Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z 10 sierpnia 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. K. (1) nie podlega od 1 stycznia 2018r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek – w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę, mającej na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z macierzyństwem, a nie w celu rzeczywistego świadczenia pracy /decyzja k. 14 –1 5 akt ZUS/.

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą ubezpieczona złożyła od niej odwołanie, negując pozorność zakwestionowanej przez ZUS umowy o pracę /odwołanie k. 3 – 6/.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji /odpowiedź na odwołanie k. 7-8/.

Płatnik składek – Przychodnia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przyłączył się do odwołania wnioskodawczyni / e-prot. z 5.03.2019r.: 00:01:57/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (1) urodziła się (...) W 2005 r. ukończyła Wydział Lekarski, kierunek lekarski w zakresie medycyny na Uniwersytecie Medycznym w Ł., uzyskując tytuł zawodowy lekarza. Posiada prawo wykonywania zawodu od listopada 2006 r. W dniu 25 czerwca 2013 r. wnioskodawczyni uzyskała stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny, zaś w dniu 13 listopada 2013 r. - tytuł specjalisty w dziedzinie chorób zakaźnych /kopia dyplomu ukończenia studiów k. 53 akt ZUS, zaświadczenie o uzyskaniu stopnia naukowego doktora k. 55 akt ZUS, zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu k. 51 akt ZUS, dyplom k. 49 akt ZUS, kwestionariusz osobowy k. 35-37 akt ZUS/.

Płatnik składek - Przychodnia (...) (poprzednia nazwa „Przychodnia dla dzieci i dorosłych (...)) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Rejestru Przedsiębiorców w KRS. Głównym przedmiotem działalności płatnika jest praktyka lekarska ogólna /informacja z KRS k. 15-19 akt ZUS, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19/.

Przychodnia (...) jest otwarta w godzinach od 8.00 do 18.00. Po godz. 18.00 nie są realizowane przez lekarzy zatrudnionych w Przychodni wizyty domowe /zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19, zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 - 01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Wnioskodawczyni i płatnik składek - Przychodnia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. podpisali umowę o pracę datowaną na dzień 29 grudnia 2017 r., na mocy której wnioskodawczyni miała być zatrudniona na czas określony od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2019 r. na stanowisku lekarza pediatry, w pełnym wymiarze czasu pracy, za wynagrodzeniem 6.000 zł brutto miesięcznie, w której, jako miejsce wykonywania pracy przez odwołującą wskazano siedzibę płatnika, tj. ul. (...) w Ł., a jako dzień rozpoczęcia przez nią pracy 2 stycznia 2018 r. /umowa k. 33 akt ZUS/.

W dacie podpisania spornej umowy o pracę wnioskodawczyni posiadała orzeczenie lekarskie z 29 grudnia 2017 r. o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy na stanowisku lekarza pediatry u płatnika ważne do 29 grudnia 2020 r. /orzeczenie k. 61 akt ZUS/.

Płatnik utworzył dla wnioskodawczyni dokumentację osobową / dokumentacja osobowa k. 23 -55 akt ZUS, a nadto k. 46-52, 88- 90/.

Do akt osobowych wnioskodawczyni załączył kartę wstępnego szkolenia z zakresu BHP, z której wynika, że odwołująca przeszła szkolenie ogólne u płatnika 29 grudnia 2017 r., a instruktaż stanowiskowy 29 grudnia 2017 r. i 2 stycznia 2018 r. / karta wstępnego szkolenia bhp k. 27-29 akt ZUS, a nadto k. 88, 89/.

Wnioskodawczyni jest pierwszym i jedynym lekarzem, który podpisał z płatnikiem umowę o pracę. Pozostali lekarze zarówno w okresie poprzedzającym sporządzenie spornej umowy o pracę, jak i w późniejszym, byli i nadal są zatrudnieni w Przychodni (...) tylko na podstawie umowy zlecenia lub kontraktu /zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, listy zatrudnionych osób u płatnika k. 110-112, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19/.

Wnioskodawczyni o tym, że jest w drugiej ciąży dowiedziała się 10 stycznia 2018 r. po wykonaniu testu ciążowego. Ostatnią miesiączkę miała 23 grudnia 2017 r. W badaniu USG wykonanym w dniu 11 stycznia 2018 r. potwierdzono u niej stan ciąży. Lekarz ginekolog zalecił wówczas wnioskodawczyni zwolnienie lekarskie z uwagi na jej wiek, a także z uwagi na to, że jej pierwsza była zagrożona. Przewidywany termin porodu został wyznaczony na 5 września 2018r. /zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, wyniki badań USG k. 145, karta przebiegu ciąży k. 137-142,146-147, dokumentacja medyczna k. 119-136, 143-144, 161-165/.

