Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód, Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K., domagał się zasądzenia od pozwanego P. S. na jego rzecz kwoty 1.753,27 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 29 lutego 2016 r. do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podał, że w dniu 24 października 2016 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. dokonała na jego rzecz przelewu wierzytelności, przysługującej jej wobec pozwanego, o czym pozwany został poinformowany pismem z dnia 02 listopada 2016 r. Wierzytelność powyższa wynika z umowy pożyczki na kwotę 1.620,00 zł., zawartej w dniu 18 grudnia 2015 r. przez pozwanego z cedentem za pośrednictwem platformy internetowej. Pozwany, zgodnie z umową pożyczki, przed wypłaceniem przez cedenta środków pieniężnych w umówionej wysokości na wskazane przez pozwanego konto bankowe – dokonał weryfikacji swoich danych osobowych oraz akceptacji warunków umowy i warunków spłaty zobowiązania, realizując czynności weryfikacyjne zgodnie z umową ramową pożyczki. Cedent wypłacił środki pieniężne zgodnie z zawartą umową. Pozwany zobowiązał się do zwrotu należności z tytułu pożyczki w kwocie 1.753,27 zł. w terminie do dnia 28 lutego 2016 r. Powód w dniu 02 listopada 2016 r. wezwał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia.

Pozwany P. S. nie stawił się na rozprawie i nie zajął stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. sporządziła w dniu 18 grudnia 2015 r. umowę ramową pożyczki nr (...), w której jako pożyczkobiorca wpisany został P. S.. Zgodnie z jej treścią, pożyczkodawca – ww. Spółka, miał udzielać pożyczkobiorcy pożyczek gotówkowych w sposób i na warunkach w niej określonych, na jego wniosek. Warunki kolejnych umów pożyczek miały być potwierdzane pożyczkobiorcy na piśmie lub przesyłane mu drogą elektroniczną. Zgodnie z umową ramową (paragraf 3), celem złożenia wniosku o pierwszą pożyczkę pożyczkobiorca miał dokonać rejestracji i utworzyć konto użytkownika na podanej stronie internetowej. Następnie, po prawidłowym wypełnieniu formularza rejestracji i potwierdzeniu jego danych, pożyczkobiorca miał zostać przekierowany do zabezpieczonego serwisu usług płatniczych w celu podania danych, niezbędnych do przekazania wymaganej opłaty rejestracyjnej w kwocie 0,01 zł. lub 0,50 zł. Wykonanie powyższych czynności, zgodnie z umową ramową, miało oznaczać akceptację przez pożyczkobiorcę jej warunków. W celu potwierdzenia rejestracji, pożyczkobiorca był zobowiązany do wniesienia opłaty rejestracyjnej na wskazany rachunek bankowy pożyczkodawcy lub do zalogowania się do własnego konta bankowego z użyciem aplikacji pożyczkodawcy – KontoConnect. Umowa ramowa pożyczki przewidywała dla pożyczkodawcy prawo m.in. naliczania maksymalnych odsetek.

Umowa ta została podpisana w dniu 18 grudnia 2015 r. przez pożyczkodawcę. Miała ona być podpisana także przez pożyczkobiorcę i odesłana na wskazany w niej adres. Pożyczkodawca sporządził formularz informacyjny, dotyczący umowy pożyczki o całkowitej kwocie 1.200,00 zł., podlegającej spłacie do dnia 17 stycznia 2016 r. w jednej racie. Całkowita kwota do spłaty wynosiła 1.560,00 zł.

W dniu 18 grudnia 2015 r. zaksięgowany został przelew kwoty 1.200,00 zł. na rachunek bankowy o numerze (...). Jako tytuł przelewu podano pożyczkę (...) nr c6jhky nr przelewu (...), zaś jako odbiorcę wskazano P. S..

