymał należne mu świadczenie na skutek nieprawidłowo przeprowadzonego, przez organ rentowy, postępowania dowodowego. Nadto organ rentowy podniósł, że po prawomocnym zakończeniu sprawy o przyznania prawa do emerytury organ rentowy błędnie obliczył wysokość należnych ubezpieczonemu świadczeń i ubezpieczony ponownie musiał składać odwołanie. Sprawę zakończył wyrok Sadu Okręgowego w Gliwicach z 2.10.2017r., sygn. IX U 619/16. Zdaniem ubezpieczonego organ rentowy dysponował w niniejszej sprawie danymi pozwalającymi na wydanie prawidłowych decyzji. A zatem winien ponosić odpowiedzialność za opóźnienie w wypłacie świadczeń należnych ubezpieczonemu.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony od 19.11.2012r. uprawniony jest do emerytury z art.184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przyznanej przez organ rentowy na podstawie prawomocnego wyroku tut. Sądu z 05.11.2014r.(sygn. akt IX U 488/13). Apelację organu rentowego od tego wyroku Sąd Apelacyjny oddalił wyrokiem z 10.11.2015r., sygn. akt III AUa 2626/14.

T.. Sąd wydał wyrok z 05.11.2014r. po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, min. z dokumentacji osobowej ubezpieczonego za sporny okres zatrudnienia we (...) Fabryce (...) we W., zeznań świadków, współpracowników ubezpieczonego oraz zeznań ubezpieczonego.

Ubezpieczony domagał się prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach w charakterze zbrojarza we (...) Fabryce (...), podczas gdy z dokumentacji osobowej ubezpieczonego, w tym ze świadectwa pracy wynikały różne stanowiska pracy ubezpieczonego w okresie spornego zatrudnienia, w tym stanowiska, na których praca nie należała do prac w szczególnych warunkach. W tej sytuacji organ rentowy decyzją z 13.03.2013r. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury.

Po wydaniu przez Sąd Apelacyjny w Katowicach wyroku z 10.11.2015r. (wpływ do organu rentowego 17.12.2015r.), organ rentowy, decyzją z 16.12.2015r., wykonał prawomocny wyrok tut. Sądu z 05.11.2014r. i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od daty złożenia wniosku (19.11.2012r.) oraz ustalił wysokość świadczenia w kwocie zaliczkowej.

Następnie, wobec nabycia prawa do emerytury, organ rentowy, decyzją z 11.01.2016r. ustalił ponownie ubezpieczonemu kapitał początkowy, który wyniósł 141.463,74zł.

Decyzją z 27.01.2016r. organ rentowy przeliczył ubezpieczonemu emeryturę od 19.11.2012r. Wysokość świadczenia ustalona została na podstawie art. 26 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podstawę obliczenia emerytury stanowił kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji kapitału początkowego zaewidencjonowanego na koncie miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury.

Ubezpieczony wniósł odwołania odo tych decyzji do tut. Sądu. Domagał się przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego w celu ustalenia wysokości należnego świadczenia, w tym obliczenia wskaźnika podstawy wymiaru z uwzględnieniem dokumentacji płacowej, znajdującej się w Urzędzie Miasta W., z okresu pracy ubezpieczonego we (...) Fabryce (...) we W. a następnie (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego (...) we W..

Po rozpatrzeniu odwołań jw. tut. Sąd wydał wyrok z 20.10. 2017r., sygn. akt IX U 619/16, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w tym opinii biegłego sądowego ds. emerytur i rent Z. G., który odtworzył wysokość osiąganego przez ubezpieczonego wynagrodzenia w okresie od 25 listopada 1975r. do 31 grudnia 1978r., co pozwoliło na ustalenie korzystniejszego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru dla ustalenia kapitału początkowego i następnie ustalenie wysokości emerytury. Wydając opinię biegły oparł się min. na dokumentacji osobowej i płacowej ubezpieczonego pozyskanej z archiwum.

Organ rentowy otrzymał wyrok z 20.10.2017r. w dniu 21.11.2017r. wraz z uzasadnieniem wyroku. Nie wnosił od niego apelacji, a decyzją z 21.12.2017r. wykonał wyrok tut. Sądu i ponownie ustalił wysokość świadczenia od 19.11.2012r. Należność za okres od 19.11.2012r. do 31.12.2017r. organ rentowy wypłacił ubezpieczonemu wraz ze świadczeniem za styczeń 2018r.

27 listopada 2018r. ubezpieczony złożył w organie rentowym wniosek wypłatę odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia wynikającego z prawomocnego wyroku Sadu Okręgowego w Gliwicach z 05.11.2014r., sygn. IX U 488/13.