W okresie poprzedzającym podpisanie spornej umowy o pracę, wnioskodawczyni wykonywała przez długi czas na rzecz płatnika usługi lekarza pediatry na podstawie umów zlecenia, a w tym na podstawie: umowy zlecenia z 1 września 2016 r. zawartej na okres od 1 września 2016 r. do 31 grudnia 2016 r., umowy zlecenia z 1 stycznia 2017 r. zawartej na okres od 1 stycznia 2017 r. do 30 czerwca 2017 r., umowy zlecenia z 30 czerwca 2017 r. zawartej na okres od 1 lipca 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. Wynagrodzenie odwołującej za świadczone usługi lekarskie było określone stawką godzinową w wysokości 75 zł/godz. /umowy k. 79, 85, 89 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania zainteresowanego płatnika e-prto. z 5.03.2019 r.: 00:49:31- 01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19/.

W okresie wykonywania przez wnioskodawczynię wymienionych umów zlecenia Kierownik Przychodni ustalał co miesiąc stały plan pracy dla odwołującej. według którego przyjmowała ona pacjentów. Odwołująca nie wykonywała umów zlecenia w Przychodni (...) codziennie, ale świadczyła usługi lekarskie od wtorku do piątku w godzinach popołudniowych - od 12.30 do 18.00. Jeżeli zdarzyło się coś niezaplanowanego wówczas telefonowała do kierownika Przychodni z informacją, że nie będzie jej danego dnia. W takiej sytuacji pacjentów wnioskodawczyni przejmował inny lekarz pediatra, albo wyznaczano wizytę na inny termin / zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 -01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Na podstawie umów zlecenia wnioskodawczyni wystawiała rachunki na kwoty będące wynagrodzeniem za wykonane na rzecz płatnika usługi lekarskie. Zainteresowany wypłacał odwołującej zgodnie z tymi rachunkami wynagrodzenie drogą przelewu bankowego /rachunki k.99-104, 107, 111, 115, 119, 123, 127, 131, 135, 139, 143, 147, 151 akt ZUS , potwierdzenia przelewów z wynagrodzeń z umów zlecenia k. 163-169, 181-189 akt ZUS/.

Płatnik składek prowadził dla wnioskodawczyni ewidencję godzin przepracowanych na podstawie umów zlecenia /ewidencja godzin k. 109, 113, 117, 121, 125, 129, 133, 137, 141, 145, 149 , 153akt ZUS/.

W okresie od 1 września 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. wnioskodawczyni była zgłoszona przez zainteresowanego płatnika składek z tytułu umów zlecenia jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ w tym samym czasie posiadała tytuł pracowniczy do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych u innego płatnika /niesporne/.

A. K. (1) jest od 12 lat pracownikiem Wojewódzkiego (...) w Ł. w Oddziale Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Pasożytniczych dla Dzieci. W badanym okresie pracowała tam w wymiarze ½ etatu, za wynagrodzeniem 3.500 zł miesięcznie, a swoją pracę we wskazanym Oddziale wykonywała w godzinach od 8.00 do 12.00, najczęściej dyżurowała w szpitalu w weekendy albo w poniedziałki. Odwołująca świadczyła pracę w dniach od 1 do 14 stycznia 2018 r. na wskazanym Oddziale. Powiadomiła swoją przełożoną w szpitalu o tym, że jest w ciąży w piątek 12 stycznia 2018 r. Ostatni dyżur na tym Oddziale wnioskodawczyni miała w niedzielę 14 stycznia 2018 r., na który zgodziła się bardzo niechętnie z powodu na ciąży, czyniąc to jedynie grzecznościowo, ponieważ szpital nie mógł zapewnić za nią wtedy zastępstwa. / listy obecności k. 28-29, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, paski wynagrodzeń k. 152-153, zeznania świadka M. B. e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:40:56 - 00:47:05, zeznania świadka A. K. (2) e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:48:01- 00:54:12, zeznania świadka I. S. (1) e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:04:12 -01:12:17/.

Zgodnie z Regulaminem Pracy w (...) im. B. w Ł. stan ciąży stanowi przeciwwskazanie do wykonywania pracy przez lekarza na Oddziale Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Pasożytniczych dla Dzieci / Załącznik nr 3 do Regulaminu Pracy w (...) i. B. w Ł. k. 30-31/.

W większości przypadków lekarz zakładowy (...) im. W. B. w Ł. odsuwa kobiety w ciąży od pracy na Oddziale Chorób Zakaźnych, Tropikalnych i Pasożytniczych dla Dzieci, ponieważ stanowiłoby to zagrożenia dla płodu / zeznania świadka M. B. e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:40:56 - 00:47:05, zeznania świadka A. K. (2) e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:48:01- 00:54:12/.

