Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lipca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 lipca 2019 r. w S.

odwołania B. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 29 sierpnia 2018 r. Znak (...)-2012

i z dnia 31 sierpnia 2018 r. Nr (...)

w sprawie B. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość kapitału początkowego i wysokość emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 29 sierpnia 2018 roku i ustala, że wysokość kapitału początkowego B. C. na dzień 1 stycznia 1999 roku wynosi (...) (...) 4 gorsze) zł;

II.  zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 31 sierpnia 2018 roku i ustala, że wysokość emerytury B. C. na dzień 20 maja 2018 roku wynosi (...),38 ((...)) zł brutto miesięcznie;

III.  przyznaje i nakazuje wypłacić z sum Skarbu Państwa (kasa Sądu Okręgowego w Siedlcach) na rzecz adwokata K. W. kwotę 110,70 (sto dziesięć złotych siedemdziesiąt groszy) zł, w tym należny podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu na rzecz B. C..

Sygn. akt: IV U 702/18 UZASADNIENIE

Decyzją z (...)2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. działając na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił kapitał początkowy B. C. na kwotę (...)złotych. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął okresy składkowe w wymiarze 14 lat i 6 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 9 miesięcy i 23 dni (decyzja z 29 sierpnia 2018r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego k.54 akt o ustalenie kapitału początkowego).

Następnie decyzją z 31 sierpnia 2018r. organ rentowy działając na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonej przeliczenia emerytury wskazując, że wysokość emerytury obliczona została na podstawie art.26 powyższej ustawy. Wysokość kapitału początkowego obliczonego w decyzji z 29 sierpnia 2018r. nie uległa podwyższeniu, dlatego brak jest podstaw do przeliczenia emerytury (decyzja z 31 sierpnia 2018r. o odmowie przeliczenia emerytury k.19 akt sprawy).

Odwołania od obu w/w decyzji złożyła ubezpieczona B. C. zarzucając organowi rentowemu błędne ustalenie wysokości kapitału początkowego oraz wysokości emerytury. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała m.in, że w jej ocenie organ rentowy do wyliczenia wysokości kapitału początkowego nie przyjął wszystkich okresów jej ubezpieczenia oraz najkorzystniejszych zarobków. Odwołania ubezpieczonej od decyzji z 29 sierpnia 2018r. i 31 sierpnia 2018r. zostały zarejestrowane pod sygnaturami akt odpowiednio IV U 702/18 i IV U 703/18. Postanowieniem z 11 grudnia 2018r. Sąd połączył obie sprawy celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygnaturą akt IV U 702/18 (odwołanie wraz z załącznikami k.1-19 akt sprawy i postanowienie z 11 grudnia 2018r. o połączeniu spraw k.43 akt sprawy). W toku rozprawy ubezpieczona wskazała, że wnosi o zaliczenie do wyliczenia wysokości kapitału początkowego okresu zatrudnienia od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r. w Parafii R.-Katolickiej Św. S. oraz okresu pobierania zasiłku chorobowego od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r. wypłaconego przez Powiatowy Urząd Pracy w S., które to okresy nie zostały uwzględnione przez organ rentowy do ustalenia wysokości kapitału początkowego (zeznania ubezpieczonej k.43v-44 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, wskazując na argumentację podniesioną w uzasadnieniu zaskarżonych decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.20 i k.32 i 33 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona B. C. urodziła się w dniu (...) Decyzją z (...)2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał ubezpieczonej od (...). ,tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego emeryturę na podstawie art.24a ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wysokość emerytury ustalona została na podstawie art.26 ustawy emerytalnej na kwotę 1 339,34 złotych brutto miesięcznie (decyzja z 23 maja 2018r. o przyznaniu emerytury z urzędu k.2 akt emerytalnych). Uprzednio decyzją z 15 września 2014r. organ rentowy ustalił wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej na dzień 1 stycznia 1999r. na kwotę 74 596,28 złotych. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego organ rentowy przyjął 14 lat i 6 dni okresów składkowych oraz 9 miesięcy i 23 dni okresów nieskładkowych. Jako wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty w wysokości 73,96% (decyzja z 15 września 2014r. o ustaleniu kapitału początkowego k.41 akt o ustalenie kapitału początkowego i wyliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału k.39 w/w akt).

Do ustalenia wysokości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonej w Parafii R.-Katolickiej Św. S. w Z. od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r. z uwagi na niezgłoszenie do ubezpieczenia społecznego oraz okresu pobierania przez ubezpieczoną zasiłku chorobowego wypłaconego przez Powiatowy Urząd Pracy od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r. z uwagi na fakt, że od 1 grudnia 1993r. ubezpieczona miała być uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy (pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z 26 listopada 2015r. skierowane do ubezpieczonej k.43 akt o ustalenie kapitału początkowego).