(dowód: umowa ramowa pożyczki k. 22-25, formularz informacyjny k. 27-30, opis operacji k. 31)

W dniu 24 października 2016 r. między (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. i powodem Kancelarią (...) S.A. z siedzibą w K. zawarta została umowa przelewu wierzytelności, których listę stanowił Załącznik nr 1 a i 1 b do umowy. W tym dniu sporządzony został wyciąg z Załącznika nr 1 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 24 października 2016 r., zgodnie z którym pod pozycją 6361 znajdują się dane P. S., numer umowy (...) z dnia 18 grudnia 2015 r., termin płatności 28 lutego 2016 r., kapitał 1.620,00 zł., kwota zadłużenia łącznie 1.753,27 zł.

(dowód: umowa przelewu k. 17-18, wyciąg z załącznika nr 1 k. 19)

Pismem z dnia 02 listopada 2016 r. pozwany został zawiadomiony przez powoda o dokonanej cesji wierzytelności. Kolejnym pismem z tego samego dnia powód wezwał go do zapłaty kwoty 1.848,19 zł. z odsetkami.

(dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności i wezwanie do zapłaty k. 20)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, bowiem powód nie wykazał, aby przysługiwało mu dochodzone roszczenie.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów zaoferowanych przez powoda, które nie były kwestionowane.

Zgodnie z art. 339 § 1 i § 2 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Sąd miał na uwadze, że w sporach z konsumentami należy zachować szczególną ostrożność przy ocenie ewentualnego przyjęcia za prawdziwe twierdzeń, zawartych w pozwie, zwłaszcza w sprawach, w których konsument nie podejmuje jakiejkolwiek obrony. Przy czym za niedopuszczalne należy uznać rozumowanie, zgodnie z którym z samego faktu milczenia pozwanego można wnioskować o potwierdzeniu przez niego prawdziwości twierdzeń powoda. Stąd za minimum w tego rodzaju sprawach należy uznać obowiązek przedstawienia umów, potwierdzających istnienie wierzytelności i legitymacji czynnej do jej dochodzenia przez powoda. Podkreślić przy tym należy, że sama możliwość wydania wyroku zaocznego nie zmienia rozkładu ciężaru dowodu.

Zgodnie z art. 6 k.c., którego procesowym odpowiednikiem jest art. 232 k.p.c., ciężar udowodnienia okoliczności spoczywa na stronie, która wywodzi z nich skutki prawne.

Zdaniem Sądu, dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie z inicjatywy powoda, nie są wystarczające do ustalenia, że doszło do zawarcia umowy pożyczki, będącej źródłem zobowiązania, z którego wynikać miałaby wierzytelność, dochodzona pozwem, jak również, że wierzytelność ta była przedmiotem umowy przelewu z dnia 24 października 2016 r.

W szczególności podnieść należy, że powód przedłożył jedynie projekt umowy pożyczki nr (...) z dnia 18 grudnia 2015 r., który nie został przez pozwanego podpisany. Co więcej, jest to jedynie umowa ramowa pożyczki, na podstawie której pożyczkodawca miał udzielać pozwanemu pożyczek gotówkowych na jego wniosek. Powód nie przedłożył umowy pożyczki na kwotę 1.620,00 zł. Tymczasem w przypadku cesji wierzytelności warunkiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2006 r., V CSK 187/06). Co więcej, jak wynika z cytowanych wyżej postanowień umowy ramowej pożyczki, potwierdzeniem akceptacji przez pożyczkobiorcę jej warunków miało być wykonanie przez niego przelewu rejestracyjnego, w którego tytule winien znaleźć się kod pożyczki oraz zaakceptowanie jej warunków. W niniejszej sprawie powód potwierdzenia wykonania przez pozwanego takiego przelewu nie przedstawił. Tym samym Sąd nie miał możliwości ustalenia nie tylko, czy pozwany zaakceptował wynikające z umowy ramowej warunki pożyczki, ale także czy przelew, którego potwierdzenie zostało złożone do akt, został faktycznie wykonany na jego rachunek bankowy. Brak potwierdzenia wykonania przez pozwanego takiego przelewu wzmacnia wątpliwości co do zawarcia umowy. Samo bowiem wykonanie przez pożyczkodawcę przelewu na rachunek bankowy, w dodatku bez możliwości zweryfikowania, kto jest jego posiadaczem, nie jest wystarczającym dowodem zawarcia umowy na określonych w umowie ramowej warunkach.

