Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 656/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Monika Grubba

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Pachniewska

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2018 r. w Toruniu

sprawy z powództwa:

Z. W.

przeciwko:

małol. W. P. działającemu przez matkę J. P.

o:

obniżenie alimentów

oddala powództwo.

Sygn. akt III RC 656/18

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 27 sierpnia 2018 r. powód Z. W. wniósł o obniżenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego syna W. P. określonego w ugodzie z 31 stycznia 2017 r. w sprawie III RC 823/16 z kwoty po 850 zł miesięcznie do kwoty po 550 zł w stosunku miesięcznym.

W uzasadnieniu pozwu Z. W. wskazał, że jest ojcem małoletniego pozwanego i od 12 stycznia 2010 r. płaci na jego rzecz alimenty. W dniu 31 stycznia 2017 r. strony zawarły ugodę przed Sądem Rejonowym w Toruniu w sprawie III RC 823/16, na podstawie której alimenty zostały podwyższone z kwoty po 600 zł miesięcznie do kwoty po 850 zł miesięcznie. W dniu (...) r. na świat przyszło drugie dziecko powoda – małol. A. W., którą powód wychowuje wspólnie z żoną R. W.. Matka małoletniej nie pracuje z uwagi na konieczność opieki nad półtoraroczną córką. Na potrzeby małol. córki powód wydaje ok. 1.450 zł miesięcznie (500 zł wyżywienie, 200 zł ubrania, 100 zł pampersy, 300 zł akcesoria higieniczne, chemia i kosmetyki, 100 zł leki i szczepionki, 100 zł zabawki i książeczki, 150 zł rachunki).

Powód podał, że jego wynagrodzenie od dnia zawarcia ugody wzrosło o kwotę 200 zł netto. Matka małoletniego pozwanego w 2011 r. wszczęła przeciwko powodowi postępowanie egzekucyjne, które generuje koszt ok. 100 zł miesięcznie. Mimo próśb Z. W. matka małol. pozwanego nie zawiesiła postępowania egzekucyjnego. Po potrąceniach komorniczych powód otrzymuje wynagrodzenie za pracę w kwocie (...) zł netto. Po narodzinach małol. A. W. i upływie okresu, podczas którego matka małoletniej pobierała świadczenie rodzicielskie, powód nie jest w stanie pokryć wszystkich finansowych potrzeb swojej rodziny. Wraz z żoną żyją bardzo skromnie. Z uwagi na ograniczone możliwości finansowe nie mogą sobie także pozwolić na wyjazd wakacyjny. Powód podkreślił, że narodziny drugiego dziecka istotnie zmieniły jego sytuację materialną.

Na rozprawie w dniu 9 listopada 2018 r. matka małol. pozwanego, J. P., wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Sąd ustalił, co następuje:

W. P. urodził się (...) r. Pochodzi ze związku nieformalnego J. P. i Z. W..

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

odpis skrócony aktu urodzenia – k. 8 akt/

Ugodą z 31 stycznia 2017 r. zawartą przed Sądem Rejonowym w Toruniu w sprawie III RC 823/16 Z. W. zobowiązał się do płacenia alimentów na rzecz małoletniego syna W. P. w kwocie po 850 zł miesięcznie do rąk matki dzieci.

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

ugoda z 31.01.2017 r. – k. 62 akt III RC 823/16 Sądu Rejonowego w Toruniu/

W tym czasie małoletni W. P. miał (...) lat. Miał stwierdzone upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym oraz autyzm atypowy. Został zaliczony do osób niepełnosprawnych. Uczęszczał na terapię logopedyczną, pedagogiczną i sensoryczną 10 godzin tygodniowo. Jej koszt wynosił ok. 420 zł miesięcznie. Małoletni korzystał z kształcenia specjalnego. Matka określiła koszt dowozu do szkoły na ok. 200 zł miesięcznie. W. P. uczęszczał na basen za ok. 120 zł miesięcznie, gdzie dodatkowy koszt paliwa na dojazdy jego matka określiła na ok. 150 zł miesięcznie. Koszt wyżywienia małoletniego wynosił ok. 600 zł miesięcznie, a pozostałe wydatki to: wycieczki szkolne 20-30 zł, książki do szkoły 120 zł, ubezpieczenie 50 zł, przybory szkolne 70 zł. Koszt zakupu kurtek i butów dla małoletniego wynosił ok. 200 zł na sezon.

