Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 22 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Berczyńska – Bruś

Protokolant: Katarzyna Niciejewska

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2019 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w O.

przeciwko(...)Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w C.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w C. na rzecz powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej w O. kwotę 738 euro ( siedemset trzydzieści osiem euro ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 24 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 166,84 zł ( sto sześćdziesiąt sześć złotych 84/100 )

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 100 zł ( sto złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 917 zł ( dziewięćset siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

SSR Magdalena Berczyńska-Bruś

Sygn. akt V GC 2316/18

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa w O. pozwem z dnia 30 maja 2018r. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym aby pozwany (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. zapłacił na jego rzecz kwotę 738 euro z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 24 stycznia 2018r. do dnia zapłaty, kwotę 166,84 zł stanowiącą równowartość 40 euro z tytułu stałej rekompensaty za koszty odzyskiwania wierzytelności oraz zwrot kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powód nabył od R. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) R. K. w następstwie przelewu wierzytelności (art. 509 k.c.) wierzytelności wobec pozwanego, wynikające z tytułu nie uiszczenia kwoty, której dotyczy pozew, a która wynika z powołanej faktury VAT. O fakcie zawarcia umowy o powierniczym przelewie wierzytelności i windykacji roszczeń nr (...) pozwany został zawiadomiony. Wierzytelność wynika z tytułu usługi transportowej. Na kwotę wierzytelności głównej składa się wierzytelność w wysokości 738 euro wynikająca z faktury, natomiast kwota 166,84 zł wynika z art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W opisanym stanie rzeczy i w świetle uregulowań wynikających z art. 10 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych uzasadnione jest żądanie od pozwanego także kwoty 166,84 zł stanowiącej równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym przedmiotowe świadczenie pieniężne określone fakturą stało się wymagalne. Pozwany mimo wezwania do zapłaty nie uregulował należności.

Do pozwu załączono umowę o powierniczym przelewie wierzytelności i windykacji roszczeń, zlecenie dla przewoźnika, dokumenty przewozowe, fakturę VAT, zawiadomienie o przelewie wierzytelności, wezwanie do zapłaty.

W dniu 12 czerwca 2018r. Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Kaliszu wydała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, sygn. akt V GNc 2923/18 zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zachowując ustawowy termin wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W sprzeciwie podniósł zarzut braku wymagalności roszczenia, uzyskanie prolongaty na spłatę należności i niedostarczenia towaru w umówionym terminie – naliczenie kary umownej.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że nie może zgodzić się z zasądzonymi kwotami, ponieważ zgodnie z punktem 7 zlecenia z dnia 23 listopada 2017r. nr (...) w razie uchybienia terminowi załadunku lub rozładunku, określonego w treści zlecenia, po stronie zleceniobiorcy (lub jego podwykonawcy) powstaje obowiązek zapłaty kary umownej na rzecz zleceniodawcy w wysokości 200 zł za każdą pierwszą i drugą rozpoczętą godzinę opóźnienia, oraz kary umownej w wysokości 100 zł za każdą kolejną rozpoczętą godzinę opóźnienia. Zleceniodawca ma prawo żądania odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary umownej w razie poniesienia szkody na skutek opóźnienia zleceniobiorcy w wysokości wyższej aniżeli zastrzeżona z tego tytułu kara umowna. Zgodnie z przedmiotowym zleceniem rozładunek miał mieć miejsce w dniu 24 listopada 2017r. w godzinach od 8:00 do 15:00, jednakże zgodnie z dokumentem przewozowym (...), który został dołączony do pozwu rozładunek miał miejsce dopiero w dniu 29 listopada 2017r. Mając na uwadze iż rozładunek miał miejsce 29 listopada 2017r. o godzinie 8:00, należy wskazać, że dostawa towaru była opóźniona o 113 godzin, w związku z czym pozwany naliczył karę umowna w wysokości 11.500 zł.

