Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2019 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Garncarz

Protokolant: Dominika Gorząd

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 czerwca 2019 r. we W.

sprawy z odwołania G. B.

od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w województwie (...)

z dnia 19 kwietnia 2018 r. znak: (...). (...)

w sprawie G. B.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w województwie (...)

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

I.  oddala odwołanie;

II.  nie obciąża wnioskodawczyni kosztami postępowania.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni G. B. wniosła odwołanie od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. z dnia 19 kwietnia 2018r. w części dotyczącej pkt I gdzie zaliczono wnioskodawczynię do lekkiego stopnia niepełnosprawności, wnosząc o zaliczenie jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

W uzasadnieniu odwołania wnioskodawczyni podniosła, iż jest chora, podniosła szereg zarzutów dotyczących procedury otrzymania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności w toku postępowania przed stroną pozwaną. Wskazała, że ma kłopoty finansowe i jest jej trudno utrzymać się bez orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W., wniósł o jego oddalenie, z uwagi na brak podstaw prawnych do jego uwzględnienia.

W uzasadnieniu swojego stanowiska strona pozwana wskazała, iż orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. jest zasadne. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał, iż skład orzekający stwierdził, że werdykt organu I instancji nie jest zgodny z obowiązującymi w tej materii przepisami prawa, wobec czego uchylił w całości orzeczenie i zaliczył wnioskodawczynię do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni G. B. urodziła się (...)

W dniu 22 listopada 2017 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek w sprawie wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

W orzeczeniu z dnia 25 stycznia 2018 r. (...) d/s Orzekania o Niepełnosprawności we W. nie zaliczył wnioskodawczyni do osób niepełnosprawnych.

Wnioskodawczyni złożyła odwołanie od w/w orzeczenia.

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. orzeczeniem z dnia 19 kwietnia 2018 r. zaliczył wnioskodawczynię do lekkiego stopnia niepełnosprawności na okres do 30 kwietnia 2021 r. r symbol niepełnosprawności 05-R.

Dowód : akta strony pozwanej

Wnioskodawczyni jest z zawodu technik mechanik, pracowała jako nauczyciel zawodu, pracownik biurowy, nauczyciel w przedszkolu, obecnie pobiera świadczenie emerytalne. Wnioskodawczyni w dniu 08.11.2017r. była konsultowana przez neurologa: w badaniu ograniczenie ruchomości kręgosłupa szyjnego, zniekształcenia stawów rąk - poza tym bez objawów uszkodzenia układu nerwowego – skierowana została do Poradni Rehabilitacyjnej.

Wnioskodawczyni ma chód samodzielny, sprawny, jest budowy prawidłowej, kręgosłup o zachowanych krzywiznach fizjologicznych. napięcie mięśni przykręgosłupowych prawidłowe. prawidłowa ruchomość całego kręgosłupa: brodą swobodnie dosięga do mostka, ruchy skrętne do ok. 60°; palcami rąk w skłonie dosiężnym nie dotyka do podłoża (próba palce-podłoga -10 cm), z pozycji leżącej na plecach powraca do siadu płaskiego bez wspomagania rąk, w siadzie płaskim palcami rąk nie dosięga do palców stóp (-5cm). Kończyny górne: ułożone swobodnie; umięśnienie symetryczne; obrysy stawów niepogrubiałe; dobrze zachowana ruchomość; dobra sprawność chwytna rąk. Klatka piersiowa symetryczna, ruchoma oddechowo. Brzuch: wysklepiony w poziomie klatki piersiowej; miękki; bez oporów patologicznych; objawy otrzewnowe nieobecne. Miednica ustawiona poziomo, niebolesna na ucisk przednio-tylny i w projekcji poprzecznej.

Wnioskodawczyni jest w stanie ogólnym dobrym, porusza się sprawnie samodzielnie, czaszka prawidłowo uformowana, gałki oczne osadzone i ustawione prawidłowo, tarczyca niepowiększona, klatka piersiowa symetryczna, ruchoma oddechowo, nad płucami obustronnie wypuk jawny, szmer pęcherzykowy, akcja serca miarowa ok. 76u/min. Tony czyste, średniogłośne, prawidłowo akcentowane. RR 130/80 mmHg. Tętno obwodowe wyczuwalne. Obrzęki nieobecne. Krążenie żylne bez cech niewydolności. Brzuch miękki, niebolesny palpacyjnie, bez oporów patologicznych.