J. P. utrzymywała się ze świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z pracy w kwocie 1.300 zł miesięcznie, zasiłku pielęgnacyjnego 153 zł miesięcznie, świadczenia rehabilitacyjnego 90 zł miesięcznie. Dodatkowo otrzymywała rentę rodzinną w kwocie 760 zł miesięcznie oraz świadczenie rodzinne „500+” na dwoje dzieci. J. P. była właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,63 ha, którą wydzierżawiła bratu. Nie otrzymywała z tego tytułu żadnych pieniędzy. Posiadała również samochód V. (...). Leczyła się z powodu problemów z kręgosłupem. Oprócz małoletniego miała na utrzymaniu jeszcze dwoje dzieci. Pozostawała w związku nieformalnym. Jej partner zarabiał ok. (...) zł miesięcznie. Mieszkała wraz z dziećmi i swoim partnerem w domu stanowiącym jej własność. Opłaty obejmowały: internet 50 zł miesięcznie, opał 4.000 zł rocznie, prąd 250 zł co dwa miesiące, woda 70 zł co dwa miesiące, śmieci 40 zł miesięcznie, telefon 25 zł miesięcznie.

Z. W. był zatrudniony jako żołnierz zawodowy w (...) Wojskowym Oddziale Gospodarczym w T.. Jego wynagrodzenie wynosiło ok. (...) zł netto miesięcznie. Oprócz wynagrodzenia otrzymywał dofinansowanie do wakacji w kwocie (...) zł netto oraz trzynastą pensję. Uzyskał również z pracy zapomogę w kwocie (...) zł netto. Pozostawał w związku małżeńskim. Jego żona od zawarcia związku małżeńskiego w 2010 r. nie pracowała. W momencie zawierania ugody była w (...) miesiącu ciąży, nie otrzymywała żadnych świadczeń. Z. W. mieszkał wraz z żoną w mieszkaniu w N., które wykupił na własność i z tego tytułu płacił 5.000 zł rocznie od 2012 r. Miesięczne opłaty wynosiły: czynsz 230 zł, prąd 50 zł, woda 30 zł. Powód miał stwierdzone nadciśnienie. Na leki wydawał ok. 30 zł miesięcznie. Był właścicielem 12 ha ziemi, którą otrzymał w darowiźnie od rodziców. Wydzierżawiał ją, jednak nie pobierał z tego tytułu żadnych opłat. Oprócz alimentów nie partycypował w żaden sposób w utrzymaniu syna.

W momencie zawierania ugody alimenty na rzecz małoletniego były egzekwowane przez komornika.

/okoliczności bezsporne, a ponadto dowód:

orzeczenie – k. 5-9, 26-27 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

orzeczenie o niepełnosprawności – k. 10, 16 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

opinia – k. 11-13 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

zaświadczenie lekarskie – k. 14, 23-24, 33 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

zajęcie – k. 15, 25 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

karta informacyjna leczenia – k. 22 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

zaświadczenie o zarobkach – k. 34 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

wniosek lekarza – k. 38 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

informacja o stanie zdrowia – k. 39 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

faktura za prąd – k. 40 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

decyzja – k. 43-44 akt III RC 1009/15 Sądu Rejonowego w Toruniu,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast.,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Z. W. nadal pracuje jako żołnierz zawodowy. Jego wynagrodzenie wynosi obecnie ok. (...)zł netto miesięcznie. Dodatkowo otrzymuje nagrodę w kwocie do (...) zł netto co dwa miesiące, a od sierpnia 2018 r. dodatek za dodatkowe obowiązki (...) zł netto miesięcznie. Raz w roku otrzymuje: trzynastą pensję, dofinansowanie do wakacji w kwocie (...) zł oraz dodatek mundurowy w kwocie ok. (...) zł. Ma możliwość uzyskania w pracy różnego rodzaju dofinansowań, a także zapomogi w kwocie (...)zł raz w roku, jednak w 2018 r. nie starał się o nią.

Na dojazdy do pracy wydaje ok. 100 zł miesięcznie.

/dowód:

zaświadczenie o zarobkach – k. 49 akt,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Powód nadal leczy się na nadciśnienie, na leki wydaje obecnie ok. 50 zł miesięcznie.