Odwołująca nie musiała prosić swojego pracodawcy (...) im. W. B. w Ł. o zgodę na podpisanie z płatnikiem spornej umowy o pracę, ponieważ miała wykonywać w Przychodni tylko pracę lekarza pediatry. Musiałaby taką zgodę uzyskać, gdyby została przez inną placówkę medyczną zatrudniona jako lekarz chorób zakaźnych /zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.: 01:06:50 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Przełożeni wnioskodawczyni w (...) im. W. B. w Ł. wiedzieli, że odwołująca równolegle jest zatrudniona w Przychodni (...). / zeznania świadka A. K. (2) e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:48:01- 00:54:12, zeznania świadka I. S. (1) e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:04:12 -01:12:17/.

W styczniu 2018 r. wnioskodawczyni powiadomiła Szpital, że może dyżurować bez przeszkód w poniedziałki, a w pozostałe dni tylko w razie trudnych sytuacji, powołując się na obowiązki w Przychodni (...) i na obowiązki rodzicielskie. Nie skutkowało to żadną zmianą w grafiku dyżurów odwołującej w szpitalu po zawarciu z płatnikiem spornej umowy o pracę, który niczym nie różnił się od jej wcześniejszych grafików z 2017 r., w których także uwzględniano dyżury odwołującej w poniedziałki /zeznania świadka A. K. (2) e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:48:01- 00:54:12/.

Dojazd samochodem ze szpitala do Poradni (...) zajmował wnioskodawczyni ok. 10 minut /zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

W badanym okresie, tak samo jak we wcześniejszym okresie wykonywania usług na podstawie umów zlecenia, kierownik Przechodni W. M. co miesiąc ustalała stały plan pracy wnioskodawczyni, uwzględniając jej dyżury w szpitalu. Grafik pracy odwołującej w Przychodni w okresie po zawarciu umowy o pracę nie różnił się od grafików opracowanych w okresie jej zatrudnienia na umowy zlecenia u płatnika / zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 -01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19,/.

Zainteresowany prowadził dla wnioskodawczyni listy obecności w okresie od stycznia do czerwca 2018 r. Odwołująca wykonywała na rzecz płatnika pracę lekarza pediatry w dniach:

- 2 stycznia 2018 r. w godz. 12.00-18.30,

- 3 stycznia 2018 r. w godz. 17.00-18.00 i miała dyżur pod telefonem od 8.00 do 17.00,

- 4 stycznia 2018 r. w godz. od 8.00 do 10.00,

- 5 stycznia 2018 r. w godz. od 9.00 do 18.00,

- 8 stycznia 2018 r. od 8.00 do 11.00,

- 9 stycznia 2018 r. od 9.00 do 18.00,

- 10 stycznia 2018 r. był dniem wolnym za Święto T. 6 stycznia 2018 r.,

- 11 stycznia 2018 r. w godz. 14.00-18.30,

- 12 stycznia 2018 r. w godz. 12.00-18.30

- 15 stycznia 2018 r. w godz. 11.00-18.00

/listy obecności k. 207-217 akt ZUS, ewidencja godzin wykonywania umowy k. 45/.

Wnioskodawczyni logowała się do systemu Przychodni w badanym okresie tylko wtedy, gdy miała pacjentów. Z systemu logowania wnioskodawczyni w styczniu 2018 r. wynika, że odwołująca świadczyła pracę lekarza pediatry u płatnika w dniach: 5 stycznia od 9.00 do 11.00, 9 stycznia od 9.00 do 13.30, 11 stycznia od 14.00 do 18.30, 12 stycznia od 12.30 do 15.08 / ewidencja godzin wykonywania umowy k. 45wydruki logowań do systemu przychodni k. 45, a nadto k.225-229 akt ZUS, karty pacjentów wnioskodawczyni k. 166- 214/.