W dniu 20 czerwca 2018r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o ponowne obliczenie emerytury przyznanej z urzędu po uprzednim ponownym obliczeniu kapitału początkowego w najkorzystniejszym wariancie. Do wniosku tego ubezpieczona załączyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez Gminny Zespół (...) w S. z 17 września 2012r., zawiadomienie w sprawie świadectw rekompensacyjnych oraz dokumentacje płacową z okresu zatrudnienia w Szkole Podstawowej w G. i w Szkole Podstawowej w S. z lata 1991-1993 (wniosek o ponowne obliczenie emerytury wraz z załącznikami k.4-17 akt emerytalnych). Rozpoznając powyższy wniosek zaskarżoną decyzją z 29 sierpnia 2018r. organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy ubezpieczonej na kwotę (...)złotych ,tj. na kwotę ustaloną we wcześniejszej decyzji z 15 września 2014r. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy przyjął te same – w tym samym wymiarze - okresy składkowe i nieskładkowe ,tj. odpowiednio 14 lat i 6 dni oraz 9 miesięcy i 23 dni (zaskarżona decyzja z 29 sierpnia 2018r. k.54 akt o ustalenie kapitału początkowego). Następnie wobec ustalenia, że wysokość kapitału początkowego nie uległa podwyższeniu, drugą zaskarżoną decyzją z 31 sierpnia 2018r. organ rentowy odmówił ubezpieczonej ponownego obliczenia emerytury (decyzja z 31 sierpnia 2018r. o odmowie przeliczenia emerytury k.19 akt emerytalnych).

W okresie od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r. ubezpieczona była zatrudniona w parafii R.-Katolickiej Św. S. w Z. na stanowisku katechetki (świadectwo pracy z 15 sierpnia 1988r. k.4 akt rentowych za wnioskiem z 31 marca 1994r.). W okresie tym pracodawca nie zgłosił ubezpieczonej do ubezpieczenia społecznego (potwierdzenie ubezpieczenia z 19 listopada 2012r. k.4-4v akt o ustalenie kapitału początkowego).

W okresie od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r. ubezpieczona pobierała zasiłek chorobowy, który wypłacał ówczesny Rejonowy Urząd Pracy w S. (ustalenia Sadu Wojewódzkiego w Lublinie w sprawie VIII U(...)k.73v-74 tych akt). W dniu 31 marca 1994r. ubezpieczona wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o rentę. Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy wydał trzy różne decyzje w przedmiocie prawa ubezpieczonej do renty. Pierwszą decyzją – z 10 maja 1994r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy od 1 grudnia 1993r., drugą z kolei decyzją - z 30 lipca 1994r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy od 1 kwietnia 1994r. Wreszcie trzecią decyzją z 30 stycznia 1995r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do renty inwalidzkiej trzeciej grupy od 12 maja 1994r. ,tj. od dnia następnego po zakończeniu pobierania przez ubezpieczoną w/w zasiłku chorobowego (kopie decyzji z 10 maja 1994r., 30 lipca 1994r. i 30 stycznia 1995r. wydane na skutek tego samego wniosku o rentę z 31 marca 1994r. – w kopercie na k.42 akt sprawy). Wydanie przez organ rentowy trzech różnych decyzji – z różnymi datami początkowymi prawa do renty wynikało z posiadania niepełnych danych o okresie pobierania przez ubezpieczoną zasiłku chorobowego. Związanych z tym kwestii dotyczyło w/w postępowanie przez Sądem Wojewódzkim w Lublinie w sprawie VIII U(...)z odwołania Rejonowego Urzędu Pracy w S. od decyzji w sprawie zwrotu nienależnego świadczenia. Ostateczną decyzją w sprawie renty była trzecia z kolei decyzja wydana w dniu 30 stycznia 1995r. przyznająca ubezpieczonej prawo do renty od 12 maja 1994r. Ubezpieczona nie zwracała żadnej kwoty tytułem nienależnie pobranego świadczenia (pismo wyjaśniające z 6 marca 1995r. skierowane do ubezpieczonej przez organ rentowy podpisane przez Kierownika Wydziału Emerytur i R. E. W. – w kopercie na k.42 akt sprawy, zeznania ubezpieczonej k.43v-44 akt sprawy) .