/dowód:

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Z. W. na wyżywienie dla siebie i żony wydaje 500 zł miesięcznie, na telefon swój i żony 50 zł miesięcznie, na akcesoria higieniczne ok. 150 zł miesięcznie.

/dowód:

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Nadal jest właścicielem gospodarstwa rolnego, które wydzierżawia. Nie otrzymuje z tego tytułu żadnych opłat. Dopłaty unijne pobierają dzierżawcy. Jednym z dzierżawców jest szwagier powoda.

Wartość gospodarstwa rolnego i położonego tam domu została określona w umowie darowizny na 200.000 zł. Powód nie rozważał możliwości sprzedaży nieruchomości lub jego części, gdyż byłoby to niezgodne z wolą jego zmarłego ojca.

/dowód:

akt notarialny z 19.10.2012 r. – k. 99-105 akt,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Powód wraz z żoną są właścicielami 30 arów lasów w miejscowości G., które otrzymali w drodze darowizny. Wartość działki została określona w umowie na 25.000 zł. Nie otrzymują z tego tytułu żadnych dopłat. Nie rozważali obecnej wartości lasu ani jego sprzedaży.

/dowód:

akt notarialny z 13.12.2014 r. – k. 106-113 akt,

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Powód wraz z żoną są właścicielami mieszkania w N., które zostało przez nich wykupione na własność za kwotę 21.653,60 zł. Ostatnią ratę z tego tytułu w kwocie 4.200 zł powód zapłacił w 2017 r.

Są również właścicielami samochodu F. (...) z (...) r.

/dowód:

akt notarialny z 25.09.2012 r. – k. 114-125 akt,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Opłaty mieszkaniowe nie uległy zmianie. Czynsz wynosi ok. 400 zł miesięcznie, prąd 100 zł miesięcznie, gaz 50 zł miesięcznie.

/dowód:

zawiadomienie o wysokości opłat – k. 161 akt,

potwierdzenia przelewów – k. 162-163 akt,

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Oprócz małoletniego syna Z. W. ma na utrzymaniu córkę, A. W., która urodziła się (...) r. Małoletnia z uwagi na stwierdzone szmery na sercu pozostaje pod opieką kardiologa. Leczy się w publicznej służbie zdrowia, nie przyjmuje żadnych stałych leków. Małoletnia bardzo często choruje.

Miesięczny koszt utrzymania córki Z. W. ocenił na kwotę 1.150-1.200 zł. Składają się na nią: wyżywienie 500 zł, odzież i obuwie 200 zł, leki 200 zł, pieluchy 100 zł, artykuły higieniczne 150 zł.

/dowód:

odpis skrócony aktu urodzenia – k. 7 akt,

dokumentacja medyczna małol. A. W. – k. 50-52, 129-151 akt,

faktury za zakup leków – k. 152-154 akt,

faktura za zakup odzieży – k. 155-160 akt,

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

Żona powoda R. W. nie pracuje i nie uzyskuje żadnych dochodów. Zajmuje się córką. Jest osobą zdrową, zdolną do pracy. Z zawodu jest sprzedawcą.

/dowód:

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast./

Z. W. nie kontaktuje się z synem. Alimenty są egzekwowane przez komornika. Poza alimentami nie łoży w inny sposób na utrzymanie syna, nie uczestniczy w jego wychowaniu.

/dowód:

zaświadczenie o dokonanych wpłatach – k. 222 akt,

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast. /

W 2017 r. powód jednorazowo pokrył część kosztów turnusu rehabilitacyjnego syna. Otrzymał z pracy dofinansowanie na ten cel – 80% na dziecko i 40% na opiekuna.

W kolejnym roku powód nie starał się o dofinansowanie turnusu rehabilitacyjnego syna, ponieważ – z uwagi na konflikt z matką dziecka – żona powoda nie chciała ujawniać swoich dochodów, co było wymogiem koniecznym.

/dowód:

zaświadczenie z Ośrodka „12 dębów” – k. 74 akt,

potwierdzenie przelewu – k. 191 akt,

zapis korespondencji sms – k. 212-216 akt,

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast. /

Powód nie ma żadnych kredytów ani pożyczek. Matka pomaga mu finansowo.