Rodzaj wykonywanej przez wnioskodawczynię pracy u płatnika na podstawie spornej umowy o pracę oraz zakres jej obowiązków był taki sam jak na podstawie wcześniejszych umów zlecenia – odwołująca nadal leczyła małe dzieci, udzielała konsultacji pediatrycznych, wykonywała szczepienia, chodziła na wizyty domowe do pacjentów. Wnioskodawczyni na podstawie spornej umowy o pracę nadal wykonywała na rzecz płatnika pracę lekarza pediatry w gabinecie i chodziła na wizyty domowe do pacjentów od wtorku do piątku w godzinach popołudniowych, zgodnie z planem miesięcznym opracowanym przez Kierownika Przychodni, który uwzględniał, że wnioskodawczyni pozostaje w zatrudnieniu w (...) im. W. B.. Odwołująca nie świadczyła w badanym okresie u płatnika pracy w weekendy /zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 -01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Płatnik prowadził dla wnioskodawczyni od stycznia do maja 2018 r. dokumentację płacową. Wynagrodzenia za styczeń 2018 r. w kwocie 3800,82 zł płatnik wypłacił skarżącej w dniu 14 lutego 2018 r., co odwołująca pokwitowała własnoręcznie podpisem /listy płac k. 191-201 akt ZUS, a nadto k. 91-92, potwierdzenie wypłaty wynagrodzenia za styczeń 2018 r. k. 203 akt ZUS, a nadto k. 93, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.: 01:06:50 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Odwołująca od 16 stycznia 2018 r. stała się niezdolna do wykonywania pracy z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży i od tego dnia przebywała na nieprzerwanym zwolnieniu lekarskim do dnia porodu. Ubezpieczona urodziła dziecko 24 sierpnia 2018 r. /karty pacjentów k. 219-223 akt ZUS, a nadto karty pacjentów wnioskodawczyni k. 166- 214, listy obecności k. 45 i k. 207-217 akt ZUS, zwolnienia lekarskie k. 53, 59, 61, 63, 65, 69, 72, a nadto k. 247, 253, 257, 261, 265 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni e-prot. z 5.03.2019 r.:00:02:40 – 00:43:01 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zaświadczenie k. 85, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19/.

W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy wnioskodawczyni z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży, płatnik składek nie poszukiwał nowego pracownika na miejsce odwołującej, nie proponował żadnemu lekarzowi pediatrze umowy o pracę i nie zatrudnił na zastępstwo skarżącej nikogo na umowę o pracę. Obowiązki ubezpieczonej przekazał innemu lekarzowi pediatrze, którego poleciła wnioskodawczyni, tj. I. S. (2), którą zainteresowany zatrudnił w ramach umowy kontraktowej z 6 lutego 2018 r. W czasie usprawiedliwionej nieobecności ubezpieczonej w Przychodni (...) świadczyła usługi lekarza pediatry raz w tygodniu we wtorki przez 5 godzin, a także w razie potrzeby. I. S. (2) od początku zastrzegła, że nie będzie wykonywać wizyt domowych, na które faktycznie nie chodzi. Pozostałe godziny w zastępstwie wnioskodawczyni przejęli inni lekarze pediatrzy zatrudnieni przez płatnika na umowy zlecenia albo na kontrakty – m.in. doktor B. C., doktor K.. Przychodnia (...) zatrudniania 5 albo 6 pediatrów. Od początku 2019 r. część godzin za wnioskodawczynię w Przychodni (...) przejęła lekarz pediatra K. – G., która przyjmuje pacjentów 2 razy w tygodniu po ok. 4 godziny, a gdy nie ma pacjentów robi to raz w tygodniu / umowa kontraktowa k. 267-271 akt ZUS, zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 -01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35, zeznania świadka W. M. e-prot. 18.06.2019 r.: 00:08:33-00:40:19, zeznania świadka B. C. e-prot. z 18.06.2019 r.: 00:54:59 -01:03:36, zeznania świadka I. S. (1) e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:04:12 -01:12:17/.

Płatnik składek zgłosił wnioskodawczynię do obowiązkowych pracowniczych ubezpieczeń społecznych od 1 stycznia 2018 r. dopiero 20 lutego 2018 r., tj. w trakcie trwającego od 16 stycznia 2018 r. zwolnienia lekarskiego odwołującej z powodu niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży / niesporne, a nadto zeznania zainteresowanego płatnika e-prot. z 5.03.2019 r.: 00:50:58 -01:03:54 w zw. z e-prot. z 18.06.2019 r.: 01:15:35/.

Płatnik wypłacił wnioskodawczyni wynagrodzenie chorobowe za 33 dni od 16 stycznia 2018 r. do 17 lutego 2018 r. /pismo płatnika k. 251 akt ZUS, a nadto k. 58/.

Płatnik składek wystawił wnioskodawczyni za 2018 r. PIT-11 z tytułu osiąganych zarobków na podstawie spornej umowy o pracę /PIT-11 z 2018 r. k. 148-150, koperta k. 151/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów, w szczególności opierając się na dokumentach zawartych w aktach sprawy, a także w załączonych aktach rentowych, a częściowo jedynie również na przesłuchaniu wnioskodawczyni i działającej w imieniu płatnika oraz świadków, a mianowicie w takim jedynie zakresie w jakim tworzą one razem spójną, logiczną całość.

Sąd odmówił wiary przesłuchaniu wnioskodawczyni i działającej w imieniu płatnika dotyczących wykonywania przez odwołującą obowiązków lekarza pediatry w ramach stosunku pracy, w pełnym wymiarze czasu pracy, albowiem zestawienie ich treści z zeznaniami świadka W. M. i z dokumentami w postaci: list obecności, ewidencji czasu godzin pracy skarżącej w Przychodni przed i po sporządzeniu umowy o pracę, kartami pacjentów, wydrukami z danymi z systemu logowania, prowadzi do wniosku, że w rzeczywistości nic się nie zmieniło po 1 stycznia 2018 r. ani w sposobie wykonywania pracy lekarza pediatry przez skarżącą, ani w zakresie jej obowiązków, ani też nie uległ zmianie rodzaj świadczonej przez nią w Przychodni pracy.