Po zaliczeniu do okresów ubezpieczenia w/w okresu pracy ubezpieczonej w parafii w Z. (od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r.) oraz okresu pobierania zasiłku chorobowego (od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r.) wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej ustalona w najkorzystniejszym wariancie wynosi 77 238,04 złotych, a wysokość emerytury ubezpieczonej przyznanej ubezpieczonej z urzędu ustalona na dzień 20 maja 2018r. przy uwzględnieniu tak obliczonego kapitału początkowego wynosi 1 377,38 złotych brutto miesięczne (opinia biegłej księgowej A. D. k.79-83 i uzupełniająca opinia biegłej k.105-107 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania ubezpieczonej B. C. okazały się uzasadnione.

Zgodnie z art.174 ust.2 pkt 1 i ust.2 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.) przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się odpowiednio przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy ,tj. przed 1 stycznia 1999r. okresy składkowe, o których mowa w art.6, a także okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 1-3 i 6-12, a zatem m.in. okresy pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy i okresy pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego, w tym zasiłku chorobowego.

Poza sporem jest, że ustalając wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej w decyzji z 15 września 2014r., a następnie w zaskarżonej decyzji z 29 sierpnia 2018r. organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonej od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r. oraz okresu pobierania zasiłku chorobowego od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r. wskazując, że w pierwszym okresie ubezpieczona nie została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego, a drugi okres to okres zasiłku chorobowego, który został nienależnie wypłacony przez Urząd Pracy z uwagi na nabycie prawa do renty od 1 grudnia 1993r. (vide: pismo organu rentowego z 26 listopada 2015r. skierowane do ubezpieczonej k.43 akt o ustalenie kapitału początkowego). Tę samą argumentację organ rentowy prezentował w toku niniejszego procesu.

W ocenie Sądu argumentacja organu rentowego jest błędna. W odniesieniu do okresu zatrudnienia ubezpieczonej w Parafii R.-Katolickiej w Z. od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r. wskazać należy, że okres ten – potwierdzony świadectwem pracy - stanowi okres składkowy w rozumieniu art.6 ust.2 pkt 1a ustawy emerytalnej i jako taki podlega uwzględnieniu przy ustalaniu kapitału początkowego. Co do faktu niezgłoszenia ubezpieczonej przez pracodawcę do ubezpieczenia wskazać należy, że ubezpieczona nie może ponosić konsekwencji nieprawidłowego działania pracodawcy (pogląd taki wyraził Sąd Najwyższy w wyroku z 20 kwietnia 2016r. w sprawie II UK 194/15, OSNP 2017/12/163). Co do drugiego spornego okresu – zasiłku chorobowego za okres do 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r., to jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń Sądu, ostateczną datą, od której ubezpieczona była uprawniona do renty jest dzień 12 maja 1994r., o czym stanowi ostateczna – trzecia z kolei decyzja z 30 stycznia 1995r. wydana w sprawie wniosku ubezpieczonej o rentę z 31 marca 1994r. (koperta k.42 akt sprawy). W swoim stanowisku organ rentowy opierał się na decyzji z 10 maja 1994r. przyznającej prawo do renty od 1 grudnia 1993r., pomijając fakt, że w tej sprawie organ rentowy wydal jeszcze dwie decyzje, z których ostateczna była w/w decyzja z 30 stycznia 1995r. Na marginesie wskazać należy, że w aktach rentowych ubezpieczonej znajduje się tylko jedna – pierwsza decyzja z 10 maja 1994r. (na k.25-26 akt rentowych za wnioskiem z 31 marca 1994r.), pozostałe dwie decyzje – z 30 lipca 1994r. i 30 stycznia 1995r. przedłożyła do akt sama ubezpieczona (koperta k.42 akt sprawy). Sąd doręczył organowi rentowemu wskazane decyzje oraz pismo Kierownika Wydziału Emerytur i R. z 6 marca 1995r. skierowane do ubezpieczonej z wyjaśnieniem w sprawie, ale organ rentowy nie ustosunkował się do tej kwestii (zarządzenie k.130v i pismo k.133 akt sprawy).

Reasumując, zaliczenie do okresów ubezpieczenia B. C. w/w okresu pracy w Parafii w Z. (od 1 września 1978r. do 31 grudnia 1978r.) oraz okresu pobierania zasiłku chorobowego (od 13 grudnia 1993r. do 11 maja 1994r.) pozwoliło na zweryfikowanie wysokości kapitału początkowego ubezpieczonej, który – jak ustaliła biegła księgowa – wyniósł (...)złotych oraz wysokości emerytury ubezpieczonej na datę jej przyznania, która obliczona wg zasad z art.26 ustawy emerytalnej wyniosła (...)złotych brutto miesięcznie

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd na podstawie art.477.14§2 kpc zmienił zaskarżone decyzje z 29 sierpnia 2018r. i 31 sierpnia 2018r. i orzekł jak w pkt I i II wyroku.