/dowód:

zeznania świadka R. W. – e-protokół z 4.12.2018 r., 03min.44sek. i nast.,

przesłuchanie Z. W. – e-protokół z 10.12.2018 r., 07min.31sek. i nast./

J. P. nadal otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w kwocie (...) zł miesięcznie. Ma przyznane miesięczne świadczenia na syna: zasiłek pielęgnacyjny (...) zł, zasiłek rehabilitacyjny (...) zł, zasiłek rodzinny (...) zł oraz świadczenie wychowawcze (...)Nie otrzymuje już renty rodzinnej.

/dowód:

decyzje – k. 77-78, 81-82 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Nadal pozostaje w związku nieformalnym. Z uwagi na konflikt partnera z jej starszymi dziećmi rzadziej przebywa on w miejscu zamieszkania J. P..

J. P. mieszka obecnie wraz z małoletnim W. i czasami z partnerem. Jej starszy syn wyprowadził się z domu. Matka płaci alimenty na jego rzecz w kwocie 350 zł miesięcznie. Obecnie złożyła pozew o ich uchylenie. Córka J. P. od maja 2017 r. przebywa pod opieką babci, która w listopadzie 2018 r. została ustanowiona dla niej rodziną zastępczą. Matka nie partycypuje w kosztach jej utrzymania.

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Opłaty związane z użytkowaniem domu wynoszą: prąd 150 zł miesięcznie, woda 30 zł miesięcznie, śmieci 40 zł miesięcznie, internet 50 zł miesięcznie, opał ok. 4.000 zł rocznie.

J. P. nadal jest właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 1 ha 20 arów oraz 10 arów sadu. Otrzymuje datacje w łącznej kwocie ok. (...)zł za hektar. Raz na kilka lat sieje lucernę. Uprawia truskawki i maliny, które w sezonie przynoszą jej dochód w kwocie ok. (...)zł miesięcznie. Kupuje nawozy za ok. 1.000 zł rocznie. Podatki rolny i od nieruchomości wynoszą łącznie ok. 300 zł rocznie.

/dowód:

decyzja – k. 165 akt,

decyzja (...) k. 166-172 akt,

wydruki z portalu F. – k. 173-175 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół (...).12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

J. P. zapisała się do szkoły dla dorosłych. Stara się również dokształcać w zakresie choroby syna.

Jest właścicielką samochodu L. (...) rocznik (...).

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Ma stwierdzoną przepuklinę brzuszną i lędźwiową. Kupuje sobie leki przeciwbólowe i przeciwzapalne za ok. 50 zł miesięcznie. Uczestniczy w rehabilitacji kręgosłupa.

/dowód:

dokumentacja medyczna J. P. – k. 70-71, 84-85, 178, 180-181 akt,

zaświadczenie od fizjoterapeuty – k. 182 akt/

Na działce należącej do J. P. jej partner buduje dom. Jego dochody wynoszą obecnie ok. (...)zł miesięcznie.

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Małoletni W. P. nadal jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Chodzi na terapię pedagogiczną, logopedyczną oraz sensoryczną w wymiarze 24 godzin w miesiącu, obecnie do (...) sp. z o.o. Na zajęcia w dni nauki jest dowożony przez mamę do T.. Większość opłat za terapię pokrywa gmina, matka małoletniego dopłaca ok. 300-450 zł miesięcznie.

Obecnie małoletni uczestniczy również w turnusie umiejętności społecznych. Zajęcia są nieodpłatne, odbywają się w T..

/dowód:

orzeczenie o niepełnosprawności – k. 54-56 akt,

decyzja (...) k. 60-63 akt,

potwierdzenie przelewu – k. 64 akt,

zaświadczenie z Pracowni (...) k. 65-66 akt,

zaświadczenie lekarskie – k. 70 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Z uwagi na zaburzenia dotyku małoletni posiada psa i kota. Koszt utrzymania zwierząt to 200 zł miesięcznie. Małoletni czasami ma zalecaną hipoterapię. W 2018 r. był czterokrotnie na jeździe konnej, której koszt wynosił 40 zł za pół godziny.

Małoletni latem uczęszcza na basen, a zimą na lodowisko 3-4 razy w miesiącu w T.. Karnet na lodowisko wraz z instruktorem kosztuje (...) zł. Matka czasem wykupuje mu zajęcia indywidualne za 50 zł. Koszt basenu jest podobny do kosztów karnetu na lodowisko.

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Małoletni korzysta z wizyt u laryngologa, alergologa i psychologa. Pozostaje również pod opieką psychiatry, do którego chodzi głównie w ramach NFZ, a czasami – 2 razy w roku – prywatnie. Koszt wizyty prywatnej wynosi 100 zł.

