Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2019 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania E. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 19 czerwca 2018 r. Nr (...)

w sprawie E. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

I.  zmienia zaskarżona decyzję i ustala E. B. wysokość emerytury w kwocie 1860,84 (jeden tysiąc osiemset sześćdziesiąt i 84/100) zł od dnia 25 maja 2018 r. oraz 1930,84 (jeden tysiąc dziewięćset trzydzieści i 84/100) zł od dnia 1 marca 2019 r. przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru, wynoszącego 96,36 % i okresów składkowych w rozmiarze 34 lata, 6 miesięcy i 14 dni; do emerytury przysługuje dodatek pielęgnacyjny wynoszący od dnia 25 maja 2018 r. 215,84 (dwieście piętnaście i 84/100) zł oraz od dnia 1 marca 2019 r. 222,01 (dwieście dwadzieścia dwa i 1/100) zł.

II.  oddala odwołanie w pozostałej części.

Sygn. akt IV U 522/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 19 czerwca 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił E. B. prawa do przeliczenia emerytury podnosząc, że przedłożona legitymacja członkowska Związku (...) nie daje podstaw do przeliczenia świadczenia, gdyż nie stanowi dokumentacji płacowej, na podstawie której można przeliczyć wysokość emerytury.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony E. B. wnosząc o jej zmianę poprzez przeliczenie wysokości jego emerytury w oparciu o w/w legitymację członkowską dokumentującą okres jego zatrudnienia i wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Ubezpieczony podniósł, iż miał potrącane składki członkowskie stanowiących 1% zarobków nie tylko w 1967r., ale przez okres 10 lat zatrudnienia (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumentację przytoczoną w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Decyzją z 9 sierpnia 2004r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przyznał E. B. prawo do emerytury od 27 kwietnia 2004r. (decyzja z 9 sierpnia 2004r. o przyznaniu emerytury k.31-32 akt emerytalnych). Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 33 lata i 3 miesiące okresów składkowych i do okresu tego nie zaliczono okresu od 1 listopada 1954r. do 1 listopada 1956r. oraz od 2 czerwca 1957r. do 14 września 1958r., gdyż w tych okresach ubezpieczony nie został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął wynagrodzenie ubezpieczonego, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Ustalony w oparciu o powyższe wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 95,18% (decyzja z 9 sierpnia 2004r. o przyznaniu emerytury k.31-32 akt emerytalnych).

Ubezpieczony odwołał się od powyższej decyzji z 9 sierpnia 2004r. Sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Siedlcach pod sygnaturą akt IV U 1438/04. Wyrokiem z 20 stycznia 2006r. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i zaliczył do okresu ubezpieczenia okres pracy ubezpieczonego w Zakładzie (...) w W. od 11 marca 1957r. do 14 września 1958r. oraz minimalne wynagrodzenie za luty 1967r., maj 1967r., czerwiec 1967r., wrzesień 1967r. oraz grudzień 1967r. Sąd oparł się na wyliczeniach biegłego z zakresu księgowości z których wynikało, iż przy przyjęciu minimalnego wynagrodzenia za sporne miesiące, wynagrodzenie ubezpieczonego za 1967r. wyniosło 21.135,63 złote, a jego stosunek do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w tym okresie wynosił 87,36% (wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 20 stycznia 2006r. wraz z uzasadnieniem k.58 i 60-61 akt IV U 1438/04). Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Lublinie wyrokiem z 6 grudnia 2006r. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 6 grudnia 2006r. k.86 akt IV U 1438/04).

Wykonując w/w wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach, organ rentowy decyzją z 31 stycznia 2007r. przeliczył emeryturę ubezpieczonego. Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 34 lata i 6 miesięcy okresów składkowych, a do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął wynagrodzenie ubezpieczonego, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Ustalony w oparciu o powyższe wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 95,54% (decyzja z 9 sierpnia 2004r. o przyznaniu emerytury k.31-32 akt emerytalnych).

Decyzją z 15 lipca 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił E. B. stałe prawo do dodatku pielęgnacyjnego od 1 lica 2014r., tj. od ukończenia 75 roku życia (decyzja z 15 lipca 2014r. o przyznaniu dodatku pielęgnacyjnego na stałe k.123akt emerytalnych).