Co więcej, ze złożonych dokumentów i zeznań świadków M. B., a zwłaszcza A. K. (2), wynika, że nic się także nie zmieniło po 1 stycznia 2018 r. w sposobie realizacji i organizacji pracy wnioskodawczyni u innego pracodawcy, tj. (...) im. W. B. w Ł. mimo, że wnioskodawczyni rzekomo podjęła zatrudnienie w reżimie charakterystycznym dla stosunku pracy u płatnika i to w pełnym wymiarze czasu pracy.

W ocenie Sądu dokumenty w postaci: umowy o pracę oraz pozostałej dokumentacji osobowej z firmy płatnika w rzeczywistości nie stanowią dowodów wykonywania przez ubezpieczoną pracy na podstawie umowy o pracę, a jedynie są potwierdzeniem ich formalnego sporządzenia. Fakt ten miał na celu jedynie skonstruowanie okoliczności faktycznych świadczących o pozostawianiu w stosunku pracy, a w konsekwencji o podleganiu pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu.

Sąd wziął także pod uwagę, że płatnik zgłosił wnioskodawczynię do obowiązkowych ubezpieczeń pracowniczych dopiero 20 lutego 2018 r., w żaden sposób - aż do zakończenia niniejszego postępowania - nie wyjaśniając racjonalnie przyczyn tak dużego uchybienia terminowi, skoro strony miały zawrzeć umowę o pracę 1 stycznia 2018 r. Nie sposób przy tym nie zauważyć, że wnioskodawczyni sama przyznała, że o ciąży wiedziała od 10 stycznia 2018 r., po wykonaniu testu ciążowego, a co zostało potwierdzone badaniem USG z 11 stycznia 2018 r. Z zeznań świadków M. B. i A. K. (2) wynika, że drugiego pracodawcę - (...) im. W. B. w Ł., powiadomiła o tym fakcie w piątek 12 stycznia 2018 r., a na ostatnim dyżurze na Oddziale Zakaźnym – bardzo niechętnie – wnioskodawczyni była 14 stycznia 2018 r., zaś na zwolnieniu lekarskim przebywała nieprzerwanie poczynając od 16 stycznia 2018 r. do dnia porodu. Jeśli zestawi się zatem sekwencję tych zdarzeń z niewytłumaczalnym niczym opóźnieniem w zgłoszeniu do obowiązkowych ubezpieczeń pracowniczych wnioskodawczyni przez płatnika dopiero 20 lutego 2018 r., czyli w trakcie trwającego od 16 stycznia 2018 r. zwolnienia lekarskiego i okolicznością, że skarżąca wiedziała, że jest w ciąży od 10 stycznia 2018 r., to - zdaniem Sądu - można na tej podstawie odczytać rzeczywiste motywy stron kwestionowanej umowy o pracę, która miała jedynie stworzyć pozór pracowniczego zatrudnienia skarżącej w związku z ciążą, podczas, gdy wnioskodawczyni nadal wykonywała usługi lekarza pediatry w Przychodni (...) tak samo, jak na podstawie wcześniejszych umów zlecenia.

Podkreślić przy tym należy, że ani przed sporządzeniem umowy o pracy z odwołującą, ani po jej sporządzeniu, płatnik składek nie zatrudniał żadnego innego lekarza na umowę o pracę, ani nawet nie starał się o to, co przeczy forsowanej wersji w zeznaniach płatnika i wnioskodawczyni, jakoby faktycznie istniała potrzeba zatrudnienia na umowę o pracę lekarza pediatry.

Dodać należy, że tak z zeznań stron, jak i świadków wynika, że żadna z osób, która zastępowała wnioskodawczynię nie przejęła jej obowiązków w wymiarze, który świadczyłby o tym, że odwołująca po 1 stycznia 2018 r. świadczyła pracę u płatnika w ramach pełnego etatu do czasu powstania niezdolności do pracy. Sąd miał tu na uwadze, że wykonująca w Przychodni usługi lekarza pediatry z polecenia wnioskodawczyni pod jej nieobecność I. S. (2) na podstawie umowy kontraktowej wykonywała za skarżącą pracę tylko raz w tygodniu przez 5 godzin, i tylko ewentualnie w razie potrzeby, a przy tym odmówiła wykonywania wizyt domowych, a resztę godzin za odwołującą przejęli pozostali lekarze pediatrzy zatrudnieni na umowy zlecenia lub na kontraktu przez płatnika.