W sprzeciwie pozwany nie zgłosił żadnych wniosków dowodowych.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu. Przyznał, że zlecenie zostało wykonane z opóźnieniem, które nie było jednak skutkiem winy cedenta R. K.. W dniu 24 listopada 2017r. zgłoszono pozwanemu awarię samochodu 40 km przed miejscem rozładunku. Niezwłocznie po awarii rozpoczęto wysyłkę części do kierowcy oraz wyjazd mechanika. Próba naprawy samochodu się nie powiodła i auto oddano do serwisu. Po naprawie auto niezwłocznie udało się na rozładunek. Wszystkie informacje były przekazywane na bieżąco przez pracownika cedenta. Powód wniósł o zmniejszenie kary umownej bowiem zobowiązanie zostało wykonane w całości, a pozwany nie poniósł żadnej szkody. Pozwany nigdy nie skierował do aktualnego ani pierwotnego wierzyciela żadnej noty obciążeniowej z tytułu karu umownej. Nigdy nie podał jej wysokości. Pozwany po wykonanej usłudze nigdy nie kwestionował swojego obowiązku zapłaty wobec zleceniobiorcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. K. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług transportowych i spedycyjnych. Posiada obecnie dziewięć samochodów ciężarowych. T. C. zawiaduje jego taborem. Pozwany nie posiada własnych aut. Zajmuje się jedynie spedycją.

Dowód: zeznania świadka R. K. (00:12:12 – 00:15:30 minuta

rozprawy z dnia 22.03. 2019r.)

W dniu 23 listopada 2017r. pozwany zlecił R. K. przewóz stali walcowanej z H. w N. do L.. Datę załadunku wskazano na 23 listopada 2017r. a rozładunku na dzień 24 listopada 2017r. między godziną 8:00 a 15:00. Na zleceniu nie zastrzeżono żadnych dodatkowych warunków typu (...) podkreślających konieczność przestrzegania wskazanych dat załadunku lub rozładunku. Wynagrodzenie określono w kwocie 738 euro.

Dowód: pierwsza strona zlecenia dla przewoźnika z 23.11.2017r. (k. 14 akt)

R. K. dysponuje jedynie pierwszą stroną zlecenia. Nie dostał również ogólnych warunków umów zlecenia na osobnej karcie. Nie posiada dokumentu, w którym byłby punkt siódmy mówiący o karach umownych.

Dowód: zeznania świadka R. K. ( 00:15:30 – 00: 20: 40

minuta rozprawy z dnia 22.03. 2019r.)

Przedmiotem zlecenia był przewóz stali z N. do L.. Do przewozu wystarczyło standardowe auto. Nie był to ładunek niebezpieczny. Zlecenie przysłano drogą mailową. Niektórzy zleceniodawcy życzą sobie aby zlecenie zostało podpisane i odesłane, a inni nie. Wszystkie szczegóły takie jak terminy płatności, wielkość samochodu, waga ładunku zostały ustalone na komunikatorze giełdy transportowej. Bez problemu doszło do załadunku w H.. Awaria wydarzyła się maksymalnie do 100 km przed miejscem rozładunku, jeszcze na terenie N.. Uszkodzeniu uległ alternator. Nie udało się go jednak naprawić we własnym zakresie i trzeba było zorganizować serwis z N.. O opóźnieniu informowany był pozwany ponieważ kierowca nie mógł kontaktować się z odbiorcą. Pozwany nie groził obciążeniem karami umownymi. R. K. nie otrzymał od pozwanego żadnego obciążenia karą umowną, żadnej noty księgowej.

Dowód: zeznania świadka T. C. (00:31:17 – 00:46:30

minuta rozprawy z 22.03.2019r.)

W trakcie transportu T. C. informował spedytora pozwanego P. C. o wszystkich problemach, które pojawiły się w trakcie wykonywania przewozu.

Dowód: archiwum rozmowy z P. C. z dnia 27, 28 i 29.11.2017r.

(k. 64 – 65 akt)

W dniu 27 listopada 2017r. R. K. poniósł koszt naprawy uszkodzonego samochodu w kwocie 644,05 euro.

Dowód: rachunek z dnia 27.11.2017r. (k. 66 akt)

Z dokumentów przewozowych wystawionych w języku niemieckim i angielskim wynika, że do załadunku doszło w H. w dniu 23 listopada 2017r., a do rozładunku w dniu 29 listopada 2017r.