Wnioskodawczyni cierpi na zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa z podmiotowym zespołem bólowym w wywiadzie, zmiany zwyrodnieniowe stawów obwodowych Choroba M. w wywiadzie, niedosłuch, refluks żołądkowy w wywiadzie, padaczka w wywiadzie, bielactwo.

Wnioskodawczyni może być uznana za osobę o lekkim stopniu niepełnosprawności. Wnioskodawczyni jest osobą o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne", natomiast nie jest osobą z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Zmiany zwyrodnieniowe dyskopatyczne kręgosłupa nie skutkują istotnym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa, nie stwierdzono objawów podrażnienia bądź uszkodzenia korzeni rdzeniowych szyjnych i lędźwiowych, bez uszkodzenia rdzenia kręgowego. Wnioskodawczyni ma dobrą sprawność manualną obu rąk, ruchomość w stawach pkg w granicach fizjologicznych, bez neurogennego zaniku mięśni. Nadciśnienie tętnicze w wywiadzie - aktualnie bez leczenia, bez udokumentowanych powikłań narządowych. Refluks żołądkowy w wywiadzie-aktualnie bez leczenia.

Dowody : opinia biegłych sądowych internisty, neurologa, ortopedy k. 13-14

- opinia uzupełniająca biegłych sądowych internisty, neurologa, ortopedy k. 47

Wnioskodawczyni cierpi na obustronny niedosłuch odbiorczy, głównie wysoko tonowy, w paśmie mowy lekkiego stopnia, a także wskazuje, że ma szumy uszne i zawroty głowy, skrzywienie przegrody nosa U wnioskodawczym stwierdza się obustronny niedosłuch lekkiego stopnia; porozumienie słowne swobodne, w badaniu akumetrycznym słuchu słyszy szept z 5 m i mowę potoczną z 6 m. Charakter dolegliwości wymaga okresowej kontroli, jednak z laryngologicznego punktu widzenia brak innych jawnych klinicznie objawów ze strony narządu słuchu i równowagi, tym samym brak podstaw uzasadniających uznanie powódki za osobę niepełnosprawną z przyczyn laryngologicznych.

Dowody : - opinia biegłego sądowego laryngologa k. 29

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Odwołanie jako bezzasadne, nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni żądała zmiany orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. i zaliczenia jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz. U. z 2011 r., nr 12, poz. 721 ze zm.) rozróżnia trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki.

W myśl art. 4 ust. 3 w/w artykułu, do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaka wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Z kolei art. 4 ust. 2 ustawy do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej lub częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Natomiast zgodnie z art.4 ust. 1 cytowanej ustawy do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Zatem zaliczenie do któregokolwiek stopnia niepełnosprawności wymaga spełnienia przesłanek warunkujących jego otrzymanie, które zostały zdefiniowane w art. 4 wyżej wskazanej ustawy.

Wobec medycznej natury okoliczności spornych, które były istotne dla rozpoznania niniejszej sprawy, ich wyjaśnienie, wymagało wiadomości specjalnych i musiało znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłego sądowego.

Powołani w sprawie biegli sądowi z zakresu neurologii, ortopedii i internista uznali, że wnioskodawczyni nie może być zaliczona do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym. Natomiast biegły sądowy laryngolog uznała, że w ogóle brak jest podstaw do uznania wnioskodawczyni za osobę niepełnosprawną z przyczyn laryngologicznych.

Swoje stanowisko biegli szczegółowo uzasadnili wskazując, że: „ Zmiany zwyrodnieniowe dyskopatyczne kręgosłupa nie skutkują istotnym ograniczeniem ruchomości kręgosłupa, nie stwierdzono objawów podrażnienia bądź uszkodzenia korzeni rdzeniowych szyjnych i lędźwiowych, bez uszkodzenia rdzenia kręgowego. Wnioskodawczyni ma dobrą sprawność manualną obu rąk, ruchomość w stawach pkg w granicach fizjologicznych, bez neurogennego zaniku mięśni. Nadciśnienie tętnicze w wywiadzie - aktualnie bez leczenia, bez udokumentowanych powikłań narządowych. Refluks żołądkowy w wywiadzie-aktualnie bez leczenia.”

