Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Kazimierz Cieślikowski

Sędziowie SO Marcin Mierz (spr.)

SO Arkadiusz Łata

Protokolant Dominika Koza

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2018 r.

przy udziale Roberta Smyka Prokuratora Prokuratury Rejonowej wR.

sprawy

1. I. P. (1) ur. (...) w R.

córki T. i M.

oskarżonej z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

2. I. P. (2) ur. (...) w K.

syna M. i K.

oskarżonego z art. 62 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, art. 59 ust. 1 ustawy z dn. 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego oraz oskarżonego I. P. (2)

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 21 marca 2018 r. sygnatura akt II K 74/18

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk i art. 624 § 1 kpk

1.  uchyla rozstrzygnięcia z punktów 3, 4, 5, 7, 11, 12, 13 w zakresie dowodów rzeczowych zarejestrowanych pod nr (...), (...)oraz z punktów 14 i 16 i sprawę I. P. (2) o zarzucone mu czyny przekazuje Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej do ponownego rozpoznania;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 6 w ten sposób, że z podstawy prawnej orzeczenia o karze łącznej eliminuje przepis art. 85 § 1 kk;

3.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

4.  zwalnia oskarżoną I. P. (1) od zapłaty kosztów procesu za postępowanie odwoławcze, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 747/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 13 listopada 2018 roku

w części obejmującej rozstrzygnięcia dotyczące oskarżonego I. P. (2)

Osobista apelacja oskarżonego I. P. (2) od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 21 marca 2018 roku (sygn. akt II K 74/18), którym sąd ten uznał oskarżonego za winnego popełnienia przestępstw z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, z art. 59 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. oraz z art. 62 ust. 2 tej ustawy okazała się trafna, a w konsekwencji stwierdzenia podniesionego w jej treści uchybienia, konieczne stało się uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

W osobistej apelacji oskarżony podniósł, że nie został poinformowany o toczącym się przed sądem postępowaniu przeciwko jego osobie. Zdaniem apelującego sąd pierwszej instancji błędnie uznał, iż nastąpiło prawidłowe doręczenie oskarżonemu zawiadomień o terminie rozprawy, a tym samym, że zaistniały warunki do prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego. Doprowadziło to zdaniem oskarżonego do uniemożliwienia realizacji przysługującego mu prawa do obrony.

Zarzut ten okazał się trafny.

W toku przesłuchania w charakterze podejrzanego w dniu 20 stycznia 2016 roku I. P. (2) jako adres do doręczeń wskazał ul. (...) w R. (k. 367). Taki adres do doręczeń I. P. (2) podawał już wcześniej (k. 6 załącznika adresowego – 14.07.2015 r.). Wprawdzie w załączonych do akt sprawy pokwitowaniach odbioru zwracanych mu przedmiotów z dnia 20 stycznia 2016 roku (k. 369, 370) wskazał on w nagłówku adres R., ul. (...) będący adresem jego zameldowania, to jednak pod ten adres w toku postępowania sądowego również nie skierowano do oskarżonego żadnej korespondencji. W załączniku adresowym znajduje się jedyne potwierdzenie przez oskarżonego odbioru korespondencji pod adresem przy ul. (...) w R. (z terminem na 27.01.2016 r.), lecz w adresie tym nie wskazano numeru mieszkania przy ulicy (...), a co za tym idzie nie jest to ten sam adres pod którym doręczano oskarżonemu korespondencję na etapie postępowania sądowego. Po drugie, korespondencji tej nie doręczono drogą pocztową, a po trzecie w dalszym toku postępowania oskarżony nigdy nie wskazał tego adresu jako adresu do doręczeń. W załączniku tym znajduje się także korespondencja kierowana do I. P. (2) na adres ul. (...), lecz każdorazowo powraca ona niepodjęta w terminie (k. 24, 25). Załącznik adresowy zawiera natomiast potwierdzenie osobistego odbioru przez oskarżonego pisma pod adresem wskazywanym przez niego jako adres do doręczeń, przy ul. (...) (k. 41 załącznika). W postępowaniu przygotowawczym oskarżonemu doręczono jeszcze w dniu 03.02.2017 r. pismo adresowane na ul. (...) w R., lecz adresu takiego oskarżony nie podawał jako adres do doręczeń, a sposób doręczenia pisma w nie dającym się zidentyfikować trybie nie stanowi potwierdzenia odbioru pisma pod wskazanym w jego treści adresem (k. 560). Zwrotka znajdująca się na karcie 565 wskazuje, że odbiór tego pisma przez oskarżonego nastąpił pod adresem wskazywanym przez niego wcześniej jako adres do doręczeń, to jest przy ul. (...). W kolejnych pokwitowaniach odbioru rzeczy z dnia 17.02.2017 r. oskarżony podał z kolei adres ul. (...) (k. 564). Dalszą korespondencję jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego oskarżony odebrał pod adresem wskazanym przez siebie jako adres do doręczeń (k. 601). Korespondencja kierowana w postępowaniu przygotowawczym na adres ul. (...) powracała niepodjęta (k. 608, 609). W załączniku do aktu oskarżenia jako adres oskarżonego do doręczeń wskazany został przez prokuratora adres przy ul. (...) w R. (k. 49 załącznika adresowego), czyli adres, który I. P. (2) wskazał jako adres do doręczeń podczas pierwszego przesłuchania w sprawie.