Dowód: dokument przewozowy (k. 15 – 16 akt)

W dniu 29 listopada 2017r. R. K. wystawił wobec pozwanego fakturę nr (...) z tytułu usługi transportowej na kwotę 738 euro, wskazując kwotę 600 euro netto i 580,62 zł z tytułu podatku VAT., płatne do dnia 23 stycznia 2018r.

Dowód: faktura nr (...) z 29.11.2017r. (k. 13 akt)

R. K. wykonywał wielokrotnie telefony do pozwanego, ale nigdy nie rozmawiał bezpośrednio z prezesem. Pani, która odbierał telefony zapewniała go, że należność zostanie uregulowana. Nic nie wspominała o obciążeniach związanych z dostawą towaru. Należność za naprawę została uregulowana, a w momencie rozładunku odbiorca nie zgłaszał reklamacji z powodu opóźnienia. Towar był nienaruszony. R. K. nie otrzymał oficjalnie żadnej reklamacji. Nie obciążono go również żadną karą umowną. Nie informowano go o takiej karze ani w czasie wykonywania transportu ani w czasie przerwy w transporcie spowodowanej naprawą uszkodzonego samochodu ani później, gdy domagał się zapłaty. Faktura została wystawiona po wykonaniu usługi w walucie euro, a VAT w złotych polskich na potrzeby urzędu skarbowego.

Dowód: zeznania świadka R. K. (00:26:45 – 00:31:17 minuta

rozprawy z dnia 22.03. 2019r.)

W dniu 29 grudnia 2017r. kurs euro wynosił 4,1709 zł.

Dowód: Tabela nr (...) z 29.12.2017r. (k. 19 akt)

W dniu 23 kwietnia 2018r. R. K. przeniósł na rzecz powoda wierzytelność względem pozwanego wynikającą z wymienionej faktury VAT na kwotę 738 euro.

Dowód: umowa o powierniczym przelewie wierzytelności i windykacji

roszczeń nr (...) z dnia 23. 04.

2018r. (k.5 - 8 akt), załącznik nr 1 do umowy (k. 9 akt)

W dniu 30 kwietnia 2018r. powód wezwał pozwanego do zapłaty załączając zawiadomienie o przelewie wierzytelności podpisane przez cedenta.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 30.04.2018r. (k. 10 -11 akt), zawiadomienie

dłużnika o przelewie wierzytelności (k. 17 akt)

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych wyżej dokumentów oraz zeznań świadków R. K. i T. C..

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR), podpisanej w 1956r. w Genewie (Dz. U. Nr 49,poz.238 z 14 września 1962r.). Zgodnie z jej art. 1 ust.1 Konwencję stosuje się do wszelkiej umowy o zarobkowy przewóz drogowy towarów pojazdami, niezależnie od miejsca zamieszkania i przynależności państwowej stron, jeżeli miejsce przyjęcia przesyłki do przewozu i miejsca przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajdują się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się.

Stosowanie Konwencji jest niezależne od miejsca zamieszkania bądź siedziby stron umowy oraz ich przynależności państwowej. Jedynym warunkiem zastosowania postanowień CMR jest okoliczność, że przewóz odbywa się pomiędzy miejscami znajdującymi się w dwóch różnych krajach, z których przynajmniej jeden jest krajem umawiającym się. Z załączonych do pozwu dokumentów wynika, że warunki te zostały spełnione w niniejszej sprawie.

R. K. oraz pozwanego łączyła pisemna umowa, która określiła wzajemne obowiązki stron. Pozwany zawarł umowę w ramach prowadzonej działalności w zakresie organizowania usług przewozu drogowego natomiast R. K. wykonywał wynikające z niej obowiązki jako przewoźnik.