O tym, że wbrew zeznaniom odwołującej i płatnika, wnioskodawczyni nie wykonywała w badanym okresie po 1 stycznia 2018 r. w pełnym wymiarze czasu w Przychodni (...), świadczy też ewidencja czasu i dane z systemu logowania oraz karty pacjentów, z których to dokumentów wynika, że skarżąca logowała się do komputera w Przychodni, gdy przyjmowała pacjentów i miało to miejsce w dniach: 5 stycznia w godz. 9.00-11.00, 9 stycznia w godzinach 9.00-13.30, 11 stycznia w godz. 14-18.30, 15 stycznia w godz. 12.30-15.08. W tej sytuacji nie sposób dać wiarę odwołującej i płatnikowi, że wnioskodawczyni wykonywała zgodnie z kwestionowaną umową na rzecz zainteresowanego pracę stale i w pełnym wymiarze, albowiem w żaden sposób nie osiągnęła 35 godzin pracy tygodniowo w Przychodni. Z dowodów tych wynika natomiast, że w rzeczywistości skarżąca nadal świadczyła pracę u płatnika po 1.01.2018 r. w taki sam sposób jak wcześniej.

Sąd oceniając wartość złożonych dowodów zważył też, że płatnik co prawda sporządził dokumentację płacową skarżącej z badanego okresu, ale nie sposób nie zauważyć, że wynagrodzenie za pracę w styczniu 2018 r. zostało wnioskodawczyni wypłacone 14 lutego 2018 r. w gotówce mimo, iż wynagrodzenia z umów zlecenia płatnik wypłacał ubezpieczonej w drodze przelewów bankowych, a w dokumentacji osobowej wnioskodawczyni znajduje się jej oświadczenie, że chce by jej wynagrodzenie z umowy o pracę było wypłacane na podany rachunek bankowy. Zdaniem Sądu świadczy to jedynie o wytworzeniu dokumentacji płacowej w związku ze zgłoszeniem wnioskodawczyni do ubezpieczeń pracowniczych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz 300 ze zm.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Według art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste (nie może on wyręczyć się w pracy inną osobą) i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Dla stwierdzenia cechy podporządkowania typu pracowniczego z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podpisywania list obecności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca czasu i sposobu wykonywania pracy oraz obowiązek wykonywania poleceń przełożonych.

Według art. 22 § 1 ¹ k.p. zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Wskazać należy, że stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok SA w Lublinie z 17.01.2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...)).

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok SN z 18.10.2005r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 –16/251).

W przedmiotowej sprawie organ rentowy zasadnie stanął na stanowisku, że umowa
o pracę z 1.01.2018r. zawarta między A. K. (1) a Przychodnią (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł., jest nieważna, bowiem została zawarta dla pozoru.

W myśl art. 83 § 1. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi, a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14.03.2001r., II UKN 258/00, (OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i płacił wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Najwyższego (wyrok
z 25.01.2005r., II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 §1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Nadto nadmienić należy, że w sprawie to na organie rentowym spoczywał ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli, a więc, że nie miały zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych, gdyż pracownik nie podjął wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, a pracodawca świadczenia tego nie przyjmował. Z tych bowiem faktów organ rentowy wywodzi skutki prawne (wyrok SN z 15.02.2007r., I UK 269/2006, LEX nr 328015).

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że organ rentowy wykazał, że wnioskodawczyni od 1 stycznia 2018 r. nie łączył z płatnikiem Przychodnią (...) stosunek pracy na podstawie umowy o pracę

W ocenie Sądu o pozorności przedmiotowej umowy o pracę świadczą już same okoliczności jej zawarcia.

Podkreślić bowiem należy, że w okresie przed zawarciem spornej umowy o pracę wnioskodawczyni była zgłoszona do pracowniczych ubezpieczeń społecznych przez innego płatnika (...) im. W. B., z którym od kilkunastu lat pozostaje w pracowniczym zatrudnieniu, ostatnio na ½ etatu, a płatnik - Przychodnia (...) od 1 września 2016 r. zgłaszał skarżącą na podstawie umów zlecenia tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

Ze zgromadzonych dowodów wynika, że o tym równoczesnym zatrudnieniu wnioskodawczyni obaj płatnicy mieli wiedzę, a praca w obu tych podmiotach medycznych została tak zorganizowana, że wzajemnie ze sobą nie kolidowała. Kluczowe jest przy tym to, że zgromadzone dowody pozwoliły Sądowi na jednoznaczne ustalenie, że nic się tak naprawdę nie zmieniło w okresie, w którym rzekomo skarżącą od 1 stycznia 2018 r. podjęła zatrudnienie na umowę o pracę w Przychodni w pełnym wymiarze czasu pracy. W taki sam sposób bowiem jak przed 1 stycznia 2018 r. wykonywała ona pracę w Szpitalu, jak i w ten sam sposób świadczyła taką samą rodzajowo pracę w Przychodni (...).