/dowód:

dokumentacja medyczna małoletniego pozwanego – k. 84, 86, 179, 183-184 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

W. P. chodzi do szkoły masowej, gdzie ma zajęcia indywidualne, a ponadto uczestniczy w zajęcia rewalidacyjnych. Ma nauczyciela wspierającego. Matka dodatkowo opłaca terapię zakupową w kwocie 30 zł miesięcznie.

J. P. zawozi syna do szkoły i go odbiera po zajęciach. Składki w szkole wynoszą 30-50 zł miesięcznie. Małoletni podręczniki otrzymał nieodpłatnie, koszt zakupu przyborów wyniósł 70 zł.

/dowód:

opinia ze szkoły – k. 67, 87, 185 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Miesięczne koszty utrzymania małoletniego to: wyżywienie 500 zł, odzież i obuwie 100 zł, środki czystości 150 zł, leki 50 zł. Małoletni W. jada obiady w szkole, które kosztują 50 zł miesięcznie.

Koszt wyjazdu wakacyjnego małoletniego wynosi ok. 1.000 zł. Partner J. P. pomaga jej go sfinansować.

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

J. P. stara się o uzyskanie dofinansowania na zakup komputera dla małoletniego.

/dowód:

pismo (...) k. 68-69 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Matka dowozi małoletniego samochodem do T. na wszystkie zajęcia pozalekcyjne. Odległość w jedną stronę wynosi ok. 25 km. J. P. wskazała, że na paliwo wydaje ok. 1.000 zł miesięcznie. Małoletni i jego matka mają prawo do bezpłatnych przejazdów środkami komunikacji publicznej, ale dojazd nimi znacznie wydłużyłby czas przejazdu i wymagał przesiadek.

/dowód:

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

W 2017 r. małoletni W. był na dwutygodniowym turnusie rehabilitacyjnym, którego łączny koszt wyniósł 5.400 zł. Dofinansowanie w PEFRONU wynosiło 2.110 zł. Powód opłacił 1.500 zł, a potem, po otrzymaniu dofinansowania z zakładu pracy, zwrócił matce małoletniego jeszcze 1.250 zł.

W 2018 r. matki małoletniego nie było stać na opłacenie turnusu.

/dowód:

zaświadczenie – k. 74 akt,

przesłuchanie J. P. – e-protokół z 10.12.2018 r., 01godz.09min.26sek. i nast./

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz w aktach sprawy III RC 823/16 Sądu Rejonowego w Toruniu, zeznań świadka R. W., a także na podstawie przesłuchania powoda Z. W. i matki małoletniego pozwanego J. P..

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Były one opatrzone odpowiednimi podpisami i pieczęciami. W szczególności jednak żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani prawdziwości treści w nich zawartych.

Walor wiarygodności Sąd przyznał zeznaniom świadka R. W., albowiem były one logiczne, rzeczowe i spójne. Pozostawały również w zgodzie z pozostałym materiałem dowodowym. Sąd miał jednak na uwadze, że świadek jest żoną powoda i z jego perspektywy ocenia sytuację.

W ocenie Sądu twierdzenia powoda oraz matki małoletniego pozwanego należało również co do zasady uznać za wiarygodne. Większość okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy przez nich przytaczanych okazało się bowiem bezspornych między stronami i potwierdzonych dokumentami. Sąd miał na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Powód wnosił o obniżenie alimentów z kwoty po 850 zł miesięcznie do kwoty po 550 zł miesięcznie.

Przedmiotowe powództwo o obniżenie alimentów posiada podstawę prawną w art. 138 kro. Przepis ten stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54).

Należy mieć na uwadze, że zmiana taka musi być istotna. Innymi słowy chodzi tutaj o istotne zmniejszenie lub zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie lub zmniejszenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Obniżenie alimentów następuje wówczas, gdy zmniejszeniu uległy potrzeby uprawnionego albo obniżyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

W myśl § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNP 1988, nr 4, poz. 42. W uchwale tej stwierdzono między innymi, że: Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego.

Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Będzie to mieć wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego będą wzięte pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Ostatni raz obowiązek alimentacyjny powoda względem małoletniego pozwanego ustalony został ugodą zwartą przed Sądem Rejonowym w Toruniu w dniu 31 stycznia 2017 r. na kwotę po 850 zł miesięcznie.