Pozwany zakwestionował prawidłowość wykonania umowy przez R. K. dopiero w sprzeciwie od nakazu zapłaty i wskazał, że „naliczył karę umowną w wysokości 11.500 zł”. Postępowanie dowodowe nie potwierdziło jednak aby pozwany obciążył przewoźnika karą umowną i aby składał oświadczenie o jej potrąceniu z wymagalnym żądaniem przewoźnika o zapłatę wynagrodzenia. Z zeznań świadków wynikało, że pozwany nigdy nie kwestionował swojego obowiązku zapłaty wynagrodzenia za przewóz. Nie prowadził żadnej korespondencji w tym przedmiocie, nie odesłał faktury. Przede wszystkim pozwany nie udowodnił jednak, że miał prawo do nałożenia kary umownej. Postępowanie dowodowe nie wykazało aby umowa zlecenia z dnia 23 listopada 2017r. miała więcej niż jedną stronę. Na pierwszej strony umowy brak jest natomiast punktu siódmego uprawniającego pozwanego do nałożenia kary umownej. Pozwany nie wykazał również aby doszło do uzgodnień z powodem co do terminu spłaty należności, uzyskania prolongaty.

Na pozwanym, zgodnie z art. 6 Kodeksu cywilnego spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, które upoważniłyby go do nałożenia kar umownych na powoda, zgodnie z treścią umowy. Pozwany nie wykazał aby posiadał jakiekolwiek wierzytelności względem R. K., czy też względem powoda.

Powód stał się wierzycielem pozwanego na skutek przelewu wierzytelności. Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Odpowiedzialność pozwanego względem powoda z tytułu przelanej wierzytelności jest taka sama jak wobec cedenta R. K.. Pozwany nie przedstawił żadnego dokumentu skierowanego do powoda, z którego wynikałaby zasadność potrącenia z kwotą należnego powodowi wynagrodzenia, wierzytelności pozwanego z tytułu kar umownych.

Potrącenie następuje przez złożenie drugiej stronie oświadczenia woli i w ten właśnie sposób dochodzi do umorzenia wzajemnych wierzytelności. Jednakże w razie sporu o istnienie i zakres wierzytelności niezbędne jest wykazanie wszystkich przesłanek skuteczności potrącenia (stanowisko takie zajął również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 listopada 2006 r., II CSK 173/2006, niepubl.).

Roszczenia powoda zasługiwały więc w całości na uwzględnienie.

Uprawnienie powoda do domagania się od pozwanego kosztów windykacji wynika z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 28.03.2013r. poz. 203). Ustawa ta wprowadza dwa rodzaje kosztów windykacji jakich może żądać od dłużnika wierzyciel niezależnie od wysokości niezapłaconej wierzytelności. Pierwsze są kosztami zryczałtowanymi i wynoszą równowartość 40 euro, przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne (art. 10 ust. 1 ustawy). Równowartość 40 euro należy się wierzycielowi za każdym razem kiedy dłużnik przekroczy termin zapłaty ustalony w umowie bądź na fakturze, niezależnie od rzeczywiście poniesionych kosztów. Ze względu na dziewiętnaście faktur sprzedaży powodowi należy się równowartość kwoty 40 euro od każdej z tych faktur.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 11 grudnia 2015 r., sygn. akt III CZP 94/15 przesądził dotychczasowe wątpliwości orzekając, że rekompensata za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przewidziana w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. 2013, poz. 403), przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione oraz że roszczenie o rekompensatę w wysokości 40 euro powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 tej ustawy.

Uwzględnieniu podlegało również żądanie powoda zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia wymagalności faktur.

Zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tj. z dnia 10 maja 2016r. Dz.U. z 2016r. poz.684) w transakcjach handlowych – z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny – wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione następujące warunki:

1)  wierzyciel spełnił swoje świadczenie,

2)  wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Przesłanką naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie jest popadnięcie dłużnika w stan opóźnienia. Przepis ten reguluje zasady naliczania odsetek za opóźnienie w stosunku do zobowiązań wynikających z transakcji handlowych, w których termin zapłaty oznaczono w umowie. Podstawy do naliczania odsetek za opóźnienie należy doszukiwać się w treści art. 481 §1 k.c., zgodnie z którym jeżeli bowiem dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i obciążył nimi w całości przegrywającego spór pozwanego. Na koszty, które pozwany ma obowiązek zwrócić powodowi złożyły się opłata sądowa w wysokości 100 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda ustalone w oparciu o § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – Dz.U. z 2015, poz.1800 wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

SSR Magdalena Berczyńska-Bruś