Strona pozwana nie złożyła zastrzeżeń do przedstawionej przez biegłych opinii, natomiast wnioskodawczyni złożyła zastrzeżenia do opinii głównej i dlatego też Sąd dopuścił dowód w postaci opinii uzupełniającej, w której biegli sądowi internista, ortopeda i neurolog szczegółowo uzasadnili swoje stanowisko w pełni potwierdzając kategoryczny wniosek, że wnioskodawczynie nie może zostać zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Biegli ustosunkowując się do obszernych zarzutów wnioskodawczyni i przedstawionej przez nią dodatkowej dokumentacji jednoznacznie wskazali, że: „

powódka wymienia szereg skarg na swój stan zdrowia, w tym konieczność stosowania okularów korekcyjnych, pogorszenie słuchu, bóle głowy oraz zła tolerancja temperatury ciała i otoczenia.” Odnosząc się do przedstawionej dokumentacji medycznej wskazali, że: „ wynik badania (...) barku prawego z dnia 10.10.2018r: dgn łagodne zwężenie przestrzeni podbarkowej, nieznaczna tendinopatia stożka rotatorów, bez pęknięć, prawdopodobny odczyn zapalny torebki stawu ramiennego o niewielkiej aktywności. Opisane wyżej zmiany wymagają odpowiedniego leczenia farmakologicznego i rehabilitacji, nie wymagają leczenia operacyjnego, w niewielkim stopniu upośledzają funkcję tego stawu, co biegli opisali w badaniu przedmiotowym w dniu 27.8.2018r. (…) Nie jest też powszechnie stosowaną praktyką, że stopień niepełnosprawności ustala się wyłącznie na podstawie badań obrazowych. Oczekiwania własna ocena stanu zdrowia dokonana przez badaną może odbiegać od dokonanej przez biegłych.”

Wnioskodawczyni ponownie złożyła zastrzeżenia do w/w opinii lecz podniosła te same argumenty, które zostały podniesione przez nią we wcześniejszych pismach procesowych.

W niniejszej sprawie, bezspornym jest, że wnioskodawczyni nie jest osoba zdrową. Jak jednoznacznie wynika z opinii biegłych sądowych, u wnioskodawczyni „…cierpi na zmiany zwyrodnieniowe i dyskopatyczne kręgosłupa z podmiotowym zespołem bólowym w wywiadzie, zmiany zwyrodnieniowe stawów obwodowych Choroba M. w wywiadzie, niedosłuch, refluks żołądkowy w wywiadzie, padaczka w wywiadzie, bielactwo. Wnioskodawczyni może być uznana za osobę o lekkim stopniu niepełnosprawności. Wnioskodawczyni jest osobą o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne", natomiast nie jest osobą z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. ” Wnioskodawczyni zatem została uznana za osobę o lekkim stopniu niepełnosprawności przez stronę pozwaną, natomiast brak jest podstaw do uznania jej za osobę z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności.

Sąd dokonał ustaleń stanu faktycznego na podstawie dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach (...) i aktach przedmiotowej sprawy, które zostały sporządzone przez podmioty profesjonalne i uprawnione oraz których autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron.

Odnosząc się do opinii biegłych sądowych, Sąd uznał za wiarygodne opinie sporządzone przez nich w toku niniejszego postępowania. W ocenie Sądu, wydane w sprawie opinie biegłych sądowych są rzetelne, racjonalne, wewnętrznie spójne, logiczne, oparte na dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, a Sąd w pełni podzielił dokonane w nich ustalenia.

Zdaniem Sądu, brak jest podstaw do zanegowania takiego stanowiska biegłych, tym bardziej, że wydane opinie przez biegłych sądowych zawierają pełne i jasne uzasadnienie, uwzględniająca rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia i stopień ich nasilenia po przeprowadzonym leczeniu.