Oceniając sytuację małoletniego pozwanego Sąd ustalił, że od momentu zawarcia ugody koszty jego utrzymania nie uległy zmniejszeniu. Małoletni nadal jest chory i wymaga szeregu zajęć i terapii, na które nadal uczęszcza. Pozostaje pod stałą opieką lekarzy różnych specjalności. Koszty zakupu wyżywienia dla małoletniego czy odzieży i obuwia nie uległy zmianie. Wydatki szkolne również pozostają na podobnym poziomie.

Dochody uzyskiwane przez matkę małoletniego obniżyły się, gdyż obecnie nie otrzymuje ona renty rodzinnej. Ponadto w jej gospodarstwie domowym pozostają 3 osoby, a nie 5 jak uprzednio. Wydatki mieszkaniowe dzielą się zatem na mniejszą liczbę osób.

Matka małoletniego otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, które utraciłaby, gdyby podjęła pracę. Jest wprawdzie ono nieco wyższe, niż uprzednio, jednak nie wpływa to na poprawę jej sytuacji finansowej, gdyż obecnie pobiera świadczenie wychowawcze 500+ tylko na jedno dziecko.

Wobec powyższego Sąd uznał, że usprawiedliwione potrzeby małoletniego W. od momentu ostatniego ustalenia alimentów nie uległy zmniejszeniu, a sytuacja materialna jego matki nie poprawiła się.

Sąd miał też na uwadze, że w toku postępowania powód ani razu nie powoływał się na tą przesłankę obniżenia alimentów, tj. nie podnosił, że koszty utrzymania małoletniego W. uległy zmniejszeniu.

Ponadto zarówno wykładnia gramatyczna, jak i logiczna art. 138 kro prowadzą do wniosku, iż jedynie zmiana stosunków zaistniała po zamknięciu rozprawy poprzedzającej wydanie wyroku zasądzającego alimenty, może uzasadniać żądanie zmniejszenia lub ograniczenia czasu trwania świadczeń alimentacyjnych. Tylko takie rozwiązanie może być uznane za nienaruszające wyrażonej w art. 365 § 1 kpc zasady, iż orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe (por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., sygn. III CRN 21/81).

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, nawet wyrok oparty na wadliwych ustaleniach faktycznych nie może być sanowany w trybie powództwa z art. 138 kro, skoro podstawą powództwa opartego na tym przepisie może być tylko późniejsza zmiana stosunków. Powództwo wniesione w tym trybie nie może zatem zmierzać do weryfikowania prawomocnego orzeczenia Sądu (por.: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1981 r., sygn. III CRN 21/81; orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 27 lipca 1999 r., sygn. I CKN 687/98).

Wobec powyższego okoliczność, że – zdaniem powoda – matka małoletniego pozwanego zawyża koszty jego utrzymania, nie ma w niniejszej sprawie żadnego znaczenia. Sąd bowiem w niniejszej sprawie przyjmuje, że nie uległy one zmianie w porównaniu z poprzednią sprawą alimentacyjną, a jedynie ich obniżenie mogłoby prowadzić do uwzględnienia powództwa – co z pewnością nie nastąpiło. Zgodnie natomiast z ww. stanowiskiem Sąd nie może weryfikować uprzednich ustaleń, nawet wadliwych.

Oceniając sytuację materialną powoda należy wskazać, że jego dochody wzrosły. W styczniu 2017 r. jego pensja zasadnicza wynosiła (...) zł netto miesięcznie, obecnie zaś wynosi (...)zł netto miesięcznie, a więc o 400 zł więcej. Dodatkowo wcześniej powodowi przysługiwał dodatek urlopowy w wysokości (...)zł, a obecnie jest to kwota (...)zł. Ponadto Z. W. otrzymuje przeszło (...) zł netto miesięcznie tytułem dodatku z uwagi na zwiększenie obowiązków służbowych, czego nie otrzymywał w momencie zawierania ugody.

Sytuacja majątkowa powoda w chwili obecnej jest lepsza niż w 2017 r. również z tego względu, że obecnie nie ponosi on już kosztów związanych z wykupem mieszkania, które obciążały go przez ostatnich 5 lat. Ostatnią ratę zapłacił w połowie 2017 r.