W toku postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Rudzie Śląskiej, oskarżony I. P. (2) każdorazowo zawiadamiany był o terminach rozpraw poprzez skierowanie korespondencji na adres ul. (...), (...)-(...) R.. Na ten adres wysyłana była do oskarżonego także pozostała korespondencja kierowana do niego na etapie postępowania sądowego. Żadnej z wysłanych pod ten adres przesyłek oskarżony nie odebrał. Wszystkie przesyłki kierowane pod ten adres powróciły niepodjęte w terminie (k. 635, 648, 649, 650, 661, 682, 683, 692, 694, 699, 701, 705, 706, 724, 731, 738, 739, 796, 797, 803). Na żadnym etapie postępowania oskarżony nie wskazywał tego adresu jako adresu do doręczeń.

W tych warunkach przyjąć należało, że przed wydaniem wyroku w niniejszej sprawie oskarżony nie został prawidłowo zawiadomiony o żadnym terminie rozprawy, która w całości przeprowadzona została bez jego udziału. Trudno zatem nie zgodzić się z nim, gdy w apelacji argumentuje, że faktycznie nie został zawiadomiony o toczącym się przeciwko niemu postępowaniu przed sądem. Prowadziło to do zasadniczego naruszenia prawa oskarżonego do obrony, którego to prawa został on w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji pozbawiony. Już przy pierwszej czynności podjętej przez niego po wydaniu wyroku zawnioskował on o ustanowienie dla niego obrońcy z urzędu, który to obrońca został mu wyznaczony. Postępowanie przed sądem pierwszej instancji odbyło się natomiast bez udziału obrońcy. W wywiedzionej apelacji podniósł oskarżony ponadto argumenty merytoryczne odwołujące się do ustaleń faktycznych o charakterze zasadniczym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie można wykluczyć, że w przypadku zawiadomienia jego osoby o toczącym się przed sądem postępowaniu, oskarżony złożyłby przed sądem pierwszej instancji wniosek o ustanowienie obrońcy z urzędu oraz powołał się na okoliczności do których odwołuje się w osobistej apelacji. Mogłyby one skutkować podjęciem czynności dowodowych, które miałyby istotny wpływ na wynik postępowania prowadzonego przeciwko oskarżonemu. Ponieważ całe postępowanie przed sądem pierwszej instancji przeprowadzone zostało bez należytego zawiadomienia oskarżonego, konieczne pozostaje powtórzenie postępowania dowodowego przed sądem pierwszej instancji w całości po dochowaniu formalności gwarantujących zapewnienie oskarżonemu prawa do obrony w procesie karnym oraz z udziałem ustanowionego oskarżonemu obrońcy. Tylko taki tok dalszego postępowania zapewnić może oskarżonemu pełną realizację przysługującego mu prawa do obrony. Wiele wskazuje także na to, że postępowanie to wymagać będzie poszerzenia o czynności mające na celu zweryfikowanie twierdzeń oskarżonego podniesionych w jego osobistej apelacji.

Z tych względów konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięć odnoszących się do oskarżonego I. P. (2) i przekazanie sprawy tego oskarżonego sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Sąd odwoławczy uchylił zatem rozstrzygnięcia z punktów 3, 4, 5, 7, 11, 12, 13 w zakresie dowodów rzeczowych zarejestrowanych pod nr (...), (...) oraz z punktów 14 i 16 i sprawę I. P. (2) o zarzucone mu czyny przekazał Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej do ponownego rozpoznania. W zakresie rozstrzygnięcia o dowodach rzeczowych, do uchylenia orzeczenia w tej materii nie doszło wyłącznie w części w której dotyczyło ono substancji narkotycznych objętych czynami przypisanymi pozostałym oskarżonym w niniejszej sprawie, wobec których zapadły już prawomocne wyroki. W ponownym procesie będzie sąd pierwszej instancji musiał powtórzyć postępowanie dowodowe w całości pamiętając o tym, by wszelkie pisma, w szczególności zaś zawiadomienia o terminie rozprawy, kierowane były na właściwy adres. Będzie miał ponadto na względzie argumenty merytoryczne podniesione przez oskarżonego w apelacji i w razie potrzeby uzupełni postępowanie dowodowe o czynności konieczne do zweryfikowania twierdzeń oskarżonego w tym względzie. Przesłuchując świadka D. G. zwróci uwagę na rozbieżności pojawiające się w jego relacjach.