Biegli sądowi obowiązani są orzekać zgodnie z wiedzą medyczną, posiadanymi kwalifikacjami i obowiązującymi przepisami. Zatem ich pole orzekania nie jest ograniczone żadnymi dodatkowymi kryteriami, poza obowiązującymi przepisami. Dlatego zdaniem Sądu, sporządzonej przez biegłych opinii, nie można odmówić rzetelności i fachowości co do medycznej oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni, w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Tym bardziej, że biegli są to specjaliści z dużym doświadczeniem medycznym i stażem orzeczniczym.

Wydający w sprawie opinię biegły sądowy jest lekarzem niezależnym od stron i nie ma żadnego powodu, aby orzekać na korzyść którejkolwiek ze stron. Zgodnie z art. 282 § 2 k.p.c. w związku z art. 283 § 2 k.p.c. biegły sądowy wydający opinię w niniejszej sprawie złożył przed objęciem funkcji przysięgę, którą jest związany. Sąd nie znalazł podstaw do zanegowania bezstronności biegłego, jak i jego rzetelności przy wydaniu opinii. Opinia biegłego sądowego podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. – na podstawie właściwych dla jej przymiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażanych w niej wniosków.

Warto tutaj przytoczyć pogląd Sądu Najwyższego ujęty w wyroku z dnia 19 grudnia 1990 r. (I PR 148/90, OSP 1991/11/300) stwierdził, iż „Sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać oczywiste pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać poglądów biegłego, czy w ich miejsce wprowadzać własnych stwierdzeń”.

Zgodnie z art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Samo niezadowolenie stron z opinii biegłych nie uzasadnia jednak zażądania dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, tym bardziej, gdy strony nie zgłosiły do nich żadnych zastrzeżeń.

Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłych, a także dowód z opinii biegłego laryngologa, lecz wszystkie dowody potwierdziły fakt, że wnioskodawczyni nie może zostać zaliczona do wyższego niż lekki stopień niepełnosprawności.

Sąd, w ramach zastrzeżonej dla niego swobody, decyduje, czy ma możliwość oceny dowodu w sposób pełny i wszechstronny, czy jest w stanie prześledzić jego wyniki oraz - mimo braku wiadomości specjalnych - ocenić rozumowanie, które doprowadziło biegłego do wydania opinii. Sąd czyni to zapoznając się z całością opinii, tj. z przedstawionym w niej materiałem dowodowym, wynikami badań przedmiotowych i podmiotowych. Wszystko to, a nie tylko końcowy wniosek opinii, stanowi przesłanki dla uzyskania przez sąd podstaw umożliwiających wyjaśnienie sprawy.

Warto zarazem zwrócić uwagę na to, że opinia nie stanowiła jedynej fachowej wypowiedzi na temat stanu zdrowia wnioskodawczyni.

Jeszcze na etapie postępowania administracyjnego wnioskodawczyni została poddana badaniom przeprowadzonym przez zespoły lekarskie, które także wykluczyły potrzebę zaliczenia jej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Tej zbieżności ocen poszczególnych zespołów lekarskich, wydających swoje opinie niezależnie od siebie, nie można w żaden sposób deprecjonować, lecz trzeba potraktować ją jako dodatkową okoliczność przemawiającą za rzetelnością i prawidłowością opinii sporządzonych przez biegłego.

Podkreślenia wymaga to, iż subiektywne odczucia wnioskodawczyni co do stanu zdrowia nie znajdują odzwierciedlenia w dowodach z opinii biegłych sądowych i nie mogą stanowić podstaw do zmiany decyzji Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Województwie (...) we W. albowiem Sąd orzeka na podstawie całościowego materiału dowodowego a w szczególności dokumentacji medycznej.

Mając powyższe na uwadze, iż stan zdrowia wnioskodawczyni i dolegliwości jakich doznaje nie naruszają sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym orzeczenie innego niż lekki stopień niepełnosprawności, Sąd na mocy przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne. (pkt I wyroku)

Orzeczenie o kosztach postępowania Sąd oparł o treść art. 98 w zw. z art. 113 ustawy o kosztach sądowych. (pkt II wyroku).