Należy również wskazać, że powód w 2018 r. nie starał się w pracy o uzyskanie zapomogi w kwocie 400-500 zł, choć mógł to uczynić. Pod koniec 2016 r. jego sytuacja musiała być trudniejsza, skoro o nią wystąpił.

W toku postępowania jedyną okolicznością uzasadniającą obniżenie alimentów, na którą powoływał się powód, było urodzenie się kolejnego dziecka.

Sąd miał jednak uwadze, że w momencie zawierania ugody powód doskonale zdawał sobie sprawę, że za 2 miesiące zostanie po raz kolejny ojcem i będzie się to wiązało ze zwiększeniem jego wydatków. Wiedział również, że jego żona nie uzyskuje żadnych dochodów. Nie pracowała bowiem od 2010 r. Fakt, że matka powoda wbrew wcześniejszej obietnicy odmówiła zaopiekowania się wnuczką po zakończeniu przez R. W. urlopu macierzyńskiego, nie może obciążać małoletniego pozwanego.

Analizując sytuację Z. W. Sąd wziął pod uwagę, że jego żona pomimo tego, że jest osobą zdrową i zdolną do pracy, nie starała się znaleźć choćby dorywczego zatrudnienia popołudniami czy w weekendy. Po złożeniu zeznań sama wskazała, że dodatkowe 200 zł miesięcznie pomogłoby ustabilizować sytuację materialną rodziny. Nie podjęła jednak żadnych kroków, aby takowe środki poprzez chociażby dorywczą pracę uzyskać.

Sąd miał również na względzie, że powód jest właścicielem dużego gospodarstwa rolnego, a także lasu, z których nie uzyskuje żadnych dochodów. Nie interesował się on w żaden sposób, czy istnieje możliwość uzyskania jakichkolwiek dopłat z tego tytułu, a jeśli tak, to w jakiej kwocie. Ponadto fakt bezpłatnego wydzierżawienia gospodarstwa rolnego wydaje się co najmniej lekkomyślny w sytuacji powoływania się przez powoda na bardzo złą sytuację materialną jego rodziny. Jeśli osoba dzierżawiąca uzyskuje dopłaty unijne, a ponadto uprawia ziemię, wydaje się zasadnym obciążenie jej choćby minimalną opłatą z tytułu dzierżawy celem poprawy sytuacji materialnej rodziny.

Ponadto powód mógłby sprzedać posiadane przez siebie grunty lub ich część, aby w ten sposób uzyskać środki na zaspokojenie potrzeb rodziny. Jeżeli chciał uszanować wolę ojca, mógłby postarać się o zbycie nieruchomości na rzecz członków rodziny, którzy zamieszkują w pobliżu położenia gruntów. Z. W. nie wziął jednak takiej możliwości nawet pod uwagę. Stosownie natomiast do wyroku SN z 24.03.2000 r., I CKN 1538/99, w sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymaga od rodzica nawet poświęcenia części składników majątkowych.

Podkreślenia wymaga też, że powód poza płaceniem alimentów w żaden sposób nie wspiera syna, nie przekazuje nawet prezentów. Nie dokłada on również żadnych osobistych starań do wychowania dziecka. Matka pozwanego od lat samodzielnie sprawuje bezpośrednią opiekę nad chorym synem, zajmuje się jego wychowaniem, troszczy się o jego rozwój, zdrowie i edukację. Powód natomiast nie utrzymuje żadnych kontaktów z synem. Skoro nie dokłada osobistych starań o prawidłowy rozwój dziecka, zatem winien chociaż wspomóc go materialnie.

W ocenie Sądu brak jest więc podstaw do obniżenia wysokości zasądzonych alimentów, bowiem koszty utrzymania małol. pozwanego nie zmalały, a sytuacja materialna i zarobkowa powoda nie uległa pogorszeniu. Od momentu zawarcia ugody dochody powoda wzrosły o tyle, że pomimo urodzenia się kolejnego dziecka jest on w stanie pokryć przypadającą na niego część kosztów utrzymania córki, przy uwzględnieniu obowiązku alimentacyjnego obciążającego również jego żonę. Ponadto ani powód, ani jego żona nie podjęli żadnych działań, które realnie mogłyby poprawić ich sytuację materialną.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na postawie art. 135 § 1 kro w zw. z art. 138 kro, oddalił powództwo uznając, że powód nie wykazał ani zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniego pozwanego, ani obniżenia jego możliwości majątkowych i zarobkowych.