W dniu 25 maja 2018r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przeliczenie emerytury poprzez przyjęcie rzeczywistego wynagrodzenia za rok 1967 na podstawie przedłożonej do wniosku legitymacji członkowskiej Związku (...). Ubezpieczony wyjaśnił, iż jego zarobki w 1967r. były wyższe, niż ustalone przez biegłego sądowego w opinii wywołanej w sprawie IV U 1438/04 (wniosek z 25 maja 2018r. o przeliczenie emerytury k.135 akt emerytalnych oraz kopia legitymacji członkowskiej Związku (...) k.130-131 akt emerytalnych).

Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 19 czerwca 2018r., którą odmówił ubezpieczonemu prawa do przeliczenia emerytury wskazując, że przedstawiona legitymacja członkowska Związku (...) nie stanowi dokumentacji płacowej i na jej podstawie nie można przeliczyć wysokość emerytury (decyzja z 19 czerwca 2018r. k.136 akt emerytalnych).

Ubezpieczony E. B. był zatrudniony w (...) Spółdzielni (...) w S. w okresie od 22 maja 1964r. do 30 czerwca 1993r. w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo jako robotnik w betoniarni, robotnik w mieszalni, a następnie na stanowisku brygadzisty w mieszalni, czeladnika wagowego mięsa, starszego magazyniera, kierownika magazynu i dozorcy (świadectwo pracy z 30 czerwca 1993r. k.13 akt emerytalnych). Za luty 1967r., maj 1967r., czerwiec 1967r., wrzesień1967r. oraz grudzień 1967r., nie zachowała się dokumentacja płacowa (informacja (...) Spółdzielni (...) w S. na zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp-7 z 16 sierpnia 2000r. k.14 akt emerytalnych).

Wynagrodzenie ubezpieczonego wyliczone na podstawie potrącanych związkowych składek członkowskich wyniosło: w lutym 1967r. - 1.600 złotych, maju 1967r. - 1700 złotych, czerwcu 1967r. – 1600 złotych, wrześniu 1967r. - 2.300 złotych, w grudniu 1967r. – 2.100 złotych. Zarobek ubezpieczonego w 1967r. wyniósł 25.100 złotych (opinia biegłej z zakresu księgowości A. D. z 22 marca 2019r. k.13-15 akt sprawy).

Przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, w tym za rok 1967r. - przy uwzględnieniu w tym zakresie wynagrodzenia uzyskanego przez ubezpieczonego za luty 1967r., maj 1967r., czerwiec 1967r., wrzesień 1967r. oraz grudzień 1967r. wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosi 96,36%. Z kolei wysokość emerytury ubezpieczonego - obliczona przy uwzględnieniu powyższego wskaźnika i uwzględnieniu okresów składkowych w wymiarze 34 lata, 6 miesięcy i 14 dni – wynosi od 25 maja 2018r. ,tj. od daty zgłoszenia wniosku o przeliczenie – 1 860,84 złotych brutto, a po waloryzacji od 1 marca 2019r. – 1930,84 złotych. Do emerytury ubezpieczonemu przysługuje dodatek pielęgnacyjny w kwocie 215,84 złotych od dnia 25 maja 2018r., zaś od 1 marca 2019r. – 222,01 złotych (projekt decyzji przedstawiony przez organ rentowy k.23-24 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie E. B. częściowo okazało się zasadne i podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.111 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.) wysokość emerytury oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art.15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)  z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)  z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury albo o ponowne ustalenie emerytury,

3)  z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury,

a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Odnosząc powyższe uregulowanie do okoliczności sprawy Sąd uznał, że decyzja organu rentowego z 19 czerwca 2018r. winna być zmieniona. W odwołaniu i w toku postępowania ubezpieczony kwestionował wysokość emerytury, która w jego ocenie obliczona została nieprawidłowo z uwagi na niekorzystne przyjęcie minimalnego wynagrodzenia za poszczególne miesiące 1967r., tj. za luty, maj, czerwiec, wrzesień oraz grudzień. Ubezpieczony wniósł o przyjęcie do obliczenia wysokości emerytury uzyskanego przez niego wynagrodzenia w wymienionym okresie w oparciu o legitymację członkowską Związku (...) (odwołanie k.1 akt sprawy oraz wyjaśnienia ubezpieczonego k.10 akt sprawy). Organ rentowy prezentował stanowisko, iż przedłożona legitymacja członkowska nie daje podstaw do przeliczenia świadczenia, gdyż nie stanowi dokumentacji płacowej, na podstawie której można przeliczyć wysokość emerytury.