Brak jest natomiast jakichkolwiek dowodów na to, że w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę na pełen etat w Przychodni (...) uległ zwiększeniu zakres obowiązków wnioskodawczyni, która w te same dni, w tych samych godzinach co na umowy zlecenia, wykonywała taką samą pracę lekarza pediatry - tak jak przed 1 stycznia 2018 r. nadal leczyła małe dzieci, udzielała konsultacji pediatrycznych, wykonywała szczepienia, chodziła na wizyty domowe do pacjentów. Nie zmienił się ani miesięczny stały plan pracy wnioskodawczyni w Przychodni, ani to, że płatnik ewidencjonował tak samo jej godziny pracy, jak wtedy, gdy świadczyła usługi na podstawie umowy zlecenia.

Z danych z logowania wynika także, że skarżąca w styczniu 2018 r. do czasu powstania niezdolności do pracy nie osiągała wymiaru 35 godzin tygodniowo w Przychodni. Co więcej, rzekome zatrudnienie wnioskodawczyni na umowę o pracę w Przychodni w żaden sposób nie skutkowało też zmianą miesięcznych grafików (...) im. W. B., ani też nie spowodowało zmiany w miesięcznym stałym planie pracy w Przychodni (...).

W istocie z całokształtu materiału dowodowego wynika, że w badanym okresie po 1 stycznia 2018 r. wnioskodawczyni w taki sam sposób świadczyła pracę lekarza pediatry w Przychodni (...), jak wcześniej, gdy wykonywała umowy zlecenia.

Sąd miał też na uwadze, że płatnik dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń pracowniczych dopiero 20 lutego 2018 r., a zatem gdy skarżąca pozostawała już od 16 stycznia 2018 r. na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby w okresie ciąży, o której – jak sama przyznała zeznając w niniejszym postępowaniu - wiedziała od 10 stycznia 2018 r. po wykonaniu testu ciążowego, co zostało medycznie potwierdzone badaniem USG wykonanym 11.01.2018 r. W tej sytuacji z uwagi na brak jakichkolwiek nawet prób racjonalnego wyjaśnienie przez płatnika przyczyn tak znacznego opóźnienia zgłoszenia z tytułu zatrudnienia pracowniczego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, przy jednoczesnym braku jakichkolwiek różnic w wykonywaniu pracy lekarza pediatry dla płatnika na podstawie umowy o pracę w porównaniu z okresem zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia, a nadto przy brakiu różnic w badanym czasie w wykonywaniu pracy na rzecz innego pracodawcy - (...) im. W. B. w Ł., twierdzenia odwołującej i działającej w imieniu, że wnioskodawczyni realizowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy umowę o pracę, są daleko niewiarygodne.

Podkreślić należy, że płatnik nigdy wcześniej, ani też nigdy później nie zatrudnił żadnego innego lekarza na podstawie umowy o pracę, ani nie był tym nawet zainteresowany. Zastępująca wnioskodawczynię I. S. (2) w okresie niezdolności ubezpieczonej świadczyła usługi lekarskie w Przychodni tylko raz w tygodniu przez 5 godzin, przy czym nie chodziła na wizyty domowe, a resztę obowiązków skarżącej przejęli inni lekarze zatrudnieni na umowy zlecenia lub kontraktowe.

Płatnik zaś przyznał w toku procesu, że nigdy nie proponował umów o pracę ani nie poszukiwał w okresie nieobecności skarżącej innego lekarza, którego mógłby zatrudnić na umowę o pracę – co przeczy wersji stron spornej umowy, jakoby faktycznie istniała potrzeba utworzenia jedynego stanowiska pracy lekarza pediatry, aby zapewnić Przychodni prawidłowe funkcjonowanie w związku ze zwiększeniem ilości pacjentów w wieku dziecięcym. Sąd miał przy tym na uwadze, że w Przychodni było w badanym okresie (oprócz nowoprzyjętej w lutym 2018 r. I. S. (2)) zatrudnionych na umowy zlecenia lub umowy kontraktowe 5-6 innych pediatrów i do dnia dzisiejszego płatnik nie zatrudnił żadnego innego lekarza tej specjalności na umowę o pracę.

Powyższe okoliczności świadczą o tym, że faktyczny zakres czynności powierzony ubezpieczonej nie wymagał z pewnością zatrudnienia w ramach stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy. Dla wnioskodawczyni, która była w drugiej ciąży, o którą - jak przyznała - długo starała się bez rezultatu, dogodniejsze było wykonywanie przedmiotowych czynności na dotychczasowych zasadach, które strony przez kilka lat zdołały wypracować na podstawie umów zlecenia, tak by nie kolidowało to z zatrudnieniem pracowniczym skarżącej w (...) im. W. B..