W rozpoznaniu wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 03.12.2018r., omówioną na wstępie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt emerytalnych ubezpieczonego, akt tut. Sądu o sygn. IX U 488/13 oraz IX U 619/16 oraz zeznań ubezpieczonego złożonych na rozprawie 19 marca 2019r., protokół elektroniczny rozprawy k. 20 a.s. i dane z nich wynikające uznał za wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art.85 ust.1 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2019r., poz. 300 ze zm.) jeżeli Zakład - w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z przepisem art.118 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2018r., poz. 1270 ze zm.) organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Po myśli przepisu art. 118 ust.1a tejże ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego.

Stosownie do art.118 ust.5 ww. ustawy, wypłata świadczenia wynikająca z decyzji ponownie ustalającej prawo następuje w najbliższym terminie płatności świadczenia albo w następnym terminie płatności, jeżeli okres między datą wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni.

Zgodnie §2 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01.02.1999r. w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1999 roku, nr 12, poz. 104) odsetki wypłaca się za okres od dnia następującego po upływie terminu na ustalenie prawa do świadczeń lub ich wypłaty, przewidzianego w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń - do dnia wypłaty świadczeń, z uwzględnieniem ust. 2-5.

Według ust. 2 okres opóźnienia w ustaleniu prawa do świadczeń i ich wypłacie, dla których przepisy określające zasady ich przyznawania i wypłacania przewidują termin na wydanie decyzji, liczy się od dnia następującego po upływie terminu na wydanie decyzji.

Zgodnie z ust.4 okres opóźnienia w wypłaceniu świadczeń okresowych liczy się od dnia następującego po ustalonym terminie ich płatności.

Ubezpieczony domaga się przyznania odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia od 05.11.2014r., tj. od daty wyroku tut. Sądu, przyznającego ubezpieczonemu prawo do emerytury .

Warunkiem zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności świadczenia jest ustalenie, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W ocenie Sądu ustalenie prawa ubezpieczonego do emerytury w oparciu o przepis art.184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, było możliwe dopiero na etapie postępowania przed tut. Sądem. Organ rentowy nie mógł wydać decyzji przyznającej prawo do emerytury, gdyż ubezpieczony nie legitymował się świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach, a w świadectwie z 14.07.1997r., w którym pracodawca potwierdził wykonywanie przez ubezpieczonego takiej pracy jako betoniarz-zbrojarz jedynie w latach 1994-1997, nie zawierało podstawy prawnej. Nadto z treści świadectwa pracy wynikały różnej stanowiska pracy ubezpieczonego, które nie można było zaliczyć do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Dopiero w wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego, w oparciu o zeznania świadków, na których to dowodach nie może opierać się organ rentowy wydając decyzję, Sąd uznał, że ubezpieczony legitymuje się wymaganym 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. W związku z tym, że organ rentowy wniósł apelację do Sądu Apelacyjnego w Katowicach, wyrok tut. Sądu stał się prawomocny dopiero z dniem 10.11.2015r., po czym organ rentowy 16.12.2015r. wydał decyzję o przyznaniu prawa do emerytury.

Po zwrocie akt ZUS przez Sąd Apelacyjny organ rentowy przeliczył wysokość kapitału początkowego ubezpieczonego i ustalił wysokość emerytury, z czym nie zgodził się ubezpieczony i złożył odwołania do tut. Sądu. Tut. Sąd zmienił zaskarżone decyzje wyrokiem z 20.10. 2017r. Niewątpliwie jednak ustalenie wysokości świadczenia jak wyroku możliwe było wyłącznie w drodze postępowania sądowego, gdyż wymagało przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego ds. emerytur i rent, który odtworzył wysokość osiąganego przez ubezpieczonego wynagrodzenia w okresie od 25 listopada 1975r. do 31 grudnia 1978r. Ubezpieczony nie udokumentował w organie rentowym wysokości wynagrodzeń z tego okresu.

Następnie organ rentowy, po otrzymaniu wyroku z 20.10.2017r., (w dniu 21.11.2017r.), wykonał wyrok tut. Sądu i ponownie ustalił wysokość świadczenia, zgodnie z wyrokiem, od 19.11.2012r. Należność za okres od 19.11.2012r. do 31.12.2017r. wypłacił ubezpieczonemu wraz ze świadczeniem za styczeń 2018r.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że organ rentowy, w toku postępowania orzeczniczego, dokonał prawidłowej oceny dokumentacji, którą posiadał, zarówno przy wydawaniu decyzji o prawo do emerytury, jak i jej wysokości, zatem nie ponosi odpowiedzialności za zwłokę w ustaleniu prawa ubezpieczonego do świadczenia i jej wypłaty. Organ rentowy, po uzyskaniu prawomocnych wyroków tut. Sądu, w przewidzianych ustawowo terminach wydał decyzje realizujące te wyroki.

Z tych względów Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ §1 oddalił odwołanie nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

SSO Iwona Nowak