W ocenie Sądu, powód nie wykazał również, że dochodzona przez niego wierzytelność była przedmiotem umowy przelewu z dnia 24 października 2016 r., zawartej z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Brak w treści ww. umowy jakiegokolwiek odniesienia do przedmiotowej wierzytelność, natomiast wyciąg z Załącznika nr 1 nie został przez nikogo podpisany i nie jest on trwale połączony z umową cesji.

Wygenerowane elektronicznie pisma, nie zawierające podpisu, nie mogą być uznane za dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c. Elementem konstytutywnym dokumentu prywatnego i urzędowego jest m.in. podpis. Wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym jako „inny środek dowodowy”, przewidziany w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c. Brak jednak podstaw do uznania, że oświadczenie, zawarte w takim wydruku jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Ten środek dowodowy świadczy jedynie o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku. (por. B. Kaczmarek-Templin, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2008, nr 5, str. 248 i nast.; D. Szostek, M. Świerczyński, Moc dowodowa dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym, M. Praw. 2007, nr 17, str. 935 i nast.)

Stosownie do art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Tym samym, celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień, przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew. Przedmiotem przelewu jest zaś wierzytelność, tj. prawo podmiotowe wierzyciela do żądania od dłużnika świadczenia. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż wierzytelność, stanowiąca przedmiot rozporządzenia, powinna być w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Dotyczy to przede wszystkim wyraźnego określenia stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika zbywana wierzytelność, a zatem oznaczenia stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Powyższe elementy muszą być oznaczone, bądź przynajmniej możliwe do oznaczenia (oznaczalne) w momencie zawierania umowy, przenoszącej wierzytelność. (por. Kodeks cywilny. Komentarz pod red. A. Kidyby, Tom III, Zobowiązania – część ogólna, Lex 2010 r.)

W konsekwencji powód nie udowodnił swojej legitymacji czynnej w niniejszym procesie.

Na uwagę zasługuje również, że powód w uzasadnieniu pozwu powołał się na umowę pożyczki, której przedmiotem były środki pieniężne w wysokości 1.620,00 zł. W Załączniku Nr 1 do umowy cesji podano, że kapitał równy jest 1.620,00 zł. Tymczasem w formularzu informacyjnym podano całkowitą kwotę pożyczki 1.200,00 zł. (karta 27v.). Na taką też sumę przedstawiono przelew z dnia 18 grudnia 2015 r. (karta 31). Dodatkowo poddaje to w wątpliwość, że przedmiotem umowy przelewu z dnia 24 października 2016 r. była wierzytelność, wynikająca z umowy pożyczki, której dotyczy formularz informacyjny, dołączony jako dowód do pozwu, przy założeniu, że doszło do zawarcia tej umowy pomiędzy pozwanym i pierwotnym wierzycielem.

W orzecznictwie i w doktrynie wskazuje się na szczególne sytuacje, w których Sąd zobowiązany jest podjąć inicjatywę dowodową, np. w razie nieporadności strony, działającej bez profesjonalnego pełnomocnika, która nie jest w stanie przedstawić środków dowodowych w celu uzasadnienia swoich twierdzeń (por. wyrok z uzas. SN z 05.11.1997 r., III CKN 244/97, OSNC 1998/3/52, oraz uzasadnienie do wyroku SN z 10.10.1997 r., II CKN 378/97, OSP 1998/6/111). W ocenie Sądu taka sytuacja w przypadku powoda nie miała miejsca.

Mając na uwadze powołane wyżej okoliczności, powództwo należało oddalić.

SSR Agnieszka Brzoskowska