Tym bardziej zdziwienie musi budzić okoliczność zatrudnienia w Przychodni na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu, skoro wnioskodawczyni świadczyła równocześnie pracę w Szpitalu na ½ etatu i zeznała, że pierwsza ciąża była zagrożona, a z zajściem w drugą miała kłopoty.

Wnioskodawczyni nie otrzymała pisemnego zakresu obowiązków pracowniczych, a z materiału dowodowego wynika, że na stanowisku lekarza pediatry na umowę o pracę wykonywała dokładnie te same czynności co na podstawie wcześniejszych umów zlecenia, w te same dni, w tych samych godzinach, plan jej pracy nie uległ zmianom w Przychodni, ani też nie zmienił się grafik dyżurów w Szpitalu, a z ewidencje godzin pracy i danych z systemu logowania w Przychodni wynika, że zakres jej obowiązków także nie uległ zwiększeniu w porównaniu do wcześniejszego zatrudnienia na podstawie umów zlecenia.

Brak jest zatem jakichkolwiek dowodów na świadczenie pracy w zwiększonym zakresie przez ubezpieczoną w spornym okresie w związku z zatrudnieniem w pełnym wymiarze czasu pracy. Z przedstawionej w sprawie dokumentacji wynika jedynie, że ubezpieczona przyjmowała pacjentów dokładnie na takich samych zasadach, jak przed datą zawarcia spornej umowy o pracę.

W tej sytuacji wskazać należy, że fakt zatrudnienia wnioskodawczyni na stanowisku lekarza pediatry na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy nie był uzasadniony rzeczywistymi potrzebami pracodawcy, o czym świadczy pośrednio to, że doktor I. S. (2) zastępując wnioskodawczynię pracowała w Przychodni na umowę kontraktową tylko raz w tygodniu przez 5 godzin, a resztę obowiązków przejęli pozostali lekarze pediatrzy zatrudnieni przez płatnika na umowy zlecenia lub na kontrakty.

Z uwagi na powyższe, a także na fakt, że ani wcześniej, ani później aż do dnia dzisiejszego, płatnik nie zatrudnił żadnego innego lekarza na umowę o pracę, w ocenie Sądu nie można zasadnie twierdzić, że istniały jakiekolwiek realne potrzeby pracodawcy uzasadniające zawarcie umowy o pracę ze skarżącą.

W świetle podniesionych okoliczności nie można zwłaszcza zgodzić się ze stwierdzeniem wnioskodawczyni, płatnika i świadka W. M., że konieczność zawarcia umowy o pracę została wymuszona potrzebą zwiększenia dyspozycyjności lekarza i możliwością ustalania godzin pracy bez jakiejkolwiek jego zgody.

W świetle wskazanych okoliczności przyjąć należy, zgodnie z twierdzeniem organu rentowego, że przedmiotowa umowa o pracę z 1 stycznia 2018 r. była pozorną umową o pracę. Pozorność jej polegała na tym, że strony sporządziły umowę wyłącznie w celu objęcia wnioskodawczyni ubezpieczeniem pracowniczym, a w konsekwencji zapewnienia wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą. Nie zostało bowiem wykazane, by fakt zatrudnienia odwołującej wynikał z rzeczywistej potrzeby pracodawcy oraz nie wykazano, by w spornym okresie faktyczne odwołująca wykonywała w Przychodni stale i w pełnym wymiarze czasu pracę lekarza pediatry i by czymkolwiek wykonywanie tej pracy przez skarżącą na rzecz płatnika różniło się od tego sprzed 1 stycznia 2018 r., gdy świadczyła usługi lekarza pediatry w ramach umów cywilnych.

Podkreślić należy, że „pozorność umowy o pracę (art. 83 k.c. w zw. z art. 300 k.p.) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale też wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie, niż umowa o pracę. „ (tak trafnie wyrok SN z 5.10.2006 r., I UK 324/06, M.P.Pr (...)). „Podleganie ubezpieczeniu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę ( wyrok SN z 19.10.2007 r., II UK 56/07, LEX nr 376433). Organ rentowy, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego może zakwestionować złożone dokumenty, jeżeli strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli ( por. wyrok SN z 18.01.2010 r., II UK 149/09, LEX nr 577848). Zawarcie umowy o pracę dla pozoru nie może bowiem rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do objęcia takiej osoby ubezpieczeniem społecznym pracowników. Tym samym przedmiotowa umowa jako pozorna w okresie od 1.01.2018 r. jest nieważna w świetle art. 83 § 1 k.c. i nie wywołuje skutku w postaci objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, nawet w sytuacji, gdy była odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji wyroku.

A.P.