Analizując okoliczności sprawy, w tym przeprowadzony w sprawie dowód z opinii biegłej księgowej Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko ubezpieczonego jest uzasadnione. Poza sporem jest, że ubezpieczony nie dysponuje zaświadczeniem o wysokości wynagrodzenia i z przyczyn obiektywnych ,tj. z uwagi na upływ ponad 50 lat i niemożność uzyskania dokumentacji osobowo-płacowej nie jest w stanie dowodu takiego przedstawić (informacja (...) Spółdzielni (...) w S. k.14 akt emerytalnych). Z przedstawionej przez ubezpieczonego kopii legitymacji członkowskiej Związku (...) wynikają jednak kwoty odprowadzanych składek członkowskich, które w poszczególnych miesiącach roku 1967 stanowiły 1% wynagrodzenia za pracę (k.130-131 akt emerytalnych). Jak wynika z wyliczeń biegłej księgowej, dokumentacja znajdująca się w aktach organu rentowego, w tym kopia legitymacji członkowskiej członkowską Związku (...) dały podstawy do wyliczenia osiąganego przez ubezpieczonego wynagrodzenia w spornych miesiącach roku 1967 (opinia biegłej k.13-15 akt sprawy). Analizując opinię biegłej księgowej Sąd stwierdził, że stanowi ona wiarygodny dowód w sprawie. Poczynione przez biegłą ustalenia nie były kwestionowane przez strony (pismo organu rentowego k.22 akt sprawy oraz oświadczenie ubezpieczonego k.28 akt sprawy). W konsekwencji powyższego wyliczony na nowo wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury (z uwzględnieniem wynagrodzenia ubezpieczonego z w/w miesięcy 1967r.), który to wskaźnik obliczony z 20 lat kalendarzowych dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, wyniósł 96,36%, a zatem jest wyższy od poprzednio obliczonego w wysokości 95,54%. Wyższy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru dał zaś podstawy do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego przy uwzględnieniu tego wyższego wskaźnika i uwzględnieniu okresów składkowych w wymiarze 34 lata, 6 miesięcy i 14 dni, wysokość emerytury ubezpieczonego na dzień 25 maja 2018r. (miesiąc zgłoszenie wniosku o przeliczenie świadczenia) wyniosła 1.860,84 złotych brutto miesięcznie, a po waloryzacji od 1 marca 2019r. – 1930,84 złotych brutto miesięcznie. Ponadto, do emerytury ubezpieczonemu przysługuje dodatek pielęgnacyjny od dnia 25 maja 2018r. w kwocie 215,84 złotych, zaś od 1 marca 2019r. – 222,01 złotych (projekt decyzji przedstawiony przez organ rentowy k.23-24 akt sprawy). Sąd nie podzielił stanowiska organu rentowego, iż przedłożona przez ubezpieczonego legitymacja członkowska Związku (...) nie daje podstaw do przeliczenia świadczenia. Wskazać należy, że w postępowaniu sądowym okoliczności sporne mogą być dowodzone dostępnymi środkami dowodowymi. W ocenie Sądu przedstawiony dokument nie budzi wątpliwości co do jego autentyczności. W tych okolicznościach brak jest podstaw do odmowy przyjęcia przy obliczaniu wysokości emerytury powyższej kwoty stanowiącej dochód ubezpieczonego w roku 1967.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w punkcie I wyroku. W pozostałym zakresie natomiast Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie wobec bezzasadności podniesionych w nim zarzutów. Zgodnie z art. art. 129 w/w ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. To do osoby występującej o przyznanie czy przeliczenie świadczenia należy przy tym zarówno wystąpienie z samym wnioskiem o przyznanie świadczenia, jak też zgromadzenie dokumentacji niezbędnej do uzyskania korzystnej decyzji organu rentowego. Zauważyć przy tym należy, iż dopiero wraz z wnioskiem z 25 maja 2018 r. o przeliczenie emerytury ubezpieczony przedstawił legitymację członkowską Związku (...) na podstawie której biegła z zakresu księgowości wyliczyła osiągane przez niego w spornym okresie wynagrodzenie. Przyczyny opóźnionego złożenia przez stronę wniosku o świadczenie lub jego przeliczenie pozostają bez znaczenia dla ustalenia daty, od której świadczenie przysługuje. Decydujący jest sam moment złożenia wniosku do organu rentowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.